Περιφερειακη Δ/νση Κ. Μακεδονιας
1η Περιφ. Δ.Ε. Ν. Πελλασ
Σχολικοσ Συμβουλοσ: Αντώνης Ι. Παππού
Δημ. Σχολειο Σεβαστιανών
Ταξη:
Β΄
Δασκαλα: Τσελεπίδου Ευδοκία
Σχέδιο Εργασίας: « Τα δικά μας ποιήματα»
Φάση 1: Προβληματισμός – Επιλογή θέματος
Μια από τις βασικές επιλογές του προτεινόμενου προγράμματος είναι η συνεχής παρουσία της ποίησης σ’ όλες τις τάξεις του Δημοτικού Σχολείου. Πρόθεση μου ήταν η γνωριμία των παιδιών με την ποίηση και τα δημιουργήματά της. Από την πρώτη κιόλας τάξη, η ποίηση υπάρχει στο σχολείο είτε με τη μορφή του τραγουδιού είτε του γραπτού κειμένου που προορίζεται να διαβαστεί στους μαθητές από το δάσκαλο. Επιπλέον, η ποίηση υπάρχει και ως δημιουργία των παιδιών, καθώς με την ενθάρρυνση και τη συνδρομή του δασκάλου επιχειρούν, στην αρχή όλα μαζί, και στη συνέχεια και μόνα τους, να γράψουν ποιήματα. Η ποίηση στο Δημοτικό έχει ως επίκεντρο το παιδί και στόχο της την εξοικείωση του αρχικά με το ρυθμό και με τα παιχνίδια της γλώσσας, που μπορούν να προκαλούν έκπληξη κι ευχαρίστηση.
Θέλοντας να γνωρίσουν και να αγαπήσουν οι μαθητές μου την ποίηση, από την αρχή της σχολικής χρονιάς σε κάθε μάθημα, που έβρισκα ποιητική καταγραφή που εξυπηρετούσε τους στόχους μου και κυρίως στη Γλώσσα και στην Αισθητική Αγωγή, διάβαζα στους μαθητές μου ποιήματα που σχετίζονταν με το θέμα μας. Αυτό γινόταν από την προηγούμενη σχολική χρονιά κι έτσι είχε αναπτυχθεί μια αγάπη των μαθητών μου προς την ποίηση.
Όταν λοιπόν έφτασε η Ημέρα Προστασίας των Ζώων στις 4 Οκτωβρίου και συζητούσαμε με τα παιδιά σχετικά με το θέμα στα πλαίσια της Ε.Ζ., μια μαθήτρια πρότεινε να γράψουμε ένα ποίημα αφιερωμένο στα ζώα. Κάποια παιδιά ενθουσιάστηκαν, κάποια όμως ήταν διστακτικά στην αρχή. Τότε τους πρότεινα να προσπαθήσουμε όλοι μαζί και να γράψουμε ένα ποίημα στον πίνακα. Έτσι έγινε η αρχή.
Φάση 2: Διαμόρφωση Σχεδίου Εργασίας
Σκοπός του Σχεδίου Εργασίας
- Η καλλιέργεια της αγάπης για την ποίηση
- Η κατανόηση της «ποιητικής γλώσσας»
- Η απομυθοποίηση της «δυσκολίας» της ποίησης
- Η κατανόηση του ρυθμού και της μουσικότητας της ποίησης
- Η εξοικείωση των μαθητών με διαφορετικά είδη ποίησης
- Η επιτονισμένη ανάγνωση ποιημάτων
Συναισθηματικοί
- Η έκφραση των προσωπικών βιωμάτων των μαθητών στο ποιητικό είδος
- Η έκφραση του εσωτερικού κόσμου των μαθητών μέσα από την ποίηση
Ψυχοκινητικοί
- Ενεργοποίηση όλων των αισθήσεων με δημιουργικές εργασίες, θεατρικό παιχνίδι, μουσική.
Κοινωνικοί
- Εργασία σε ομάδες
- Ανάπτυξη της συνεργασίας και της δημιουργικής δράσης
Οι μαθητές εργάστηκαν σε ομαδικό (όλη η τάξη, η παρέα μου, ο φίλος –η μου, δυο παρέες) και σε ατομικό επίπεδο. Αποφασίσαμε το πρόγραμμα της ποίησης να διδαχτεί παράλληλα με το project της τάξης και επιλέξαμε εκείνες τις δραστηριότητές που ανταποκρίνονταν στις δυνατότητες, την εμπειρία και τα ενδιαφέροντα των μαθητών ( Ομαδοσυνεργατική – Βιωματική).
Στα πλαίσια της διαθεματικότητας εμπλέξαμε στο πρόγραμμα και όλα τα μαθήματα του Α.Π. της τάξης με ανάλογες δραστηριότητες ή επιλέγοντας θεματογραφία.
Η υλοποίηση του προγράμματος άρχισε το Σεπτέμβρη του 2003 και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2004, με τη λήξη της σχολικής χρονιάς.
Φάση 3: Διεξαγωγή των
δραστηριοτήτων
Όταν λέμε ότι ασχοληθήκαμε με την ποίηση εννοούμε ότι:
- Ερευνήσαμε τη βιβλιοθήκη του σχολείου και συγκεντρώσαμε στη βιβλιοθήκη της τάξης μας ποιητικά βιβλία.
- Διαβάζαμε ποιήματα σιωπηλά ή φωναχτά, ολόκληρο το ποίημα ένας ή πολλοί εναλλάξ.
- Αξιολογούσαμε και διορθώναμε τις αναγνώσεις μας προσπαθώντας να τις κάνουμε πιο εκφραστικές.
- Κάθε μαθητής επέλεγε ένα ποίημα γι’ αυτόν αγαπημένο και μας το διάβαζε, το ζωγράφιζε και το παρουσίαζε στην τάξη.
- Ακούγαμε ποιήματα από το κασετόφωνο.
- Διαβάζαμε ένα ποίημα και ψάχναμε να βρούμε: τις εικόνες του, τα αισθήματά του (είναι λυπημένο, χαρούμενο), τη μουσική του, λέει αλήθειες ή όχι, αν μας αρέσει και γιατί.
- Απομνημονεύαμε ποιήματα και τα απαγγέλλαμε στην τάξη.
- Διαβάζαμε ένα ποίημα και γράφαμε κι ένα δικό μας.
- Διαβάζαμε μια ιστορία και την κάναμε ποίημα.
- Ζωγραφίζαμε τα ποιήματα που διαβάζαμε ή τα δικά μας ποιήματα.
- Ακούγαμε μελοποιημένη ποίηση και τραγούδια.
- Φτιάξαμε και εικονογραφήσαμε τη δική μας ανθολογία ποίησης με τα αγαπημένα μας τραγούδια, τους αγαπημένους μας στίχους και τα δικά μας ποιήματα και την εκθέσαμε στη σχολική γιορτή στο τέλος της σχ. χρονιάς.
Στα πλαίσια της διαθεματικότητας αναπτύξαμε δραστηριότητες και αντλήσαμε θέματα από:
Τη Γλώσσα μου: Καλλιέργεια προφορικής και γραπτής επικοινωνίας, κατανόηση και διερεύνηση ποιητικού λόγου, παραγωγή ποιητικού λόγου. Μας βοήθησαν πολύ οι ώρες διδασκαλίας από το Ανθολόγιο.
Τη Μελέτη Περιβάλλοντος: Αντλήσαμε θεματογραφία, αναπτύξαμε δραστηριότητες.
Την Αισθητική Αγωγή: Ζωγραφίσαμε, τραγουδήσαμε παίξαμε.
Βιβλία, σχολικά περιοδικά, γραφική ύλη, χαρτικά, χρώματα.
Φάση 4: Περάτωση του Σχεδίου
Εργασίας – Αξιολόγηση
Στο τέλος της σχολικής χρονιάς συγκεντρώσαμε όλες τις εργασίες των μαθητών και τις παρουσιάσαμε στους μαθητές και στους γονείς του σχολείου μας σε ανάλογη εκδήλωση.
Εκθέσαμε την ανθολογία με τα αγαπημένα μας ποιήματα και τα ποιήματα που γράψαμε εμείς, τραγουδήσαμε μελοποιημένα ποιήματα, εκθέσαμε σε ταμπλό τις εργασίες μας, απαγγείλαμε τα ποιήματα που γράψαμε.
Μαθητές και γονείς ενθουσιάστηκαν από το αποτέλεσμα και οι στόχοι που είχαμε θέσει πέτυχαν. Μέσα από την ποίηση οι μαθητές εκφράσανε την άποψη τους για τον κόσμο που τους περιβάλει, τα συναισθήματα τους για τον κόσμο αυτό, τις επιθυμίες και τις ελπίδες τους. Και αν και μικρά παιδιά τα κατάφεραν με τον καλύτερο τρόπο.