ΣΤΗ ΛΕΩΦΟΡΟ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

            Κανένας στην πόλη μας δεν ξέρει από πότε υπάρχει αυτή η λεωφόρος. Σίγουρα υπάρχει από παλιά, αφού τη γνώριζαν κι οι παππούδες κι οι γιαγιάδες μας και την αναφέρουν συχνά στις κουβέντες τους. Στο κάτω - κάτω, όλα εδώ είναι παλιά κι έχουν την ιστορία τους. Σημασία έχει ότι είναι μια λεωφόρος με αδιάκοπη κίνηση, όλες τις ώρες της ημέρας και της νύχτας, όλες τις εποχές του χρόνου. Με πολλές λωρίδες, τόσο στο ρεύμα της ανόδου, όσο και της καθόδου. Το ίδιο πολυσύχναστα, από τους πεζούς, και τα πεζοδρόμια. Θα ’λεγα μάλιστα, από προσωπική πείρα, ότι οι πεζοί είμαστε περισσότεροι. Έτσι εξηγείται γιατί τόσες πολλές υπηρεσίες, δημόσιες και ιδιωτικές, τόσα ιδρύματα κι οργανισμοί κοινής ωφελείας, τόσα καταστήματα είναι όλα εγκατεστημένα σ’ αυτή τη λεωφόρο.

            Από πού ν^’ αρχίσω; από το παράρτημα της βασιλείας των Ουρανών, τον Μητροπολιτικό μας Ναό. Κάτι έχει πάρει το αυτί μου, αρχικά, για Άγιο Βαλεντίνο, αργότερα για Άγιο Υάκινθο. Πόσο καλύτερα θα ήταν αν μιλούσαμε για τον άγνωστο Θεό του Έρωτα! Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι τιμούσαν ανάλογα τη θεά Αφροδίτη, αλλά κι αυτή, άλλοτε ήταν πάνδημος, κι άλλοτε ουράνια. Θεολογικά ζητήματα που απασχολούν τους θεολογίζοντες, ανέραστους, ως επί το πλείστον, με έρωτα Θεού, στην καλύτερη περίπτωση.

            Εδώ επισφραγίζονται κι επισημοποιούνται έρωτες με ευλογίες και ευχές για βίο ανθόσπαρτο και καλούς απογόνους. Αν διέγραφα το «ανθόσπαρτος» δίπλα από τον βίο και το «καλούς» δίπλα από το απογόνους, ίσως να γινόμουν πιο ακριβής. Εδώ τελείται και το μυστήριο της Ιεράς Εξομολόγησης. Ο έρωτας συνδέεται πάντα με την αμαρτία. ⁽¹⁾ Μόνο που αμαρτία εξομολογουμένη, αμαρτία δεν είναι! Και σιγά μην άγιασε κανείς στις εκκλησίες του Έρωτα.

            Ακριβώς απέναντι, το ανθόσπαρτο μεγάλο μας πάρκο, από τους ελάχιστους χώρους πρασίνου που απέμειναν στην πόλη μας. Δίκαια το καμαρώνουμε και το αποκαλούμε «εθνικό κήπο». Χρησιμεύει ως τόπος αναψυχής και περιπάτου για μικρούς και μεγάλους. Κι υπήρξαν εποχές που φιλοξένησε άπειρες ερωτικές συναντήσεις και περιπτύξεις κάτω από τα πυκνά φυλλώματα των δέντρων του και μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα. Στις μέρες μας, ο κήπος γνωρίζει την εγκατάλειψη και την παρακμή. Οι ερωτικές συναντήσεις και περιπτύξεις δεν έχουν ανάγκη από πυκνά φυλλώματα. Γίναμε στο μεταξύ όλοι μας διακριτικοί. Προφανώς, επειδή όλοι έχουμε λερωμένη τη φωλιά μας με ερωτικές ατασθαλίες. Και στο βάθος το ζηλεύουμε αυτό που ρεζιλεύουμε . ⁽²⁾

Ακολουθούν τα κεντρικά καταστήματα των μεγάλων Τραπεζών και το Χρηματιστήριο. Ερωτικές επενδύσεις, ερωτικές καταθέσεις, ερωτικά δάνεια και μεγάλα ερωτικά κραχ που άφησαν εποχή. Κανείς δεν ευθύνεται για τίποτα. Κανένας δεν επηρέασε κανέναν. Έκαστος φέρει την ευθύνη των επενδύσεών του. Η αντιπολίτευση μόνιμα να διαμαρτύρεται και η θέση του Υπουργού των Οικονομικών να σταθεροποιείται.

            Να και το πανύψηλο κτίριο του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών. Από εδώ περνάνε όλα τα ερωτικά μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση, αν και οι βουβές γραμμές έχουν μεγαλύτερη σημασία. Το τηλέφωνο που δεν χτυπάει, το μήνυμα που δεν φτάνει στην ώρα του, η απάντηση που δεν έρχεται ποτέ.  Μερίδιο σ’ όλα αυτά έχει και το παρακείμενο Ταχυδρομείο. Από εδώ ξεκινούν κάθε πρωί οι ταχυδρομικοί διανομείς με τους σάκους τους γεμάτους. Όσο κι αν λιγοστεύει η ιδιωτική αλληλογραφία, στα συρτάρια θα φυλάγονται πάντοτε γράμματα που καθόρισαν μια σχέση, μαζί με κάρτες και φωτογραφίες, κι ίσως μαζί με κάποια ανεπίδοτα. Κι αν πέσουν κάποτε στα χέρια εκείνων που δεν πρέπει, θα τινάξουν στον αέρα ευτυχισμένες σχέσεις, θα ξεθωριάσουν την εικόνα που έχουν τα παιδιά ή τα εγγόνια για τους γονείς και τους γονείς των γονιών τους. Εκτός κι αν οι κληρονόμοι αντιμετωπίσουν το θέμα εμπορικά και μοσχοπουλήσουν την αλληλογραφία σε κάποιον εκδότη ή συλλέκτη. Βέβαια, τώρα πια, υπάρχουν τα ερωτικά e-mail, που μπορούν να εκθέσουν τον αποστολέα τους στα μάτια εκατομμυρίων χρηστών του Διαδικτύου. ⁽³⁾ Πέρα από τον κίνδυνο των ιών. Γι’ αυτό, προτιμώνται τα μηνύματα στο κινητό, που σβήνονται και ξεχνιούνται το ίδιο εύκολα.

            Καθώς προχωράμε, αριστερά το Πανεπιστήμιο. Γιατί αριστερά; Δεν απαντώ στα αυτονόητα. Αλίμονο αν εδώ τα πράγματα δεν είναι ερωτικά. Αν τα έδρανα της γνώσης μένουν χωρίς έρωτα κι ο έρωτας δεν κλείνει ραντεβού με την Επανάσταση. «Υπήρξαν άνθρωποι που έκλειναν μέσα τους τη λαχτάρα του φιλιού με τη φωτιά της επανάστασης. Έστηναν οδοφράγματα πιασμένοι χέρι - χέρι με το πάθος και τον πόθο». ⁽⁴⁾   Πού και πότε; Στην  πόλη μας ή στο Παρίσι ή στην Πράγα; Να ’τανε Μάης ή Νοέμβρης; Τα ’χω μπερδέψει. Ένα ξέρω καλά. Παρακινήθηκαν από κάποιον έρωτα. Αν μου το απομυθοποιήσουν κι αυτό, πάει. Όλα τέλειωσαν. Και μετά; Ποιος έχει τα κότσια να φτιάχνει κάθε φορά το δικό του παραμύθι; ⁽⁵⁾

            Στη μνήμη εκείνων των παιδιών αναγέρθηκε μια πτέρυγα στο Γενικό Νοσοκομείο για τα βαρέα ερωτικά περιστατικά. Εδώ οδηγούνται για θεραπεία και αυτοί που είναι τρελοί από έρωτα, ⁽⁶⁾ και όσοι δεν έμαθαν να σέβονται τα πάθη που ’χει ο έρωτας. ⁽⁷⁾ Κορμιά τυραννισμένα και ψυχές που ακροβατούν πότε στο σκοτάδι και πότε στο φως. Ο έρωτας πάντων ιατρός.

            Να κι ο αγαπημένος μου κινηματογράφος. Όχι, δεν πρόκειται για multiplex. Μία και μοναδική αίθουσα με βελούδινα καθίσματα, πολυέλαιο στην οροφή και τεράστια ζωγραφισμένη αφίσα στην είσοδο από χέρι επώνυμου καλλιτέχνη. Μια αίθουσα που προβάλλει Ερωτικές ταινίες κατ’ αποκλειστικότητα. Με κεφαλαίο το «Ε», που καμιά σχέση δεν έχουν μ’ εκείνες που προβάλλονται στα σινεμά γύρω από την κεντρική πλατεία, όπου έδιναν παλιά τα ραντεβού τους οι επαρχιώτες και τώρα οι μετανάστες. Σ’ αυτήν την αίθουσα, οι γονείς μου είδαν την Καζαμπλάνκα, την Κάλπικη λίρα, τη Γέφυρα της αμαρτίας. Στα δεκάξι μου, είδα το Love Story και, μόλις τον περασμένο χειμώνα, μόνος, το Τέλος μιας σχέσης.

            Παραδίπλα, το εμπορικό κέντρο με τα πολυκαταστήματα. Ντόπια και πολυεθνικά. Πολύβουα και πολύχρωμα. Ρούχα κι εσώρουχα, κι αρώματα. Δώρα για γιορτές και επετείους. Βιβλία, δίσκοι και CD. Άγραφες κασέτες, που θα γεμίσουν τραγούδια με νόημα, αφιερωμένα εξαιρετικά. Στα πάντα, αφετηρία της έμπνευσης κι αποδέκτης ο έρωτας. Η ερωτική πλήρωση ωθεί στην κατανάλωση, όπως και η ερωτική απογοήτευση. Στον ψηλότερο όροφο του εμπορικού κέντρου το love restaurant, ξακουστό για τα ερωτικά του εδέσματα, με θέα σ’ ολόκληρη την πόλη με την ασχήμια και την ομορφιά της. Ο έρωτας περνάει (και) από το στομάχι.

Κι όταν πέσει η νύχτα, ανάβουν τα φώτα. Τα πράγματα δυσκολεύουν, γίνονται ζόρικα. Η νύχτα θέλει άλλες αντοχές. Κι η μοναξιά δύσκολα μένει αξιοπρεπής. ⁽⁸⁾ όταν όλα κλείνουν, ο έρωτας διανυκτερεύει. ⁽⁹⁾ Ερωτικά είναι τα κίνητρα που οδηγούν τα βήματα των ανθρώπων σε μπαρ, παμπ, ντίσκο και, ειδικά στην πόλη μας, σε μπουζουξίδικα. Αν δεν θέλεις να φλερτάρεις, μείνε σπίτι. Εδώ ήρθαμε να κάνουμε παιχνίδι. Κι αν είσαι καψούρης, βρίσκεσαι στο σωστό μέρος. Κλάψε για την ευτυχία σου και ξέσπασε τη δυστυχία σου. Όλα τα τραγούδια για έρωτα μιλάνε. Κάποιο απ’ όλα θα σου ταιριάζει γάντι. Γίνε σκνίπα. Ρίξε κι έναν εμετό να τελειώνουμε. Θυμήσου πως ο έρωτας με έρωτα περνάει. Στην ανάγκη πουλιέται κι αγοράζεται. Από αγγελίες οι εφημερίδες γεμάτες. Και το πρωί που θα δεις τα μούτρα σου στον καθρέφτη, πες δυνατά τ’ όνομα του έρωτά σου. Εκτός κι αν ο έρωτάς σου δεν έχει όνομα ή ντρέπεσαι να πεις το όνομά του.

Πού οδηγεί και πού τελειώνει επιτέλους αυτή η λεωφόρος; Απ’ όσο ξέρω, στο διεθνές αεροδρόμιο. Και μετά τέλος. Αρχίζει η βιομηχανική ζώνη. Σε κάποιο σημείο, στρίβει για το σιδηροδρομικό σταθμό. Προς αυτόν παρατηρείται η μεγαλύτερη κίνηση. Ένας αποχαιρετισμός, καθώς ξεκινά το τρένο, έχει έντονα πικρή γεύση, ενώ στο αεροδρόμιο …  Ψόφια πράγματα!

Και το πήγαιν’ έλα δεν λέει να σταματήσει. Πάνω - κάτω, πέρα - δώθε. Κάθε μέρα, κάθε νύχτα, τα ίδια. Αιώνες τώρα. Σπουδή στην επανάσταση, στη μοναξιά και τη λαγνεία. Κόσμος πάει κι έρχεται. Χωρίς να ξέρει τι ζητά και τι γυρεύει.

Έτσι κι εγώ. Εκεί που με είχα για τα καλά χαμένο και χωμένο σαν γουρούνι μες στη λάσπη της καθημερινότητας, μ’ άγγιξε η τρέλα του έρωτα κι έβγαλα φτερά. Απογειωμένος με τα φτερά του έρωτα, κάνω τη συνηθισμένη διαδρομή μου, αυτή τη φορά από ψηλά. Βλέπω, μιλάω, αγγίζω. Με υπεροψία και μέθη. Με αλαζονεία και έπαρση. Με αθωότητα και διαστροφή. Πετώ μέσα στα σύννεφα, στη γη παραπατάω. ⁽¹¹⁾ Κι ας μου λένε ότι ερωτευόμαστε τον λάθος άνθρωπο ⁽¹²⁾ , κι ότι ο έρωτας έχει ημερομηνία λήξης. ⁽¹³⁾ Μου κόπηκε ο ύπνος, κι όμως, ζω ένα όνειρο που κάποτε θα τελειώσει, γιατί ίσως κι εγώ, άθελά μου, να προκαλέσω το τέλος του, αν μ’ αρέσει να ζω μόνο μέσα στα όνειρα. Αργά ή γρήγορα, τα φτερά μου θα λιώσουν, και είναι βέβαιη η βίαιη πρόσκρουση στο έδαφος. Παρακαλώ για όσο το δυνατό λιγότερους μώλωπες. Είδα μ’ άλλα μάτια όσα καθημερινά υπάρχουν δίπλα μας και τα προσπερνούμε αδιάφορα. Βγήκα γι’ άλλη μια φορά σώος και σοφότερος, ταπεινός και δυνατότερος. Σ’ ευχαριστώ, καρδιά μου, που είμαι ακόμα ζωντανός κι ερωτευμένος ο καινούργιος χρόνος!

Δεκέμβριος 2000

Αποστόλης Κουφουδάκης, ΤΑ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ

______________________________________________________________

(1) «Ο έρωτας συνδέεται πάντα με την αμαρτία», Αχμέτ Αλτάν, Τούρκος συγγραφέας, στην Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 11-12-2000.

(2) Στίχος της Λίνας Νικολακοπούλου από τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη με τον Μανώλη Μητσιά.

(3) Από άρθρο στην Εφημερίδα Το Βήμα, Δεκέμβριος 2000.

(4) Σταμάτης Φασουλής για το Ημερολόγιο της φυλακής του Παύλου Ζάννα, Εφημερίδα Τα Νέα, 11-12-2000.

(5) Από στίχο του Διονύση Τσακνή στο ομώνυμο τραγούδι.

(6) Από ποίημα του Γιώργου Σαραντάρη μελοποιημένο από τον Μάνο Χατζηδάκι.

(7) Από ποίημα του Νίκου Γκάτσου μελοποιημένο από τον Μάνο Χατζηδάκι.

(8) «Θέλει ροκιά η μοναξιά για να παραμείνει αξιοπρεπής», Στάθης Σ., «Υποβρύχιο», Εφημερίδα Τα Νέα, 23-12-2000.

(9) Τίτλος μυθιστορήματος της Ζέφης Κόλια από τις εκδόσεις Κέδρος.

(10) Η μύηση της επανάστασης, της μοναξιάς και της λαγνείας, τίτλος μυθιστορήματος του Γιώργου Μιχαηλίδη από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

(11) Στίχος από τραγούδι του Σταμάτη Σπανουδάκη, με μουσική δική του, με την Ελένη Βιτάλη.

(12) «Γιατί ερωτευόμαστε τον λάθος άνθρωπο;», Χανίφ Κιουρέισι, Βρετανός συγγραφέας, Εφημερίδα Καθημερινή, 17-12-2000.

(13) «Ο έρωτας έχει ημερομηνία λήξης. Όχι σαν το γάλα, αλλά σαν το γιαούρτι, κρατάει λίγο περισσότερο». Γιώργος Κιμούλης, περιοδικό Μαντάμ Φιγκαρό, Ιανουάριος 2001.

_______________________________________________

για την αντιγραφή: Χαλούλος Παναγιώτης