Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υποστηρίζει τη συμμαχία της Ελλάδας με την Αντάντ.

«Μέχρι σήμερον η πολιτική ημών συνίστατο εις διατήρησιν της ουδετερότητος [...]. Αλλ’ ήδη καλούμεθα να μετάσχωμεν του πολέμου όχι πλέον προς εκτέλεσιν ηθικών απλώς υποχρεώσεων, αλλ’ επ’ ανταλλάγμασι, τα οποία πραγματοποιούμενα θα δημιουργήσωσι μίαν Ελλάδα μεγάλην και ισχυράν, τοιαύτην οποίαν ουδ’ οι μάλλον αισιόδοξοι ηδύναντο να φαντασθώσι καν προ ολίγων ακόμη ετών. [...]».

Ε.Βενιζέλος, Υπόμνημα προς τον βασιλιά Κωνσταντίνο, 11 Ιανουαρίου 1915.


O Kωνσταντίνος πιστεύει στη νίκη των Γερμανών

«[...] Κατά τον Κωνσταντίνον ο πόλεμος στρατιωτικώς είχε πλέον κριθή. Η γερμανική νίκη ήτο πλέον ασφαλής. Δεν επετρέπετο πλέον αντίθετη γνώμη».

Κ. Ζαβιτζιάνου, Αναμνήσεις εκ της διαφωνίας Κωνσταντίνου –Βενιζέλου.


Οµιλία του Ελευθερίου Βενιζέλου

προς τον αθηναϊκό λαό, 14 Αυγούστου 1916:

Συνιστώ προς υµάς να συγκροτήσετε ολιγοµελή αντιπροσωπείαν (…) η οποία, παρουσιαζοµένη προς την Α. Μεγαλειότητα, να είπη προς Αυτόν ταύτα περίπου:

Βασιλεύ!

Έγινες θύµα ανθρώπων, οι οποίοι (…) δεν εδίστασαν να καπηλευθούν την προς το Στέµµα ευλάβειαν και την προς το πρόσωπόν Σου αγάπην του Λαού (…). Έγινες θύµα των στρατιωτικών συµβούλων Σου, οι οποίοι µε την στενότητα της στρατιωτικής των αντιλήψεως και µε τον πόθον της εγκαθιδρύσεως µιας απολυταρχίας, η οποία θα καθίστα αυτούς ουσιαστικώς κυρίους της καταστάσεως, σ' έπεισαν ότι η Γερµανία θα εξέλθη νικήτρια εκ του Ευρωπαϊκού πολέµου.

Έγινες τέλος θύµα της ιδικής Σου φυσικής άλλως τε και ανθρωπίνης αδυναµίας. Συνειθισµένος να θαυµάζης παν ό,τι Γερµανικόν, εκπεπληγµένος ενώπιον της απαραµίλλου στρατιωτικής και άλλης παντοδαπής Γερµανικής οργανώσεως, δεν επίστευσες µόνον εις την Γερµανικήν νίκην, αλλά και ηυχήθης αυτήν, ελπίζων να δυνηθής µετ' αυτήν να συγκεντρώσης εις χείρας Σου όλην την κυβερνητικήν εξουσίαν και να θέσης ουσιαστικώς κατά µέρος το ελεύθερον πολίτευµά µας.

  Στ. Στεφάνου (επιµ.), Τα κείµενα του Ελευθερίου Βενιζέλου, τόµος Β΄


πολιτική ουδετερότητας του Κωνσταντίνου

Η [...] πολιτική της ουδετερότητας την οποία σταθερά πρόβαλλε [ενν. ο Κωνσταντίνος] μέχρι την αποπομπή του από τις δυνάμεις της Entente το καλοκαίρι του 1917, δεν αντιστοιχούσε, βεβαίως, σε κάποια διάθεση τηρήσεως ίσων αποστάσεων από τους δύο εμπολέμους συνασπισμούς. Ήταν απλώς η φιλογερμανικότερη δυνατή πολιτική που μπορούσε να ακολουθήσει μία χώρα της οποίας η γεωγραφική θέση την καθιστούσε όμηρο των διαθέσεων του πανίσχυρου βρετανικού στόλου που κυριαρχούσε τότε στην ανατολική Μεσόγειο. Σε συνεχή τηλεγραφική επικοινωνία με τον γυναικαδελφό του γερμανού αυτοκράτορα –ερήμην ακόμη και των αντιβενιζελικών κυβερνήσεών του– είχε εξασφαλίσει την πλήρη έγκριση του Βερολίνου στο ζήτημα αυτό [...].

 Γ. Γιανουλόπουλος, «Η ευγενής μας τύφλωσις...», εξωτερική πολιτική και «εθνικά θέματα» από την ήττα του 1897 έως τη Μικρασιατική Καταστροφή, δ‘ έκδοση, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2003, σ. 227.

 


Χαλούλος Παναγιώτης

03/09/13