Η τέχνη των ψευδαισθήσεων και οι τεχνικές τους

 

Εξαπάτηση και χειραγώγηση

Και αν οι ταχυδακτυλουργοί σήμερα προσφέρουν ψυχαγωγία, υπάρχουν αρκετοί επιτήδειοι που χρησιμοποιούν ανάλογες μεθόδους για να εξαπατήσουν τους αφελείς και όχι μόνον, για δικό τους όφελος. Τι είναι όμως αυτό που μας κάνει να πιστεύουμε τις απάτες και να αντιδρούμε στην αλήθεια ακόμη και αν προσφέρεται με αποδείξεις;

Ας δούμε πως λειτουργεί ο εγκέφαλός μας και πως το εκμεταλλεύονται αυτό οι απατεώνες:

Ο εγκέφαλός μας είναι προγραμματισμένος να ανιχνεύει το κακό, την απειλή: Έτσι ακόμα κι αν γίνει δέκτης μιας δομημένης και ορθής επιχειρηματολογίας για κάποιο θέμα, θα προσπαθήσει απεγνωσμένα να βρει και να εστιάσει τα αρνητικά σημεία, ώστε να έχει λόγους να απορρίψει κάτι που δεν φαίνεται βολικό. Όλοι γνωρίζουν με βάσιμες αποδείξεις το κακό που προκαλεί το κάπνισμα, όμως ο κάθε καπνιστής έχει πλάσει τις δικές του δικαιολογίες για να μην το κόψει.

Ο εγκέφαλός αντιλαμβάνεται το «καλύτερο» ως αυτό που του φαίνεται πιο ελκυστικό, απαξιώνοντας εν τέλει την πραγματική του αξία. Δύσκολα θα πιστέψουμε ότι ένας όμορφος νέος με απαλά χαρακτηριστικά, είναι κακός άνθρωπος, αλλά κάποιον άσχημο τον χαρακτηρίζουμε εύκολα ως επικίνδυνο.

Ο εγκέφαλός μας είναι τεμπέλης! Θα αποκτήσει μία καλή «προκατάληψη» με όσους συμφωνούν μαζί του, χωρίς να εξετάσει τους λόγους που γίνεται αυτό! Έτσι γινόμαστε επιρρεπείς στους κόλακες και σε όσους μας πλησιάζουν με ύποπτες διαθέσεις. Για τον ίδιο λόγο θα πιστέψουμε εύκολα αυτό που επιθυμούμε να ακούσουμε, ακόμη και αν είναι ψέματα.

Μία άλλη εσφαλμένη λειτουργία του εγκεφάλου είναι ότι βλέπει πατέντες και «συνομωσίες» εκεί που δεν υπάρχουν. Πιστεύουμε πολύ πιο εύκολα το εξωπραγματικό γιατί απλά είναι πιο εντυπωσιακό και δημιουργεί εύκολα θέματα για συζήτηση. Τρανταχτό παράδειγμα τα περίφημα chemtrails ή τα UFO, που ενώ δεν υπάρχει καμία απόδειξη για αυτά, συνεχίζουν να έχουν φανατικούς οπαδούς.

Το ανθρώπινο μυαλό δεν εμπιστεύεται ούτε τις ίδιες του τις μνήμες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι υποθέσεις αυτοπτών μαρτύρων. Οι μνήμες μπλέκονται με τα συναισθήματα και κάπως έτσι αλλάζει ο τρόπος που σκεφτόμαστε για το παρελθόν. Είναι πολύ εύκολο να έχουμε εσφαλμένες κρίσεις, στηριζόμενοι σε γεγονότα του παρελθόντος.

Ο εγκέφαλός μας έχει την τάση να υπερμεγενθύνει καταστάσεις που μας βάζουν στο επίκεντρο. Το γνωστό «spotlight effect» είναι η τάση που έχουμε να θεωρούμε ότι όλα κινούνται γύρω από μας. Το γεγονός ότι είμαστε το επίκεντρο του δικού μας κόσμου, δε μας κάνει εγωκεντρικούς (πάντα) απλά είναι φύσει αδύνατο να μη δούμε τα πράγματα από τη δική μας σκοπιά.

Οι εντυπωσιακές δηλώσεις δεν επαληθεύουν ισχυρισμούς. Μπορούμε πιθανότατα να θεωρήσουμε κάτι ως ψευδοεπιστημονικό, εάν διατυπώνονται μεν τρανταχτά επιχειρήματα για την ισχύ και την αλήθεια του, αλλά τα πραγματικά δεδομένα που στηρίζουν τα επιχειρήματα αυτά είναι απελπιστικά λίγα. Παράδειγμα η συσκευή που απασχόλησε τα ΜΜΕ, τελευταία και ο εφευρέτης της υποστηρίζει ότι παράγει ρεύμα από το νερό!

Το αιρετικό δεν είναι κατ’ ανάγκην σωστό. Ο κόσμος γελούσε με τον Κοπέρνικο. Γελούσε με τους αδελφούς Ράιτ. Ε, και; Γελούσε και με τους αδελφούς Μαρξ. Το να γελούν μαζί σου δεν σημαίνει ότι έχεις και δίκιο…

Αν το κάνουν όλοι… τότε είναι σωστό! Όπως έχουμε αναφέρει ο εγκέφαλός μας είναι τεμπέλης! Έτσι αν όλοι γύρω μας υποστηρίζουν σχεδόν ομόφωνα μια άποψη, ή μπουν στην διαδικασία να κάνουν κάποια ενέργεια, ο εγκέφαλός μας δεν θα μπει στον κόπο να εξετάσει αν όλα αυτά έχουν λογική, αλλά απλά θα ακολουθήσει το πλήθος, χωρίς κανένα δισταγμό.

Υπάρχουν βέβαια και άλλοι λόγοι που ακολουθούμε το πλήθος, όπως ο φόβος του να ξεχωρίζει κανείς από τους άλλους, ή αντίθετα η ασφάλεια που αποπνέει η ένταξη σε μια ομάδα. Το πείραμα στο παρακάτω video είναι χαρακτηριστικό:

Η χρήση επιστημονικής ορολογίας δεν συγκροτεί επιστήμη. Η επιστημονικοφανής γλώσσα και ορολογία, δεν σημαίνει τίποτα, αν δεν υπάρχει παράλληλα τεκμηρίωση, πειραματικός έλεγχος και διασταύρωση των στοιχείων. Επειδή η επιστήμη έχει πολύ μεγάλο κύρος στην κοινωνία μας, όσοι θέλουν να αποκτήσουν αξιοπιστία αλλά στερούνται αποδείξεων προσπαθούν να αναπληρώσουν την απουσία τεκμηρίων με το να φαίνονται και να ακούγονται «επιστημονικοί». Παράδειγμα, οι συσκευές εξοικονόμησης ηλεκτρικού ρεύματος, που μπαίνουν σε μια πρίζα και μας κάνουν οικονομία έως και 70%. Οι υποστηρικτές των εν λόγω συσκευών χρησιμοποιούν επιστημονική γλώσσα και ψευδοπειράματα, καμία όμως απόδειξη που μπορεί να πείσει τους γνώστες ηλεκτρολογίας.

H ευθύνη της απόδειξης. Ποιος οφείλει να αποδείξει τι και σε ποιον; Το άτομο που διατυπώνει τον ασυνήθιστο ισχυρισμό έχει την ευθύνη να αποδείξει στους ειδικούς και στην ευρύτερη κοινότητα πως η δική του άποψη είναι ορθότερη από αυτήν που όλοι σχεδόν οι άλλοι αποδέχονται. Οι υποστηρικτές της εξέλιξης είχαν την ευθύνη της απόδειξης επί μισόν αιώνα μετά τον Δαρβίνο, αλλά τώρα η ευθύνη της απόδειξης ανήκει στους οπαδούς του δημιουργισμού. Είναι καθήκον των δημιουργιστών να αποδείξουν για ποιον λόγο η θεωρία της εξέλιξης είναι λανθασμένη και γιατί ο δημιουργισμός είναι σωστός — δεν είναι καθήκον των υποστηρικτών της θεωρίας της εξέλιξης να την υπερασπίσουν. Και αυτό, διότι υπάρχουν βουνά ολόκληρα από στοιχεία που αποδεικνύουν πως η εξέλιξη έχει πράγματι λάβει χώρα.

Άλλο φήμες κι άλλο πραγματικότητα. Οι φήμες αρχίζουν κάπως έτσι: «Διάβασα κάπου ότι…» ή «Άκουσα από κάποιον ότι…». Σε λίγο καιρό η διάδοση γίνεται πραγματικότητα, καθώς το «Ξέρω ότι…» περνά από άτομο σε άτομο. Βέβαια, οι διαδόσεις μπορεί να είναι αληθινές, αλλά συνήθως δεν είναι. Προσφέρονται, πάντως, για συναρπαστικές αφηγήσεις, ώστε να γίνονται εύκολα πιστευτές!

Ανεξήγητο δεν σημαίνει μη εξηγήσιμο. Οι περισσότεροι από εμάς έστω και ασυνείδητα πιστεύουμε πως αν δεν μπορούμε να εξηγήσουμε κάτι, τότε αυτό θα πρέπει να μην επιδέχεται καμία εξήγηση και ως εκ τούτου να αποτελεί ένα πραγματικό παραφυσικό μυστήριο …ουδέν σχόλιο!

Συμπτώσεις.  Στον κόσμο των παραφυσικών φαινομένων, συχνά θεωρείται πως οι συμπτώσεις έχουν βαρύνουσα σημασία. Στις περιπτώσεις αυτές γίνεται επίκληση της «συγχρονικότητας», ωσάν να έχει δράσει υπογείως κάποια μυστηριώδης δύναμη.

Ένας χαρτοπαίκτης θα κερδίσει έξι παιχνίδια στη σειρά και θα πιστέψει είτε πως έχει «ρέντα» τη συγκεκριμένη βραδιά είτε πως θα χάσει στον επόμενο γύρο. Δύο άνθρωποι σε ένα δωμάτιο με 30 άτομα ανακαλύπτουν πως έχουν γενέθλια την ίδια μέρα και συμπεραίνουν ότι συμβαίνει κάτι μυστηριώδες. Πηγαίνεις στο τηλέφωνο να πάρεις τον φίλο σου τον Γιώργο. Πριν σηκώσεις το ακουστικό, όμως, το τηλέφωνο χτυπά και είναι ο Γιώργος! Τότε αναρωτιέσαι: «Τι πιθανότητες υπήρχαν να συμβεί τυχαία αυτό; Δεν μπορεί να ήταν απλή σύμπτωση. Ίσως ο Γιώργος και εγώ επικοινωνούμε τηλεπαθητικά».

Στην πραγματικότητα, καμία από τις συμπτώσεις αυτές δεν είναι σύμπτωση σύμφωνα με τους νόμους των πιθανοτήτων. Ο χαρτοπαίκτης είχε προβλέψει και τα δύο ενδεχόμενα, οπότε δεν υπήρχε περίπτωση να πέσει έξω! Η πιθανότητα, μέσα σε ένα δωμάτιο με 30 άτομα, δύο από αυτά να έχουν γενέθλια την ίδια μέρα είναι 71%. Ο Γιώργος σου έχει τηλεφωνήσει πάμπολλες φορές χωρίς να σου περάσει από το μυαλό η ιδέα να του τηλεφωνήσεις εσύ, άλλες φορές πήγες να τον πάρεις τηλέφωνο και σου τηλεφώνησε κάποιος τρίτος, πολλές φορές σκέφτηκες να τον πάρεις και δεν σου τηλεφώνησε κ.ο.κ.

Όπως έδειξε με εργαστηριακά πειράματα ο Μπ. Φ. Σκίνερ, ψυχολόγος της ανθρώπινης συμπεριφοράς, το ανθρώπινο μυαλό αναζητά συσχετίσεις μεταξύ γεγονότων και συχνά τις βρίσκει ακόμα και εκεί που δεν υπάρχουν. Οι «κουλοχέρηδες» των καζίνων βασίζονται στην αρχή του Σκίνερ περί «περιοδικής ενθαρρύνσεως». Ο χαζός άνθρωπος, όπως και το χαζό ποντίκι, απλώς χρειάζεται να κερδίζει πού και πού για να συνεχίσει να τραβά τον μοχλό. Το μυαλό θα κάνει τα υπόλοιπα.

Συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις. Οι συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις χρησιμοποιούνται για να διεγείρουν το συναίσθημα και, συχνά, για να συσκοτίσουν τη λογική. Μπορεί να είναι θετικά φορτισμένες (μητρότητα, πατρίδα, ακεραιότητα, τιμιότητα) ή μπορεί να είναι αρνητικά φορτισμένες (βιασμός, καρκίνος, κακό, αναρχικός). Με παρόμοιο τρόπο, νοηματικές μεταφορές και αναλογίες μπορεί να θολώσουν τη σκέψη με το συναίσθημα ή να μας παρασύρουν σε άσχετα πράγματα. Ένας πολιτικός αναφέρεται στον πληθωρισμό ως «καρκίνο της κοινωνίας» ή στη βιομηχανία ως «βιαστή του περιβάλλοντος». Οι μεταφορές αυτές δεν αποτελούν αποδείξεις. Είναι απλώς ρητορικά εργαλεία.

Το παραπάνω video, είναι πλημμυρισμένο από συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις. Δεν είναι σκοπός μας να εξετάσουμε την αλήθεια του, αλλά την δύναμη που έχουν τα συναισθήματα για να μας πείθουν. Στο παραπάνω video δεν αποδεικνύεται τίποτα, οι επιστημονική αλήθεια καλείται μόνο μέσα από τις δικές μας μνήμες και δεν προσφέρει καμία λύση, παρά μόνο γενικότητες του τύπου «διαλέξτε το δικό σας μονοπάτι», γράψτε την δική σας ιστορία». Αν τα συναισθήματα δεν είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στα κείμενα του video, το αποτέλεσμα θα ήταν κυριολεκτικά ανούσιο. Κι όμως οι περισσότεροι που το βλέπουν, όχι μόνον πείθονται, αλλά πιστεύουν έστω και για λίγο ότι το video αυτό θα τους αλλάξει την ζωή και θα πρέπει να το δουν όλοι!

Και αν τα παραπάνω δεν σας έχουν πείσει για την δύναμη των συναισθημάτων, ακολουθεί ένα ακόμη video, που για διαφορετικούς λόγους, προκαλεί τα συναισθήματα μέσα από τις εικόνες και επιδιώκει να μας πείσει ότι ο κόσμος που ζούμε είναι όμορφος, και αξίζει να τον δούμε και να τον ζήσουμε! Ποιο από τα δύο video παρουσιάζει την αλήθεια; Μήπως και τα δύο παρουσιάζουν το τμήμα της αλήθειας που θα τους επιτρέψει να περάσουν τα μηνύματα τους;

Άγνοια. Πρόκειται για την επίκληση άγνοιας ή έλλειψης γνώσης. Ενδεικτικοί της πλάνης αυτής είναι ισχυρισμοί όπως: «αν δεν μπορείς να καταρρίψεις έναν ισχυρισμό, τότε αυτός θα πρέπει να είναι αληθής». Αν, για παράδειγμα, δεν μπορείς να αποδείξεις ότι δεν υπάρχουν παραψυχικές δυνάμεις ή φαντάσματα, τότε αυτά θα πρέπει να υπάρχουν. Το παράλογο του επιχειρήματος αυτού γίνεται αμέσως αντιληπτό, όμως κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες μπορεί λανθασμένα να μας αποστομώσει.

Ταμπέλες. Όταν τελειώνουν τα επιχειρήματα, αρκετοί συνηθίζουν να κολλάν ταμπέλες στους συνομιλητές τους, προκειμένου μα μην παραδεχθούν το σφάλμα τους. Το να αποκαλέσουν κάποιον άθεο, κομουνιστή, παιδεραστή ή νεοναζί δεν αποδεικνύει καθόλου το ψευδές των ισχυρισμών του, όμως στοχεύει να καταστήσει τον συνομιλητή τους αναξιόπιστο.

Το μυαλό μας τείνει να κάνει γενικεύσεις. Πρόκειται για την εξαγωγή συμπερασμάτων πριν ακόμη συγκεντρωθούν επαρκή αντικειμενικά δεδομένα.  Όταν δυο-τρεις καθηγητές ενός σχολείου είναι κακοί, το σχολείο είναι κακό. Αν δυο-τρία αυτοκίνητα είναι ελαττωματικά, η μάρκα αυτή είναι αναξιόπιστη. Ελάχιστα μέλη μιας κοινωνικής ομάδας χρησιμοποιούνται για να χαρακτηριστεί ολόκληρη η ομάδα.

Δεν υπάρχουν μόνο το άσπρο και το μαύρο. Πλάνη γνωστή και ως πλάνη της άρνησης ή ψευδές δίλημμα, είναι η τάση να διχοτομούμε τον κόσμο έτσι, ώστε αν τρωθεί η αξιοπιστία μιας θέσης, ο παρατηρητής υποχρεώνεται να αποδεχτεί την άλλη. Τις περισσότερες φορές η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση!

Έλλειψη των στοιχείων για την δημιουργία ολοκληρωμένης εικόνας. Οι κρίσεις μας μπορούν να ευσταθούν μόνον όταν έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα και όλα τα στοιχεία για το θέμα το οποίο μας απασχολεί. Κοιτάζοντας το παγόβουνο, βλέπουμε μόνο το 1/10 από αυτό. Το υπόλοιπο βρίσκεται κάτω από το νερό και πρέπει να το γνωρίζουμε αυτό για να κρίνουμε το μέγεθός του!

H εις άτοπον απαγωγή και η ολισθηρή οδός. Εις άτοπον απαγωγή είναι η κατάρριψη ενός επιχειρήματος ωθώντας το έως τη λογική του κατάληξη, από την οποία προκύπτει ένα παράλογο συμπέρασμα. Σίγουρα, θα πει κανείς, αν οι λογικές συνέπειες ενός επιχειρήματος είναι παράλογες, το επιχείρημα δεν θα πρέπει να ευσταθεί. Αυτό δεν ισχύει κατ’ ανάγκην, αν και μερικές φορές το να ωθείς ένα επιχείρημα μέχρι τα λογικά όριά του είναι μια χρήσιμη άσκηση κριτικής σκέψης. Για παράδειγμα: Ότι δεν έχασες, το έχεις. Έχεις χάσει κέρατα; Άρα έχεις κέρατα!

Υπερτιμούμε τον εαυτό μας και υποτιμούμε τον απατεώνα. Είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι κάποιος άλλος μπορεί να μας πιάσει κορόιδα και να πέσουμε θύματα της απάτης του (μέχρι βέβαια αυτό να συμβεί). Και είναι ακριβώς αυτό το σημείο που εκμεταλλεύονται οι απατεώνες, σε συνδυασμό με τις κολακείες (για να τονώσουν το εγώ μας), ώστε η απάτη τους να στεφθεί με επιτυχία.

 

 

Κι όμως! Μας χειραγωγούν.... χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε!!!

Οι άνθρωποι θεωρούν ότι συνήθως κινούνται σε επίπεδα αυτονομίας και ελεύθερου στοχασμού. Αντιδρούν σε οποιαδήποτε μορφής επηρεασμού και θεωρούν ότι σε μεγάλο βαθμό, οι ενέργειές τους βασίζονται στην ανεξάρτητη ''προσωπική σκέψη”. Είναι έτσι τα πράγματα ή συμβαίνει κάτι άλλο;

Ο Νόαμ Τσόμσκι μας εισάγει μια άλλη πραγματικότητα όπου αντιλαμβανόμαστε ότι σήμερα για ότι συμβαίνει, τίποτε δεν έγινε τυχαία. Μελετώντας τις θέσεις του συγγραφέα, ίσως ν' αναγνωρίσει κάποιος/α τη δική του καθημερινότητα, τις ''τυχαίες'' συμπτώσεις της ζωής, τη δική του εν τέλει πραγματικότητα. Τα συμπεράσματα που μπορούμε να βγάλουμε από την μελέτη αυτών των σκέψεων (τεχνικών), ίσως να είναι αποκαλυπτικά και άκρως βοηθητικά για την μετέπειτα πορεία μας και σαφώς τις ερμηνείες που θα κάνουμε.

Ας δούμε ποιες είναι οι χρησιμοποιούμενες τεχνικές που έχουν σαν στόχο να χειραγωγήσουν τη κοινή γνώμη και κατ' επέκταση κι εμάς τους ίδιους.

 

Η τεχνική της διασκέδασης

Πρωταρχικό στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου, η τεχνική της διασκέδασης συνίσταται στη στροφή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και από τις μεταλλαγές που αποφασίστηκαν από τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ, δι’ ενός αδιάκοπου καταιγισμού διασκεδαστικών και ασήμαντων λεπτομερειών.

Η τεχνική της διασκέδασης είναι επίσης απαραίτητη για να αποτραπεί το κοινό από το να ενδιαφερθεί για ουσιαστικές πληροφορίες στους τομείς της επιστήμης, της οικονομία, της ψυχολογίας, της νευροβιολογίας και της κυβερνητικής. «Κρατήστε αποπροσανατολισμένη την προσοχή του κοινού, μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμαλωτισμένη σε θέματα χωρίς καμιά πραγματική σημασία».

 

Η τεχνική της δημιουργίας προβλημάτων, και στη συνέχεια παροχής των λύσεων

Αυτή η τεχνική ονομάζεται επίσης «πρόβλημα - αντίδραση - λύση». Πρώτα δημιουργείται ένα πρόβλημα, μια «έκτακτη κατάσταση» για την οποία είναι προβλεπόμενο ότι θα προκαλέσει μια συγκεκριμένη αντίδραση του κοινού, ώστε το ίδιο να ζητήσει εκείνα τα μέτρα που σε άλλη περίπτωση θα έπρεπε να εξαναγκαστεί για να τα αποδεχτεί.

Για παράδειγμα: Η κλιμάκωση αστικής βίας ή αιματηρών συμπλοκών, οδηγεί το κοινό να ζητήσει τη λήψη μέτρων ασφαλείας που θα περιορίζουν τις ελευθερίες του. Ή, ακόμη με μια οικονομική κρίση, το κοινό θα δεχτεί ως αναγκαίο κακό τον περιορισμό των κοινωνικών δικαιωμάτων και την αποδόμηση των δημοσίων υπηρεσιών.

 

Η τεχνική της υποβάθμισης

Για να κάνει κάποιος αποδεκτό ένα απαράδεκτο μέτρο, αρκεί να το εφαρμόσει σταδιακά κατά «φθίνουσα κλίμακα» για μια διάρκεια 10 ετών. Μ’ αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν ριζικά νέες κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός) στις δεκαετίες του 1980 και 1990. Μαζική ανεργία, αβεβαιότητα, «ευελιξία», μετακινήσεις, μισθοί που δεν διασφαλίζουν πια ένα αξιοπρεπές εισόδημα, τόσες αλλαγές, που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση, αν είχαν εφαρμοστεί αιφνιδίως και βίαια.

 

Η στρατηγική της αναβολής

Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιαστεί ως «οδυνηρή αλλά αναγκαία», αποσπώντας την συναίνεση του κοινού στο παρόν, για την εφαρμογή της στο μέλλον.

Είναι πάντοτε πιο εύκολο να αποδεχτεί κάποιος αντί μιας άμεσης θυσίας μια μελλοντική. Πρώτ’ απ’ όλα, επειδή η προσπάθεια δεν πρέπει να καταβληθεί άμεσα. Στη συνέχεια, επειδή το κοινό έχει πάντα την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «όλα θα πάνε καλύτερα αύριο» και ότι μπορεί, εντέλει, να αποφύγει τη θυσία που του ζήτησαν.

Τέλος, μια τέτοια τεχνική αφήνει στο κοινό ένα κάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να συνηθίσει στην ιδέα της αλλαγής, και να την αποδεχτεί μοιρολατρικά, όταν κριθεί ότι έφθασε το πλήρωμα του χρόνου για την τέλεσή της.

 

Η στρατηγική του να απευθύνεσαι στο κοινό σαν να είναι μωρά παιδιά

Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν έναν αφηγηματικό λόγο, επιχειρήματα, πρόσωπα και έναν τόνο ιδιαιτέρως παιδικό, εξουθενωτικά παιδιάστικο, σαν να ήταν ο θεατής ένα πολύ μικρό παιδί ή σαν να ήταν διανοητικώς ανάπηρος.

Όσο μεγαλύτερη προσπάθεια καταβάλλεται να εξαπατηθεί ο θεατής, τόσο πιο παιδιάστικος τόνος υιοθετείται από τον διαφημιστή. Γιατί; «Αν [ο διαφημιστής] απευθυνθεί σε κάποιον σαν να ήταν παιδί δώδεκα ετών, τότε είναι πολύ πιθανόν να εισπράξει, εξαιτίας του έμμεσου και υπαινικτικού τόνου, μιαν απάντηση ή μιαν αντίδραση τόσο απογυμνωμένη από κριτική σκέψη, όσο η απάντηση ενός δωδεκάχρονου παιδιού». Απόσπασμα από το «Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους»

 

Η τεχνική του συναισθήματος και όχι της λογικής

Η επίκληση στο συναίσθημα είναι μια κλασική τεχνική για να βραχυκυκλωθεί η ορθολογιστική ανάλυση, επομένως η κριτική αντίληψη των ατόμων. Επιπλέον, η χρησιμοποίηση του φάσματος των αισθημάτων επιτρέπει να ανοίξει τη θύρα του ασυνείδητου για να εμφυτεύσει ιδέες, επιθυμίες, φόβους, παρορμήσεις ή συμπεριφορές...

 

Η τεχνική της άγνοιας και της ανοησίας

Συνίσταται στο να καταστεί το κοινό ανίκανο να αντιληφθεί τις τεχνολογίες και τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιούνται για την υποδούλωσή του. «Η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι πιο φτωχή, ώστε η τάφρος της άγνοιας που χωρίζει τις κατώτερες τάξεις από τις ανώτερες τάξεις να μη γίνεται αντιληπτή από τις κατώτερες».

 

Η τεχνική του να ενθαρρύνεις το κοινό να αρέσκεται στη μετριότητα

Συνίσταται στο να παρακινείς το κοινό να βρίσκει «cool» ότι είναι ανόητο, φτηνιάρικο και ακαλλιέργητο.

 

Η τεχνική της αντικατάστασης, της εξέγερσης με την ενοχή

Συνίσταται στο να πιστέψουν τα άτομα ότι είναι τα μόνα υπεύθυνα για την συμφορά τους, εξαιτίας της διανοητικής ανεπάρκειάς τους, της ανεπάρκειας των ικανοτήτων τους ή των προσπαθειών τους.

Έτσι, αντί να εξεγείρονται εναντίον του οικονομικού συστήματος, απαξιώνουν τον ίδιο τον εαυτό τους και αυτοενοχοποιούνται, κατάσταση που περιέχει τα σπέρματα της νευρικής κατάπτωσης, η οποία έχει μεταξύ άλλων και το αποτέλεσμα της αποχής από οποιασδήποτε δράση. Και χωρίς τη δράση, δεν υπάρχει επανάσταση!..

 

Η τεχνική του απόλυτης γνώσης των ατόμων.

Στη διάρκεια των τελευταίων πενήντα ετών, οι κατακλυσμιαία πρόοδος της επιστήμης άνοιξε μια ολοένα και πιο βαθειά τάφρο ανάμεσα στις γνώσεις του ευρέως κοινού και στις γνώσεις που κατέχουν και χρησιμοποιούν οι ιθύνουσες ελίτ. Χάρη στη βιολογία, τη νευροβιολογία και την εφαρμοσμένη ψυχολογία, το «σύστημα» έφτασε  σε μια εξελιγμένη γνώση του ανθρώπινου όντος, και από την άποψη της φυσιολογίας και από την άποψη της ψυχολογίας.

Το σύστημα έφτασε να γνωρίζει τον μέσο άνθρωπο καλύτερα απ’ όσο γνωρίζει ο ίδιος τον εαυτό του. Αυτό σημαίνει ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το σύστημα ασκεί έναν πολύ πιο αυξημένο έλεγχο και επιβάλλεται με μια μεγαλύτερη ισχύ επάνω στα άτομα απ’ όσο τα άτομα στον ίδιο τον εαυτό τους.

 

Οι σκέψεις και τα συμπεράσματα δικά σας.....

 

 << Επιστροφή στην αρχική σελίδα >>