ΗΓΕΤΕΣ

Λύσανδρος: Σπαρτιάτης ναύαρχος. Εμπνευστής της συντριπτικής τελικής ήττας των Αθηνών στους Αιγός ποταμούς .Ανέλαβε το σπαρτιατικό στόλο γύρω στο 408 π.χ ως ναύαρχος και κατάφερε προσεγγίζοντας τους Πέρσες να τον ανασυγκροτήσει. Το 407 π.χ εξήλθε νικητής στη ναυμαχία του Νοτίου. Αφού μεσολάβησε η ήττα του σπαρτιατικού στόλου στις Αργινούσες το 406 π.χ με ναύαρχο-όχι τον ίδιο- αλλά τον Καλλικρατίδα , οι Σπαρτιάτες “εξαναγκάστηκαν” να του αναθέσουν εκ νέου τη ναυαρχία ,αυτή τη φορά με την ιδιότητα του αποστολέα¹ και με ναύαρχο τον Άρακο. Με ταχύτατες ενέργειες ανασυγκρότησε το στόλο –με τη βοήθεια εκ νέου των Περσών- και κατάφερε το τελικό πλήγμα στους Αθηναίους , στους Αιγός ποταμούς .Όλοι θαύμασαν τις ικανότητές του και τον τίμησαν – όχι στη Σπάρτη – σαν ημίθεο.5 Οι ατομικές του πρωτοβουλίες ,που γίνονταν πράξη πολιτική, του έδωσαν την ιδέα ν’ αλλάξει έως και το πολίτευμα της πατρίδας του και να γίνει ο ίδιος εκλεγμένος βασιλιάς . Οι ενέργειές του – πώς οδηγούσαν προς τα εκεί- έγιναν αντιληπτές . Σιγά ,σιγά οι δυο βασιλείς της Σπάρτης και οι 5 έφοροι τον παραγκώνισαν .Το 395 π.χ σκοτώθηκε στη Βοιωτία σε μάχη , όπου είχε σταλεί ως αρχιστράτηγος σπαρτιατικού σώματος για να πολεμήσει τους Βοιωτούς². Ο Λύσανδρος χαρακτηρίζεται ως στρατιωτική ιδιοφυΐα με πολιτικές βλέψεις ,που δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει . Η λύση του-των 30 τυράννων στην Αθήνα – γρήγορα αποκηρύχτηκε- μέσω του βασιλιά Παυσανία – από τη Σπάρτη . Το σχέδιό του για μια αυστηρή και ελεγχόμενη από τον ίδιο σπαρτιατική αυτοκρατορία αντί της αθηναϊκής συνάντησε τους ενδοιασμούς πολλών πολιτειακών παραγόντων της Σπάρτης.^3,4

1.Το σπαρτιατικό πολίτευμα δεν επέτρεπε τον επαναδιορισμό του ιδίου προσώπου ως ναυάρχου. Ο ναύαρχος , επειδή βρισκόταν μακριά ,συνήθως από τη Σπάρτη δεν ελεγχόταν λεπτομερώς και μπορούσε να “παίζει” σε πολιτικά παιχνίδια , όπως ο Λύσανδρος που κατάφερε να’ ναι ο πρωταγωνιστής της παράδοσης των Αθηνών , στο τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου.

2.Σχετική αναφορά στο Λύσανδρο κάνει ο Παυσανίας στα “Λακωνικά” . Θεωρεί άστοχη την ενέργειά του να εμπλακεί σε πόλεμο με τους Βοιωτούς κρίνοντάς την βιαστική , αφού έπρεπε να περιμένει να έλθει και ο βασιλιάς Παυσανίας. Τον κατηγορεί ακόμη ότι Δε σεβάστηκε τον όρκο για την προστασία κάθε ελληνικής πόλης που συμμετείχε στα “Περσικά” και ότι με δική του ιδέα και του βασιλιά Άγιδος ξεριζώθηκε η Αθήνα .(βλ. σελ 49, 67 αντίστοιχου βιβλίου , εκδ. Κάκτος ).

3. Antony Andrews , “Αρχαία Ελληνική Κοινωνία” σελ. 110 Εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας.

4.<<Μετά την πτώσιν των Αθηνών,ο επιδέξιος και φιλόδοξος Λύσανδρος επέτυχε την εκ μέρους των συμπολιτών του αποδοχήν του σχεδίου το οποίον είχε πάντοτε,δηλ. να τοποθετήση την Σπάρτην επί κεφαλής των ελληνικών κρατών,επιφυλασσόμενος να μείνει ίδιος επί κεφαλής της Σπάρτης.Δεν αγνοεί όμως ότι αύτη δεν είναι καθόλου παρασκευασμένη δια να παίξη τον ρόλον τον οποίον της προορίζει.Η Σπάρτη κλείνει πάντοτε το ιδεώδες της εις τα όρια ενός στενού εγωισμού.Της ελλείπουν διαρκώς τα όργανα τα οποία είναι απαραίτητα δια την επιτυχίαν μεγάλων επιχειρήσεων.Δεν έχει αρκετούς ανθρώπους, μία κυβέρνησις σπαρασσόμενη από τον ανταγωνισμόν των εφόρων και των βασιλέων. Η κοινωνική διχόνοια είναι μόνιμος, οι όμοιοι,πλήρεις υπεροψίας, οι κατώτεροι αγανακτισμένοι ,οι περίοικοι αποκτώντες συνείδησιν του αριθμού των και της σημασίας των ,οι είλωτες αναζητούντες την ευκαιρίαν ν'αποτινάξουν τον ζυγόν.>>G.CLOTZ "Ιστορία της Ελλάδος"εκδ.'ΑΚΡΙΤΑΣ"1955

5.Ο ανδριάς του τοποθετείται εις τα ιερά των Δελφών ,της Ολυμπίας,της Εφέσσου. Η Σάμος του ανεγείρει βωμούς και αντικαθιστά την εορτήν της Ήρας με την εορτήν του νέου θεού. G.CLOTZ "Ιστορία της Ελλάδος"εκδ.'ΑΚΡΙΤΑΣ"1955

07/12/2003