ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑ.Λ. ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
Περιβαλλοντική Εργασία 2013-2014
ΘΕΜΑ: «Ο υπόγειος πλούτος της Ελλάδος, η εκμετάλλευσή του και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον.»
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ένα από τα πρώτα προηγμένα φυσικά υλικά που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος του Αιγαίου ήταν ο οψιδιανός της Μήλου. Η εξόρυξη και η χρήση του χρονολογούνται τουλάχιστον από το 9.000 π.Χ έως το τέλος της Εποχής του Χαλκού.
|
|
|
Ο οψιδιανός είναι πέτρωμα και αποτελεί φυσικό ηφαιστειακό γυαλί, που σχηματίστηκε από την απότομη ψύξη της λάβας όταν χύθηκε από τα έγκατα της Γης στην ψυχρή θάλασσα.
Είναι ένα σκληρό υλικό, μαύρο και γυαλιστερό, και χρησιμοποιήθηκε εξαιτίας της ανθεκτικότητάς του για την κατασκευή λεπίδων με κοφτερές ακμές, που χρησίμευαν ως μαχαίρια, ξέστρες και ξυράφια.
Προϊστορικά ορυχεία οψιδιανού, θέση «Νύχια», Αδάμαντας, Μήλος
Ένα από τα πρώτα λίθινα εργαλεία που κατασκεύασε και χρησιμοποίησε ο άνθρωπος ήταν ο μυλόλιθος για την άλεση των δημητριακών, την επεξεργασία των καρπών και της ελιάς, για τη θραύση των ορυκτών και μεταλλευμάτων. Ο μυλόλιθος έπαιξε έτσι πρωταρχικό ρόλο στην παραγωγική οικονομία του ανθρώπου, από την Προϊστορική περίοδο έως τη σύγχρονη εποχή.
|
|
|
Eξόρυξη πέτρας για την κατασκευή μυλόλιθων γινόταν στη Μήλο, την Κίμωλο, την Πολύαιγο, τη Σαντορίνη, τη Νίσυρο, τη Σκύρο, την Αίγινα, τον Πόρο, τη Μεθώνη, τη Λήμνο, τη Μυτιλήνη. Η διακίνησή τους κάλυπτε όλη τη Μεσόγειο.
Οι μυλόπετρες από τη Μήλο και την Κίμωλο είχαν άριστη ποιότητα, και για αυτό ήταν ακριβότερες. Την εξαιρετική ποιότητά τους την αναφέρει σε έγγραφό του ο Ενετός χαρτογράφος Μαρίνος Σανούδος ο Πρεσβύτερος το1321 (Βάος και Νομικός 1993).
Μυλόπετρα από τραχείτη της Μήλου
Το μάρμαρο ήταν στενά συνδεδεμένο με τις κοινωνικές, θρησκευτικές και οικονομικές εκδηλώσεις της ζωής των αρχαίων Ελλήνων από την προϊστορική περίοδο.
Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν πολύ καλά τα φυσικά και τεχνικά χαρακτηριστικά του μαρμάρου. Έτσι μπορούσαν να εκφράσουν την αρμονία και τις αναλογίες στην αρχιτεκτονική και στη γλυπτική.
|
|
|
Τα μέταλλα που χρησιμοποιήθηκαν από την εποχή του χαλκού έως την Ρωμαϊκή περίοδο είναι ο χρυσός, ο άργυρος, ο σίδηρος, ο μόλυβδος, ο χαλκός και ο κασσίτερος. Στον χάρτη φαίνονται τα κυριότερα μεταλλεία της αρχαιότητας.
|
|
|
Στους νεότερους χρόνους, χιλιάδες εργαζόμενοι, ντόπιοι ή ξένοι εργάστηκαν σε έναν από τους βαρύτερους κλάδους της βιομηχανίας φέρνοντας στην επιφάνεια τα πολύτιμα ορυκτά. Οι εξαγωγές μετάλλων τροφοδοτούσαν τη μεταλλουργική βιομηχανία, τη χημική βιομηχανία, τη βιομηχανία των οικοδομικών υλικών. Τα μεταλλεύματα εξορύσσονταν και μεταφέρονταν με πλοία στη Σύρο και στον Πειραιά, το Ρόττερνταμ, το Λίβερπουλ, τη Βρέμη, το Αμβούργο, την Αμβέρσα, τη Χάβρη, την Αίγυπτο και τη Μαύρη Θάλασσα, τη Βοστώνη και τη Νέα Υόρκη.
Τα μοιραία ατυχήματα, τα χαμηλά μεροκάματα και το εξαντλητικό ωράριο εργασίας οδήγησαν στις πρώτες μεγάλες απεργίες στην Ελλάδα, στο Λαύριο το 1896 και στη Σέριφο το 1916 που πήραν διαστάσεις εξέγερσης με αιματηρές συγκρούσεις και νεκρούς (Σπέρας 1919).
Μεταλλωρύχοι στο Λαύριο, 1898 (Πηγή: Μάνθος, 1990)