Συζήτηση
Σκοταράς Νίκος
Διδάκτωρ Ε.Μ.Π
Σχολικός
Σύμβουλος ΠΕ12(Β' Αθηνών, Ανατ. Αττικής και Κρήτης)
|
Συζήτηση
Σκοταράς Νίκος
|
|
|
Η σελίδα αυτή θα είναι ο χώρος όπου ο κάθε συνάδελφος μπορεί να εκφράσει τη γνώμη του για θέματα του τομέα, αλλά και γενικά της ΤΕΕ. Οι απόψεις του, που θα μου στέλνει με e-mail ( skotaras@sch.gr ) θα εμφανίζονται σ' αυτό το χώρο Ως αρχή : Πείτε τη γνώμη σας για την ιστοσελίδα. Παρακάτω παρουσιάζονται τα βασικά σημεία των ομιλιών μου σε ημερίδες και θέσεις άλλων συναδέλφων : 1. Το μέλλον της ΤΕΕ στην Ελλάδα. (Συμβολή στο διάλογο) στις 5-12-2004) 2. Ο ρόλος του Δ/ντή στο Σύγχρονο σχολείο στις 17-12-2004 4. Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΚΠ/ΚΟΥ ΠΡΙΝ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. 5. ΠΡΟΤΑΣΗ - ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΣΧΗΜΑ ΤΗΣ Δ/ΘΜΙΑΣ ΤΕΕ 6. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ Τ.Ε.Ε - ΘΕΣ/ΝΙΚΗ - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2005 Τις καταθέτω ως συμβολή σε διάλογο. ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΧΑΡΑΞΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΗΣ Δ/ΘΜΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Εισήγηση : Σκοταράς Νίκος Σχ. Σύμβουλος ΠΕ12 Διδάκτωρ Ε.Μ.Π Εάν αναφέρουμε τις βασικές χρονολογίες των αλλαγών στην δ/θμια ΤΕΕ : θα παρατηρήσουμε ότι κάθε περίπου 8 χρόνια είχαμε αλλαγή. Σε ένα αντικειμενικό παρατηρητή οι τακτικές αυτές αλλαγές κρίνονται φυσιολογικές, αφού αφενός οι αλματώδεις εξελίξεις στη τεχνολογία και αφετέρου οι κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές αλλαγές, επιφέρουν αναγκαστικά και αλλαγές στη Δ/θμια ΤΕΕ. Στην πορεία όμως αυτή των αλλαγών παραμένει αιωρούμενο ένα κρίσιμο ερώτημα : Οι αλλαγές αυτές βοήθησαν την ΤΕΕ να εκπληρώσει το βασικό σκοπό της ; Να προετοιμάσει δηλ. τους μαθητές δίνοντάς τους χρήσιμα εφόδια (γενική μόρφωση, ηθικές, ανθρωπιστικές αξίες σε συνδυασμό με συγκεκριμένες τεχνικές – επαγγελματικές δεξιότητες) για την ένταξή τους στην κοινωνία ; Στο θεμελιώδες για την ΤΕΕ αυτό ερώτημα, δυστυχώς, δεν μπορώ να απαντήσω. Δεν μπορώ να απαντήσω, γιατί δε γνωρίζω, παρότι υπηρετώ στην ΤΕΕ πάνω από είκοσι χρόνια. Το να απαντήσω, με μόνο δεδομένο τη συμμετοχή μου ως εκπ/κου σε κάποια σχολεία ή τα τελευταία χρόνια ως συμβούλου ΤΕΕ σε ορισμένες περιοχές, νομίζω ότι είναι πολύ πιθανό να κάνω λάθος και γι’ αυτό δεν το διακινδυνεύω. Θα μπορούσα, βέβαια, να απαντήσω μόνο στην περίπτωση που υπήρχαν τεκμηριωμένες απαντήσεις σε ορισμένα άλλα βασικά ερωτήματα. Ο «μέσος» απόφοιτος, από πλευράς επίδοσης αλλά και γεωγραφικής περιοχής, της ΤΕΕ σε τι ποσοστό κατείχε τις δεξιότητες (γνωστικές και χειρωνακτικές) που περιγράφονταν στα Π.Σ; Το ποσοστό αυτό ήταν κάτω του 50% ή πάνω; Θα μπορούσε το ποσοστό αυτό , όποιο και να ήταν, να βελτιωνόταν, ή όχι; Τα Π.Σ. που εφαρμόζονταν μέχρι σήμερα είχαν μεγάλη ή μικρή συσχέτιση με τις απαιτήσεις του επαγγέλματος στην αγορά εργασίας; Δηλαδή, ήταν μέχρι σήμερα ο απόφοιτος Τ.Ε.Ε. καλός επαγγελματίας; Θα μπορούσε να ήταν καλύτερος; Είναι οι ειδικότητες που υπήρχαν στην Τ.Ε.Ε. αναγκαίες στην κοινωνία; Μήπως ορισμένες έπρεπε να σταματήσουν; Μήπως έπρεπε να δημιουργηθούν νέες; Και ποιες θα ήταν αυτές; Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε σήμερα τις μελλοντικές ανάγκες της κοινωνίας μας σε ειδικότητες; Αν ναι, ποιες είναι αυτές ; Τέτοια βασικά κατά την γνώμη μου ερωτήματα υπάρχουν αρκετά, αλλά δε θα σας κουράσω. Στα παραπάνω βασικά ερωτήματα νομίζω ότι κανένας μας δεν μπορεί να έχει πειστικές απαντήσεις. Ο λόγος, κατά την άποψή μου, είναι απλός: Δεν υπάρχουν ειδικές, επιστημονικά αποδεκτές έρευνες, που να μας δίνουν συγκεκριμένες απαντήσεις οι οποίες να περιέχουν όλες τις κρίσιμες παραμέτρους για την κάθε μία απάντηση. Πώς λοιπόν θα απαντήσουμε στα βασικά αυτά ερωτήματα; Αν προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με τις γνώσεις μας, τις εμπειρίες που έχει ο καθένας μας, χωρίς να βασιστούμε σε στέρεες αντικειμενικές έρευνες, είναι μάλλον σίγουρο ότι θα κάνουμε λάθος. Έχει πολύ μικρή σημασία, αμελητέα θα έλεγα, η άποψή μου για τα βασικά αυτά ερωτήματα, εφόσον δεν υπάρχει πίσω από αυτή την άποψή μία επιστημονικά δομημένη αφετηρία στην οποία να βασιστώ. Αλήθεια, άκουσε κανένας μας ποιος είναι ο λόγος που έγιναν όλες αυτές οι αλλαγές στην Δ/θμια Τ.Ε.Ε ; Ποιο δηλαδή ήταν το πρόβλημα και καταργήθηκαν π.χ. τα Κ.Ε.Τ.Ε, δημιουργήθηκαν τα Τ.Ε.Λ. ή καταργήθηκαν τα Τ.Ε.Λ. και δημιουργήθηκαν τα Τ.Ε.Ε; Εγώ γνωρίζω ότι δημιουργούμε κάτι νέο, όταν το παλιό δε μας καλύπτει, δεν μπορεί να διορθωθεί, είναι λάθος. Μας είπε ποτέ κανείς τι ήταν λάθος π.χ. στα Κ.Ε.Τ.Ε. και πήγαμε στα Τ.Ε.Λ. και μετά στα Τ.Ε.Ε.; Αν, πράγματι, υπήρχαν λάθη σε ένα προηγούμενο τύπο σχολείου αυτά διορθώθηκαν στο νέο τύπο σχολείου; Πώς λοιπόν σήμερα θα πάμε σε ένα νέο τύπο σχολείων χωρίς να έχουμε συγκροτημένη επιστημονικά αποδεκτή άποψη σχετική με όλα αυτά τα ερωτήματα; Προσοχή, συνάδελφοι, δε θέλω να πω ότι δε χρειάζεται αλλαγή. Απλά θέλω να εξηγήσω ότι δεν μπορούμε για μία ακόμη φορά να πειραματιζόμαστε χαράζοντας τη νέα πορεία χωρίς οργανωμένη μελέτη όλων των παραγόντων που συγκροτούν την Τ.Ε.Ε.. Θεωρώ ότι είναι θεμελιώδους σημασίας η άποψη ότι τότε μόνο μπορούμε να προχωρήσουμε με σίγουρα σταθερά βήματα, όταν αυτά θα βασίζονται σε εξειδικευμένες έρευνες, οι οποίες φυσικά δε θα μπορούν να τεθούν σε αμφισβήτηση από κανέναν. Από μία πρόχειρη έρευνα μίας ημέρας παρατήρησα ότι υπάρχουν ορισμένες μελέτες (όχι τόσο ειδικές όσο θα ήθελα για την Τ.Ε.Ε.), οι οποίες φωτίζουν ορισμένες παραμέτρους. 1. Ινστιτούτο εργασίας ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ- Μελέτη «κατάρτιση και απασχόληση» 2003- Έρευνα «η ελληνική οικονομία και η απασχόληση» 20042. Παρατήρητηριο απασχόλησης-Ερευνητική πληροφορική Α.Ε. (Ο.Α.Ε.Δ.)Μελέτη «Ζήτηση ειδικοτήτων και δεξιοτήτων στην Ελληνική αγορά εργασίας-αποτελέσματα έρευνας στις ιδιωτικές επιχειρήσεις» Επετηρίδα εργασίας Επίσης γνωρίζω ότι υπάρχουν κάποιες αντίστοιχες έρευνες στην Ε.Σ.Υ.Ε. και στο Σ.Ε.Β. Θα ήμουν ο ευτυχέστερος εκπαιδευτικός, αν γνώριζα ότι αυτές οι έρευνες έχουν μελετηθεί και αξιολογηθεί και ότι έχουν δρομολογηθεί νέες τέτοιας μορφής έρευνες εξειδικευμένες στην Τ.Ε.Ε, οι οποίες εκτιμώ ότι δεν είναι ιδιαίτερα δαπανηρές, οι οποίες θα διαφώτιζαν το θολό τοπίο και θα μας οδηγούσαν προς τη σωστή κατεύθυνση. Επαναλαμβάνω πάλι: Θεωρώ ότι είναι μεν χρήσιμες όλες οι απόψεις μας να ακούγονται και να συντελούν στην ανάδειξη της νέας πορείας της Τ.Ε.Ε , είναι όμως ασύγκριτα χρησιμότερη η άποψη που είναι θεμελιωμένη σε συγκεκριμένα δεδομένα ερευνών, τα οποία απαντούν στα προηγούμενα ερωτήματα. Πρέπει λοιπόν, πριν πάρουμε τις αποφάσεις μας, να μελετήσουμε όσες έρευνες σχετικές υπάρχουν και να επιδιώξουμε να διεξαχθούν και νέες εξειδικευμένες, που θα μας βοηθήσουν στις επιλογές μας. Θεωρώ ότι ένας τέτοιος στόχος είναι εφικτός. Μπορούμε σε λίγους μήνες να έχουμε επιστημονικές απαντήσεις σε πολλά σωστά επιλεγμένα ερωτήματα, ώστε βασιζόμενοι σ’ αυτές να χαράξουμε την νέα πορεία της Τ.Ε.Ε. Αν πράγματι βασιστούμε σε αξιοκρατικές έρευνες-μελέτες είναι σίγουρο ότι θα οδηγηθούμε στον «τέλειο» νέο τύπο σχολείων Τ.Ε.Ε ; Φυσικά και όχι, συνάδελφοι. Το σίγουρο όμως είναι ότι θα κάνουμε λιγότερα λάθη. Όσο πιο πολύ ακούμε -παρατηρούμε – ερευνούμε – αξιολογούμε , τόσο η πορεία μας για τη νέα ΤΕΕ θα είναι επιτυχέστερη. Αυτή είναι η θέση μου.Αντίθετα, όσο σχεδιάζουμε βασιζόμενοι σε απόψεις ακόμη και ικανών ατόμων, που όμως δε βασίζονται σε επιστημονικά αποδεκτά δεδομένα, δυστυχώς, νομίζω ότι θα προχωράμε μάλλον πειραματιζόμενοι με ασταθή βήματα αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Άφησα δεύτερο τον οικονομικό παράγοντα των νέων σχολείων , ωστόσο είναι ίσης σημασίας με τον πρώτο που ανέφερα. Φέτος, κατά τις επισκέψεις μου στα σχολεία της περιοχής ευθύνης μου (Β’ Αθήνας - Ανατολική Αττική – Κρήτη - Στερεά Ελλάδα) δεν υπήρξε ούτε ένα σχολείο, που να μη μου παραπονέθηκαν συνάδελφοι για τα οικονομικά και, κυρίως, για τον εξοπλισμό των εργαστηρίων. Έχω ήδη καταγράψει για κάθε σχολείο τον αριθμό των εργαστηριακών ασκήσεων για κάθε ειδικότητα και μάθημα, που μπορούν να πραγματοποιούνται, καθώς και των ασκήσεων, που δεν μπορούν. Δεν έχω προλάβει να επεξεργαστώ ακόμη αυτά τα δεδομένα. Ελπίζω σε σύντομο χρονικό διάστημα να είμαι έτοιμος. Από μία πρώτη ματιά, φαίνεται ότι πολλές εργαστηριακές ασκήσεις δε γίνονται εξαιτίας έλλειψης εξοπλισμού, αλλά και αναλωσίμων. Τα παραπάνω τα αναφέρω για να τεκμηριώσω ένα γενικό συμπέρασμα : Υπάρχει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα, ιδίως στην επαρχία. Γνωρίζετε, είναι πολύ απλό να δημιουργούμε με κάποια απόφαση μία ειδικότητα π. χ. Μηχανών και Συστημάτων Αυτοκινήτων σε 300 σχολεία σε όλη την επικράτεια. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι το εξής : Όταν τα εξαγγέλλω ως πολιτεία, έχω καταλάβει ότι γι αυτήν την ειδικότητα σε κάθε Σ.Ε.Κ. ή Σ.Ε. απαιτούνται περίπου 250,000 ευρώ για να οργανωθούν τα εργαστήρια της ειδικότητας σύμφωνα με τα Π.Σ.; Γνωρίζω ότι εκτός από αυτά απαιτούνται και αρκετά χρήματα για λειτουργικά έξοδα, όπως αναλώσιμα εποπτικά μέσα διδασκαλίας κτλ. Αν δεν το γνωρίζω ως πολιτεία, τότε φταίω μεν , επειδή δε φρόντισα να το μάθω , αλλά τέλος πάντων μπορώ να δηλώσω άγνοια. Αν όμως το γνωρίζω, τότε ¨εγκληματώ¨, όσο βαριά και αν ακούγεται η λέξη.Δεν μπορώ επίσημα ως πολιτεία απλά να ¨βαφτίζω¨ έναν απόφοιτο της παραπάνω ειδικότητας ως ¨Μηχανικό αυτοκινήτων νέας τεχνολογίας¨ και να τον εκπαιδεύω σε ένα FIAT 127 τριακονταετίας. Θα ήθελα λοιπόν να τονίσω: ΠΡΟΣΟΧΗ: όταν έρθει η ώρα για την εξαγγελία του νέου τύπου σχολείου, να έχουμε καταγράψει στο πίσω μέρος του κεφαλιού μας το κόστος αυτών των σχολείων και όχι μόνο . ΠΡΕΠΕΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΝΑ ΤΟ ΕΧΟΥΜΕ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΕΙ !!!Αν όχι, πρέπει να ελαττώσουμε τις απαιτήσεις μας για τα νέα σχολεία, ως εκείνο το σημείο που μπορούμε να ανταποκριθούμε. Είναι λάθος να θέτουμε εικονικούς, ονειρικούς σκοπούς για τα νέα σχολεία, που όμως δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων. Η υπόθεση αυτή πρέπει να αποφασιστεί από όλη την κοινωνία (πολιτικά κόμματα, διάφορους φορείς κλπ), ώστε να υπάρχει εθνική εκπ/κή πολιτική για την ΤΕΕ. Δε θέλω να ¨γκρινιάζω¨ περισσότερο αναφέροντας άλλα πολύ σημαντικά προβλήματα (π. χ. επιμόρφωση, κτιριακό, επαγγελματικά προσόντα κτλ.), επειδή η σημερινή ημερίδα μάς καλεί να βοηθήσουμε στο ‘’στήσιμο’’ των νέων σχολείων. Άλλωστε , όλα αυτά θα αποδειχτούν, αν , όπως ελπίζω, δρομολογηθούν έρευνες και μελέτες για το σχεδιασμό των νέων σχολείων που θα απαντούν στα αρχικά ερωτήματα που έθεσα. Ολοκληρώνοντας , θα ήθελα να συνοψίσω τις απόψεις μου, που όπως ακούσατε δεν είχαν σχέση με αυτή καθ’ αυτή τη δομή του νέου σχολείου αλλά με την επιλογή της πορείας για την ορθή σχεδίαση του νέου σχολείου της Τ.Ε.Ε. . ΠΡΟΤΑΣΗ : Η σχεδίαση του νέου τύπου σχολείου της Δ/θμιας ΤΕΕ πρέπει να βασιστεί σε επιστημονικές έρευνες , που πρέπει να δρομολογηθούν έστω και σήμερα, οι οποίες θα απαντήσουν σε συγκεκριμένα και κατάλληλα επιλεγμένα ερωτήματα, ώστε, ξεδιαλύνοντας το σημερινό θολό τοπίο της, να προχωρήσουμε με σίγουρα και σταθερά βήματα. Επίσης, πρέπει η χρηματοδότηση των νέων σχολείων να εξασφαλίσει εξαρχής τόσο τα πάγια όσο και τα λειτουργικά τους έξοδα. Η εξαγγελία του εθνικού διαλόγου ακούγεται ευχάριστα, δίνει ελπίδες και νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε σ’ αυτήν την ιδέα, αρκεί να τηρηθούν κάποιες διαδικασίες. Τέλος, επιτρέψτε μου μια μικρή παρέμβαση σε θέματα δομής του νέου σχολείου παρότι, όπως ανέφερα, δεν ήθελα σήμερα να ασχοληθώ με αυτήν. Θεωρώ ότι στα νέα σχολεία πρέπει να υπάρχει ο θεσμός των Πειραματικών ΤΕΕ. Είναι ένας θεσμός που πραγματικά λείπει από τα σχολεία μας και θα ήθελα στο μέλλον να υπάρχει. Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ : « Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ» Εισήγηση : Σκοταράς Νίκος Σχολ. Σύμβουλος ΠΕ12 Διδάκτωρ Ε.Μ.Π. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αφορμή για το θέμα που θα προσπαθήσω να αναπτύξω, προέρχεται από εμπειρία έξι ετών ως αναβαθμολογητής σε γραπτά προαγωγικών εξετάσεων από πολλές περιοχές της Ελλάδας. Αρκετές φορές δεν μπορούσα να καταλάβω τι ακριβώς ζητούσε ο συνάδελφος. Ορισμένες φορές η απάντηση «απλωνόταν » σε έξι σελίδες του σχολικού βιβλίου, χωρίς να διευκρινίζεται ότι ζητάει μία περίληψη των σημαντικών σημείων. Άλλες φορές, η ερώτηση μπορούσε να απαντηθεί σε δύο ή τρία διαφορετικά σημεία του βιβλίου που είχαν διαφορετική προσέγγιση για το ερώτημα, χωρίς πάλι να διευκρινίζεται ότι πρέπει να απαντηθεί με βάση το ένα σημείο ή το άλλο. Τα τρία τελευταία χρόνια, μελετώντας δειγματοληπτικά τα θέματα των εξετάσεων περιόδου Μαΐου της ειδικότητάς μου, διαπίστωσα ότι υπάρχουν ακατάλληλες ερωτήσεις σε ποσοστό περίπου 35% . Γιατί όμως το πρόβλημα αυτό έχει σήμερα ιδιαίτερη σημασία; Σήμερα η κοινωνία, και ειδικότερα ο τομέας της εργασίας, απαιτεί από τους εργαζόμενους τόσο γνώσεις, όσο και κοινωνικές δεξιότητες. Σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες, σύμφωνα με τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των Η.Π.Α., είναι η υπευθυνότητα και η σαφήνεια στη γραφή και στην ομιλία. Πρέπει λοιπόν στα σχολεία μας να εκπαιδευτούν οι μαθητές και σ’ αυτές τις δεξιότητες. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Ξεκινώντας το κύριο μέρος της εισήγησής μου θα σας περιγράψω δύο «σχολικά περιστατικά», που δεν είναι καθόλου σπάνια. Περιστατικό πρώτο: Είναι Μάιος, περίοδος εξετάσεων. Σε κάποιο σχολείο, οι μαθητές περιμένουν στην αίθουσα τα θέματα Φυσικής στα οποία θα εξεταστούν. Ορισμένοι είναι ήρεμοι, άλλοι ανήσυχοι, άλλοι προβληματισμένοι, άλλοι αδιάφοροι. Μετά από λίγο παρουσιάζεται ο συνάδελφος και τους δίνει τα θέματα. Πριν περάσουν 2-3 λεπτά εμφανίζονται κάποια υψωμένα χέρια. « Κύριε, Κύριε». Στην ερώτηση 2 να γράψουμε και τον τύπο και τον ορισμό ή μόνο τον ορισμό; Να περιγράψουμε το πείραμα; Αν γράψουμε μόνο τον τύπο, θα πάρουμε άριστα στο ερώτημα αυτό;
Περιστατικό δεύτερο: Ο συνάδελφος μπαίνει σε μία τάξη και αρχίζει τη διδασκαλία του : Σήμερα θα μιλήσουμε για την ιστορία του αεροπλάνου. Αναφέρεται λοιπόν στις πρώτες απόπειρες του ανθρώπου να «πετάξει» , στους αδελφούς Ράιτ που ονομάζονται «πατέρες τους αεροπλάνου», στη συσχέτιση της κίνησης των πουλιών και εντόμων με το αεροπλάνο, στον τρόπο επίλυσης ορισμένων βασικών προβλημάτων στην εξέλιξη του αεροπλάνου, στις δυνατότητες που έδωσε στον άνθρωπο, και εκεί τελειώνει. Αρχίζοντας την αξιολόγηση, στο τέλος της ώρας, ρωτάει ένα μαθητή: «Κώστα, τι γνωρίζεις για το αεροπλάνο;»Του Κώστα του αρέσουν πολύ τα αεροπλάνα. Αγοράζει ειδικά περιοδικά. Μάλιστα έχει αδυναμία στα Μιράζ. Ο Κώστας απαντάει: «Το αεροπλάνο είναι ένα σύγχρονο μέσο μεταφοράς, αλλά και ένα τέλειο όπλο. Τα Μιράζ είναι τα καλύτερα αεροπλάνα. Έχουν …τόσο βάρος, αναπτύσσουν …τόση ταχύτητα , μπορούν να μεταφέρουν …τόσο βάρος, έχουν την τάδε επιχειρησιακή ικανότητα, είναι εξοπλισμένα με σύγχρονα μηχανήματα κ.λ.π.» Ο συνάδελφος μένει για λίγο αμήχανος. Σκέπτεται: «Μπράβο Κώστα, ξέρεις περισσότερα από μένα» . Αμέσως μετά διερωτάται:«Όμως αυτά που είπα πριν, μπορεί να μου τα περιγράψει; Τα έχει κατανοήσει; Τι βαθμό να του βάλω;» Τα δύο παραπάνω περιστατικά δεν είναι σπάνια. Είναι συνηθισμένο, νομίζω, αμέσως μετά την εκφώνηση των θεμάτων (ή το μοίρασμα των φωτοτυπιών με τα θέματα), να παρουσιάζεται το φαινόμενο των πολλών διευκρινιστικών ερωτήσεων από τους μαθητές. Βέβαια ορισμένες φορές το κάνουν σκόπιμα (δημιουργία αναταραχής κ.λ.π) , αλλά τις περισσότερες φορές οι ερωτήσεις πραγματικά είναι ασαφείς. Επίσης συνηθισμένο είναι το φαινόμενο, οι απαντήσεις που παίρνουμε σε ερωτήσεις μας, να μην είναι αυτές που περιμένουμε. Ας έρθουμε τώρα σε ένα εντελώς συγκεκριμένο, πραγματικό παράδειγμα, που μου έδωσαν οι συνάδελφοι, Σχολικοί Σύμβουλοι των Μαθηματικών, η κ. Πιτέρη και ο κ. Μουαμελετζής. . Προαγωγικές εξετάσεις Β΄ Γυμνασίου. Μάθημα: Μαθηματικά Ζήτημα πρώτο: Τι γνωρίζετε για τη συνάρτηση y= αχ+β; Οι σελίδες 171 έως 175 αναφέρονται στη γραμμική συνάρτηση y= αχ+β. Τι ακριβώς ζητείται απ’ αυτή την ερώτηση; Να γραφούν όλα όσα αναφέρονται στο βιβλίο; Το παράδειγμα με το ελατήριο ,τα έντονα γράμματα, οι εφαρμογές; Μόνο τα έντονα γράμματα; Κανείς δε γνωρίζει. Το σίγουρο είναι ότι είναι λάθος διατυπωμένη η ερώτηση. Είναι ασαφής. Aντ’ αυτής της ερώτησης, μπορούσαν να διατυπωθούν οι ακόλουθες σαφείς ερωτήσεις: (Απάντηση: Ευθεία.) (Απάντηση : στο σημείο (0,β))
(Απάντηση: τα έντονα γράμματα) Από τα παραπάνω είναι νομίζω φανερό το πρόβλημα, που εντοπίζεται κύρια στη σαφήνεια των ερωτήσεων. Φυσικά δεν αρκεί μόνο οι ερωτήσεις να είναι σαφώς διατυπωμένες. Πρέπει να έχουν και άλλα χαρακτηριστικά, όπως π.χ να αξιολογούν αν οι μαθητές κατέχουν τις γνώσεις και δεξιότητες που αναφέρονται στα αντίστοιχα Π . Σ. Αυτό όμως είναι ένα θέμα που δεν αφορά την σημερινή εισήγηση, επειδή ο Δ/ντής ως εκπ/κός κάποιας ειδικότητας, δεν μπορεί να εκφέρει συμβουλευτική γνώμη για θέματα εκτός ειδικότητας. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Στη σωστή διατύπωση ερωτήσεων σημαντικό ρόλο παίζει η χρησιμοποίηση κατάλληλων ρημάτων. Κατάλληλα ρήματα για τη διατύπωση ερωτήσεων : περιγράφω, ορίζω, απαριθμώ , αναγνωρίζω, διατυπώνω, γράφω. Εκφράζω, διακρίνω, μετατρέπω, ερμηνεύω, συμπεραίνω, προβλέπω. Υπολογίζω, εκτελώ, εφαρμόζω, τροποποιώ. Διακρίνω, ταξινομώ, υποδιαιρώ. Συνθέτω, ολοκληρώνω, σχεδιάζω, δημιουργώ, συνδυάζω. Εκτιμώ, συγκρίνω, κρίνω, αξιολογώ, αποφασίζω. ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ Δ/ΝΤΗ ΣΤΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ο Δ/ντής της σχολικής μονάδας: 1. Αρχικά πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τη σχετική νομοθεσία π.χ Π.Δ 86/01, Π.Δ 26/02, Π.Δ 80/03 περί αξιολόγησης των μαθητών Ενιαίου Λυκείου.
2. Στο σύλλογο των διδασκόντων (πριν από τις εξετάσεις περιόδου Μαΐου) πρέπει να αναφερθεί: α) στην παραπάνω σχετική νομοθεσία και να την κοινοποιήσει στους εκπ/κούς, ιδιαίτερα στους νέους. β) στην αναλυτική παρουσίαση, εάν είναι δυνατόν σε κάθε μάθημα σε συνεργασία με εκπ/κούς, αστόχων και ακατάλληλων θεμάτων, όπως επίσης και ορθά διατυπωμένων θεμάτων. γ) να εντοπίσει την ακαταλληλότητα της έκφρασης «τι γνωρίζετε…»που δυστυχώς χρησιμοποιείται πολύ συχνά, επειδή όπως προαναφέρθηκε είναι ακατάλληλη, δεν μπορεί να αξιολογηθεί. δ) να δώσει στους συναδέλφους φωτοτυπία με τα κατάλληλα ρήματα, που πρέπει να χρησιμοποιούνται στις ερωτήσεις. ε) να εξηγήσει ότι ο συνεισηγητής πρέπει να μελετήσει καλά τα θέματα, μισή ώρα πριν από την έναρξη των εξετάσεων και να βοηθήσει ουσιαστικά τον κύριο εισηγητή, ώστε τα θέματα να είναι σαφή. στ) όταν τα θέματα έρθουν στον Δ/ντή, αυτός πρέπει να ελέγξει αν είναι σύμφωνα με τα Προεδρικά Διατάγματα , ως προς τη δομή τους , αλλά και να ρωτήσει τους εισηγητές αν είναι μέσα από την εξεταστέα ύλη του μαθήματος, αν είναι ισομοιρασμένα, αν καλύπτουν βασικούς στόχους του μαθήματος, αν είναι αυξανόμενης δυσκολίας και αν είναι σαφή. Εάν ισχύουν όλα τα παραπάνω , πρέπει, όταν τα θέματα ανακοινωθούν στους μαθητές να μην υπάρχουν διευκρινιστικές ερωτήσεις. Να μην υπάρχει ούτε ένα χέρι υψωμένο και, αν υπάρξει, πρέπει να απαντάμε : Τα θέματα είναι σαφή και πραγματικά να είναι. Η διαδικασία αυτή δεν είναι εύκολη, θα έλεγα ότι είναι δύσκολη και απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια τόσο από τους εκπ/κούς όσο και από το Δ/ντή. Πρέπει όμως, κατά τη γνώμη μου, να γίνει προσπάθεια επειδή μια τέτοια διαδικασία, είναι σίγουρο εκτός των άλλων, ότι θα βοηθήσει τους μαθητές να αποκτήσουν υπευθυνότητα και σαφήνεια στην ομιλία και τη γραφή τους, που όπως προαναφέραμε είναι δεξιότητες που ζητούνται στην αγορά εργασίας. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΤΕΕ. ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΚΕΝΩΝ. Σκοταράς Νίκος Σχ. Σύμβουλος ΠΕ 12 Διδάκτωρ ΕΜΠ 4 - 2 - 2005
1) Εισαγωγή Είναι γνωστή σε όλους μας η αντικειμενική διαπίστωση ότι οι μαθητές της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπ/σης (Τ.Ε.Ε) σε υψηλό ποσοστό δεν έχουν καλή επίδοση στα μαθήματα της Γενικής Παιδείας (Μαθηματικά, Φιλολογικά, Φυσική κ.λ.π.).Αντίθετα, αρκετοί απ’ αυτούς τους μαθητές αποδίδουν πολύ καλά στα Τεχνολογικά μαθήματα και ιδιαίτερα στα εργαστήρια. Θα προσπαθήσω να αναλύσω πολύ σύντομα την παραπάνω διαπίστωση. Η μη καλή επίδοση ενός ικανού αριθμού μαθητών στα Γενικά Μαθήματα (Γ.Μ), κατά κύριο λόγο οφείλεται στη μη έγκαιρη διάγνωση του προβλήματος αυτού από το εκπ/κό μας σύστημα. Σύμφωνα με ορισμένες θεωρίες ειδικών (Piaget κλπ), τα βασικά στάδια της νοητικής ανάπτυξης του ανθρώπου είναι:
Νομίζω ότι ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών της Τ.Ε.Ε., ενώ έχει «περάσει» εύκολα ή δύσκολα από τα τρία πρώτα στάδια, στο τέταρτο υπήρξαν πολλές δυσκολίες , που δυστυχώς δεν μπόρεσαν να ξεπεραστούν. Δεν έγινε τότε (στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου) , όπως προανέφερα, η διάγνωση του προβλήματος και φυσικά δεν έγινε καμιά προσπάθεια διορθωτικών κινήσεων από το εκπ/κό μας σύστημα. Έτσι αφέθηκαν οι μαθητές αυτής της κατηγορίας στη μοίρα τους, χωρίς συγκεκριμένη επιστημονική προσέγγιση. Τα επακόλουθα οδυνηρά: κακή βαθμολογία στα Γ.Μ και ότι αυτή συνεπάγεται (χαρακτηρισμοί «κακός μαθητής», απαξίωση, αισθήματα εγκατάλειψης-αποτυχίας από το μαθητή κ.λ.π.). Η αδυναμία λοιπόν του εκπ/κού μας συστήματος στην επίλυση του προβλήματος που προανέφερα, έχει δυστυχώς μεταφερθεί στην κοινωνία με μια απλή έκφραση, που πολλές φορές ακούγεται και από εμάς τους ίδιους: « Οι κακοί μαθητές πηγαίνουν στα Τεχνικά Σχολεία». Διαφωνώ, συνάδελφοι, με αυτή την άποψη. Αλήθεια, είναι «κακός μαθητής» ένας αυριανός καλός επαγγελματίας( π.χ μηχανικός αυτοκινήτων, ηλεκτρολόγος, ψυκτικός, ηλεκτρονικός κ.λ.π); Παραδείγματα υπάρχουν πολλά καλών επαγγελματιών, που είχαν χαμηλή επίδοση στα Γ.Μ. Με την ίδια λογική, που ένας μαθητής καλός στα Τεχνικά Μαθήματα αλλά ανεπαρκής στα Γ.Μ χαρακτηρίζεται «κακός μαθητής», θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ένας καλός στα Γ.Μ αλλά ανεπαρκής στα Τεχνικά Μαθήματα. Η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης (Gardner), νομίζω, απαντά κατά τον καλύτερο τρόπο σε όλα αυτά τα θέματα. Από τα παραπάνω προκύπτει μια βασική ερώτηση: Μήπως δεν χρειάζονται στους επαγγελματίες (απόφοιτους Τ.Ε.Ε) τα Γ.Μ; Η απάντηση κατά τη γνώμη μου και σύμφωνα με πολλούς αναλυτές είναι αρνητική: Η σημερινή εποχή απαιτεί για τους απόφοιτους Τ.Ε.Ε ισχυρές βασικές γνώσεις , τόσο Γενικής Παιδείας , όσο και ειδικές τεχνικές-επαγγελματικές, ώστε ο αυριανός επαγγελματίας να μπορεί εύκολα, αν χρειαστεί, να προσαρμοστεί στις νέες κάθε φορά απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Αυτή είναι η αιτία, που πρέπει η εκπ/κή κοινότητα να προσέξει πολύ το θέμα: «Γενικά Μαθήματα στην Τ.Ε.Ε». Η ημερίδα αυτή, λοιπόν, έρχεται σε μια κρίσιμη περίοδο της αναδιάρθρωσης της Τ.Ε.Ε και νομίζω ότι θα συμβάλλει θετικά προς αυτή την κατεύθυνση. 2) Απαραίτητα Μαθηματικά για τη διδασκαλία των Τεχνικών Μαθημάτων στο Μηχανολογικό Τομέα και στον Τομέα των Χημικών Εργαστηριακών Εφαρμογών. Σύμφωνα με τα Π.Σ των δύο παραπάνω Τομέων, για να διδαχθούν με επάρκεια τα μαθήματα ειδικότητας, απαιτούν τις παρακάτω γνώσεις Μαθηματικών, τις οποίες χωρίζω σε τρεις κατηγορίες: Α Κατηγορία: 1. Δεκαδικοί αριθμοί (πράξεις). 2. Κλάσματα-αναλογίες (πράξεις). 3. Αριθμητική τιμή αλγεβρικής παράστασης. 4. Εξίσωση α΄ βαθμού (επίλυση-εφαρμογές σε τύπους Τεχνικών Μαθημάτων). 5. Εξίσωση β΄ βαθμού (επίλυση βάσει τύπου). 6. Τριγωνομετρικοί αριθμοί (ορισμός και απλές εφαρμογές σε ορθογώνιο τρίγωνο). 7. Εμβαδά βασικών ευθυγράμμων σχημάτων (τύποι, απλές εφαρμογές). 8. Όγκοι βασικών στερεών (ύλη β΄ τάξης) (τύποι, απλές εφαρμογές). Η πολύ καλή γνώση των Μαθηματικών της Α΄ Κατηγορίας είναι η βάση για τη διδασκαλία αρκετών μαθημάτων ειδικότητας. Επομένως, η ανεπαρκής γνώση των Μαθηματικών της παραπάνω κατηγορίας συνεπιφέρει και ανεπαρκή γνώση αρκετών μαθημάτων ειδικότητας. Νομίζω ότι πρέπει απαραίτητα να φροντίσουμε, ώστε το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό μαθητών της Τ.Ε.Ε. να κατέχει τις παραπάνω γνώσεις. Στη συνέχεια θα αναφερθώ διεξοδικότερα σ’ αυτό το θέμα. Β΄ Κατηγορία: 1. Δυνάμεις (ιδιότητες, απλές εφαρμογές) 2. Ρίζες (ιδιότητες, απλές εφαρμογές) 3. Συστήματα α΄ βαθμού (απλές εφαρμογές) 4. Ανισώσεις α΄ βαθμού Μόνο αφού ολοκληρώσουμε την Α΄ Κατηγορία με όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερο τρόπο, προχωρούμε στην εκμάθηση των θεμάτων της Β΄ Κατηγορίας. Γ΄ Κατηγορία : είναι όλα τα υπόλοιπα Μαθηματικά της ύλης των τριων τάξεων, όπως π.χ. συναρτήσεις, τριώνυμο, κανονικά πολύγωνα, αριθμητικές-γεωμετρικές πρόοδοι, εκθετικές συναρτήσεις, τριγωνομετρικές συναρτήσεις, περιγραφική στατιστική, όριο συνέχεια συνάρτησης, στοιχεία διαφορικού λογισμού. Τα θέματα της Γ΄ Κατηγορίας δεν είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για έναν επαγγελματία. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να διδαχθούν, απλά νομίζω ότι πρέπει να διδαχθούν με λιγότερες απαιτήσεις από τους εκπ/κούς σε σχέση με τα θέματα της Α΄ και της Β΄ Κατηγορίας.
3) Πρόταση κατανομής ωρών ανά κεφάλαιο. Με βάση τα παραπάνω, αλλά και το Π.Σ και τις οδηγίες διδασκαλίας του Π.Ι. για τη χρονιά 2004-05, έχω να προτείνω τα εξής:
4.Τρόπος αναπλήρωσης των «κενών». Όπως προαναφέρθηκε στην εισαγωγή συνήθως οι μαθητές της ΤΕΕ δεν έχουν καλή επίδοση στα Μαθηματικά. Έχουν πολλά «κενά» από προηγούμενες τάξεις και γενικά «αντιπαθούν» το μάθημα. Επίσης είναι γνωστό ότι δε διαβάζουν σπίτι. Αυτό σημαίνει ότι ο άξονας δουλειάς μας είναι το σχολείο. Ότι καταφέρουμε στο σχολείο θα γίνει. Φυσικά προτρέπουμε τους μαθητές να διαβάσουν και σπίτι. Η πρόκληση λοιπόν στον εκπ/κό Μαθηματικό είναι, νομίζω, φανερή μπροστά του : «Πώς θα μπορέσει να βοηθήσει αυτά τα παιδιά» Στο σημείο αυτό, θέλω να τονίσω ότι θεωρώ περισσότερο επιτυχημένο το Μαθηματικό που αναλαμβάνει ένα μαθητή που έχει επίδοση πολύ κάτω της βάσης και τον φέρνει σε προβιβάσιμο βαθμό, μαθαίνοντάς του βασικά Μαθηματικά χρήσιμα στη μελλοντική του ζωή, παρά το Μαθηματικό που παίρνει ένα μαθητή του 15-16 και τον φθάνει στο 18-19.
Συγκεκριμένα «βήματα» του Μαθηματικού στην αρχή της χρονιάς 1. Το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι μία προσπάθεια ψυχολογικής τόνωσης των μαθητών. Νομίζω πως όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να αποφεύγονται εκφράσεις όπως : «Τίποτα δε μάθατε στο Γυμνάσιο; Πως φτάσατε εδώ ;» και πολλές παρόμοιες ή και χειρότερες (Είσαστε άσχετοι κλπ). Αντίθετα, πρέπει να τους τονίσει ότι μαζί θα προσπαθήσουν και θα τα καταφέρουν. Δεν προσφέρει τίποτα να ρίχνουμε τις ευθύνες σε άλλους (παρ’ ότι υπάρχουν) μπροστά στους μαθητές. 2. Μελέτη του Α.Π και των οδηγιών διδασκαλίας. Πρέπει να γνωρίζει από την αρχή την ύλη και όλες τις λεπτομέρειες που τυχόν περιέχουν οι οδηγίες διδασκαλίας. 3. Να εντοπίσει τις προαπαιτούμενες γνώσεις που πρέπει να έχουν οι μαθητές ώστε να προχωρήσει κανονικά το μάθημα. 4. Επικοινωνία με εκπ/κούς των ειδικοτήτων, ώστε να του είναι γνωστές οι απαιτήσεις σε Μαθηματικά των μαθημάτων ειδικότητας (κατηγορίες Α και Β που έχω αναφέρει). 5. Έλεγχος προαπαιτούμενων γνώσεων (προφορικά ή ανώνυμο τεστ κλπ). Είναι η «διάγνωση» του γιατρού ώστε να ακολουθήσει η «θεραπεία». Είναι πολύ βασικό να γνωρίζει όσο καλύτερα μπορεί τις γνώσεις των μαθητών που αναλαμβάνει. 6. Έχοντας επίγνωση πλέον του επιπέδου της τάξης προγραμματίζει την κάλυψη των «κενών» εξηγώντας ότι δεν τον ενδιαφέρει το ότι έχουν «κενά», αλλά το ότι τώρα θα τα καλύψουν μαζί. Επίσης έχει ιδιαίτερη σημασία να τονίσει στους μαθητές : θα τα μάθουμε μαζί , αλλά, αν βρεθεί αργότερα κάποιος που δεν τα ξέρει, η ευθύνη είναι δική του. 7. Προσδιορισμός των απαιτήσεων που θα έχει από τους μαθητές. Είναι το δυσκολότερο «βήμα». Πρέπει να ορίσει τον πήχυ για κάθε τάξη και τμήμα. Το «βήμα» αυτό απαιτεί μελέτη πολλών δεδομένων (πχ. επίπεδο τάξης, δυνατότητες μαθητών, συνεννόηση με εκπ/κούς ειδικοτήτων, απαραίτητη ύλη για την επόμενη τάξη κλπ). Όταν ορίσει τον πήχυ (τις περισσότερες φορές πρέπει να τον επαναπροσδιορίσει κατά την διάρκεια της χρονιάς), πρέπει να το πει στους μαθητές, ώστε να γνωρίζουν από την αρχή τις απαιτήσεις του. Ο επιτυχημένος προσδιορισμός των απαιτήσεων από τον εκπ/κό είναι πάρα πολύ σημαντικός. Αν ορίσει πολύ ψηλά τον πήχυ, θα «μείνει» σχεδόν όλη η τάξη, αν τον ορίσει χαμηλά, θα «περάσουν» όλοι, αλλά φυσικά ο εκπ/κος δε θα προσφέρει στην εκπ/ση, αφού θα διαιωνίζει μία νοσηρή κατάσταση. Νομίζω ότι ο σωστός προσδιορισμός του πήχυ είναι λίγο παραπάνω από τις εκτιμώμενες δυνατότητες του τμήματος με τάση πάντα να πηγαίνει πιο ψηλά. 8. Χωρισμός της ύλης σε 25 εβδομάδες. 9. Τελικός σχεδιασμός για κάθε ώρα. Εκτιμώ ότι αν γίνουν τα παραπάνω, που απαιτούν κόπο, τα αποτελέσματα θα είναι κάπως καλύτερα. Φυσικά δε θα γίνουν «θαύματα», ώστε αυτόματα όλοι οι μαθητές να γίνουν πολύ καλοί στα Μαθηματικά, αλλά νομίζω ότι θα βελτιωθούν αρκετά. Δε γνωρίζω άλλη λύση αν υπάρχει, θα ήθελα να την ακούσω, ώστε να βρούμε την καλύτερη.
5) Μαθητές που ετοιμάζονται για την Τριτοβάθμια Εκπ/ση.
Οι μαθητές που έχουν ως στόχο την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπ/ση συνήθως είναι λιγότεροι από το 20% στο μηχανολογικό τομέα. Ο Μαθηματικός πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να έχει ως βάση της διδασκαλίας του, τους μαθητές που δε θα συνεχίσουν στην τριτοβάθμια και φυσικά να παρακολουθεί εξατομικευμένα, όσο μπορεί, τους μαθητές που θέλουν να συνεχίσουν (ασκήσεις για σπίτι, φωτοτυπίες, βοήθεια στο διάλειμμα κλπ). Η διαδικασία αυτή σημαίνει ακόμη περισσότερη προσπάθεια από τους Μαθηματικούς, αλλά δυστυχώς δε μπορεί να γίνει αλλιώς. Νομίζω ότι με τα υπάρχοντα Π.Σ και βιβλία δεν έχουμε άλλη δυνατότητα. Εάν το ποσοστό των μαθητών της Α’ τάξης του 2ου κύκλου που επιθυμούν να προσπαθήσουν για ΑΤΕΙ σε κάποιο σχολείο είναι ~ 50% τότε νομίζω ότι μπορούν να αντιστραφούν οι όροι και το μάθημα να βασιστεί σ’ αυτούς, ενώ παράλληλα να βοηθάει σε άλλο επίπεδο τους υπόλοιπους. Επίσης θα ήθελα να τονίσω την προτροπή που πρέπει να γίνεται για την Π.Δ.Σ. που αν προσεχθεί μπορεί να βοηθήσει πολύ τους μαθητές, αλλά και οικονομικά τους συναδέλφους Μαθηματικούς.
6) Περίληψη πρότασης για το Επαγγελματικό Λύκειο (Επ. Λ.) Όλα όσα προανέφερα αφορούν την υπάρχουσα δομή της ΤΕΕ που έτσι κ’ αλλιώς θα υπάρχει τουλάχιστον για δύο χρόνια. Αν μελετήσουμε την πορεία της ΤΕΕ τα τελευταία 20 χρόνια (ΚΕΤΕ, ΤΕΛ-ΤΕΣ, ΤΕΕ), θα παρατηρήσουμε ότι παρ’ όλες τις αγωνιώδεις προσπάθειες να επιτύχουμε ταυτόχρονα δύο στόχους για τους μαθητές μας ( εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπ/ση, αποφοίτηση καλών επαγγελματιών), δεν τα έχουμε καταφέρει. Δυσκολεύομαι λοιπόν να πιστέψω ότι το νέο Επ. Λ. θα καταφέρει τώρα να δίνει και πτυχίο και απολυτήριο. Γι’ αυτό προτείνω το ακόλουθο σχήμα.
Ωρολόγιο Πρόγραμμα Α τάξης Επ. Λ.
Ωρολόγιο Πρόγραμμα Β τάξης Επ. Λ.
Σε οποιαδήποτε τάξη (Α ή Β) προτείνω να μπορεί να γίνει μεταγραφή από Επ. Λ. σε Γενικό Λύκειο χωρίς να χαθεί χρονιά. Στη Γ τάξη όσοι μαθητές θέλουν εισαγωγή σε ΑΤΕΙ ή ΑΕΙ να μεταγράφονται σε Γενικό Λύκειο, έχοντας εξασφαλίσει και πτυχίο Επιπέδου 2,εφόσον έχουν φοιτήσει 2 χρόνια το οποίο θα παίρνουν από το Επ. Λ. μαζί με το απολυτήριο του Γενικού Λυκείου. Οι άλλοι μαθητές θα συνεχίζουν στο Επ. Λ. με 8 ω/ε Γεν. Μαθήματα και 26 ω/ε Τεχν. Μαθήματα και θα παίρνουν το πτυχίο Επιπέδου 3. Θεωρώ απαραίτητο όσοι μαθητές της Δ/θμιας Εκπ/σης επιθυμούν σχολές ΑΤΕΙ – ΑΕΙ που έχουν σχέση με τις ειδικότητες των Επ. Λ., να φοιτούν υποχρεωτικά τα δύο πρώτα χρόνια στα Επ. Λ. Π.χ Ο υποψήφιος μηχανολόγος ΕΜΠ ή ο Τεχνολόγος ΑΤΕΙ να φοιτά τα δύο πρώτα χρόνια στα Επ. Λ., να αποκτά χρήσιμες επαγγελματικές γνώσεις εξασφαλίζοντας και το πτυχίο Επιπέδου 2, στη συνέχεια να φοιτά στο Γενικό Λύκειο στη Γ τάξη, και αφού προετοιμαστεί, με ίσους όρους να προσέρχεται στις πανελλήνιες εξετάσεις. Το παραπάνω συνοπτικό σχέδιο έχει πολλά πλεονεκτήματα και λίγα μειονεκτήματα, με κυριότερο την αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος για όσους μαθητές επιθυμούν εισαγωγή σε ΑΤΕΙ και ΑΕΙ.
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΚΠ/ΚΟΥ ΠΡΙΝ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Σκοταράς Νίκος Σχ. Σύμβουλος ΠΕ12 Γενικά Το πρώτο ερώτημα που προβληματίζει κάθε εκπ/κό (κυρίως νέο συνάδελφο) το Σεπτέμβριο πριν μπει για πρώτη φορά σ’ ένα τμήμα είναι : Θα είναι «ήρεμο» το τμήμα ή θα έχω προβλήματα ; Μόνο αν ξεπεραστούν τα προβλήματα ελέγχου της τάξης (αν φυσικά υπάρχουν) αρχίζει να μελετάει άλλου είδους ερωτήματα όπως:Γιατί η απόδοση των μαθητών δεν είναι καλή ; Μήπως πρέπει να αλλάξω τρόπο διδασκαλίας ; κλπ Τα δύο αυτά θέματα, δηλ. του ελέγχου της τάξης και της απόδοσης των μαθητών είναι τα κυριότερα θέματα της εκπ/κής διαδικασίας. Αλήθεια μήπως μπορεί μόνος του ο εκπ/κός πριν ξεκινήσει τη διδασκαλία ενός μαθήματος να προμελετήσει τα δύο αυτά θέματα, ώστε να έχει περισσότερες πιθανότητες να επιτύχει; Σ’ αυτό το ερώτημα θα προσπαθήσει να απαντήσει η συγκεκριμένη εισήγηση.
1. Προετοιμασία για τον έλεγχο της τάξης α. Κατά τη διάρκεια του πρώτου συλλόγου των διδασκόντων (παιδαγωγική συνεδρίαση) πρέπει εκτός των άλλων να συζητηθούν και θέματα σχετικά με παραβατικές συμπεριφορές μαθητών ή ολόκληρων τμημάτων της προηγούμενης χρονιάς και τρόποι αποτελεσματικότερης αντιμετώπισής τους. Σ’ αυτή τη συνεδρίαση πρέπει ο κάθε εκπ/κός να ερωτήσει για το τμήμα που θα αναλάβει για πρώτη φορά, τόσο το Δ/ντή όσο και τους συναδέλφους που δίδαξαν κατά την προηγούμενη χρονιά στο τμήμα αυτό. Όλες οι πληροφορίες που θα πάρει είναι σίγουρο ότι θα του χρησιμεύσουν. Αναφέρω ενδεικτικά ορισμένες : Αν υπάρχουν μαθητές στο τμήμα με : - προβλήματα υγείας (ακοής, όρασης, ορθοπεδικές ασθένειες, επιληψίες κλπ) - προβλήματα νοητικής καθυστέρησης - συναισθηματικές διαταραχές - μαθησιακές δυσκολίες κλπ Υπάρχουν πχ μαθητές που συνοδεύονται από επίσημη διάγνωση δυσλεξίας. Στη περίπτωση της πρώτης τάξης όπου οι μαθητές έρχονται από άλλα σχολεία πρέπει ο εκπ/κός να συζητήσει αντίστοιχα θέματα με τους εκπ/κούς ή δασκάλους που είχαν τους μαθητές τη προηγούμενη χρονιά. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να γνωρίζει ο εκπ/κός, όχι για να χαρακτηρίσει πρόωρα και αντιπαιδαγωγικά το μαθητή σε περίπτωση που είχε παραβατική συμπεριφορά, αλλά για να προετοιμαστεί ώστε να αντιδράσει κατάλληλα αν χρειαστεί.
β. Πρέπει να γνωρίζει καλά και να τηρεί τον εσωτερικό κανονισμό του σχολείου, ώστε οι μαθητές να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο από όλους τους εκπ/κούς. Έτσι θα βοηθήσει και στον έλεγχο της τάξης του και γενικά στο σχολείο. Ο εσωτερικός κανονισμός του σχολείου πρέπει να μην έχει μεγάλη έκταση, να έχει αν είναι δυνατό την αποδοχή των μαθητών και να τηρείτε απ’ όλους. Γνωρίζοντας όλες τις παραπάνω πληροφορίες ο εκπ/κός πριν μπει στην τάξη είναι σίγουρο ότι αν χρειαστεί θα αντιμετωπίσει καλύτερα το οποιοδήποτε περιστατικό, παρά αν είχε άγνοια των παραπάνω πληροφοριών. Έτσι πχ θα τοποθετήσει αποτελεσματικότερα αρχικά τους μαθητές στα θρανία ώστε να έχουν την καλλίτερη δυνατή απόδοση.
2. Προετοιμασία για τη διδασκαλία του μαθήματος
Ας υποθέσουμε ότι ο σύλλογος των διδασκόντων αναθέτει στον εκπ/κό ένα μάθημα (όχι πανελλαδικά εξεταζόμενο)
- Γνώση του μαθήματος Το πρώτο θέμα που πρέπει να ελέγξει ο εκπ/κός είναι αν κατέχει το μάθημα. Υπάρχει περίπτωση το μάθημα να είναι 2ης ή 3ης ανάθεσης και να μην το γνωρίζει καλά. Σ’ αυτή τη περίπτωση πρέπει να το μελετήσει πριν ξεκινήσει τη διδασκαλία του με τον εξής τρόπο : α. Μελέτη Αναλυτικού Προγράμματος (υπάρχει στο σχολείο) β. Μελέτη βιβλίου γ. Εύρεση σχετικής βιβλιογραφίας-άλλες πηγές γνώσης (διαδίκτυο, κλπ) - Εύρεση προαπαιτούμενων γνώσεων Πρέπει ο εκπ/κός να προσδιορίσει τις προαπαιτούμενες γνώσεις που πρέπει να έχουν οι μαθητές ώστε να προχωρήσει απρόσκοπτα η διδασκαλία του μαθήματος. -Έλεγχος των προαπαιτούμενων γνώσεων (διάγνωση)
Ο έλεγχος των προαπαιτούμενων γνώσεων είναι πολύ κρίσιμο στάδιο πριν από την έναρξη της διδασκαλίας του μαθήματος. Στο στάδιο αυτό βασίζεται όλη η εκπ/κή διαδικασία που θα ακολουθήσει γι’ αυτό ο έλεγχος θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα επιμελημένος ώστε να είναι αντικειμενικός . Μπορεί να διαλεχτεί είτε με τυχαία προφορική εξέταση είτε με ανώνυμο τεστ είτε με άλλον τρόπο που επιλέγει ο εκπ/κός . -Διδασκαλία προαπαιτούμενων γνώσεων (κάλυψη κενών) Η κάλυψη των «κενών» που τυχών προσδιορίστηκαν κατά το προηγούμενο στάδιο πρέπει να γίνει στην αρχή της χρονιάς και όχι ενδιάμεσα όποτε παρουσιαστεί ανάγκη. Παράλληλα με την κάλυψη των κενών πρέπει να διευκρινιστεί στους μαθητές ότι : «θα μάθουμε τώρα αναλυτικά ό,τι έπρεπε να γνωρίζετε από τις προηγούμενες τάξεις. Αν δεν τα μάθετε η ευθύνη δική σας». Η κάλυψη των «κενών» πρέπει να γίνει σε συνεργασία με εκ/κούς άλλων ειδικοτήτων που διδάσκουν στο ίδιο τμήμα (π.χ. Μαθηματικό αν πρόκειται για κενά στα μαθηματικά κτλ). Ανάλογα με το ποσοστό των μαθητών της τάξης που έχουν κενά πρέπει ο εκπ/κός να ακολουθήσει σε γενικές γραμμές την ακόλουθη διαδικασία: -Εάν κενά παρουσιάζουν από 0-30% των μαθητών της τάξης τότε πρέπει να γίνει μία συνοπτική ολιγόωρη επανάληψη σε όλη την τάξη δύο βδομάδων (ανάλογα με τα κενά και το ωρολόγιο πρόγραμμα του μαθήματος ) και ο εκπ/κός εξατομικευμένα να βοηθήσει τους μαθητές που έχουν τα κενά (ιδιαίτερες ασκήσεις σε φωτοτυπίες κτλ.) -Εάν κενά παρουσιάζουν 30-70% των μαθητών της τάξης τότε η επανάληψη είναι περισσότερες ώρες και πρέπει να υπάρχει συνεργασία με τον αντίστοιχο Σχολικό Σύμβουλο. -Εάν τα κενά παρουσιάζουν 70-100% των μαθητών της τάξης τότε απαιτείται εκτεταμένη επανάληψη και είναι απαραίτητη η νέα στοχοθεσία σε συνεργασία με τον Σχολικό Σύμβουλο. Κατά τη διάρκεια της κάλυψης των κενών γίνεται και ο εντοπισμός των δυνατοτήτων του τμήματος και η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου διδασκαλίας για το συγκεκριμένο τμήμα. -Ορισμός συγκεκριμένων στόχων για το μάθημα (καθορισμός του «πήχυ» ) Το στάδιο αυτό είναι το δυσκολότερο αλλά και το σημαντικότερο κατά το στάδιο αυτό ο εκπ/κός έχοντας υπ’ όψιν του όλα τα παραπάνω : - Αναλυτικό πρόγραμμα - Βιβλίο - Κενά μαθητών - Μέσα υποστήριξης διδασκαλίας (προτζέκτορες, Η/Υ ,εργ. Εξοπλισμός κτλ.) - Τρόποι διδασκαλίας που έχει επιλέξει - Δυνατότητες μάθησης των μαθητών - Βασικές ενότητες του μαθήματος χρήσιμες για το αντίστοιχο μάθημα και της επόμενης χρονιάς Ορίζει τους στόχους του για το μάθημα και τους ανακοινώνει στους μαθητές. Αν π.χ. σχηματικά το Π.Σ. αναφέρει 100 στόχους για το μάθημα ο εκπ/κός ορίζει έναν αριθμό στόχων ( π.χ. 80) που βάσει των παραπάνω εκτιμά ότι θα επιτύχει . Η διαδικασία αυτή είναι πολύ δύσκολη. Ακόμη και έμπειροι εκ/κοί μπορεί να μην εκτιμήσουν σωστά και να χρειαστεί να επαναπροσδιορίσουν τον αριθμό των στόχων που θα επιδιόξουν να επιτύχουν. Όταν ο εκπ/κός μπει στην διαδικασία να «διορθώσει» τους στόχους του για το μάθημα, έστω και αν αυτό γίνει στη μέση της χρονιάς, σημαίνει ότι είναι ένας εκπ/κός που ενδιαφέρεται για την απόδοση των μαθητών του. Προγραμματισμός διδασκαλίας -Προγραμματισμός διδακτικών ενοτήτων σε 25 εβδομάδες ώστε να υπάρχουν 2-3 εβδομάδες για επανάληψη - Τελικός καθαρισμός στόχου ή στόχων κάθε διδακτικής ώρας.
ΠΡΟΤΑΣΗ - ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΣΧΗΜΑ ΤΗΣ Δ/ΘΜΙΑΣ ΤΕΕ
ΓΕΝΙΚΑΕάν κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή της Δ/θμιας ΤΕΕ (1958 Σχολή Εργοδηγών, 1970 Διάκριση σε κατώτερες – μέσες , 1977 ΚΕΤΕ, 1985 ΤΕΛ-ΤΕΣ-ΕΠΛ, 1998 ΤΕΕ) θα παρατηρήσουμε ότι κατά μέσο όρο κάθε 8-10 χρόνια είχαμε αλλαγή. Στο κρίσιμο ερώτημα : «Οι αλλαγές αυτές βοήθησαν την ΤΕΕ να εκπληρώσει το βασικό σκοπό της; » υπάρχουν μόνο εκτιμήσεις και όχι μια συγκεκριμένη επιστημονικά αποδεκτή απάντηση , που θα βασίζεται σε σχετικές έρευνες. Η έλλειψη λοιπόν συγκεκριμένων επιστημονικών ερευνών στο χώρο της Δ/θμιας ΤΕΕ καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την προσπάθεια ορθού επανασχεδιασμού της. Η διαπίστωση αυτή καθιστά προβληματική την προσπάθεια ορθού επανασχεδιασμού της , αφού μοιραία, εξαιτίας της παραπάνω έλλειψης, το ΥΠΕΠΘ θα αναγκαστεί να σχεδιάσει βασιζόμενο είτε σε απόψεις κάποιας ομάδας συναδέλφων (ελπίζω της ΤΕΕ) είτε προσπαθώντας να επιλέξει έτοιμα «μοντέλα» από άλλα κράτη και να κάνει μια σχετική, αλλά ατεκμηρίωτη, προσαρμογή στην ελληνική πραγματικότητα. Είναι προφανές ότι και στις δύο περιπτώσεις (ή ακόμα και σε συνδυασμό τους) το αποτέλεσμα θα είναι αμφίβολης επιτυχίας. Άλλωστε με παρόμοιες διαδικασίες έγιναν όλες οι μέχρι σήμερα αλλαγές στη Δ/θμια ΤΕΕ με τα γνωστά αμφιλεγόμενα αποτελέσματα. Είναι προφανές ότι ο Εθνικός διάλογος θα συνεισφέρει θετικά στο νέο σχεδιασμό, αρκεί να τηρηθούν σωστές διαδικασίες. Ακόμη όμως και σ’ αυτή την περίπτωση θα «πειραματιστούμε», αφού, όπως προανέφερα, «το τοπίο» της Δ/θμιας ΤΕΕ είναι θολό από την έλλειψη σχετικών ερευνών. Το πρώτο συμπέρασμα από τα παραπάνω είναι ότι: Πρέπει το συντομότερο δυνατό να αποκτήσουμε τα εφόδια-γνώσεις, που θα προκύψουν από σχετικές έρευνες, ώστε στο προσεχή σχεδιασμό να έχουμε το στέρεο έδαφος πάνω στο οποίο θα βασίσουμε τις όποιες αλλαγές. Εκτιμώ ότι το Κέντρο Εκπαιδευτικών Ερευνών, αλλά και άλλοι φορείς, αν υποστηριχθούν, μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Παρ’ όλα τα παραπάνω, θεωρώ ότι είναι προτιμότερο να καταθέσω την πρότασή μου , παρά να σταθώ αρνητικά σε όλη αυτή την προσπάθεια. Οι απόψεις λοιπόν , που ακολουθούν, αφού δεν υπάρχουν έρευνες, βασίζονται κύρια στην εμπειρία μου , ως εκπ/κού ΤΕΕ για 25 περίπου χρόνια. Τα τελευταία 6 χρόνια, ως Σχολικός Σύμβουλος ΤΕΕ , επισκέφτηκα πολλά σχολεία σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και νομίζω ότι έχω μια κάπως αντιπροσωπευτική γνώση για τα προβλήματα της ΤΕΕ. Η πρόταση που ακολουθεί χωρίζεται σε τέσσερις επί μέρους ενότητες: 1. Βασικές παραδοχές. 2. Υπάρχουσα κατάσταση-προβλήματα. 3. Πρόταση για το νέο Επαγγελματικό Λύκειο (Επ.Λ) 4. Μειονεκτήματα-Πλεονεκτήματα της πρότασης. (Οι δύο πρώτες ενότητες συντελούν στη θεμελίωση της πρότασης)
1. Βασικές παραδοχές 1.1 Σταδιακή εφαρμογή 12χρονης υποχρεωτικής εκπ/σης (πολιτική επιλογή) 1.2 Οι απαιτήσεις της κοινωνίας (και της αγοράς εργασίας , που είναι υποσύνολό της ) είναι: Οι απόφοιτοι Επ.Λ να έχουν μια ισχυρή γενική παιδεία και βασικές τεχνικές επαγγελματικές γνώσεις, πάνω στα οποία μπορούν μελλοντικά να στηριχθούν οι οποιεσδήποτε επαγγελματικές καταρτίσεις (δια βίου εκπαίδευση κ.λ.π.). 1.3 Αναβάθμιση της ΤΕΕ σημαίνει: α. Οι απόφοιτοι της ΤΕΕ να κατέχουν τις αντίστοιχες γνώσεις και δεξιότητες, που προβλέπουν σύγχρονα και αποτελεσματικά Προγράμματα Σπουδών, τα οποία πρέπει να οδηγούν στη σχέση:
Η επίτευξη του ανωτέρω σκοπού αναλύεται σε επί μέρους στόχους – προτάσεις στην επόμενη ενότητα 2. β. Δυνατότητα σε μαθητές, που επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους , μέσα από ένα ενιαίο πλαίσιο εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπ/ση, με τους μαθητές της Γενικής Εκπ/σης (βλ. & 3). 1.4 Προσπάθεια σταδιακής εξομάλυνσης της επί χρόνια υπάρχουσας «αντιζηλίας» μεταξύ Γενικής και Τεχνικής Εκπ/σης. Πρέπει με συγκεκριμένα και σωστά μέτρα (και όχι με χαριστικές διατάξεις, ποσοστώσεις κ.λ.π) να οδηγηθούμε στην αρμονική συνύπαρξη των δύο αξόνων της Δ/θμιας Εκπ/σης, προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας.1.5 Η αγωνιώδης προσπάθεια της ΤΕΕ τα τελευταία 28 χρόνια (ΚΕΤΕ, ΤΕΛ-ΤΕΣ, ΤΕΕ) να επιτύχει ταυτόχρονα δύο στόχους για τους αποφοίτους της: α. Καλός επαγγελματίας β. Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπ/ση, νομίζω, δεν είχε καθόλου αίσιο αποτέλεσμα, αφού και για τους δύο στόχους το αποτέλεσμα ήταν και είναι «επιεικώς» μέτριο. Σύμφωνα με προσωπικές εμπειρίες από την αγορά εργασίας (αφού δεν υπάρχουν έρευνες) δεν κατέχουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες, αλλά και σύμφωνα με απόψεις καθηγητών Τ.Ε.Ι υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις βασικών γενικών γνώσεων των αποφοίτων ΤΕΕ , που τους αναγκάζουν συνεχώς να «κατεβάζουν τον πήχυ» με αποτέλεσμα να συμπαρασύρονται προς τα κάτω οι σπουδές στα Τ.Ε.Ι.
2. Υπάρχουσα κατάσταση - Προτάσεις επίλυσης επι μέρους προβλημάτων.
 Μετά
από μικρής έκτασης επιτόπια έρευνα στην περιοχή ευθύνης μου, εκτιμώ ότι το
σημαντικότερο πρόβλημα υπάρχει στη Δ/θμια ΤΕΕ είναι το εξής :
Αποτελέσματα αυτής της διαπίστωσης (αν θεωρήσουμε κατάλληλα τα ΠΣ) είναι : Αναξιοπιστία της αγοράς εργασίας ως προς της ικανότητες των αποφοίτων ΤΕΕ, που συντελεί στην ιδιαίτερα μικρή απορροφητικότητα που έχει παρατηρηθεί (έρευνα Π.Ι απόφοιτοι 1989) και εξακολουθεί νομίζω να παρατηρείται. Αυτή κατά τη γνώμη μου είναι η κύρια αιτία της αρνητικής στάσης της Ελληνικής κοινωνίας για την ΤΕΕ. Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που οι απόφοιτοι ΤΕΕ σε μεγάλο ποσοστό δεν είναι πολύ καλοί επαγγελματίες ;
Στα ΤΕΕ υπάρχουν πολλές ειδικότητες (ορισμένες δεν έχουν συνάρτηση με τη σύγχρονη αγορά εργασίας) και το ΥΠΕΠΘ αδυνατεί να τις υποστηρίξει ικανοποιητικά. Είναι γνωστό ότι κάθε ειδικότητα απαιτεί : - ειδικό εργαστηριακό εξοπλισμό ( συνήθως πολύ ακριβό) - ειδικούς χώρους εργαστηρίων - ΠΣ με δυνατότητα τακτικών αναπροσαρμογών, πλήθος εξειδικευμένων βιβλίων, αντίστοιχες οδηγίες διδασκαλίας κλπ - κατάλληλα επιμορφωμένους εκπ/κούς, ανά τακτά χρονικά διαστήματα - ιδιαίτερη οικονομική δαπάνη, εκτός των εξοπλισμών, για την υποστήριξη των εργαστηρίων, όπως λειτουργικά έξοδα, αναλώσιμα κλπ - ειδική διοικητική και επιστημονική-παιδαγωγική υποστήριξη
Νομίζω, είναι προφανές, ότι η ικανοποίηση των παραπάνω παραγόντων (στους οποίους θα αναφερθώ συνοπτικά παρακάτω), προκειμένου να λειτουργήσουν σωστά όλες οι ειδικότητες (40 στον 1ο κύκλο και 40 στον 2ο κύκλο), είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί, επειδή απαιτείται πολύ μεγάλο χρηματικό κονδύλι, που εκτιμώ ότι δε θα δοθεί ποτέ στην ΤΕΕ. Εάν στα παραπάνω προστεθεί και το θέμα των ολιγομελών τμημάτων (ιδιαίτερα έντονο στα ΤΕΕ), που έχει σχέση και με τις πολλές ειδικότητες, τότε το οικονομικό πρόβλημα, νομίζω, γίνεται αξεπέραστο. ΠΡΟΤΑΣΗ Επιβάλλεται, λοιπόν, ένας δραστικός και επιλεκτικός (με επιστημονικά κριτήρια) περιορισμός των ειδικοτήτων (να μείνουν περίπου είκοσι), ώστε να μπορούν να υποστηριχθούν ικανοποιητικά. Πρέπει να συνδυαστούν, βάσει ενιαίου προγράμματος, οι οικονομικές δυνατότητες της πολιτείας για την Δ/θμια ΤΕΕ, με το νέο σχεδιασμό των Επαγγελματικών Λυκείων. Θα είναι νομίζω τραγικό λάθος να σχεδιάσει το ΥΠΕΠΘ τα νέα σχολεία, χωρίς να γνωρίζει το ποσό που θα διατεθεί για την υποστήριξή τους. Δεν πρέπει να ξανακάνουμε το λάθος, που σχεδιάζαμε, εξαγγείλαμε αλλά δε μπορούσαμε να υλοποιήσουμε τα εξαγγελθέντα εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών.
Είναι γνωστή σε όλους μας η αντικειμενική διαπίστωση, ότι οι μαθητές της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπ/σης (Τ.Ε.Ε) σε υψηλό ποσοστό δεν έχουν καλή επίδοση στα μαθήματα της Γενικής Παιδείας (Μαθηματικά, Φιλολογικά, Φυσική κ.λ.π.).Νομίζω ότι ένα ποσοστό των μαθητών της Τ.Ε.Ε. δεν μπόρεσε να περάσει με επιτυχία το στάδιο της αφηρημένης σκέψης (που προσδιορίζεται στην ηλικία των 12 περίπου ετών). Δεν έγινε τότε (Δημοτικό και πρώτες τάξεις του Γυμνασίου) η διάγνωση του προβλήματος και, φυσικά, δεν έγινε καμιά προσπάθεια από το εκπ/κό μας σύστημα διορθωτικών κινήσεων. Έτσι αφέθηκαν οι μαθητές αυτής της κατηγορίας στη μοίρα τους, χωρίς συγκεκριμένη επιστημονική προσέγγιση. Τα επακόλουθα οδυνηρά: Κακή βαθμολογία στα Γ.Μ και ότι αυτή συνεπάγεται (Χαρακτηρισμοί «κακός μαθητής», απαξίωση, αισθήματα εγκατάλειψης-αποτυχίας από το μαθητή κ.λ.π.). Η αδυναμία λοιπόν του εκπ/κού μας συστήματος στην επίλυση του προβλήματος που προανέφερα, έχει δυστυχώς μεταφερθεί στην κοινωνία με μια απλή έκφραση, που πολλές φορές ακούγεται και από εμάς τους ίδιους: « Οι κακοί μαθητές πηγαίνουν στα Τεχνικά Σχολεία». ΠΡΟΤΑΣΗ Για την αντιμετώπιση του προβλήματος των «αδύνατων» στα Γ.Μ μαθητών που έρχονται στα ΤΕΕ, πρέπει το εκπ/κό μας σύστημα να τους βοηθήσει τόσο στο Δημοτικό και Γυμνάσιο με ειδικά προγράμματα, όσο και στο μελλοντικό Επ. Λ. προσέχοντας ώστε η υποδοχή τους στο νέο σχολείο να γίνεται με καταλληλότερα ΠΣ, που θα αναγνωρίζουν αυτή την ιδιαιτερότητα.
Τα ΤΕΕ έχουν πλέον νέα Προγράμματα Σπουδών που υποστηρίζονται από νέα βιβλία. Σε γενικές γραμμές νομίζω ότι είναι καλύτερα από τα προηγούμενα, αλλά χρειάζονται βελτιώσεις, ώστε αφενός τα τεχνικά να καλύψουν τη βασική τεχνική γνώση με νέες παιδαγωγικές προσεγγίσεις, αφετέρου τα γενικής παιδείας να λάβουν υπόψη τους τις ιδιαιτερότητες των μαθητών που προαναφέρθηκαν. Πρέπει επίσης να μελετηθεί το θέμα της τακτικής αναπροσαρμογής τους (ΠΣ, βιβλία) με εύκολες διαδικασίες, όπως πχ ντοσιέ αντί βιβλίων, όπου εύκολα θα προστίθενται νέες σελίδες κλπ.
Υπάρχει σε πολύ μεγάλο ποσοστό έλλειψη σύγχρονου εργαστηριακού εξοπλισμού. Είναι απαράδεκτο οι μαθητές να μη μπορούν να εξασκούνται σύμφωνα με τα ΠΣ. Νομίζω ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί συνδυάζοντας δύο σχετικές παραμέτρους : α. Αλλαγή των ΠΣ ώστε να μην υπάρχουν ασκήσεις πολύ εξειδικευμένες που βασίζονται σε πανάκριβο εξοπλισμό. β. Να εξασφαλιστούν τα κονδύλια ώστε όλα τα ΣΕΚ και ΤΕΕ να αποκτήσουν τον απαραίτητο εξοπλισμό.
Η επιμόρφωση των εκπ/κών τόσο σε θέματα παιδαγωγικά, όσο και σε θέματα της επιστήμης τους είναι ουσιαστικά εδώ και πολλά χρόνια ανύπαρκτη. Οι εκπ/κοί της ΤΕΕ χρειάζονται αμέσως επιμόρφωση (η τεχνολογία «τρέχει» και οι συνάδελφοι έχουν μείνει στη χρονολογία αποφοίτησής τους). Φυσικά η επιμόρφωση των εκπ/κών ΤΕΕ πρέπει να γίνει με κάποιες προϋποθέσεις όπως πχ μέσα σε χώρους εργασίας από εξειδικευμένους επιστήμονες.
Παρόλες τις προσπάθειες τα ΤΕΕ και ΣΕΚ υστερούν κατά πολύ σε εγκαταστάσεις από τα αντίστοιχα της Γενικής Εκπ/σης. Για παράδειγμα στη Β’ Αθήνας στις 19 σχολικές μονάδες δεν υπάρχει ούτε μία ιδιόκτητη (ή φιλοξενούνται ή είναι νοικιασμένα).
Είναι μία πράξη που έχει αρχίσει να υλοποιείται, αλλά πρέπει να επιταχυνθεί. Είναι σίγουρο ότι, εάν εφαρμοσθεί σωστά, θα βοηθήσει πολύ την ΤΕΕ.
Είναι απαράδεκτο στην ίδια πόλη και σε κοντινές αποστάσεις να υπάρχουν ΤΕΕ με ίδιες ειδικότητες που να έχουν μικρό αριθμό μαθητών. Πρέπει το φαινόμενο να σταματήσει και να φτάσουμε στα σχολεία συγκεκριμένων ειδικοτήτων. Όχι παντού όλες οι ειδικότητες μέσα στην ίδια πόλη.
Στη σύγχρονη εποχή πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και το θέμα της διαφήμισης των σχολείων μας. Υπάρχει άγνοια της κοινωνίας ( γονείς, αγορά εργασίας) για το ρόλο της ΤΕΕ και τις δυνατότητές της.
Υπάρχουν επαγγελματικά δικαιώματα για περίπου τις μισές ειδικότητες της ΤΕΕ που βοηθούν πολύ τους αποφοίτους. Πρέπει να καλύψουν όλες τις ειδικότητες, αλλά και να εκσυγχρονιστούν σε κάποιες ειδικότητες που ήδη υπάρχουν.
Η Δ/θμια ΤΕΕ υπάρχει και σε άλλα υπουργεία (πχ Εργασίας, Ανάπτυξης –τουριστικά επαγγέλματα-, Γεωργίας κλπ). Πρέπει όλα αυτά να συντονιστούν με κοινά προγράμματα υπό την αιγίδα του ΥΠΕΠΘ.
Είναι αδιανόητο να μην υπάρχει Δ/νση ΤΕΕ που να υποστηρίζει 90.000 μαθητές. Όλες οι ιδιαιτερότητες που προανέφερα είναι σχεδόν αδύνατο να συντονιστούν από ένα τμήμα της ΔΣΔΕ, παρόλες τις προσπάθειες των εκάστοτε Προϊσταμένων. Οι άπειροι αποσπασμένοι εκπ/κοί που υπηρετούν στο τμήμα Β’, όσο και να προσπαθούν, είναι φύσει αδύνατο να έχουν υψηλή αποδοτικότητα.
Υπάρχουν κοινοτικά κονδύλια για την ΤΕΕ που δυστυχώς για χρόνια παραμένουν ανεκμετάλλευτα. Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μία κινητικότητα από το τμήμα Β’ ΤΕΕ προς τη σωστή κατεύθυνση με στόχο την απεμπλοκή τους. Η υπόθεση αυτή είναι η χρυσή ευκαιρία της ΤΕΕ (ίσως η τελευταία) που πρέπει να εκμεταλλευτούμε, αν θέλουμε να ορθοποδήσει. Στην υπόθεση αυτή, την τόσο κρίσιμη για την ΤΕΕ, πρέπει να βοηθήσουν αποφασιστικά όλες οι υπηρεσίες του ΥΠΕΠΘ που εμπλέκονται.
Είναι πλέον ώριμο το αίτημα της αξιολόγησης του εκπ/κού έργου και στη ΤΕΕ, ώστε να γίνουμε όλοι καλύτεροι. Πρέπει αυτή η προσφορά του αγαθού της μόρφωσης προς την κοινωνία συνεχώς να βελτιώνεται. Νομίζω ότι είναι απαίτηση πλέον της κοινωνίας, που απευθύνεται σε όλους που συμμετέχουν στην εκπ/κή διαδικασία, και στην οποία πρέπει να ανταποκριθούμε.
3. Πρόταση για το Επ.Λ
Η πρόταση που ακολουθεί βασίζεται στις προηγούμενες ενότητες. 3.1 Ωρολόγια Προγράμματα Για την καλύτερη κατανόηση των Ωρολογίων Προγραμμάτων γίνεται σύγκριση με το ΤΕΕ. Α΄ Τάξη
Β΄ Τάξη
Γ΄ Τάξη ( Για όσους μαθητές μείνουν στ Επ. Λ)
3.2 Αναλυτική παρουσίαση των Ωρ. Προγραμμάτων.
Α΄ Τάξη Σε σχέση με το ΤΕΕ: 1. Το Ωρολ. Πρόγραμμα μειώνεται κατά 2 ώρες/εβδομ., επειδή είναι πολύ επιβαρημένο για μαθητές 15 ετών. 2. Αυξάνονται κατά 6 ώρες/εβδομ. οι ώρες των Γενικών Μαθημάτων ώστε: · Καλύπτεται η § 1.2. · Η διδασκαλία των βασικών Γεν. Μαθημάτων είναι πλέον ίδια και στους δύο τύπους σχολείων. · Αυξάνονται αρκετά οι ώρες της χρήσης Η/Υ. 3. Οι 12 ώρες /εβδομ. Τεχν. Μαθημάτων θα είναι χωρισμένες σε δύο 6ωρα μαθήματα , που το καθένα θα περιέχει θεωρία και εργαστήριο. Θα υπάρχουν περίπου 8-10 διαφορετικά μαθήματα, όσοι περίπου και οι τομείς (μπορεί να μην υπάρχουν τομείς, αλλά μόνο περίπου 20 ειδικότητες), που θα αντιπροσωπεύουν βασικές γνώσεις όλων των τομέων ή ειδικοτήτων. Από τα μαθήματα αυτά θα επιλέγουν οι μαθητές δύο μαθήματα , που θα παρακολουθούν. Αυτονόητο είναι, ότι ανάλογα με τις ειδικότητες που θα έχει το κάθε σχολείο, θα έχει και τα αντίστοιχα μαθήματα. Τέτοιας κατηγορίας μαθήματα μπορεί να είναι: Αρχές Μηχανολογίας , Αρχές Ηλεκτρολογίας-Ηλεκτρονικής, Σχέδιο, Περιβάλλον, Αρχές Οικονομίας, Υγιεινή-Ασφάλεια-Πρώτες Βοήθειες, Αυτοματισμός Γραφείου, Εισαγωγή στα Λειτουργικά Συστήματα κ.λ.π. Για παράδειγμα: Ένα σχολείο έχει ειδικότητες Ψυκτικών, Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων και Κτιριακών Έργων. Μαθητής της Α΄ τάξης, αν θέλει να γίνει Ψυκτικός, θα παρακολουθήσει υποχρεωτικά το μάθημα Αρχές Μηχανολογίας και ένα άλλο της επιλογής του, που να πλησιάζει θεματικά τα ενδιαφέροντά του πχ Αρχές Ηλεκτρολογίας-Ηλεκτρονικής ή Σχέδιο. Αν ο μαθητής δεν έχει ακόμη επιλέξει και σκέφτεται μεταξύ δύο ειδικοτήτων (έστω Ηλεκτρολ. Εγκαταστάσεων και Κτιριακών Έργων), τότε θα επιλέξει τα αντίστοιχα δύο μαθήματα, δηλαδή Αρχές Ηλεκτρολογίας και Σχέδιο, ώστε να μπορεί να παρακολουθήσει την επόμενη χρονιά, όποια ειδικότητα επιλέξει. Μαθητής θα μπορεί να παρακολουθήσει μια ειδικότητα στην Β΄ τάξη μόνο αν έχει παρακολουθήσει το βασικό μάθημα επιλογής της ειδικότητας στην Α΄ τάξη. Β΄ τάξη Σε σχέση με το ΤΕΕ: 1. Αυξάνονται κατά 7ώρες/εβδομ. τα μαθήματα Γενικής Παιδείας, ώστε τα βασικά να διδάσκονται με τον ίδιο τρόπο και στους δύο τύπους σχολείων. 2. Οι 17 ώρες των Τεχνικών Μαθημάτων της ειδικότητας χωρίζονται σε 4-5 μαθήματα. Τα μαθήματα αυτά ανάλογα με την ειδικότητα, μπορεί να είναι μόνο θεωρητικά ή μόνο εργαστηριακά ή συνδυασμός τους. 3. Όσοι μαθητές, τελειώνοντας την Β΄ τάξη, θελήσουν να συνεχίσουν στην Τριτοβάθμια Εκπ/ση (ΑΕΙ-ΤΕΙ) μεταγράφονται σε Γενικό Λύκειο της περιοχή τους, όπου φοιτούν στην Γ΄ τάξη και με ίσους όρους, όπως προαναφέρθηκε στην & 1.3, δίνουν εξετάσεις (ή ότι άλλο επιλεγεί) για την εισαγωγή τους στην Τριτοβάθμια Εκπ/ση. Η ολοκλήρωση της φοίτησης στην Β΄ τάξη Επ. Λ τους δίνει της δυνατότητα να αποκτήσουν το πτυχίο επιπέδου 2 της ειδικότητας, το οποίο μπορούν να χρησιμοποιήσουν σε περίπτωση αποτυχίας κατά την εισαγωγή τους στην Τριτοβάθμια Εκπ/ση. Γ΄ τάξη · Στα μαθήματα Γ.Π υπάρχουν μόνο 3ω/ε ( Γλώσ.-Λογοτεχνία). Τα υπόλοιπα μαθήματα Γ.Π, όπως Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία κ.λ.π ανάλογα με την ειδικότητα , περιέχονται μέσα στις 31 ώρες /εβδ. Τεχνικών μαθημάτων με την εφαρμοσμένη τους μορφή. π.χ Μαθηματικά Ειδικότητας ( αν η ειδικότητα το χρειάζεται), Φυσική ειδικότητας, Ξένη γλώσσα ειδικότητας , Η/Υ ειδικότητας κ.λ.π. · Στην τάξη αυτή ολοκληρώνεται η εκπ/ση των μαθητών στην ειδικότητα και οι απόφοιτοι παίρνουν πτυχίο επιπέδου 3.
3.3 Συνολικό σχέδιο της πρότασης. Έχοντας ως στόχο, να επιλύσει η πρόταση κατά το δυνατό τα προαναφερόμενα στην ενότητα 1 (Βασικές παραδοχές) διατυπώνεται ως εξής: α. Αυξάνονται οι ώρες των Γ.Μ στην Α΄ και Β΄ τάξη όπως παρουσιάζεται στη & 1.2. Έτσι υπάρχει μία «ομοιογένεια» στα δύο είδη σχολείων, σε ότι αφορά τα βασικά Γενικά Μαθήματα , που πλέον διδάσκονται με ίσους όρους. Το γεγονός αυτό βοηθάει τους μαθητές του Επ.Λ. σε οποιαδήποτε τάξη (Α΄ ή Β΄ ) να μεταγραφούν, χωρίς να χάσουν χρονιά, στο Γεν. Λύκειο. Δίνεται επίσης η δυνατότητα σε όσους απόφοιτους της Β΄ τάξης Επ. Λ. επιθυμούν εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπ/ση να μεταγραφούν στην Γ΄ τάξη του Γ.Λ. και να προσπαθήσουν αξιοκρατικά για την εισαγωγή τους σε σχολές σχετικές με την ειδικότητα που παρακολούθησαν, έχοντας εξασφαλίσει το πτυχίο επιπέδου 2 της ειδικότητας. Η πρόταση αυτή είναι συνέπεια των παραγράφων 1.3, 1.4 και 1.5. β. Είναι απαραίτητο η Τεχνολογική κατεύθυνση των Ενιαίων Λυκείων να «μεταφερθεί» στις δύο πρώτες τάξεις τους στα Επ. Λ. , ώστε ακόμα και οι μαθητές, που προορίζονται για ΑΕΙ (π.χ . σε Πολυτεχνικές Σχολές) ή ΤΕΙ να εξασκούνται και σε αντίστοιχα εργαστήρια, ώστε να αποκτήσουν χρήσιμες εμπειρίες, που θα χρησιμοποιήσουν αργότερα στο επάγγελμά τους. γ. Όσοι μαθητές επιθυμούν να αποκτήσουν το πτυχίο επιπέδου 3, τότε φοιτούν στην Γ΄ τάξη Επ.Λ., που τους προετοιμάζει με μοναδικό στόχο την αγορά εργασίας (& 1.5). Όσοι απόφοιτοι Επ.Λ. επιθυμούν να διαγωνιστούν για την εισαγωγή τους σε ΑΕΙ – ΤΕΙ , πρέπει να φοιτήσουν (χάνοντας μια χρονιά ) στην Γ΄ τάξη του Γενικού Λυκείου. Επίσης όσοι απόφοιτοι Γ.Λ απέτυχαν στην εισαγωγή τους σε ΑΕΙ-ΤΕΙ, μπορούν φοιτώντας στην Γ΄ τάξη Επ.Λ να αποκτήσουν πτυχίο επιπέδου 3. 4. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της πρότασης – σχεδίου. Πλεονεκτήματα της πρότασης: 1. Οι απόφοιτοι Επ.Λ. θα έχουν αποκτήσει χρήσιμες βασικές γνώσεις Γενικής Παιδείας (αύξηση ωρών κατά περίπου 30% στις δύο πρώτες τάξεις), οι οποίες σε συνδυασμό με βασικές τεχνικές – επαγγελματικές γνώσεις θα δίνουν τη δυνατότητα στους αποφοίτους περαιτέρω εύκολης μελλοντικής κατάρτισης. 2. Το Επ.Λ. έχοντας ξεφύγει από τη «δίνη» των πανελληνίων εξετάσεων αφοσιώνεται στο βασικό σκοπό του : Την προετοιμασία καλών επαγγελματιών, που έχει ανάγκη η κοινωνία. Έτσι στη Γ τάξη του Επ.Λ. ο μαθητής εκπαιδεύεται αποκλειστικά στο επάγγελμα, έχοντας φυσικά εξασφαλίσει βασικές γνώσεις γενικής παιδείας. 3. Όλοι οι απόφοιτοι της Δ/θμιας εκπ/σης που επιθυμούν την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπ/ση διαγωνίζονται με ίσους όρους. 4. Η υπάρχουσα τεχνολογική κατεύθυνση των Ε.Λ «μεταφέρεται» υποχρεωτικά στα Επ. Λ. (στις δύο πρώτες τάξεις), ώστε όλοι οι μαθητές που την έχουν επιλέξει να αποκτήσουν εκτός των θεωρητικών, και χρήσιμες πρακτικές δεξιότητες είτε θελήσουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στη τριτοβάθμια εκπ/ση, είτε επιλέξουν να γίνουν επαγγελματίες. Νομίζω ότι είναι χρήσιμο πχ ο πτυχιούχος του Πολυτεχνείου να έχει αποκτήσει πρακτικές δεξιότητες, που μόνο το Επ. Λ. μπορεί να του προσφέρει. Στα Γ.Λ μένει η Θετική και η Θεωρητική κατεύθυνση (σταδιακή εξομάλυνση των σχέσεων των δύο σχολείων). 5. Ο απόφοιτος της Β τάξης Επ.Λ. έχοντας αποκτήσει το πτυχίο επιπέδου 2 μπορεί : α. προσωρινά μέχρι την εφαρμογή της 12ετούς υποχρεωτικής εκπ/σης να «περάσει» στην αγορά εργασίας β. να συνεχίσει στην Γ τάξη του Επ.Λ. με σχεδόν αποκλειστικά επαγγελματική εκπ/ση γ. να μεταγραφεί στη Γ τάξη του Γενικού Λυκείου της περιοχής, όπου αφού παρακολουθήσει (έχοντας πλέον τα εφόδια) να διαγωνιστεί με ίσους όρους, σε όποιο σύστημα επιλεγεί, για την εισαγωγή του στην τριτοβάθμια εκπ/ση. 6. Τα σχολεία της Δ/θμιας Εκπ/σης, που είναι ισοδύναμα, έχουν πλέον διακριτούς ρόλους: Στο Επ.Λ. ο απόφοιτος είναι καλός επαγγελματίας. Στο Γεν. Λ. ο απόφοιτος έχει τη δυνατότητα να διαγωνιστεί για την εισαγωγή του στην τριτοβάθμια εκπ/ση. Μειονέκτημα της πρότασης: Όσοι μαθητές των Επ.Λ επιθυμούν να διαγωνιστούν για την τριτοβάθμια εκπ/ση πρέπει στο τέλος της Β τάξης να αλλάξουν σχολείο.
Σκοταράς Νίκος Σχολικός Σύμβουλος ΤΕΕ Διδάκτωρ Ε.Μ.Π
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Θεόδουλος Ταπανίδης, Προϊστάμενος Γρ. ΤΕΕ Ανατολικής Θεσσαλονίκης
ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ
Παγώνα Διαμαντοπούλου Δημήτριος Κάππας
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Χαιρετισμός Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Μαριέττας Γιαννάκου................................................... 3
Χαιρετισμός του Διευθυντή γραφείου του Υφυπουργού Παιδείας κ. Ανδρέα Αλεξανδρή, εκπροσωπώντας τον Υφυπουργό κ. Γεώργιο Καλό....................................................................................................................................................................................................... 3
Χαιρετισμός Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Σπύρου Ταλιαδούρου............................................... 4
Χαιρετισμός Διευθυντή Σπουδών ΥΠΕΠΘ κ. Παύλου Νταβαρίνου.......................................................................................... 4
Χαιρετισμός Προϊσταμένης του Τμήματος Β ΤΕΕ της Δ/νσης Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπ.Ε.Π.Θ. κ. Πολυξένης Γεωργαντζέλη...................................................................................................................................................................................... 4
Χαιρετισμός Προϊσταμένου Γραφείου ΤΕΕ Ανατολικής Θεσσαλονίκης κ. Θεόδουλου Ταπανίδη...................................... 5
Χαιρετισμός Προϊσταμένου Γραφείου ΤΕΕ Δυτικής Θεσσαλονίκης κ. Ευστάθιου Δρίζη.................................................... 6
ΤΕΕ και Πανεπιστήμιο στον 21ο αιώνα........................................................................................................................................... 8 Αναπληρωτής Καθηγητής - Αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Μακεδονία Το επαγγελματικό προφίλ των αποφοίτων ΤΕΕ και οι απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς.................................................... 9 Πρόεδρος Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος Προοπτικές απασχόλησης των αποφοίτων Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης σε Τεχνικές Εταιρείες.................. 10 Μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Πολ. Μηχανικών Θεσσαλονίκης, εκπρόσωπος του ΤΕΕ Τμήματος Κ. Μακεδονίας Σύνδεση παραγωγής με την Εκπαίδευση..................................................................................................................................... 11 Γεν. Διευθύντρια Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Οι ανάγκες των επιχειρήσεων μελών του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου σε στελέχη.................................................... 11 Αντιπρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Η σύνδεση της παραγωγικής διαδικασίας με την Εκπαίδευση................................................................................................ 13 Πρόεδρος Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Η Δευτεροβάθμια Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και η Γεωργική Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση: Η κατάσταση, η ανάγκη για αλλαγές και οι προοπτικές τους................................................................................................................................................ 14 Πρόεδρος Συλλόγου Γεωπόνων Εκπαιδευτικών Ελλάδος, εκπρόσωπος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Η κατάσταση στην ΤΕΕ και ο ρόλος της στο εκπαιδευτικό σύστημα...................................................................................... 25 Η πρόταση της ΟΛΤΕΕ για την αναβάθμιση της Δ/θμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.................................. 36
Παιδεία και Ανάπτυξη: Το παράδειγμα της Ελληνικής Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.............................. 41 Καθηγητής ΑΣΠΑΙΤΕ Θεσσαλονίκης Ζητήματα σχεδιασμού της ΤΕΕ...................................................................................................................................................... 45 Τ.Ε.Ε. και Κατάρτιση. Από την ενσωμάτωσή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα το 1970, στο διακριτό και ακολουθιακό τους ρόλο σήμερα............................................................................................................................................................................................................... 47 Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ12 Ηλ/γων, Πειραιά Επαγγελματικό Λύκειο & Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση – Χωρίς φραγμούς.............................................................. 59 Εκπαιδευτικός Τεχνολόγος Μηχανικός - τ. Διευθυντής ΤΕΣ Ιλίου Η αναγκαιότητα ενός τέταρτου χρόνου εξειδίκευσης στο Επαγγελματικό Λύκειο.............................................................. 65 Φυσικός Ραδιοηλεκτρολόγος, 1ο ΤΕΕ Συκεών Επαγγελματικά Δικαιώματα Αποφοίτων ΤΕΕ.............................................................................................................................. 69 Σχολικός Σύμβουλος Μηχανολόγων Διοίκηση Σχολείων........................................................................................................................................................................... 71 Διευθυντής 12ου Τ.Ε.Ε. Θεσσαλονίκης Θέματα διοίκησης στα πλαίσια της ενιαίας αντιμετώπισης θεωρίας και εργαστηρίου...................................................... 74 Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ12 Αρχιτεκτόνων-Τοπογράφων-Πολιτικών Μηχανικών (Θεσσαλονίκη) Σχολικός ΣύμβουλοςΟικονομολόγων Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών - Ραδιοηλεκτρολόγων - Ηλεκτρονικών Πρόγραμμα Διημερίδας……………………………………………………………………………………......................... 86
 Χαιρετισμός Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Μαριέττας Γιαννάκου Ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση να παρακολουθήσω τις εργασίες της διημερίδας σας και συγχαίρω τους διοργανωτές για την πρωτοβουλία τους την οποία θεωρώ πολύ σημαντική συνεισφορά στον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία. Από το πλούσιο θεματολόγιο, τη συμμετοχή κοινωνικών και εκπαιδευτικών φορέων και εκλεκτών επιστημόνων, διαπιστώνεται ότι το περιεχόμενο της διημερίδας σας αποτελεί μια πολύπλευρη και ουσιαστική προσέγγιση, τα πορίσματα της οποίας θα μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα στοιχεία στην προσπάθεια όλων μας για την διαμόρφωση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος με στόχο την αναβάθμιση της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Σας εκφράζω, ακόμη, την χαρά και ικανοποίηση μου, διότι η ανάληψη παρόμοιων πρωτοβουλιών φανερώνει τον έντονο προβληματισμό και την διάθεση για εργασία και προσφορά των εκπαιδευτικών λειτουργών αλλά και την διαμόρφωση ενός κλίματος διαλόγου και συνεργασίας, στα πλαίσια της κοινής προσπάθειας για μια ελληνική εκπαίδευση που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες και αυξημένες απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ελλάδας του 21ου αιώνα. Λυπάμαι ειλικρινά, που λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων δεν μπορώ να παρευρίσκομαι, θα περιμένω όμως με ξεχωριστό ενδιαφέρον τα πορίσματα της διημερίδας σας, και απευθύνω σε όλους σας θερμό χαιρετισμό και τις καλύτερες ευχές μου για επιτυχία των εργασιών. Χαιρετισμός του
κ. Ανδρέα Αλεξανδρή,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Γ΄ ΤΑΞΗ |
|
ΤΥΠΙΚΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
|
|
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ
ΣΠΟΥΔΕΣ |
|
ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ
ΙΔΡΥΜΑΤΑ |
|
Α Γ Ο Ρ Α Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ |
|
Α΄ ΒΑΘΜΙΑ |
|
ΓΥΜΝΑΣΙΟ
( 3 ΧΡΟΝΙΑ ) |
|
ΔΗΜΟΤΙΚΟ
( 6 ΧΡΟΝΙΑ ) |
|
ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ
( 2 ΧΡΟΝΙΑ )
|
|
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ
ΚΑΤΩΤΕΡΗ
ΑΝΩΤΕΡΗ |
|
ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ |
|
ΗΛΙΚΙΑ |
|
18 |
|
15 |
|
12 |
|
6 |
|
Γ΄ ΤΑΞΗ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ |
|
Β΄ ΤΑΞΗ |
|
Α΄ ΤΑΞΗ |
|
ΓΕΝΙΚΟ
ΛΥΚΕΙΟ |
|
ΑΝΩΤΑΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ |
|
Γ΄ ΤΑΞΗ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ |
|
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ |
|
ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ |
|
Α΄ ΤΑΞΗ
ΤΟΜΕΙΣ |
|
Β΄ ΤΑΞΗ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ |
|
Β΄ ΤΑΞΗ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ |
|
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ
ΛΥΚΕΙΟ |
|
ΟΛΤΕΕ
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ |
Κυρίες και Κύριοι,
Πανθομολογείται ότι βρισκόμαστε σε μια ταραγμένη και κρίσιμη περίοδο. Ο 20ος αιώνας χαρακτηρίστηκε ως αιώνας των ακροτητών αφού στη διάρκεια του και κυρίως στις τελευταίες δεκαετίες του, συνέβησαν παγκόσμιοι πόλεμοι, συνταρακτικές πολιτικές και κοινωνικές ανακατατάξεις με αποκορύφωση την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και την ανάπτυξη νέων εργασιακών σχέσεων ενώ ο 21ος αιώνας στον οποίο ζούμε κληρονόμησε τις συγκλονιστικές αλλαγές που έγιναν στην τεχνολογία, στην πληροφορία, στην οργάνωση της οικονομίας, της κοινωνίας αλλά και της ζωής μας σε ατομικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Οι προκατασκευασμένες ιδέες, οι άκαμπτες αντιλήψεις και τα στερεότυπα στη σκέψη, δεν μπορούν να δώσουν αποτελεσματικές λύσεις στα προβλήματα που σωρεύτηκαν στον τόπο μας. Ακόμη περισσότερο, αδυνατούν να διαμορφώσουν τις προϋποθέσεις για να μπορέσει να ανταποκριθεί δυναμικά η Ελλάδα στις ιστορικές προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος.
Η παγκοσμιότητα των τεχνολογιών, των ανταλλαγών της αγοράς, η απρόβλεπτη αύξηση των δυνατοτήτων πρόσβασης των ατόμων στην πληροφόρηση, αλλά και η δημιουργία υπερεθνικών θεσμών διακυβέρνησης σε βάρος του Κράτους-Έθνους, η ανεξέλεγκτη ελεύθερη κίνηση των κεφαλαίων μέσω των χρηματιστηριακών οργανισμών, η απειλή της ελευθερίας των πολιτών και της δημοκρατίας από την παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου και των Μ.Μ.Ε επιβάλλει μια άλλη προσέγγιση, μια διαφορετική ηθική στους εκπαιδευτικούς σχεδιασμούς.
Αν αποδεχθούμε ότι η ανάπτυξη είναι μια σύνθετη δυναμική διαδικασία ποσοτικής και ποιοτικής ανόδου των οικονομικών κοινωνικών και πολιτιστικών παραμέτρων που συνθέτουν έναν κοινωνικό σχηματισμό, τότε είναι φανερό ότι είμαστε υποχρεωμένοι ως λαός και ως χώρα να προσαρμοστούμε στα νέα αυτά δεδομένα που κάνουν κάτι περισσότερο από αναγκαίο ένα συνολικό επαναπροσδιορισμό της εθνικής μας αναπτυξιακής στρατηγικής.
Είναι δεδομένο ότι βρισκόμαστε σήμερα σε ένα σταυροδρόμι κρίσιμων επιλογών. Για να μπορέσουμε να πετύχουμε απαιτούνται πραγματικά νέες ιδέες, σύγχρονες αντιλήψεις και υπέρβαση στη σκέψη και τη δράση, με βάση τη σε βάθος μελέτη των προβλημάτων, την πλήρη γνώση των νέων δεδομένων και την ολόπλευρη συνειδητοποίηση των επιπτώσεων τους στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό.
Ζούμε λοιπόν σε έναν κόσμο που όχι μόνο προαναγγέλλονται αλλά και συντελούνται κοσμογονικές ανακατατάξεις, συγκρούσεις και αλλαγές, στο μεταίχμιο δύο κρίσιμων αιώνων.
Έτσι δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι σήμερα ανακαλύπτουμε:
· Το τέλος του ρομαντισμού και των ψευδαισθήσεων για την αθωότητα και την αγνότητα της πολιτικής.
· Την μεταβατικότητα της εποχής μας και τη ρευστότητα της κοινωνίας μας όπως αυτές απεικονίζονται είτε μέσα από την καθολική κρίση του πολιτικού λόγου, είτε μέσα από την ανάδειξη των νέων μέσων στη γνώση με τους υπολογιστές, στην πληροφόρηση με τη δορυφορική T.V, στην εξουσία με την πληροφορική και στην παραγωγή με τη βιοτεχνολογία και τη ρομποτική.
Ανακαλύπτουμε ακόμη, την πολυπλοκότητα των διεθνών και των διακρατικών ανταγωνισμών με τις ανεξιχνίαστες μορφές των «κάθε λογής» σχέσεων και τις πολυδιάστατες δεσμεύσεις κατανοώντας ταυτόχρονα τα πεπερασμένα όρια του εθνικού προστατευτισμού. Κι ανακαλύπτουμε ακόμη, την αξεδιάλυτη σχέση ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και στην οικολογική ισορροπία, το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής, τις αδυσώπητες αρχές του διεθνούς καταμερισμού της εργασίας μαζί με την αμετάθετη αξία της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας και του εκσυγχρονισμού κάθε εθνικής οικονομίας.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η ιδέα της αυτοδύναμης ανάπτυξης γίνεται σχεδόν ανέφικτη στα πλαίσια της διευρυνόμενης διεθνοποίησης, της στενής διεθνούς αλληλεξάρτησης, αλλά και των υπερεθνικών μηχανισμών που επιδιώκουν να επιβάλλουν λύσεις. Πα αυτό σήμερα είναι περισσότερο επιβεβλημένη παρά ποτέ η στενή σύνδεση ανάμεσα στην αναπτυξιακή και την εθνική στρατηγική.
Η βασικότερη -υποθέτω- προϋπόθεση για να επιτευχθεί το παραπάνω, είναι το να τολμήσουμε να «ξαναμιλήσουμε» σε όλους τους τόνους και με όλους τους τρόπους για την ΠΑΙΔΕΙΑ. Για την ΠΑΙΔΕΙΑ ως «γνώση» και «πράτειν», αλλά και ως «παραγωγή» νέας γνώσης. Για την ΠΑΙΔΕΙΑ ως μόρφωση, αλλά και ως ήθος. Για την ΠΑΙΔΕΙΑ ως στάση και τρόπο ζωής, ως ιστορική μνήμη και ως πολιτική και εθνική ολοκλήρωση. Και βέβαια για την ΠΑΙΔΕΙΑ ως εκπαιδευτική διεργασία για την παραγωγική - επαγγελματική ένταξη της νεολαίας μας στην Αγορά Εργασίας, δηλαδή για την παιδεία μέσα από την Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση.
Επειδή κάθε πρωτοβουλία, σχέδιο ή πρόγραμμα που αφορά την Παιδεία και την εκπαίδευση στοχεύει στην ίδια μετεξέλιξη της κοινωνίας, είναι απαραίτητο να διασφαλίζεται η συναίνεση της ίδιας της κοινωνίας μέσα από το διάλογο και την πολυφωνία, κάτι δηλαδή που επιδιώκει η σημερινή διημερίδα.
Και αυτό διότι θα μας δοθεί ίσως για μία ακόμη φορά η δυνατότητα να υπερασπιστούμε την θέση εκείνη που υποστηρίζει ότι το αρνητικό ισοδύναμο σε" βάρος της τεχνικής εκπαίδευσης στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, αποτελεί καταφανή στρέβλωση της εκπαιδευτικής μας στρατηγικής.
Το δίλημμα που τίθεται από την ελληνική πολιτεία κατά την αναζήτηση ταυ «ιδανικού κοινωνικού ανθρώπου» είναι ψευτοδίλημμα. Στην πραγματικότητα το πρόβλημα δεν οφείλεται στην Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση, αλλά στην αδυναμία της πολιτείας να χαράξει νέα εκπαιδευτική πολιτική διαφορετική του παρελθόντος. Το ιδιολόγη-μα περί κοινωνικής δικαιοσύνης που προβάλλεται μέσα από το ενιαίο σχολείο αποδεικνύεται στην πράξη ότι αποθαρρύνει την ατομική έφεση και θέτει εμπόδια στην κοινωνική δημιουργία και στην ευτυχία του ανθρώπου. Δεν είναι η μορφή του σχολείου η αιτία της διαστρέβλωσης της σχέσης του σχολείου με την κοινωνία, αλλά η ουσία της εκπαίδευσης και ο κατανεμητικός ρόλος της.
Για την κοινωνική καταξίωση του αποφοίτου της TEE συνηγορούν και η επιστήμη και η τεχνολογία και γενικότερα η οικονομία," διότι όλες οι προβολές της οικονομικής ανάπτυξης δείχνουν την επιτακτικότητα της κατάκτησης των επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων που αποτελούν την αποκορύφωση του νεώτερου ανθρώπινου πολιτισμού.
Η TEE με όλες τις εκπαιδευτικές μορφές σχολείων που διαθέτει αλλά και με νέες μορφές που πρέπει να αναπτύξει επωμίζεται καθημερινά και θα επωμισθεί στο μέλλον σημαντικότερους ρόλους μέσα στις κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές διεργασίες.
Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του μέλλοντος πρέπει να προσανατολιστεί σε παιδαγωγικοκεντρικές και εργασιοκεντρικές επιδιώξεις. Πρέπει να προκύπτει ως αποτέλεσμα ωρίμανσης των παλιών μεταρρυθμίσεων, να τεκμηριώνεται από πολλές επιστημονικές έρευνες και να είναι απαλλαγμένη από συντεχνιακές αντιλήψεις κοινωνικών ομάδων, η δε εφαρμογή της οφείλει να αποτελεί αντικείμενο μόνιμης και συνεχούς επιστημονικής παρακολούθησης.
Το ελληνικό κράτος πρέπει να αναπτύξει κάθετους και οριζόντιους μηχανισμούς, εθνικά και περιφερειακά κατά κλάδο και οικονομικό τομέα με επιστημονικό και ερευνητικό προγραμματικό ρόλο. Ο θεσμός της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης προσφέρεται και αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την αποκέντρωση του σχολικού μηχανισμού.
Καμία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν θα πετύχει,
• αν δεν πιστέψει το ίδιο το κράτος σ’ αυτήν,
• αν δεν βρεθούν πιστώσεις και
•
αν δεν καταργηθεί το παρόν
συγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης και εποπτείας των
σχολείων.
Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, επιβάλλεται ένας ριζικός οργανωτικός μετασχηματισμός όλου του εκπαιδευτικού συστήματος, ο οποίος ανεξάρτητα από την σχέση της γενικής με την τεχνική εκπαίδευση, πρέπει να εξασφαλίζει διόδους και εξόδους των μαθητών προς όλες τις κατευθύνσεις, είτε αυτές αφορούν την οριζόντια μετακίνηση των μαθητών, είτε αφορούν την δυνατότητα μετακίνησης τους προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση,
Για την εύρυθμη λειτουργία των σχολικών μονάδων πρέπει να αναζητηθούν επιστημονικά και παιδαγωγικά μοντέλα που θα διασφαλίζουν την συνεργασία των εσωτερικών παραγόντων και θα αναζωογονούν τη μαθησιακή πράξη.
Εάν συμφωνήσουμε ότι η εκπαίδευση είναι αναγκαία προϋπόθεση για την οικονομική, την κοινωνική και την πολιτιστική ανάπτυξη της πατρίδας μας, τότε πρέπει επίσης να συμφωνήσουμε ότι η εκπαίδευση είναι «αγαθό» που μία δημοκρατική πολιτεία έχει υποχρέωση να εξασφαλίσει σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες της. Με την έννοια αυτή, υπάρχουν κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις, στις οποίες πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή, διότι η Ελλάδα είναι ταυτόχρονα ευρωπαϊκή χώρα, αλλά και μέλος της διεθνούς κοινότητας. Άρα οφείλουμε σε κάθε νεωτεριστική προσπάθεια να ενεργούμε με τη σκέψη, ότι:
α) Η διασύνδεση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας μέρα με τη μέρα θα γίνεται πιο στενή με το διεθνή περίγυρο και κύρια με την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΓΓ αυτό η εκπαίδευση πρέπει να προετοιμάσει τους πολίτες για τις συνέπειες που θα προκύψουν εξαιτίας αυτού του φαινομένου.
β) Η προσπάθεια για όλο και μεγαλύτερη εξειδίκευση ενέχει τον κίνδυνο αδυναμίας αντίληψης των εξελίξεων. Γνώσεις, δεξιότητες, τεχνικές ξεπερνιούνται σε ορισμένους τομείς μέσα σε λίγα χρόνια. Τα νέα προβλήματα, οι νέες τεχνολογίες απαιτούν και νέες ικανότητες. Ο νέος, πρέπει να έχει σε κάθε φάση της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας την ικανότητα να αφομοιώνει τις τεχνολογικές εξελίξεις και να προσαρμόζεται, χωρίς κλυδωνισμούς, σε ένα νέο περιβάλλον.
Η τελευταία επισήμανση μας οδηγεί αναπόφευκτα σε δύο βασικούς και απαραίτητους συλλογισμούς. Πριν απ' όλα απαιτείται η σε βάθος ενασχόληση μας με το μεγάλο θέμα της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών μας. Η νέα Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) επιβάλλεται να αναπτύξει ισάξιο κύρος με τις πανεπιστημιακές σχολές, αφού πρώτα αναπροσαρμόσει τα προγράμματα της με προοπτική προσφοράς προγραμμάτων διεπιστημονικών γνώσεων, τα οποία θα επεκτείνονται και σε δεύτερο γνωστικό αντικείμενο πέρα από την εμβάθυνση στον παιδαγωγικό τομέα, π. χ. μηχανικός κοινωνιολόγος. Και βέβαια απαιτείται η ίδρυση παιδαγωγικού ινστιτούτου αποκλειστικά για την τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση. Το ξεχωριστό αυτό όργανο πρέπει να ασχοληθεί εντατικά και σε βάθος με την εξειδίκευση της εκπαιδευτικής πολιτικής καταρτίζοντας Αναλυτικά Προγράμματα ανάλογου περιεχομένου και μεθοδολογίας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της TEE, σε σχέση πάντοτε με την Αγορά Εργασίας.
Σήμερα, στο εκπαιδευτικό μας σύστημα υπάρχουν συγκεκριμένα δεδομένα που προέκυψαν τις τελευταίες δεκαετίες από τους νόμους 1566/85, 2009/92, 2525/97 και 2640/98. Σύμφωνα λοιπόν με τα δεδομένα αυτά η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση γίνεται θεωρητικά απρόσκοπτα, γιατί ικανοποιείται μόνο μία μικρή μερίδα νέων που θέλουν να έχουν την δυνατότητα εξέλιξης. Είναι όμως αυτό που επιδιώκει η αγορά; Υπάρχει μήπως έλλειψη αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης; Ή μήπως υπάρχουν ουρές ανέργων αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ η αγορά παρουσιάζει ελλειμματικό ισοζύγιο στην αναζήτηση κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού; Εάν συμφωνούμε με τις παραπάνω επισημάνσεις τότε διαπιστώνουμε ότι υττάρχει μία ασύμβατη σχέση μεταξύ εκπαίδευσης και Αγοράς Εργασίας. Η έλλειψη κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της κακής τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, αλλά και λίγο πριν και λίγο μετά από αυτήν.
Συμπερασματικά λοιπόν διαπιστώνεται ότι το πρόβλημα της TEE είναι πολυσύνθετο και απαιτεί μία σε βάθος επιστημονική προσέγγιση της πολιτείας, που όμως πιθανότατα θα οδηγήσει σε νέους προσανατολισμούς, που σαφώς θα επιφέρουν μεγάλες ρήξεις στις υπάρχουσες εκπαιδευτικές συνθήκες.
Όπως είναι γνωστό σε όλους μας το εκπαιδευτικό μας σύστημα παίρνει ήδη από το Δημοτικό και ακόμη περισσότερο από τις γυμνασιακές τάξεις πορεία και κατεύθυνση προς τις ακαδημαϊκές σπουδές. Άρα θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι από τις γυμνασιακές τάξεις αρχίζει η στρέβλωση και εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της δευτεροβάθμιας τεχνικής εκπαίδευσης. Αυτό μας οδηγεί στη σκέψη ότι για τους μαθητές που πρόκειται να συνεχίσουν στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση επιβάλλεται η δημιουργία ενός νέου τύπου Γυμνασίου.
To νέο Γυμνάσιο θα ακολουθεί πιο αργούς ρυθμούς από το σημερινό και οι διδακτικές του ώρες δεν θα υπερβαίνουν τις 28 την εβδομάδα Η λιγότερη, αλλά σωστά επιλεγμένη ύλη-σε όλα τα μαθήματα θα απαλλάξει τα Αναλυτικά Προγράμματα από τις πολλές λεπτομέρειες και ασάφειες και θα επιτρέψει στους μαθητές να κατανοήσουν τις μικρότερες σε όγκο, αλλά πιο σημαντικές ενότητες. Αυτή η ανακατανομή της ύλης θα απαλλάξει μαθητές και εκπαιδευτικούς από τα δεσμά του Αναλυτικού Προγράμματος και θα προσφέρει ουσιαστικές γνώσεις, απαραίτητες για τη ζωή. Ακόμη θα ελευθερώσει τον μαθητή και την οικογένεια από το άγχος της λογοκοπίας και της απομνημόνευσης. Θα αποδεσμεύσει το εκπαιδευτικό σύστημα, αφού θα επιφέρει αποσυμφόρηση στο υπάρχον Γυμνάσιο, θα ελαφρύνει τον υποψήφιο της TEE από δευτερεύουσες και τριτεύουσες σκοπιμότητες. Το ενιαίο Γυμνάσιο όπως λειτουργεί σήμερα, ανακόπτει τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις και την ιδιαίτερη έφεση μεγάλου αριθμού μαθητών, ενώ παράλληλα τους ταλαιπωρεί και τους εξασθενεί. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο της διαρροής (περίπου 12 %). Που όμως αν προστεθεί και ο μεγάλος αριθμός εκείνων των μαθητών που περνούν τις τάξεις χωρίς να το αξίζουν, επειδή το επιβάλλει η υποχρεωτική εκπαίδευση, τότε ένας μεγάλος αριθμός παιδιών (ίσως 40 %) παραμελείται από το εκπαιδευτικό σύστημα. Ταυτόχρονα εμποδίζονται οι μαθητές που τα ενδιαφέροντα τους προσιδιάζουν στους στόχους του σημερινού Γυμνασίου.
Η δημιουργία ενός νέου τύπου Γυμνασίου παράλληλου με το υπάρχον, με φιλοσοφία εντελώς διαφορετική από εκείνη της πολυγνωσίας που προσφέρει το Γυμνάσιο σήμερα επιβάλλεται και από την αλλαγή του ρόλου του σχολείου. Το σχολείο έχει πάψει από καιρό να αποτελεί το μοναδικό μέσο μετάδοσης γνώσεων και πληροφοριών. Ο ρόλος του σχολείου επομένως θα πρέπει να περιοριστεί στην παροχή ποιοτικής και ουσιαστικής γνώσης, στη μεθοδολογία μάθησης, στους τρόπους αναζήτησης της γνώσης, στην επιστημονικότητα και στην κοινωνικοποίηση.
Αυτή η μορφή γυμνασιακής εκπαίδευσης φαντάζει καταλληλότερη για τους μαθητές που θέλουν αβίαστα να ακολουθήσουν την Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση, επειδή οι νέοι αυτοί διαθέτουν διαφορετική ενόραση, που έρχεται σε αντίθεση με τα καθιερωμένα, ανήκουν δηλαδή στην κατηγορία του 90 % των πολιτών που επιδιώκουν με τη βοήθεια της εκπαίδευσης την επιβίωση τους και μέσα από αυτή την προσωπική τους ευτυχία.
Σ’ αυτήν λοιπόν την κατηγορία που αποτελεί το 40 % των μαθητών επιβάλλεται η δημιουργία ενός πολυσύστατου εκπαιδευτικού δικτύου που θα έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
• Θα προσφέρει εργασιοκεντρική εκπαίδευση χωρίς να αποβάλλει την ανθρωποκεντρική της μορφή. Όχι επομένως Επαγγελματική Κατάρτιση, αλλά Επαγγελματική Εκπαίδευση.
• Να είναι ρεαλιστική, δηλαδή -πραγματοποιήσιμη, να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των νέων και στις ανάγκες της Αγοράς Εργασίας.
• Να είναι ελκυστική και ανταγωνιστική προς τη Γενική Εκπαίδευση, να μην υπάρχουν δηλαδή φραγμοί για τους νέους, που μπορούν και θέλουν να ακολουθήσουν ολόκληρη την εκπαιδευτική πυραμίδα από το δεύτερο δρόμο.
• Να εξασφαλίζει την οριζόντια σύνδεση της με τη Γενική Εκπαίδευση με επιλεγμένα προγράμματα (γέφυρες).
Συγκεκριμένα η TEE μπορεί να αποτελείται από τα
• Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια (Τ.Ε.Ε.) ή οποιαδήποτε μορφή ή ονομασία κι αν έχουν,
• τις Επαγγελματικές Σχολές (Ε. Σ.) και
• τις Σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ (Σ.Μ.Ο.)
Οι παραπάνω σχολές θα διαρκούν τρία χρόνια, θα διαφοροποιούνται μεταξύ τους κατά την πρακτική εργασία (εναλλακτική λύση μπορούν να αποτελέσουν οι κύκλοι σπουδών).
Τα Αναλυτικά Προγράμματα θα εκσυγχρονιστούν, θα απλοποιηθούν και θα ενσωματώσουν για όλες τις ειδικότητες τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Γενικά αυτά θα εστιάζονται σε τρεις περιοχές:
α) Γενικά Μαθήματα (π. χ. Γλώσσα, Μαθηματικά, Ιστορία κ.λ.π.)
β) Θεωρία Τεχνολογικών Μαθημάτων (π. χ. Μηχανολογία, Ηλεκτρολογία)
γ) Εργαστηριακά Μαθήματα - εκπαιδευτικά οργανωμένες επισκέψεις σε χώρους εργασίας.
Οι σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ μπορούν να παραμείνουν, ως προς τη φιλοσοφία τους όπως έχουν, αλλά επιβάλλεται να εκσυγχρονίσουν τα Αναλυτικά τους Προγράμματα και να ενδυναμωθούν πληθυσμιακά.
Με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα επαγγελματικής εξέλιξης στους απόφοιτους των σχολών, για λόγους ίσης μεταχείρισης με τους απόφοιτους της Γενικής Εκπαίδευσης, αλλά και για λόγους οικονομικής και τεχνολογικής αναγκαιότητας, δημιουργείται η Τεχνική Επαγγελματική Ακαδημία (Τ.Ε.Α.) με διάρκεια σπουδών δυόμισι έτη (τέσσερα εξάμηνα φοίτησης και ένα εξάμηνο πρακτικής άσκησης). Προϋποθέσεις για την εισαγωγή στην Ακαδημία αποτελούν το πτυχίο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και δύο χρόνια πραγματικής εργασίας στην ειδικότητα.
Οι απόφοιτοι της Τεχνικής Επαγγελματικής Ακαδημίας εισάγονται ή εντάσσονται σε αρχικά εξάμηνα σε T.E.I, και Α.Ε.Ι., ποσοστιαία και ανάλογα με τις αποδόσεις τους.
Οι σπουδές στην Ακαδημία θα εστιάζονται σε τρεις περιοχές:
α) Γενικά εφαρμοσμένα μαθήματα (π. χ. Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία),
β) Τεχνολογικά και εργαστηριακά μαθήματα,
γ) κοινωνικά μαθήματα (π. χ. Παιδαγωγικά, Διδακτική, Ψυχολογία, Εργασιακές Σχέσεις).
Οι απόφοιτοι της Ακαδημίας θα αποτελέσουν κυρίως:
α) τα στελέχη των οργανωμένων επιχειρήσεων (πάνω από τρία άτομα),
β) τα εκπαιδευτικά στελέχη που θα πλαισιώνουν την TEE με εργαστηριακούς καθηγητές.
Όσον αφορά τα ΙΕΚ, αυτά θα πρέπει να αποκεντρωθούν και να λειτουργήσουν αυτόνομα ανά γεωγραφική περιφέρεια, θα διατηρούν ως τόσο χαλαρή σύνδεση με το διοικητικό συμβούλιο, το οποίο μετατρέπεται σε πολιτικό επιτελικό όργανο με έδρες την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Τα ΙΕΚ θα προσφέρουν εξειδίκευση και βασική
κατάρτιση σύμφωνα πάντα με τις ανάγκες τις εργασίας σε νέους που για
οποιοδήποτε λόγο σταματούν το Γυμνάσιο, σε μαθητές που διακόπτουν το Ενιαίο
Λύκειο και τις Τεχνικές Σχολές, αλλά και εν γένει σε ενήλικες και απόφοιτους
των σχολείων της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Η κατάρτιση θα είναι ταχύρυθμη, θα διαρκεί μέχρι τρία εξάμηνα και θα περιλαμβάνει δύο πεδία: θεωρητικό πεδίο κατά 30 % και εργαστηριακή δραστηριότητα ή εργασία κτά 70 %.Κλείνοντας, θα έλεγα ότι θα πρέπει να δούμε την Τ.Ε.Ε. με μεγαλύτερη σοβαρότητα από όσο την έχουμε αντιμετωπίσει μέχρι τώρα. Να πάψουμε να θεωρούμε την Τ.Ε.Ε. ως καταφύγιο μαθητών που δεν τα «καταφέρνουν» στα άλλα δευτεροβάθμια σχολεία. Γιατί η Τ.Ε.Ε. μπορεί να προμηθεύσει στην κοινωνία και καλά εκπαιδευμένους και κατάλληλα καταρτισμένους νέους για την ευημερία της κοινωνίας και την ανάπτυξη της οικονομίας.Με την εισήγηση μου αυτή πιστεύω ότι δίνω ένα έναυσμα για περαιτέρω συζήτηση στην εκπαιδευτική κοινότητα.
1. Στη χώρα μας δεν υπάρχουν εκείνες οι έρευνες και οι μελέτες, πάνω στις οποίες θα βασιστεί ο σχεδιασμός της ΤΕΕ.
Δεν γνωρίζουμε μετά από πόσο χρόνο βρίσκουν εργασία οι απόφοιτοι των ΤΕΕ, πόσοι απασχολούνται σε εργασίες συναφείς με τις σπουδές τους, ποιοι είναι οι όροι κάτω από τους οποίους εργάζονται, ποια είναι η επαγγελματική τους εξέλιξη, ποιες είναι οι εργασιακές αδυναμίες τους κ.α.
Δεν γνωρίζουμε ποιες είναι οι απαιτήσεις της αγοράς εργασίας σε ειδικότητες.
Δεν γνωρίζουμε ποιες είναι οι τάσεις εξέλιξης της αγοράς εργασίας.
Επομένως ο όποιος σχεδιασμός βασίζεται στις εμπειρίες, στις γνώσεις και το αισθητήριο των σχεδιαστών.
2. Οι μαθητές της ΤΕΕ είναι, κατά κανόνα, οι απόφοιτοι της υποχρεωτικής εκπαίδευσης με τις μεγαλύτερες γνωστικές ελλείψεις. Ούτε εδώ υπάρχουν έρευνες που να εντοπίζουν το είδος των ελλείψεων αυτών. Ο οποιοσδήποτε λοιπόν σχεδιασμός δεν μπορεί παρά να λάβει υπόψη του αυτή την πραγματικότητα. Πρόκειται ουσιαστικά για την αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας.
3. Η καλλιέργεια των γενικών ή κοινωνικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων πουσήμερα έχει ανάγκη η αγορά εργασίας (πρωτοβουλία, ανάληψη ευθύνης, δημιουργικότητα, φαντασία, ομαδική εργασία, αισθητική αντίληψη, αξιοποίηση πληροφοριών και κ.α).
Με ποιους τρόπους, με ποια μέσα, σε ποιους χώρους, με ποια προγράμματα, με ποιά επιμόρφωση των εκπαιδευτικών θα επιτύχουμε την καλλιέργεια αυτών των ικανοτήτων;
4. Ποιος ο κύριος στόχος της ΤΕΕ; Η ένταξη στην αγορά εργασίας των αποφοίτων της, η συνέχιση των σπουδών τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή και τα δύο; Η μεταπολιτευτική εμπειρία της ΤΕΕ και έδειξε ότι και οι δύο στόχοι δεν μπορούν να επιτευχθούν ταυτόχρονα.
5. Εκπαίδευση ή κατάρτιση
Η εκπαίδευση έχει ως στόχο να ικανοποιήσει ατομικές, κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες.
Η κατάρτιση βασιζόμενη στην εκπαίδευση και με τα ευέλικτά της προγράμματα μεταδίδει εφαρμοσμένες γνώσεις με αποκλειστικό στόχο την προσαρμογή του εργαζόμενου στις συγκυριακές απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.
Σήμερα όπως είναι οργανωμένα τα ΤΕΕ, στοχεύουν περισσότερο στην κατάρτιση οργανωμένα σε εξειδικεύσεις από τον α΄ κύκλο σπουδών.
Η έκρηξη των γνώσεων και η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας απαξιώνει με γρήγορους ρυθμούς την εφαρμοσμένη γνώση. Το αποτέλεσμα είναι ο νέος εργαζόμενος να αναγκάζεται να μαθαίνει νέα πράγματα (δια βίου μάθηση) και να αλλάζει επάγγελμα ώστε να μη μείνει άνεργος. Για να διαθέτει αυτή την επαγγελματική ευελιξία πρέπει να διαθέτει ένα καλό υπόβαθρο διευρυμένης γενικής παιδείας και βασικών ειδικών γνώσεων της ειδικότητάς του. Αυτό το υπόβαθρο δεν μπορεί παρά να το προσφέρει η δευτεροβάθμια ΤΕΕ πάνω στο οποίο θα «χτίσει» τις μελλοντικές εξειδικεύσεις ακόμη και τη ριζική αλλαγή του επαγγέλματός του.
Σήμερα δίνεται έμφαση στις θεμελιακές αρχές της γνώσης πάνω στις οποίες οικοδομείται το όποιο γνωστικό οικοδόμημα.
6. Ποιες διδακτικές μέθοδοι πρέπει να εισαχθούν στην ΤΕΕ;
Σήμερα υποστηρίζεται ότι πρέπει όλο και περισσότερο να χρησιμοποιούνται οι ενεργητικές-βιωματικές μορφές μάθησης (συζήτηση, ομαδική εργασία, εκπόνηση ατομικών και συλλογικών εργασιών και έργων, μέθοδος project. κ.α), οι οποίες καλλιεργούν τις γενικές δεξιότητες και ικανότητες, είναι πολύ ελκυστικές για τους αδύνατους μαθητές έτσι που πολλές φορές αλλάζουν, προς το θετικότερο, στάση απέναντι στο σχολείο και τη γνώση, και η κατάκτηση της γνώσης αποκτά νόημα για τους μαθητές.
7. Σύνδεση θεωρίας και πράξης
Σήμερα η θεωρία διδάσκεται στο ΤΕΕ και το εργαστήριο στο ΣΕΚ: πολλές φορές άλλος καθηγητής διδάσκει τη θεωρία και άλλος το εργαστήριο του ίδιου μαθήματος. Πόσο αυτό βοηθά ή όχι τη σύνδεση θεωρίας και πράξης;
8. Επιμόρφωση εκπαιδευτικών
α. Επαγγελματική. Που, πως, πότε; Μήπως πρέπει να σκεφτούμε τους χώρους εργασίας;
β. Ψυχοπαιδαγωγική. Οι αδύνατοι μαθητές έχουν λόγους που έχουν αρνητική στάση απέναντι στο σχολείο και τη γνώση. Συνδέονται κυρίως με το οικογενειακό τους περιβάλλον και με τις προηγούμενες μαθησιακές τους εμπειρίες. Η ψυχοπαιδαγωγική επιμόρφωση στοχεύει στο να μπορεί ο καθηγητής να αντιλαμβάνεται αυτή τη πραγματικότητα και να υιοθετεί μια στάση, απέναντι σε αυτούς τους μαθητές, η οποία θα τους ενθαρρύνει και θα τους ενεργοποιεί στα πλαίσια της διδακτικής πράξης.
γ. Πάνω στις ενεργητικές-βιωματικές μεθόδους μάθησης.
9. Πληροφορική
Οι νέες τεχνολογίες όπου χρησιμοποιούνται, από ένα απλό γραφείο μιας γραμματέως έως στην παραγωγική διαδικασία, άλλαξαν ριζικά τον τρόπο εργασίας.
Στην εκπαίδευση επίσης μπορούν να αλλάζουν ριζικά το τοπίο αν χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με τις ενεργητικές βιωματικές μορφές μάθησης.
Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής έχει τη δυνατότητα:
· να αποθηκεύει τεράστιο όγκο πληροφοριών και να συνδέεται με τράπεζες πληροφοριών.
· να επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων ανεξάρτητα από την απόσταση που βρίσκονται.
· να επεξεργάζεται δεδομένα και να καταλήγει σε αποτελέσματα.
· να αναπαριστά την πραγματικότητα
· να διαλέγεται με τους ανθρώπους
· να λύνει προβλήματα
· να βοηθά τους ανθρώπους να κάνουν πρωτότυπα πράγματα.
Η επιλογή λογισμικών που επιτρέπουν στους μαθητές να έχουν τον πρώτο λόγο, να είναι δημιουργικοί, να τους επιτρέπουν να εξερευνούν, να αναλύουν, να συνθέτουν, να σχεδιάζουν προβλήματα και στρατηγικές επίλυσης τους, καθιστούν τον υπολογιστή ένα μέσον εκπαιδευτικής απελευθέρωσης.
Ο υπολογιστής σε συνδυασμό με το διαδίκτυο μπορεί να υποστηρίζει οποιοδήποτε σχέδιο εργασίας (project). Ομάδες μαθητών συνεργαζόμενοι μεταξύ τους ή και με άλλες ομάδες έχουν τη δυνατότητα να επινοήσουν, να σχεδιάσουν, να οργανώσουν και να εκτελέσουν ένα project χρησιμοποιώντας τον υπολογιστή. Μέσα από αυτή την εκπαιδευτική διαδικασία οι μαθητές
α. ανατρέχουν σε διάφορες πηγές γνώσεις
β. αξιολογούν πληροφορίες
γ. συνθέτουν πληροφορίες και παράγουν νέες
δ. μετατρέπουν τις πληροφορίες σε γνώσεις
ε. αναπτύσσουν την αναλυτική και συνθετική τους ικανότητα
στ. καλλιεργούν την πρωτοβουλία τους, την επινοητικότητά τους και τη φαντασία τους
ζ. μαθαίνουν να διοικούν ένα έργο
η. μαθαίνουν να επιλέγουν την καλύτερη δυνατή λύση σύμφωνα με τα κριτήρια που θέτουν.
θ. εκτιμούν τις συνέπειες των επιλογών τους
ι. αναπτύσσουν τη συνεργασία μεταξύ τους
Η δυνατότητα του υπολογιστή να κάνει το αφηρημένο συγκεκριμένο και το μη ορατό ορατό αναπτύσσει την αφαιρετική ικανότητα των μαθητών.
Για την κατάκτηση της γνώσης μπορούν να υπάρξουν διαφορετικά λογισμικά ή και ένα λογισμικό με πολλές εναλλακτικές δυνατότητες που να επιτρέπει στον κάθε μαθητή να αρχίζει από το γνωστικό επίπεδο που βρίσκεται, να επιλέγει τους δικούς του δρόμους κατάκτησης της γνώσης και να πορεύεται με τους δικούς του ρυθμούς. Με αυτό τον τρόπο περιορίζεται δραστικά η σχολική αποτυχία. Επίσης αναπτύσσεται ο διάλογος μεταξύ των μαθητών γιατί ο καθένας διαθέτει διαφορετικές εμπειρίες. Αυτό θα συμβαίνει πολύ περισσότερο όταν όλοι οι μαθητές δε θα μαθαίνουν τα ίδια πράγματα αλλά διαφορετικά σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους.
Οι ενεργητικές μορφές μάθησης ευνοούνται ιδιαίτερα από τη χρήση του υπολογιστή. Ο μαθητής είναι εκείνος ο οποίος καθορίζει τη μαθησιακή διαδικασία μέσω του υπολογιστή. Καθορίζει τους όρους και τις παραμέτρους. Ακόμη μπορεί να δημιουργήσει τα δικά του λογισμικά και τις στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων. ΄Ετσι αναπτύσσεται η κριτική του σκέψη, η δημιουργικότητά του και η φαντασία του.
Η συμμετοχική –συνεργατική μάθηση, την οποία ευνοεί ο υπολογιστής, δίνει τη δυνατότητα να ασκηθούν οι μαθητές στην επικοινωνία, στη διαμόρφωση θέσεων, στην ανάπτυξη επιχειρημάτων και στη λήψη αποφάσεων.
Τα λογισμικά της προσομοίωσης επιτρέπουν την αναπαράσταση της πραγματικότητας. Η αλλαγή των δεδομένων σε μια αναπαράσταση π.χ. μιας λειτουργούσας βενζινομηχανής αυτοκινήτου, δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να κατανοήσουν τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν οι διάφορες βλάβες και οι διαφορετικές συνθήκες στη λειτουργία της. ΄Ετσι μπορούν να πειραματιστούν αλλάζοντας τις παραμέτρους και να καταλήξουν σε συγκεκριμένα συμπεράσματα.
Ο σχεδιασμός λογισμικού που να ασκεί τους μαθητές στην αντιμετώπιση του απρόσμενου μπορεί να γίνει είτε με τα παιχνίδια που απαιτούν σύνθετες γνώσεις, είτε και με άλλα λογισμικά.
Ο υπολογιστής, αν χρησιμοποιηθεί με λογισμικά που επιτρέπουν στο μαθητή να έχει τον πρώτο λόγο, δεν προσβάλει, δεν αποθαρρύνει, δε φοβίζει. ΄Ετσι μπορούν να βοηθηθούν αποτελεσματικά οι μαθητές που δεν προέρχονται από προνομιούχα περιβάλλοντα και εκείνοι με μαθησιακά προβλήματα. Οι μαθητές μπορούν να αυτοελέγχονται και να αυτοδιορθώνονται.
Συνάδελφοι, είχα την τύχη στη δεκαετία του 1970 να προλάβω τη λειτουργία των Μέσων Τεχνικών Σχολών Εργοδηγών που λειτουργούσαν στις μεγάλες πόλεις με πολύ καλή κατανομή και αναλογία.
Επρόκειτο για Επαγγελματικά και Τεχνικά Σχολεία στα οποία αθρόα προσέρχονταν για φοίτηση, όχι μόνο απόφοιτοι του Γυμνασίου καλού επιπέδου γνώσεων, αλλά και απόφοιτοι Λυκείων υψηλότερου επιπέδου.
Την εποχή εκείνη, ήταν δημοφιλής και αποτελούσε συνειδητή επιλογή η φοίτηση στις Μ.Τ.Σ. Εργοδηγών ικανών μαθητών.
Υπήρχε και από πλευράς ΥΠΕΠΘ η κατάλληλη ενημέρωση και διαφήμιση των Σχολών και η δελεαστική πρόσκληση-πρόκληση ημών, των παλαιοτέρων Εκπαιδευτικών για τη στελέχωσή τους.
Αξίζει να αναφέρω επίσης, ότι δεν υπήρχαν τότε τριβές και ανταγωνισμοί από τους συναδέλφους της γενικής εκπαίδευσης. Τυχαίναμε δε της στήριξης και της αποδοχής τους και μάλιστα αποτελούσαμε για αυτούς καλόπιστο παράδειγμα θεσμικών διεκδικήσεων.
.Ι.
Ακολούθησε η μεταρρύθμιση του 1977 με τη μορφή ΤΕΛ και η ταύτιση των αναγκών της κοινωνίας μας με το σύστημα των εισαγωγικών εξετάσεων στα πανεπιστήμια.
Στη συνέχεια, η ενοποίηση της Γενικής και της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης το 1985 και
Τέλος το ΤΕΕ του 1988 και έπεται συνέχεια….
Όλες αυτές οι αλλαγές, η «μεταρρυθμίσεις», είχαν δύο κοινά χαρακτηριστικά:
· Κάθε μία είχε τη δική της ονομασία, συνεπώς άλλαζε μόνο η ταμπέλα έξω από την πόρτα του Επαγγελματικού και Τεχνικού Σχολείου.
· Κάθε μία απομάκρυνε όλο και περισσότερο τη φύση και το περιεχόμενο των σπουδών από τον αρχικό Επαγγελματικό και Τεχνικό χαρακτήρα του Σχολείου.
Θεσπίσθηκε και ο θεσμός του ΣΕΚ με αντικειμενικό σκοπό να καλυφθούν οι ανάγκες σε εξοπλιστικά μέσα τα οποία θα υποστήριζαν τρεις αντί μίας, Σχολικές μονάδες και έτσι «θεωρητικά» θα επαρκούσαν οι πιστώσεις για εργαστηριακό εξοπλισμό.
Όμως αντί να λειτουργήσει το ΣΕΚ, τρόπον τινά σαν τεχνική υπηρεσία, που θα διατηρούσε τον εξοπλισμό σε διαρκή ετοιμότητα, κατέληξε με τις ποικίλες παρεμβάσεις, να αποτελεί ένα Σχολείο μέσα σε ένα άλλο Σχολείο με τις γνωστές τριβές, συγκρούσεις, επικαλύψεις.
Οι σκοπιμότητες και ο ανταγωνιστικός λαϊκισμός τοπικών αρχών, παραγόντων και Δήμων μας οδήγησε ώστε σήμερα να έχουμε 520 ΤΕΕ (από 50 αρχικά Μ.Δ.Τ.Σ. Εργοδηγών ) στην εκπαίδευση και πάνω από 120 Δ_ΙΕΚ (από 17 αρχικά) στην κατάρτιση, χωρίς ορθολογικό προγραμματισμό και κατάλληλη κατανομή των τομέων και των ειδικοτήτων.
Αυτή η ανεξέλεγκτη διασπορά των ΤΕΛ – ΤΕΕ αλλά και των Δ_ΙΕΚ σε ότι αφορά την κατάρτιση, δημιούργησε σήμερα αδιέξοδα στη συγκρότηση και τη στελέχωση του εκπ/κού προσωπικού και το μοίρασμα του μαθητικού δυναμικού και οπωσδήποτε δυσφημίζει την ΤΕΕ ως συνιστώσα της Δ/θμιας εκπ/σης.
.ΙΙ.
Στη δεκαετία του 1970 κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το επαγγελματικό και τεχνικό Σχολείο παρείχε λιγότερη εκπαίδευση και περισσότερη κατάρτιση και αυτό ήταν λογικό σε ένα Σχολείο όπου οι περισσότεροι μαθητές του είχαν ήδη αποφοιτήσει από το Λύκειο και παράλληλα η τεχνολογία ήταν ακόμη παραδοσιακή όπως και τα επαγγέλματα.
Είναι όμως ανεπίτρεπτο σήμερα (ιδίως από εκπαιδευτικούς) να συγχέονται οι έννοιες της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.
Σήμερα οι απαιτήσεις είναι διαφορετικές. Η κοινωνία μας συμπεριλαμβανομένων και των εταίρων της Ε.Ε. είναι εξόχως ανταγωνιστική.
Τι έκανε η Ε.Ε για το πρόβλημα;
Σας αναφέρω τους στρατηγικούς στόχους της συνόδου της Λισσαβόνας και τις επιδόσεις που υποχρεούμαστε σαν χώρα να επιτύχουμε μέχρι το 2010. ……….. (Όσοι από τους κ.κ. συνέδρους θέλουν γραπτώς πληροφόρηση για τη συνθήκη, τους στόχους και τα κριτήρια της συνόδου της Λισσαβόνας, μπορούν να την αναζητήσουν από τα τρία συνοδευτικά αρχεία που καταθέτω στη Γραμματεία του συνεδρίου)
Η συνθήκη της Λισσαβόνας προκαλεί εύλογα ερωτήματα προόδου, σχετιζόμενα με το μέλλον της ΤΕΕ και το εκπαιδευτικό σύστημα της Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΑΕΕΚ), της χώρας μας, όπως:
Είναι (η ΑΕΕΚ) ευέλικτη; Είναι αποτελεσματική; Διαθέτει κύρος και καταξιώνεται την αποδοχή της κοινωνίας μας;
Πώς αντιμετωπίζεται η Σχολική διαρροή (υποχρεωτική εκπ/ση); Πως η Διαρροή από την ΑΕΕΚ;
Τι κάνει το εκπαιδευτικό σύστημα για τους νέους χωρίς τυπικά επαγγελματικά προσόντα;
Τι κάνει για τη βελτίωση των επαγγελματικών προσόντων των εργαζομένων;
Παρέχει φροντίδα για ανανέωση και αναβάθμιση των κατεχόμενων προσόντων;
Παρέχει το εκπαιδευτικό σύστημα φροντίδα για απόκτηση πρόσθετων προσόντων;
Τι κάνει το εκπαιδευτικό σύστημα για τις ατομικές σταδιοδρομίες των μαθητών;
Έχουν αποκτήσει οι απόφοιτοί μας και γενικώς οι νέοι, επαγγελματική αυτοπεποίθηση;
Συμβάλει το εκπαιδευτικό σύστημα στον περιορισμό της ανεργίας των νέων;
Με άλλα λόγια αποδίδει η επένδυση της ΑΕΕΚ;
Εμείς οι εκπαιδευτικοί, έχουμε περάσει από τη Δασκαλοκεντρική εμμονή, σε καινοτόμες και επίκαιρες μεθόδους της διδασκαλίας της μάθησης;
Είναι σήμερα αυθεντική (γνωστικό μοντέλο) και επαρκής η μάθηση;
Είναι μαθητοκεντρική και διαθεματική η μάθηση;
Δίνει (η διδασκαλία της μάθησης) τη δυνατότητα επίλυσης πρακτικών επαγγελματικών προβλημάτων;
Πιστοποιούνται τα προσόντα που απέκτησαν οι μαθητές της ΑΕΕΚ;
Υπάρχει σύνδεση του Σχολείου με την αγορά εργασίας;
Παρακολουθείται η απορρόφηση των αποφοίτων μας από την αγορά εργασίας;
Υπάρχει ο κατάλληλος μηχανισμός παρακολούθησης;
Αξιολογείται και διασφαλίζεται η ποιότητα της παρεχόμενης ΑΕΕΚ στο σχολείο και στους χώρους εργασίας (επαναπροσδιορισμός και βελτίωση του γνωστικού αντικειμένου και της μεθοδολογίας της μάθησης);
• Ο εκπαιδευτικός σήμερα, διαθέτει αυτοεκτίμηση και κοινωνικό κύρος;
Παρέχεται στον εκπαιδευτικό φροντίδα για την επικαιροποίηση της γνώσης του και την ανανέωση των προσόντων του;
Οι κοινωνικοί εταίροι συμμετέχουν στα προγράμματα σπουδών, στην πιστοποίηση της γνώσης και των προσόντων των αποφοίτων μας;
Λαμβάνονται υπόψη οι προβλέψεις - προτάσεις, των κοινωνικών εταίρων για προσθήκες στα προγράμματα σπουδών νέων δεξιοτήτων;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα η τεχνολογική έκρηξη που συνεχίζεται:
· Αλλάζει τη γνώση με ταχύτατους ρυθμούς.
· Καταργεί παραδοσιακά επαγγέλματα.
· Δημιουργεί νέα επαγγέλματα.
· Μετασχηματίζει άλλα και προκαλεί αλλαγές στα μέσα τις διαδικασίες και τις δομές τους.
· Επιβάλει νέα ιεράρχηση στις αξίες της γνώσης, καθώς και στη στάση και δράση του επαγγελματικού στελέχους.
.ΙΙΙ.
Εύλογα λοιπόν το σημερινό και αυριανό κοινωνικό μοντέλο πιθανόν να επιβάλει στο σημερινό νέο, την αλλαγή επαγγέλματος 5 έως 6 φορές στη ζωή του, γιαυτό και απαιτεί από το εκπαιδευτικό σύστημα:
1. Για τους μαθητές και τους πολίτες:
· Προώθηση μέσα από τη διαδικασία μάθησης της αγωγής στις δημοκρατικές και πανανθρώπινες αξίες ώστε, να προετοιμάζει υγιείς και ευαισθητοποιημένους πολίτες με ενεργό συμμετοχή και δράση στο περιβάλλον που θα ζήσουν. (περιβαλλοντική αγωγή, καταναλωτική συνείδηση, αγωγή υγείας, αποδοχή και σεβασμό της διαφορετικότητας του άλλου, αισθητικά καλλιεργημένου κ.λπ.) .
· Ολοκλήρωση με επιτυχία της Δ/θμιας Λυκειακής εκπ/σης τουλάχιστον από το 85% των πολιτών.
· Αύξηση του μαθητικού πληθυσμού στις Τεχνολογικές και θετικές επαγγελματικές ειδικότητες.
· Σοβαρή αντιμετώπιση από το ΥΠΕΠΘ της ανάγκης παραγωγής και χρήσης θεματικού εκπαιδευτικού λογισμικού για τα επαγγελματικά μαθήματα.
· Κατοχή από κάθε πολίτη ενός βασικού πυρήνα γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων, ως βάση για την απασχόληση, την κοινωνική ένταξη, την προσωπική του ολοκλήρωση και εξέλιξη.
· Δυνατότητα σε κάθε πολίτη να εκσυγχρονίζει και συμπληρώνει τις γνώσεις του ώστε, να διατηρεί και βελτιώνει τη θέση του στην αγορά εργασίας, μέσω της δια βίου μάθησης.
· Γενναίες επενδύσεις από την Πολιτεία στο ανθρώπινο δυναμικό.
· Ο μαθητής να αποτελεί το μοναδικό αποδέκτη των προσπαθειών του εκπαιδευτικού συστήματος και όχι οι ενδιάμεσοι διαχειριστές του.
· Να καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία η οποία συχνά εξανεμίζει το 50% των πιστώσεων για την παιδεία.
2. Για τους Εκπαιδευτικούς και τους Εκπαιδευτές:
· Επαναπροσδιορισμό του ρόλου του εκπαιδευτικού στα νέα δεδομένα και προσδιορισμό των δεξιοτήτων που πρέπει να διαθέτει.
· Επαρκή υποστήριξη των εκπαιδευτικών από την Πολιτεία για να είναι ικανοί να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της κοινωνίας της γνώσης, με συνεχή και συστηματική επιμόρφωση και αξιοπρεπείς αποδοχές σε όσους πιστοποιούν την απόκτηση νέας γνώσης και δεξιοτήτων.
IV.
Με λίγα λόγια, πρέπει το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, οφείλει να παρέχει στους μαθητές του αντίστοιχου επαγγελματικού Σχολείου της Δ/θμιας εκπ/σης τριετούς φοίτησης, σοβαρές και επικαιροποιημένες θεωρητικές γνώσεις (γενικές και επαγγελματικές) καθώς και τις βασικές δεξιότητες του τομέα σπουδών του ώστε:
Να κατοχυρώνει στην πράξη το δικαίωμα απόκτησης από το μαθητή απολυτηρίου φοίτησης ίσης αξίας και ισότιμο με αυτό της γενικής εκπαίδευσης με όλα τα επακόλουθα.
Να καταρτίζει επαρκώς τον απόφοιτο μαθητή παρέχοντάς του με τη λήψη του πτυχίου επαγγελματικά δικαιώματα (εκ των προτέρων γνωστοποιημένα) και να επανακαταρτίζει τον πτυχιούχο πολίτη κατά τρόπο εύκολο, ταχύ και αποτελεσματικό όποτε και όσο χρειασθεί.
Επομένως ας ξεκαθαρίσουμε ότι:
· Σκοπός της εκπαίδευσης μέσω του επαγγελματικού σχολείου είναι η παροχή Δ/θμιας επαγγελματικής & γενικής εκπ/σης τριετούς φοίτησης στο μαθητή και του αντίστοιχου απολυτηρίου κατά την αποφοίτησή του.
· Σκοπός της κατάρτισης που ακολουθεί μετά την αποφοίτηση του μαθητή από το επαγγελματικό σχολείο και διαρκεί ένα με δύο εξάμηνα (κατά περίπτωση), είναι η ολοκλήρωση της επαγγελματικής του κατάρτισης με την παροχή σε αυτόν επαγγελματικού πτυχίου (επιπέδου 3+) και επαγγελματικών δικαιωμάτων.
.V.
Τίθεται τώρα το ερώτημα, που θα παρέχεται η αρχική κατάρτιση
στο ίδιο το επαγγελματικό σχολείο οπότε προσεγγίζουμε τρόπο τινά το μοντέλο του παλαιού πολυκλαδικού σχολείου, ή στα Δ_ΙΕΚ;
Όπου και να γίνεται κυρίες και κύριοι συνάδελφοι πρέπει να ληφθούν υπόψη τα εξής.
-Οι επαγγελματικές σπουδές και η πιστοποίηση της αρχικής κατάρτισης είναι μια ακολουθιακή διαδικασία.
-Συνεπώς η αρχική κατάρτιση είναι προέκταση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και ως εκ τούτου οφείλει να προσαρμόσει ανάλογα τα αναλυτικά της προγράμματα και τα εκπαιδευτικά της μέσα και όχι να κρέμεται κάτω από την Επαγγ. Εκπ/ση όπως συμβαίνει σκανδαλωδώς σήμερα.
-Η αρχική κατάρτιση που παρέχεται στους απόφοιτους του επαγγελματικού Σχολείου έχει σαν περιεχόμενο σπουδών μόνο επαγγελματικά μαθήματα και όλες τις απαραίτητες δεξιότητες που δεν διδάχθηκαν στο επαγγελματικό σχολείο.
-Συνεπώς απαιτείται στενή συνεργασία μεταξύ των φορέων κατά την κατάστρωση των αναλυτικών προγραμμάτων.
-Θεωρείται απαραίτητη και η διδασκαλία Επαγγελματικής ξένης ορολογίας στην κατάρτιση.
-Ο φορέας εκπαίδευσης και αρχικής κατάρτισης είναι ένας και μόνο, το ΥΠΕΠΘ.
-Συνεπώς θα πρέπει να σταματήσουν τα διάφορα άλλα Υπουργεία να παρέχουν Δ/θμια Εκπαίδευση και μαζική αρχική κατάρτιση.
-Αλλά και για τη συνεχιζόμενη και δια βίου κατάρτιση πρέπει να υπάρχει ένας και μόνο φορέας.
VI.
Το πρώτο πρόβλημα στο οποίο πρέπει να απαντήσει το ΥΠΕΠΘ, είναι τα επίκαιρα και καινοτόμα εξοπλιστικά μέσα διδασκαλίας.
Το ΥΠΕΠΘ πρέπει να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα την ανάγκη παραγωγής εκπαιδευτικού λογισμικού με παιδαγωγικό περιεχόμενο υποστηρικτικού των επαγγελματικών μαθημάτων. (Αυτό το λογισμικό παρακολουθείται συστηματικά κατά την παραγωγή του από επιτελείο παιδαγωγών, διότι οι κίνδυνοι του ανεξέλεγκτου λογισμικού είναι πολυποίκιλοι, αντιπαιδαγωγικοί και πολλές φορές και αντιδημοκρατικοί).
Η κοινωνία της γνώσης απαιτεί την αναθεώρηση των αρχιτεκτονικών μελετών για τα Σχολικά μας κτίρια. Οι εργαστηριακοί χώροι διευρύνονται. Κάθε τομέας πρέπει να διαθέτει το δικό του εργαστήριο «ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ», με απευθείας σύνδεση στο διαδίκτυο.
Αυτά τα εργαστήρια δεν έχουν καμία σχέση με τα εργαστήρια του τομέα της πληροφορικής.
Έχουμε μείνει σαν χώρα πολύ πίσω σε ότι αφορά χώρους – υλικό Η/Υ και λογισμικό και δεν συγχωρείται άλλη καθυστέρηση.
Ένα δεύτερο πρόβλημα αποτελούν οι μαθητές εκείνοι που δεν επιθυμούν σπουδές στο Λύκειο.
Το πρόβλημα αυτό πρέπει να αντιμετωπίσουν τα Γυμνάσια βελτιώνοντας την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και τη στάση τους απέναντι σε παιδιά με ιδιορρυθμίες μεν, αλλά κατά τα άλλα έξυπνα και ικανά.
Α) Μεταβατικά, (με φθίνουσα ζωή) μπορούν να λειτουργήσουν Επαγγελματικές Σχολές διετούς φοίτησης παρέχοντας επαγγελματικό πτυχίο επιπέδου 2 και με δυνατότητα επιπλέον εκπαίδευσης και κατάρτισης. ή
Β)Εναλλακτικά, ίσως να είναι σκόπιμο να ερευνηθεί η δυνατότητα λειτουργίας Επαγγελματικού Γυμνασίου αντί των Επαγγελματικών Σχολών (για να μην επιμηκύνεται άσκοπα ο χρόνος φοίτησής τους).
Το μεγαλύτερο όμως, πρόβλημα - εμπόδιο στην όποια μεταρρύθμιση επιχειρείται στη Δ/θμια Εκπαίδευση, αποτελεί η εισαγωγή των σπουδαστών στη τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Πρέπει:
· Να αφεθούν τα Πανεπιστήμια ελεύθερα να διαλέγουν αυτά τους φοιτητές και σπουδαστές τους
· Να επαναλειτουργήσει το Γενικό Λύκειο ως Λύκειο που μορφώνει , διαπαιδαγωγεί και χειραφετεί τον πολίτη. Το σημερινό Λύκειο δυστυχώς έχει μόνο πρώτη τάξη!!.
· Μαθητής που δεν πέτυχε τουλάχιστον επίδοση της βαθμολογικής βάσης, να μην εισάγεται στη τριτοβάθμια εκπαίδευση
· Σκέφτομαι σοβαρά και προτείνω να κλείσουν αρκετά τμήματα η και παραρτήματα ακόμη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (δίχως υποδομές – ενδιαφερόμενους σπουδαστές - γεννήματα ανοργανωσιάς, παραγοντίσκου, της έλλειψης προσανατολισμού).
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Κάθε δέκα χρόνια περίπου εξαγγέλλεται μια νέα μεταρρύθμιση στο χώρο της Δ/θμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Δ.Τ.Ε.Ε.), η οποία προτού προλάβει να ολοκληρωθεί, να αξιολογηθεί και να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα, παραχωρεί τη θέση της στην επόμενη. Το 1977 πραγματοποιήθηκε η μεταρρύθμιση «Ράλλη», (Ν576/77) με κυρίαρχο προσανατολισμό τη «στροφή προς την τεχνικο-επαγγελματική εκπαίδευση» και την ίδρυση των ΤΕΛ, ΤΕΣ, ΚΕΤΕ, το 1985 με το Ν1566/85 ιδρύθηκαν, μεταξύ των άλλων, τα Πολυκλαδικά Λύκεια (ΕΠΛ) και τα ΣΕΚ, τo 1998 με τη «μεταρρύθμιση Αρσένη» περάσαμε στα ΤΕΕ (Ν2640/98).
Όλες αυτές οι διαδοχικές μεταρρυθμίσεις προκάλεσαν αναστατώσεις στο χώρο των εκπαιδευτικών της ΔΤΕΕ. Είχαν. ως φυσικό επακόλουθο, την καλλιέργεια κλίματος καχυποψίας μεταξύ των εκπαιδευτικών, την ενίσχυση των αμυντικών αντανακλαστικών τους, ακόμη και την εμφάνιση φαινομένων αδράνειας και αντίστασης στην εφαρμογή των νέων, κάθε φορά, δεδομένων. Σε κάποιο βαθμό αυτή η αντίληψη επηρέασε και τις επιλογές της πολιτικής ηγεσίας, (με την έννοια της αποφυγής του πολιτικού κόστους), έτσι ώστε σταδιακά ο χώρος της ΔΤΕΕ να χαρακτηρίζεται από μια ιδιότυπη εσωστρέφεια. Εκδηλώσεις αυτής της εσωστρέφειας είναι η νοσταλγία, από μεγάλη μερίδα των εκπαιδευτικών των ΤΕΕ, των παλαιών σχολών εργοδηγών, οι επαναλαμβανόμενες προτάσεις για κάθετο διοικητικό διαχωρισμό γενικής και τεχνικής εκπαίδευσης, η σχετική αδιαφορία, με την οποία υποδέχτηκε ο κλάδος των εκπαιδευτικών της Δ.Τ.Ε.Ε. την κατάργηση των Πολυκλαδικών Λυκείων, η άφεση στην τύχη τους των καθηγητών των τεχνικών ειδικοτήτων που διδάσκουν το μάθημα της Τεχνολογίας στα Γυμνάσια και Λύκεια, κ.ά. Πρόσφατο παράδειγμα, η ανησυχία των εκπαιδευτικών για την «επαπειλούμενη» μεταρρύθμιση και οι προτάσεις που διατυπώνονται από φορείς της Δ.Τ.Ε.Ε. και μεμονωμένους συναδέλφους, στις οποίες, αν δεν αναφέρεται ευθέως, είναι εμφανής η αγωνία για την εξασφάλιση των κεκτημένων των καθηγητών που εργάζονται σε αυτήν.
Στον αντίποδα, κεντρική θέση της εισήγησής μου είναι πως ο σχεδιασμός της νέας δομής της ΔΤΕΕ πρέπει να ξεκινά από τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας (της παραγωγής, της αγοράς, των μαθητών, των νοικοκυριών, των εργοδοτών, των εργαζομένων, κλπ.). Με βάση αυτές θα πρέπει να σχεδιάζονται οι δομές, οι εκπαιδευτικές διαδικασίες, τα αντικείμενα της διδασκαλίας και οι διαδικασίες παροχής υπηρεσιών εκ μέρους του εκπαιδευτικού προσωπικού. Φυσικά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι ανάγκες των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε αυτή, όχι όμως με τρόπο που να ματαιώνονται π.χ. κοινωνικά αναγκαίες συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων, για να μην χαθούν κάποιες διευθυντικές θέσεις.
Μόνον έτσι θα επιτύχουν οι μεταρρυθμίσεις, θα εξασφαλισθεί δηλαδή, μακροπρόθεσμα, σταθερή ροή του μαθητικού δυναμικού και επομένως θα διασφαλισθούν, με μόνιμο τρόπο, και τα συμφέροντα των εκπαιδευτικών. Αντίθετα εγκεφαλικά επινοήματα που μεταμφιέζουν, χωρίς τεκμηρίωση, σε «πρέπει» τα «θέλω» των εμπνευστών τους, θα προκαλέσουν μεγαλύτερη ανασφάλεια στους εκπαιδευτικούς.
Στη συνέχεια θα αναφερθώ συνοπτικά στις κυριότερους παραμέτρους και στις μεταβολές που επηρεάζουν τη δομή, τη λειτουργία και το περιεχόμενο της ΔΤΕΕ., οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για το σχεδιασμό των εκπαιδευτικών ενεργειών στο χώρο της Δ.Τ.Ε.Ε.
ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Μεταξύ των κυριοτέρων παραγόντων που επηρεάζουν τις εξελίξεις στον χώρο της εκπαίδευσης – κατάρτισης είναι η κυριαρχία των κανόνων της αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο (παγκοσμιοποίηση). Άμεση σχέση με τις οικονομικές εξελίξεις έχει η μεγάλη επιτάχυνση των αλλαγών στα επαγγέλματα. Η διάρθρωση και το περιεχόμενο των θέσεων εργασίας αλλάζουν με ταχύτητα, χάρη κυρίως σε δύο παράγοντες:
· Την εισαγωγή νέων τεχνολογιών οι οποίες τονίζουν περισσότερο τις πνευματικές ικανότητες, παρά τις πρακτικές δεξιότητες.
· Την εξάπλωση νέων μοντέλων οργάνωσης της εργασίας, που δημιουργούν νέες απαιτήσεις όσον αφορά την ποικιλία, την ευελιξία και την ποιότητα της επαγγελματικής πρακτικής.
Αναφέρουμε μερικές μόνον πτυχές αυτών των εξελίξεων: Το πέρασμα, από το ταιηλορικό μοντέλο παραγωγής, στα σύγχρονα συστήματα ευέλικτης παραγωγής. Από την μαζική παραγωγή, στην παραγωγή προϊόντων προσαρμοσμένων στις ιδιαίτερες απαιτήσεις του πελάτη, συνοδευόμενη από παροχή υπηρεσιών υποστήριξης του πελάτη. Από την κάθετη ιεραρχική οργάνωση της εργασίας, στην εργασία σε ομάδες. Μειώνεται το προσωπικό των μεγάλων εταιρειών (π.χ. αυτοκινητοβιομηχανία, αεροπορικές εταιρείες, κλπ.) και οι περισσότερες νέες θέσεις εργασίας προσφέρονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Προωθείται μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας (μερική απασχόληση, αύξηση της κινητικότητας, αύξηση των αυτοαπασχολούμενων)
Τα ευρωπαϊκά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης προσπαθούν να προσαρμόσουν αντίστοιχα το περιεχόμενο, τα προγράμματα, τη δομή και το θεσμικό πλαίσιό τους. Διακρίνονται δύο κύριες τάσεις (2), (3):
· Μια προσέγγιση που ευνοεί την καλλιέργεια βασικών ή γενικών (basic and generic skills) ικανοτήτων. Πρόκειται για ικανότητες που ευνοούν και προετοιμάζουν για τη δια βίου μάθηση. Περιλαμβάνουν τις βασικές δεξιότητες (ανάγνωση, γραφή, αριθμητική) αλλά και δεξιότητες συναφείς με τον εντοπισμό και την επίλυση προβλημάτων, με την ομαδική-συστημική εργασία, με τη λήψη αποφάσεων, την ανάληψη πρωτοβουλιών, τη δημιουργική σκέψη, δεξιότητες χρήσης υπολογιστών , την ικανότητα να μαθαίνει κανείς μόνος του και άλλες επικοινωνιακές και διαπροσωπικές δεξιότητες. Οι ικανότητες αυτές είναι χρήσιμες για μια σειρά θέσεων εργασίας , αν όχι για όλες, και εξασφαλίζουν την είσοδο στην αγορά εργασίας. (βλέπε σχετικό πίνακα στο Παράρτημα)
· Μια τάση που ευνοεί την καλλιέργεια επαγγελματικών ικανοτήτων ευρείας εφαρμογής (broad professional competences). και μεταβιβάσιμων ικανοτήτων (key/core competences) Η τάση αυτή επικεντρώνεται σε ένα σύνολο ικανοτήτων που υπερβαίνουν τις παραδοσιακές διακρίσεις της εργασίας και τα παραδοσιακά επαγγελματικά προφίλ. Δίνεται έμφαση στη καλλιέργεια ικανοτήτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ένα ευρύ φάσμα θέσεων εργασίας. Τονίζονται ιδιαίτερα οι κοινωνικές και επικοινωνιακές ικανότητες και η στρατηγική αποτελεσματικότητα, όπως η επίλυση προβλημάτων και οι οργανωτικές και ηγετικές ικανότητες. Επίσης οι ικανότητες που επιτρέπουν στα άτομα να αποκτούν ευκολότερα νέα προσόντα, να προσαρμόζονται σε μεταβαλλόμενα τεχνολογικά ή οργανωτικά περιβάλλοντα και να έχουν δυνατότητες σταδιοδρομίας μέσα στην αγορά εργασίας.
Οι ικανότητες αυτές δεν διαφέρουν ουσιαστικά από εκείνες που υποστηρίζουν οι υπέρμαχοι της ανάπτυξης των γενικών ικανοτήτων. Διαφέρει όμως ο τρόπος διδασκαλίας καθώς θεωρούνται ότι συνδέονται άρρηκτα με ένα πλαίσιο αναφοράς. Αναφέρεται δηλαδή σε βασικά επαγγελματικά προβλήματα μιας κατηγορίας επαγγελμάτων, τα οποία, ο νέος εργαζόμενος πρέπει να διαχειριστεί αποτελεσματικά. Αντίθετα με τους υπέρμαχους της άποψης της μετάδοσης βασικών και γενικών ικανοτήτων, οι υπέρμαχοι της δεύτερης άποψης υπενθυμίζουν ότι οι ικανότητες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με ένα επαγγελματικό πλαίσιο και δεν μπορούν να αναπτυχθούν ανεξάρτητα από αυτό. Πρόκειται, στην ουσία, για αντανάκλαση της παραδοσιακής διαίρεσης και διαμάχης στην Ευρώπη, μεταξύ των δυϊκών συστημάτων μαθητείας και των συστημάτων σχολικής – πολυκλαδικής εκπαίδευσης.
Οι δύο αυτές τάσεις εμπνέουν τις καινοτομίες στις διδακτικές μεθόδους και στα προγράμματα σπουδών. Όλες όμως επικεντρώνονται στην αυτόνομη μάθηση και στην ανάπτυξη ικανοτήτων μέσω της επίλυσης προβλημάτων. Στηρίζονται δε σε μια πιο ενεργό και εξατομικευμένη παιδαγωγική προσέγγιση, σε αντίθεση με την παραδοσιακή διδασκαλία στην τάξη, ή την απλή αναπαραγωγή συμπεριφορών στο χώρο εργασίας.
Οι αλλαγές στις ικανότητες των εργαζομένων που επηρεάζουν τα εκπαιδευτικά συστήματα φαίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα:
|
Αλλαγές στις ικανότητες που οφείλονται στις νέες τεχνολογίες και στα νέα πρότυπα οργάνωσης της εργασίας |
||
|
ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ |
ΠΑΛΑΙΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ |
ΝΕΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ |
|
Υπευθυνότητα |
Βασιζόταν στη συμπεριφορά, όπως προσπάθεια και πειθαρχία |
Βασίζεται στη λήψη πρωτοβουλιών |
|
Γνώσεις |
Συναφείς με την εμπειρία |
Γνωστικές – Εντοπισμός και επίλυση προβλημάτων |
|
Αλληλεξάρτηση |
Διαδοχική, ιεραρχική |
Συστημική, ομαδική εργασία |
|
Εκπαίδευση και Κατάρτιση |
Αποκτάται μια και καλή |
Συνεχιζόμενη |
|
Μάθηση |
Παθητική – Παρακολούθηση προγράμματος κατάρτισης |
Το άτομο είναι υπεύθυνο για την κατάρτισή του – Αυτοδίδακτος, δια βίου μάθηση |
|
Πηγή: Green A., Wolf A., Leney T., 1999: Convergence and divergence in European education and Training systems. Ινστιτούτο Εκπαίδευσης ,Πανεπιστήμιο Λονδίνου: Bedford Way Papers, σελ 128. |
||
Στο πλαίσιο των γενικών κατευθύνσεων, τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. υλοποιούν, μεταξύ των άλλων, πολιτικές μεταρρύθμισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στον δεύτερο κύκλο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με στόχο την αύξηση του γοήτρου και του κύρους της, σε σύγκριση με τη γενική εκπαίδευση.
Οι πολιτικές αυτές διαφέρουν από χώρα σε χώρα και περιλαμβάνουν μέτρα για την ενίσχυση της σχέσης των φορέων παροχής κατάρτισης και των επιχειρήσεων, μέτρα για την ενθάρρυνση της προσέγγισης και της συνεργασίας μεταξύ των σχολείων όλων των τύπων, δημιουργία μηχανισμών για την κοινή αξιολόγηση, αναγνώριση πτυχίων και πιστοποίηση, με στόχο η επαγγελματική εκπαίδευση να αποκτήσει το κύρος της γενικής, μέχρι την ενοποίηση της γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης στο δεύτερο κύκλο της Δ/θμιας Εκπαίδευσης (να παρακολουθούν δηλαδή όλοι οι μαθητές κοινά μαθήματα κορμού), όπως π.χ. στη Σουηδία και τη Σκωτία (3).Είναι σαφές πως δεν έχει επικρατήσει κανένα μοντέλο εκπαίδευσης – κατάρτισης στις χώρες της Ε.Ε. Αντίθετα υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία συστημάτων, πράγμα που σημαίνει ότι η παράδοση, οι ιδιαίτερες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες και οι ιδιομορφίες της οικονομίας κάθε χώρας έχουν αποφασιστικό λόγο στη διαμόρφωση των δομών και των μορφών της παρεχόμενης εκπαίδευσης – κατάρτισης,
Σημειώνουμε μόνο ότι ένας από τους βασικούς στόχους του Συμβουλίου της Λισαβώνας είναι, μέχρι το 2010, τουλάχιστον το 85% των ατόμων ηλικίας έως 22 ετών στην Ε.Ε. να έχει ολοκληρώσει το 2ο κύκλο της Δ/θμιας Εκπαίδευσης (4). Πρόσφατες μελέτες εξάλλου δείχνουν ότι ένα επιπλέον έτος σχολικής φοίτησης μπορεί να αυξήσει τη συνολική παραγωγικότητα κατά 6,2% σε μια τυπική ευρωπαϊκή χώρα (5).
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Συνήθης πρακτική στη χώρα μας είναι η άκριτη μεταφορά των όσων συμβαίνουν στον διεθνή περίγυρο στην ελληνική πραγματικότητα. Γι αυτό πρέπει να επισημάνουμε τις ιδιαιτερότητες του ελληνικού περιβάλλοντος που θα μας προφυλάξουν από τέτοια λάθη.
Η ελληνική οικονομία διακρίνεται από μια μεγάλη ανάπτυξη του τουρισμού και των υπηρεσιών γενικότερα και μια επίσης μεγάλη ανάπτυξη του τομέα των κατασκευών και ιδιαίτερα της οικοδομής. Αντίθετα ο τομέας της βιομηχανίας είναι μικρός και έχει φθίνουσα τάση. Το τελευταίο αντανακλάται και στην τεχνική εκπαίδευση, όπου βλέπουμε ότι οι πιο πολυπληθείς, από την άποψη του αριθμού των μαθητών, τεχνικές ειδικότητες, έχουν άμεση σχέση με τον κατασκευαστικό τομέα και δευτερευόντως με τη βιομηχανία. Οι μαζικές ειδικότητες των υδραυλικών, ηλεκτρολόγων, ψυκτικών, έχουν κυρίως σχέση με την οικοδομή και την παροχή υπηρεσιών, ενώ και οι μηχανικοί αυτοκινήτων δεν έχουν σχέση με εργοστάσια, αλλά με συνεργεία αυτοκινήτων (8).
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη, είναι η χαμηλή ποιότητα κατασκευής των οικοδομών, η οποία έχει δημιουργήσει τη δική της ζήτηση τεχνικών ειδικοτήτων (για επισκευές και ανακατασκευές). Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι, στις μεγάλες πόλεις, κάθε οικοδομικό τετράγωνο με παλαιές πολυκατοικίες, συντηρεί έναν υδραυλικό και έναν ηλεκτρολόγο (6). Αυτές οι θέσεις εργασίας δεν έχουν φυσικά σχέση με τις νέες τεχνολογίες και το αναπτυξιακό μέλλον της χώρας. Δεν παύουν όμως να είναι σήμερα (αλλά και για αρκετά χρόνια ακόμα) υπαρκτές, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να συνεχίσουν να απασχολούν το σύστημα Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.
Παράγων που πρέπει σοβαρά να ληφθεί υπόψη είναι και το νομοθετικό πλαίσιο για τα επαγγελματικά προσόντα και δικαιώματα. Εκεί όπου υπάρχει, δημιουργεί σημαντική ζήτηση, όπου δεν υπάρχει, καταργεί ειδικότητες. Π.χ. το σχετικά πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο για τους υδραυλικούς γέμισε τις ειδικότητες υδραυλικών των ΤΕΣ και (στη συνέχεια) των ΤΕΕ με μαθητές, ενώ η ανυπαρξία νομικού πλαισίου για τα επαγγέλματα μέσης στάθμης, στα έργα πολιτικού μηχανικού, απαξίωσε τις ειδικότητες του Δομικού Τομέα.
Η γεωγραφική κατανομή του πληθυσμού και των σχολείων επηρεάζει σημαντικά τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό. Δυσκολεύει την λειτουργία σχολείων με μεγάλο αριθμό μαθητών. Στην πράξη, αποκλείει τη λειτουργία μεγάλου αριθμού ειδικοτήτων στο ίδιο σχολείο, την παράλληλη λειτουργία - στο ίδιο σχολείο - τάξεων με εναλλακτικό πρόγραμμα σπουδών, την προσφορά πολλαπλών μαθημάτων επιλογής, κλπ.
Τέλος, η δημοσιονομική πολιτική, που έχει κάθε φορά τους δικούς της στόχους και περιορισμούς, επιβάλλει υποχρεωτικές λύσεις. Η ματαίωση της γενίκευσης του Πολυκλαδικού Λυκείου είχε να κάνει πρωτίστως με την αδυναμία οικονομικής υποστήριξης του εγχειρήματος.
ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Η ποιότητα και η ετοιμότητα για μεταβολές του εκπαιδευτικού προσωπικού είναι ένας παράγοντας πολύ σημαντικός για την επιτυχία των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών. Αναφέρουμε μόνο συνοπτικά ορισμένες πτυχές του θέματος:
Το εκπαιδευτικό προσωπικό αποτελείται από άτομα «πολλαπλών ταχυτήτων» με μεγάλες διαφορές ως προς
 | το επίπεδο σπουδών |
| την εργασιακή εμπειρία |
Υπάρχει επίσης μεγάλο έλλειμμα επιμόρφωσης κατά κύριο λόγο σχετικά με τις νέες τεχνολογίες που έχουν εισαχθεί στην παραγωγή και ενταχθεί στα προγράμματα σπουδών των διαφόρων ειδικοτήτων.
Μια άλλη ελληνική ιδιομορφία είναι το ότι οι διορισμοί των καθηγητών γίνονται με βάση τα τυπικά, ακαδημαϊκά προσόντα και όχι με βάση τη διδακτική επάρκεια του εκπαιδευτικού για το αντικείμενο που θα διδάξει στην πράξη. Αυτό δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες προσαρμογής.
Γενικά το προφίλ των εκπαιδευτικών της Δ.Τ.Ε.Ε. προσιδιάζει στις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας και όχι στις σύγχρονες μεθόδους ενεργητικής μάθησης, πράγμα που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη κατά το σχεδιασμό των νέων προγραμμάτων σπουδών και να προβλεφθούν παράλληλες σοβαρές επιμορφωτικές δράσεις για τους εκπαιδευτικούς, αλλιώς οι όποιες προσπάθειες κινδυνεύουν να αποτύχουν.
ΤΟ ΜΑΘΗΤΙΚΌ ΔΥΝΑΜΙΚΌ ΤΗΣ Δ.Τ.Ε.Ε.
Για λόγους μεθοδολογικούς οι μαθητές έχουν κατηγοριοποιηθεί σε τρεις κύριους τύπους Α, Β, Γ που αντιστοιχούν σε τρία χαρακτηριστικά προφίλ, όπως φαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί. Τα στοιχεία του πίνακα έχουν συμπληρωθεί με βάση ενδεικτικά στοιχεία από τη μακρόχρονη θητεία μου στην εκπαίδευση και είναι σε γενικές γραμμές αποδεκτά από την πλειοψηφία των καθηγητών της Δ.Τ.Ε.Ε. Το ποσοστό κάθε τύπου, στο σύνολο του μαθητικού δυναμικού των σχολείων, ποικίλει κατά ειδικότητα και περιοχή, όπως και κατά τύπο σχολείου (ημερήσιο, απογευματινό, εσπερινό), γενικά όμως μπορούμε να υποθέσουμε ότι περιέχεται μέσα στο εύρος των ποσοστών του πίνακα.
Κατηγοριοποίηση των μαθητών της Δ.Τ.Ε.Ε.
|
Προφίλ |
Ποσοστό στο μαθητικό πληθυσμό |
Κοινωνικά και οικογενειακά χαρακτηριστικά μαθητών |
Εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά μαθητών |
Προσδοκίες μαθητών ή/και γονέων |
|
Α |
10% - 30% |
• Χαμηλό εισόδημα • «Στρωμένη δουλειά» από το οικογενειακό περιβάλλον • Μετανάστες • Εργαζόμενοι |
• Συνήθως δεν ανταποκρίνονται στις συμβατικές μεθόδους διδασκαλίας |
• Να ενταχθούν γρήγορα στην αγορά εργασίας |
|
Β |
10% - 30% |
• Χαμηλά και μεσαία εισοδήματα |
• Μέτριες έως καλές επιδόσεις |
• Να συνεχίσουν στα ΤΕΙ |
|
Γ |
50% - 70% |
• Χαμηλά και μεσαία εισοδήματα • Μονογονεϊκές οικογένειες • Ομογενείς – μετανάστες • Εργαζόμενοι |
• Χαμηλές επιδόσεις. • Σχετική αδιαφορία για την ειδικότητα. • Μαθητές που έχουν αποδεχτεί την απόρριψη εκ μέρους του εκπαιδευτικού συστήματος |
• Να πάρουν ένα «χαρτί» (απολυτήριο ή πτυχίο) • Να πάρουν το «χαρτί» για να διορισθούν στο Δημόσιο Τομέα • Να συνεχίσουν τη φοίτηση όσο γίνεται περισσότερο (μέχρι να δουν τι θα κάνουν) |
Πρέπει να σημειωθεί πως τα στοιχεία του πίνακα συμφωνούν και με αποτελέσματα ερευνών σχετικά με την απορρόφηση των αποφοίτων της Δ.Τ.Ε.Ε. από την αγορά εργασίας. (Το ποσοστό των αποφοίτων που εργάζεται σε εργασία, σχετική με την ειδικότητά του, κυμαίνεται μεταξύ 10% - 35%, ανάλογα με την ειδικότητα) (9).
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να προβληματίσει είναι σχετικό με τα κατά καιρούς προτεινόμενα μέτρα για την προσέλκυση μαθητών στη Δ.Τ.Ε.Ε. Η αύξηση των αριθμού των μαθητών με μέτρα που ανεβάζουν τον αριθμό μαθητών τύπου Γ ή ακόμη και τύπου Β (π.χ. τυπική ισοτίμηση Γενικού Λυκείου – Τ.Ε.Ε., δυνατότητα πρόσληψης στα σώματα ασφαλείας, δυνατότητα ευκολότερης πρόσβασης σε ΑΕΙ-ΤΕΙ) δεν προσφέρουν ουσιαστικά στη ζητούμενη αναβάθμιση της Δ.Τ.Ε.Ε. Λογικά θα έπρεπε για τους μαθητές τύπου Γ, να λαμβάνονται μέτρα για να κρατηθούν στο Γενικό Λύκειο, και όχι να απασχολούν τον ακριβό εξοπλισμό των Τ.Ε.Ε.!
ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΕΥΝΟΟΥΝΤΑΙ :
Με βάση τα προηγούμενα, μπορούμε να αναφέρουμε, ως συμπέρασμα, μερικά ενδεικτικά μέτρα γενικού χαρακτήρα, τα οποία θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο σχεδιασμό ενός σύγχρονου συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης – κατάρτισης:
· Έμφαση στην καλλιέργεια βασικών / γενικών επαγγελματικών ικανοτήτων.
· Προετοιμασία για τη «δια βίου» εκπαίδευση.
· Σύμπτυξη ειδικοτήτων.
· Επιμήκυνση του χρόνου φοίτησης στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
· «Γενικοποίηση» της Επαγγελματικής εκπαίδευσης.
· Χρονική αναβολή της εξειδίκευσης.
· Προγράμματα δομημένα σύμφωνα με το μοντέλο της «πυραμίδας εξειδίκευσης». (Οι σπουδές αρχίζουν με γενικά επαγγελματικά μαθήματα και σταδιακά, στα επόμενα χρόνια, εισάγονται πιο εξειδικευμένα μαθήματα) (1).
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ:
Πριν αρχίσει κανείς να σχεδιάζει τη νέα δομή και το νέο περιεχόμενο της Δ.Τ.Ε.Ε. είναι ανάγκη να καθορίσει τις αρχές, πάνω στις οποίες θα στηριχθεί. Πρέπει, στην ουσία, να ιεραρχήσει κριτήρια και να θέσει προτεραιότητες επιλέγοντας μεταξύ εναλλακτικών δυνατοτήτων. Στη συνέχεια αναφέρονται επιγραμματικά ορισμένα από τα κριτήρια, τα οποία – κατά τη γνώμη μου – θα πρέπει να προηγούνται, περιγράφονται πρακτικές οι οποίες θα πρέπει να αποφευχθούν και τίθενται ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν:
· Κύρια αποστολή της ΔΤΕΕ είναι η προετοιμασία για το επάγγελμα (και όχι η συνέχιση σπουδών σε ΑΕΙ –ΤΕΙ)
· Κατά συνέπεια, όπως κάθε επαγγελματικό σχολείο (Πανεπιστήμιο, ΤΕΙ, ΙΕΚ) πρέπει να λειτουργεί με βάση προκαθορισμένο αριθμό εισακτέων και επιλογή εισαγωγής. (Για λόγους κόστους της υποδομής και των προγραμμάτων και προσαρμογής στις ανάγκες της παραγωγής). Η μέχρι τώρα πρακτική στη Δ.Τ.Ε.Ε. είναι αντίστροφη: πρώτα φέρνουμε τους μαθητές στα ΤΕΕ και μετά αγωνιζόμαστε να συμπληρώσουμε τον ελάχιστο αριθμό μαθητών ανά τμήμα, για να λειτουργήσουν οι ειδικότητες. Αποτέλεσμα, κακή εκμετάλλευση υποδομής και πόρων και διαρκής ανασφάλεια των εκπαιδευτικών που δεν ξέρουν αν θα λειτουργήσει η ειδικότητά τους με την έναρξη του κάθε σχολικού έτους.
· Συμβατότητα με την αγορά εργασίας. Βασικό κριτήριο πρέπει να είναι ο βαθμός απορρόφησης των αποφοίτων από την αγορά εργασίας. Π.χ. πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι την καλύτερη απορρόφηση από την αγορά, είχαν οι απόφοιτοι των σχολών μαθητείας του ΟΑΕΔ και των πρώην ΤΕΣ, ενώ οι απόφοιτοι των παλαιών Τεχνικών – Επαγγελματικών Λυκείων (ΤΕΛ) είχαν πολύ μικρή απορροφητικότητα σε θέσεις σχετικές με την ειδικότητά τους (9).
· Στα προγράμματα σπουδών και στον καθορισμό ειδικοτήτων πρέπει να αποφεύγονται πολλαπλές (παράλληλες) επιλογές, πολυδιάσπαση των ειδικοτήτων και επικαλύψεις λόγω των περιορισμών που επιβάλλονται από την γεωγραφική κατανομή πληθυσμού και σχολείων. Επιλογές που οδηγούν σε ολιγομελή τμήματα είναι πρακτικά ανεφάρμοστες.
· Επιβάλλεται «νοικοκύρεμα» των δαπανών λόγω της τρέχουσας δημοσιονομικής πολιτικής σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο. Π.χ. ο εργαστηριακός εξοπλισμός των σχολείων πρέπει να χρησιμοποιείται όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες την εβδομάδα. Είναι ανάγκη επίσης να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα, του τύπου: επιτρέπεται να απαξιωθούν βιβλία που γράφτηκαν μόλις πριν από 4-5 χρόνια;
· Μπορεί να εξασφαλιστεί πραγματική «ισοτιμία» Γενικού και Επαγγελματικού Λυκείου; Αν θεωρήσουμε ότι παρά το διαφορετικό πρόγραμμα σπουδών είναι ισότιμα, αν θεωρήσουμε δηλαδή, ότι και τα δύο χορηγούν ισότιμα απολυτήρια, τότε το Επαγγελματικό Λύκειο θα είναι ανώτερο, αφού εκτός από απολυτήριο, δίνει στους αποφοίτους του και επαγγελματικό πτυχίο! Δηλαδή ο απόφοιτος του Επαγγελματικού λυκείου θα έχει περισσότερες επιλογές, π.χ. για διορισμό στο Δημόσιο, αφού θα έχει πρόσβαση, εκτός από τις θέσεις που προορίζονται για αποφοίτους Λυκείου και στις θέσεις τεχνικού προσωπικού! Στην πράξη, στις χώρες που επιχειρήθηκε ισοτίμηση, αυτό έγινε ή με την συγχώνευση των δύο τύπων Λυκείου σε έναν (η περίπτωση των πολυκλαδικών σχολείων), ή με την προσθήκη στο Επαγγελματικό Λύκειο 4ου έτους.
· Συναφές ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι και το εξής: Υπάρχει χώρος για δεύτερο Λύκειο, χωρίς αυτό να είναι ο «φτωχός συγγενής» του Γενικού Λυκείου; (Το Επαγγελματικό Λύκειο δεν θα συγκεντρώνει τους αδύνατους μαθητές και τους χειρότερους καθηγητές;)
· Η εισαγωγή στα ΑΕΙ –ΤΕΙ δεν πρέπει να βασίζεται στις προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών; (και όχι να εφευρίσκουμε όπως – όπως διαδικασίες για την κατάταξη των αποφοίτων στα τμήματα των ΑΕΙ –ΤΕΙ)
· Υπάρχει σαφής διάκριση Εκπαίδευσης – Κατάρτισης; (Πόσο εγκεφαλική – υποκειμενική είναι; Υπάρχουν αναπόφευκτες επικαλύψεις;)
ΜΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Με βάση την προηγούμενη ανάλυση και τους προβληματισμούς η πρόταση για τη νέα δομή της Δ.Τ.Ε.Ε. διαμορφώνεται ως εξής:
· Διατηρούνται οι σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ που έχουν καλή συμβατότητα με την αγορά εργασίας. Διατηρείται επίσης μικρός αριθμός διετών (ή τριετών εσπερινών) Τεχνικο - Επαγγελματικών Σχολών (ΤΕΣ) με πρόγραμμα παρόμοιο των ΤΕΕ Α΄ Κύκλου (σε αριθμό π.χ. ίσο με τις σχολές του ΟΑΕΔ). Οι σχολές αυτές (ΤΕΣ και ΟΑΕΔ) τίθενται υπό ενιαίο φορέα υπαγόμενο στο Υπουργείο Παιδείας. Σκοπός τους είναι να τροφοδοτήσουν την παραγωγή με τεχνικές (παραδοσιακές) ειδικότητες χαμηλής στάθμης και να δώσουν διέξοδο στους μαθητές που δεν επιθυμούν να συνεχίσουν στο Λύκειο, αλλά επείγονται να αποκτήσουν επαγγελματικό πτυχίο για να εισέλθουν νωρίς στην αγορά εργασίας. Μερικές τυπικές ειδικότητες των σχολών αυτών: τεχνίτες μεταλλικών κατασκευών, φανοποιοί, χρυσοχόοι, επιπλοποιοί, μάγειροι, κομμωτές, υδραυλικοί, κ.α.
· Ο κύριος όγκος των μαθητών κατευθύνεται στο Ενιαίο Λύκειο. Υπάρχει κοινό πρόγραμμα στην Α΄ και Β΄ Τάξη (με κάποια μαθήματα επιλογής). Στο τέλος της Β΄ Τάξης χορηγείται τίτλος που μπορεί να ονομάζεται απολυτήριο υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
· Στην Γ΄ Τάξη οι μαθητές διαχωρίζονται σε δύο κατευθύνσεις:
Ακαδημαϊκή κατεύθυνση (Οι μαθητές παραμένουν στο Λύκειο και παρακολουθούν μόνο μαθήματα γενικής παιδείας σε τρεις κατευθύνσεις: κλασσικών σπουδών, κοινωνικών – οικονομικών σπουδών και θετικών – τεχνολογικών σπουδών). Τα μαθήματα αυτά εξετάζονται πανελλαδικά και οδηγούν σε Ακαδημαϊκό απολυτήριο με βάση το οποίο εισάγονται στα ΑΕΙ –ΤΕΙ.
Επαγγελματική κατεύθυνση . Όσοι μαθητές επιλέξουν την επαγγελματική κατεύθυνση φοιτούν σε τεχνικά επαγγελματικά ιδρύματα μονοετούς ή διετούς διάρκειας, όπου παρακολουθούν πρόγραμμα μόνο με επαγγελματικά μαθήματα (πρόγραμμα εκπαίδευσης – κατάρτισης). Ονομάζω προσωρινά «νέα ΙΕΚ» αυτά τα ιδρύματα στα οποία ενσωματώνονται και τα υπάρχοντα ΙΕΚ. Εισάγεται δηλαδή μόνο ένας τύπος επαγγελματικών σχολών για μαθητές αποφοίτους της Β΄ Λυκείου. Οι σχολές αυτές υπάγονται στο Υπουργείο Παιδείας και σε αυτές εντάσσεται ο κύριος όγκος των καθηγητών των ΤΕΕ. Οι υπόλοιποι εντάσσονται στις μεταγυμνασιακές Τεχνικές Σχολές.
· Προϋπόθεση για την επιτυχία της νέας δομής είναι η ενιαία θεώρηση γενικής και επαγγελματικής κατεύθυνσης
Τα παραπάνω φαίνονται στο παρακάτω συνοπτικό διάγραμμα:
|
ΑΕΙ -ΤΕΙ |
ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ |
|||||
|
▲ ▲ ▲ |
||||||
|
|
Β΄ έτος εξειδίκευσης |
|
||||
|
Ακαδημαϊκές Κατευθύνσεις |
Επαγγελματικές Κατευθύνσεις |
|
Εσπερινή Τεχνική Σχολή |
|||
|
Β΄ Τάξη Λυκείου |
Ημερήσια Τεχνική Σχολή |
|||||
|
Α΄ Τάξη Λυκείου |
||||||
|
ΓΥΜΝΑΣΙΟ |
||||||
Σχετικά με το προτεινόμενο σύστημα δίνονται ακόμη οι εξής διευκρινήσεις:
· Σε αντικατάσταση των ΤΕΕ δημιουργούνται δύο τύποι σχολείων. α) Η μεταγυμνασιακή ΤΕΣ με πρόγραμμα σπουδών αποτελούμενο από μαθήματα γενικής παιδείας (π.χ. σε ποσοστό 40 -45%) και επαγγελματικά μαθήματα (π. χ. σε ποσοστό 55-60%). β)Τα «νέα ΙΕΚ» για αποφοίτους της Β΄ Λυκείου, που έχουν αμιγές πρόγραμμα, μόνο με επαγγελματικά μαθήματα εκπαίδευσης – κατάρτισης.
· Προτείνεται εβδομαδιαίο πρόγραμμα 35 ωρών για το πρώτο έτος των «νέων ΙΕΚ» (αντιστοιχεί σε 3 εξάμηνα των παλαιών ΙΕΚ). Επαρκούν δηλαδή οι ώρες για να πάρουν οι απόφοιτοι σε ένα έτος επαγγελματικό πτυχίο. Ο απόφοιτος μπορεί να ακολουθήσει 1 – 2 εξάμηνα εξειδίκευσης (Β ΄έτος κατάρτισης) το οποίο θα οδηγεί σε πρόσθετο πτυχίο εξειδίκευσης. Γενικά στα «νέα ΙΕΚ» υπάρχει ευελιξία. Διατίθεται ποικιλία προγραμμάτων ανάλογα με την ειδικότητα. Θα υπάρχουν εξάμηνα με πλήρες πρόγραμμα σπουδών (ημερήσιο με 35 ώρες την εβδομάδα) και εξάμηνα με πρόγραμμα μερικής φοίτησης (απογευματινά με 20-25 ώρες την εβδομάδα)
· Υπάρχει μόνο μια διαδικασία εισαγωγής στα ΑΕΙ – ΤΕΙ. Αυτή, μέσω των ακαδημαϊκών κατευθύνσεων του Λυκείου. Αν κάποιος μαθητής που επέλεξε την επαγγελματική κατεύθυνση, θελήσει να συνεχίσει σε ΑΕΙ – ΤΕΙ, δεν έχει παρά να παρακολουθήσει την Γ΄ Τάξη του Λυκείου.
· Οι απόφοιτοι των μεταγυμνασιακών ΤΕΣ έχουν τρεις επιλογές: α) να εισέλθουν στην αγορά εργασίας, β) να συνεχίσουν στις, μετά τη Β΄ Λυκείου, επαγγελματικές Σχολές («νέα ΙΕΚ»), γ) να γραφτούν στη Γ΄ Τάξη Λυκείου και να επιδιώξουν εισαγωγή στα ΑΕΙ –ΤΕΙ.
· Όσοι ακολουθήσουν την ακαδημαϊκή κατεύθυνση του Λυκείου και δεν καταφέρουν να πάρουν Ακαδημαϊκό Απολυτήριο, μπορούν να εγγραφούν στα «νέα ΙΕΚ» (θα έχουν χάσει μόνον ένα έτος σπουδών).
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα από την εφαρμογή του προτεινόμενου συστήματος. Αναφέρονται επιγραμματικά μερικά:
· Το σύστημα διακρίνεται για την απλότητά του
· Είναι ευέλικτο και προσαρμόσιμο στις μεταβολές. Μπορεί να γίνει διαχείριση της ζήτησης ειδικοτήτων, όχι μόνον με αλλαγές στις προσφερόμενες ειδικότητες, αλλά και με αλλαγές στην αναλογία των μαθητών που ακολουθούν τις μεταγυμνασιακές επαγγελματικές σχολές ή τα «νέα ΙΕΚ».
· Δεν εισάγεται δεύτερος τύπος Λυκείου και γενικά δεν δημιουργούνται πολλοί τύποι σχολείων και παράλληλων προγραμμάτων.
· Λαμβάνεται υπόψη η τάση των γονέων και γενικότερα της ελληνικής κοινωνίας να αναβάλλει την απόφαση, για την κατεύθυνση σπουδών των παιδιών, όσο γίνεται αργότερα.
· Αξιοποιούνται τα υπάρχοντα προγράμματα σπουδών και βιβλία.
· Ελαχιστοποιούνται τα μικρά τμήματα μαθητών.
· Υπάρχουν καλύτερες λύσεις για τις νησιωτικές και δυσπρόσιτες περιοχές (π.χ. μόνον ένα έτος σε οικοτροφείο για μαθητές ηλικίας 17 ετών)
· Δεν υπάρχουν διπλές (παράλληλες) διαδικασίες για την εισαγωγή στα ΑΕΙ – ΤΕΙ
· Ελαχιστοποιείται το φαινόμενο να παρακολουθούν τις τάξεις μαθητές αδιάφοροι.
· Εξυπηρετούνται οι μαθητές που επείγονται να εισέλθουν νωρίς στην αγορά εργασίας, αλλά και οι σχετικές ανάγκες της οικονομίας.
· Κτυπιέται σε σημαντικό βαθμό η παραπαιδεία.
· Απελευθερώνονται δαπάνες που μπορούν να δοθούν για την ποιοτική βελτίωση της εκπαίδευσης (π.χ. επιμόρφωση καθηγητών)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
1. Cedefop, 1985, Τεχνολογικές αλλαγές, απασχόληση, εξειδικεύσεις και επαγγελματική κατάρτιση, Βερολίνο
2. Descy P., Tessaring M.,2000, Training in Europe. Second report on vocational training research in Europe 2000., Cedefop.
3. Descy P., Tessaring M., 2002, Κατάρτιση και μάθηση με στόχο την απόκτηση ικανοτήτων (Περίληψη), Cedefop
4. Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, COM (2002) 629 τελικό, 20-11-2002, Ευρωπαϊκά κριτήρια αναφοράς για την εκπαίδευση και την κατάρτιση: εξελίξεις μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας.
5. Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, (2003/C135/02/7-6-2003), Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 5ης Μαϊου 2003 σχετικά με τα επίπεδα αναφοράς μέσων ευρωπαϊκών επιδόσεων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση.
6. Πάγκαλος Στ.,1987, «Η κατάσταση στη μέση τεχνική – επαγγελματική εκπαίδευση στην Ελλάδα», τα Εκπαιδευτικά, τ. 7.
7. Πάγκαλος Στ., 1989, «Η δομή της ελληνικής οικονομίας, οι νέες εξελίξεις στην παραγωγή και η μέση τεχνική – επαγγελματική εκπαίδευση», τα Εκπαιδευτικά, τ. 15.
8. Πεσμαζόγλου Στ., 1987, «Εκπαίδευση και Ανάπτυξη στην Ελλάδα 1948-1985. Το ασύμπτωτο μιας σχέσης», εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα, σελ. 557.
9. Έρευνα αποφοίτων, 2000, Εγκατάσταση αποφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην αγορά εργασίας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Υπ.Ε.Π.Θ.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Οι Γενικές Βασικές Δεξιότητες (key skills) είναι απαραίτητες για όλους, από τους μαθητευόμενους εργάτες μέχρι τα διοικητικά στελέχη των μεγάλων επιχειρήσεων. Είναι οι συνήθως προαπαιτούμενες ικανότητες για την επιτυχία στις σπουδές την εργασία και τη ζωή γενικότερα.
Σύμφωνα με τη Λευκή Βίβλο της Ε.Ε. για την Εκπαίδευση και Επαγγελματική Κατάρτιση σαν key skills θεωρούνται οι ακόλουθες.
Α) Επικοινωνία (Communication)
Ικανότητα να παίρνει κανείς μέρος σε συζητήσεις, να κάνει προφορικές παρουσιάσεις, να παρουσιάζει ιδέες παραστατικά με τη χρήση σχημάτων, εικόνων και γραφημάτων, να ανακεφαλαιώνει, να συνθέτει πληροφορίες προερχόμενες από διάφορες πηγές, να κρατά πρόχειρες σημειώσεις, να παράγει γραπτά κείμενα γενικώς, να προσαρμόζει το ύφος ανάλογα με τον αποδέκτη ή τις περιστάσεις, να μπορεί να χρησιμοποιεί την κατάλληλη γλώσσα ή ορολογία κτλ.
Β) Τεχνολογία Πληροφορικής (Information and Communication Technology - ICP)
Ικανότητα να αναζητά και να βρίσκει κανείς πληροφορίες μέσω του Η/Υ, να επεξεργάζεται ηλεκτρονικά πληροφορίες, να παρουσιάζει και να διακινεί πληροφορίες χρησιμοποιώντας την τεχνολογία πληροφορικής.
Γ) Εφαρμογή Αριθμητικών Δεδομένων (Application of Number)
Να συλλέγει κανείς και να αρχειοθετεί αριθμητικά δεδομένα, να κάνει υπολογισμούς να ερμηνεύει και να παρουσιάζει δεδομένα, να χρησιμοποιεί διαγράμματα και γραφήματα, και να εφαρμόζει βασικές μαθηματικές δεξιότητες για την επίλυση πρακτικών προβλημάτων που προκύπτουν κατά την εργασία του.
Δ) Ομαδική Εργασία (Working With Others)
Να μπορεί κανείς προγραμματίζει από κοινού με άλλους, να ταυτίζεται με συλλογικούς στόχους, να εργάζεται για την επίτευξη τους, να τους τροποποιεί όταν πρέπει, να δουλεύει σε ομάδες ή σε ζευγάρια.
Ε) Βελτίωση της προσωπικής μάθησης και της απόδοσης (Improving own learning and performance)
Να θέτει προσωπικούς στόχους και προτεραιότητες, να χρησιμοποιεί πλάνα εργασίας, να ακολουθεί χρονοδιαγράμματα και να τα εκπληρώνει, να παρακολουθεί την πρόοδο της εργασίας του, να αξιολογεί τις δυνατότητες και τα μειονεκτήματα του.
ΣΤ) Επίλυση Προβλημάτων (Problem Solving)
Να διακρίνει την ύπαρξη του προβλήματος, να εντοπίζει τα πιθανά αίτια που το προκάλεσαν, να διακρίνει τις πιθανές λύσεις του, να επιλέγει την καταλληλότερη, να την εφαρμόζει, να αξιολογεί τα αποτελέσματα και να τροποποιεί αναλόγως την ακολουθούμενη λύση. Επιπλέον, να μπορεί να προλαμβάνει προβλήματα.
Αγαπητοί φίλοι
Ο θεσμοθετημένος διάλογος για το μέλλον του συνολικού εκπαιδευτικού μας συστήματος ξεκίνησε επίσημα πριν λίγες ημέρες.
Εκείνο που με φοβίζει εμένα είναι αν θα ασχοληθούν σοβαρά με το μέλλον της Δευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.
Διότι όλες σχεδόν οι μεταρρυθμίσεις της τελευταίας 40ετίας αφορούσαν το εξεταστικό σύστημα της εισαγωγής στα ΑΕΙ ή αν τα ΤΕΙ θα είναι Ανώτερα ή Ανώτατα Ιδρύματα.
Επειδή το θέμα για τη χώρα μας είναι επίκαιρο υπενθυμίζω ότι:
Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης η Φιλανδία έχασε το μεγαλύτερο πελάτη της στο εξαγωγικό της εμπόριο. Έτσι, βρέθηκε ξαφνικά στον ωκεανό του διεθνούς εμπορίου και του ανταγωνισμού.
Ερευνώντας τις δυνατότητές τους για το πώς θα ξεπεράσουν ως χώρα τη δυσμενή τους κατάσταση, κατέληξαν ότι το “κλειδί” ήταν η ριζική αναμόρφωση και αναβάθμιση του εκπαιδευτικού τους συστήματος, δίνοντας βάση στη Δευτεροβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση και την Αρχική και Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση. Το αποτέλεσμα είναι, ότι σήμερα η Φιλανδία βρίσκεται στην 1η θέση, από πλευράς ανταγωνιστικότητας παγκοσμίως (Nokia, Linux, κ.ά.).
Ποια είναι τα προβλήματα σήμερα στη χώρα μας και «ψαχνόμαστε» για το Εκπαιδευτικό μας Σύστημα:
- Συνεχιζόμενη μείωση της ανταγωνιστικότητάς μας.
- Υστέρηση του μεταποιητικού τομέα της γεωργίας κ.ά. με αποτέλεσμα να κονσερβοποιούνται βασικά εθνικά προϊόντα (λάδι, ελιές) στην Ιταλία και στην Ισπανία.
- Συνεχιζόμενη μείωση των εξαγωγών μας.
- Απουσία νέων επενδύσεων στη χώρα.
- Αποβιομηχάνιση.
- Υψηλά ποσοστά ανεργίας (κυρίως διαρθρωτικής), ενώ
- Υπάρχει υψηλό ποσοστό οικονομικών μεταναστών που βρίσκουν δουλειά σε εξειδικευμένα τεχνικά επαγγέλματα.
Τι άραγε πρέπει να κάνουμε στο μερίδιο που μας αναλογεί;
Αν σήμερα «ψαχθούμε» μέσα μας θα παραδεχτούμε εν πολλοίς ότι ήρθαμε όλοι μας εδώ σήμερα, ωθούμενοι από ενδιαφέρον για το ατομικό μας μέλλον.
Αν φεύγοντας από εδώ σήμερα το αποβάλλουμε προς το καλό των παιδιών μας, θα έχουμε κάνει ένα θετικό βήμα.
Η μεταρρύθμιση θα επιτύχει αν εμείς οι εκπαιδευτικοί οδηγούμαστε περισσότερο από μαθητοκεντρική αντίληψη και λιγότερο από καθηγητικοκεντρική.
Τι θέλει ένας γονιός σήμερα για το παιδί του; Τι θα το συμβουλεύσει στα δεκαπέντε του; Γενικό Λύκειο ή Επαγγελματική Εκπαίδευση;
Το πιθανότερο είναι να του υποδείξει αυτό που κυρίως δεν θα του βάλει φραγμούς στη συνέχιση των σπουδών του μέχρι να καταλήξει στην Επαγγελματική του Αποκατάσταση.
Ποιος όμως είναι ο ρόλος της πολιτείας; Τι θα κάνουμε εμείς ως λειτουργοί της Εκπαίδευσης;
Πως θα προσελκύσουμε και τους ικανούς νέους στις επαγγελματικές ειδικότητες για να στελεχώσουν την παραγωγή που τους έχει ανάγκη και να μην εισάγουμε νέους μετανάστες;
Είναι αλήθεια ότι μεγάλος αριθμός μαθητών απέφευγε ως τώρα τη μέση Τ.Ε.Ε., είτε από άγνοια για τις επαγγελματικές δυνατότητες των αποφοίτων της, είτε από φόβο για τους φραγμούς στην συνέχιση της εξέλιξής τους ή και για το σημερινό χαμηλό της επίπεδο.
Άρα η εξαγγελία για τη πρόσβαση των αποφοίτων του Επαγγελματικού Λυκείου προς τα ΑΕΙ είναι θετική και αφαιρεί ένα ισχυρό έως τώρα αντικίνητρο. Μένει να δούμε και τις ειδικότητες που θα λειτουργήσουν με το αντίστοιχο περιεχόμενο σπουδών, για να αναδειχτούν και οι επαγγελματικές δυνατότητες των αποφοίτων.
Αγαπητοί φίλοι
Το θέμα δεν κλείνει με την θεσμοθέτηση του Επαγγελματικού Λυκείου που δίνει επίπεδο κατάρτισης ΙΙΙ.
Στη χώρα μας Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση παρέχουν θεσμοθετημένα και οι Σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ και άλλων Οργανισμών.
Θα σταθώ κυρίως στις Σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ όπου 2000 περίπου (μόνιμοι και αναπληρωτές ιδίων κλάδων με μας) Εκπαιδευτικοί διδάσκουν, ενώ ενίοτε η πολιτεία τους κάνει να αισθάνονται ως εκπαιδευτικοί Β’ κατηγορίας.
Όποτε κάνει το ΥΠΕΠΘ μεταρρύθμιση, ή τους αγνοεί για να δει το θέμα σε επόμενη φάση, ή από άγνοια ή από σκοπιμότητα τους ενσωματώνει με μια παράγραφο στο Γενικό νόμο (όπως έγινε με τα ΤΕΕ) αγνοώντας τις ιδιαιτερότητες του προγράμματός τους.
Θέλω να πιστεύω ότι η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΠΘ δεν θα αγνοήσει την ύπαρξή τους και θα δει συνολικά το θέμα σε συνεργασία και με το Υπουργείο Εργασίας (ΟΑΕΔ).
Αγαπητοί φίλοι, συγχωρέστε με, εξομολογούμαι, διότι κουβαλάω στην πλάτη μου ένα απωθημένο, που έχουν οι περισσότεροι της γενιάς μου, αυτοί που πήγαμε στην Επαγγελματική Εκπαίδευση μαθητές το 1963: Υπήρξε, τότε, απόλυτος φραγμός για συνέχιση των σπουδών μας. Αυτό σήμερα θεωρώ πως είναι αδιανόητο να ξαναϋπάρξει.
Πάντοτε θυμάμαι από το Γυμνάσιο τον τίτλο ενός κειμένου του Λυσία – «Υπέρ Αδυνάτων». Στην περίπτωσή μας «αδύνατοι» να αντιδράσουν στα θεσμοθετούμενα σήμερα για το μέλλον τους, είναι οι μαθητές που για λόγους κοινωνικούς, οικονομικούς ή δικής τους προσωπικής επιλογής ξεκινούν την Σχολική τους σταδιοδρομία από τις σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ, Επιπέδου Κατάρτισης ΙΙ.
Με τη Μεταρρύθμιση «Ράλλη» (1979) αποφοιτώντας κάποιος από τις σχολές μαθητείας μπορούσε να συνεχίσει στο Επαγγελματικό λύκειο στη Β’ τάξη. Με τη Μεταρρύθμιση «Αρσένη» (1999) συνέχιζε στον 2ο Κύκλο Σπουδών των ΤΕΕ. Σήμερα θα πρέπει ως κεκτημένο δικαίωμα να μην του στερήσουμε αυτό το δικαίωμά του, αν όχι να το αναβαθμίσουμε, προσαρμοζόμενοι στις σύγχρονες Ευρωπαϊκές Συνθήκες.
Αγαπητοί φίλοι
Σε προηγούμενη ομιλία μου «Το Επαγγελματικό Λύκειο στη μετά ΤΕΕ Εποχή»/25-9-04, πρότεινα τη Λειτουργία ενός Μονοετούς Τμήματος για αποφοίτους των Επαγγελματικών Σχολών Μαθητείας ώστε να τους δίνεται η δυνατότητα συνέχισης των σπουδών τους προς τα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Τα τμήματα αυτά προτείνω να περιλάβουν την ύλη των Γενικών Μαθημάτων (Ελληνικών, Μαθηματικών, Φυσικής) και το Βασικό Τεχνολογικό Μάθημα της ειδικότητας του Ε.Λ., που απαιτεί η συνέχιση των σπουδών τους σε ΤΕΙ και ΑΕΙ. Τα τμήματα αυτά που θα μπορούν να θεωρηθούν ως Ειδική Τάξη Επαγγελματικού Λυκείου μπορούν να λειτουργούν στον ΟΑΕΔ με προγράμματα ύλης που θα εγκρίνει το ΥΠΕΠΘ, να είναι Απογευματινά, διότι οι μαθητές προερχόμενοι από τη Μαθητεία θα είναι ήδη εργαζόμενοι, και θα μπορούν να δίνουν Πανελλήνιες εξετάσεις μαζί με τους τελειόφοιτους του Επαγγελματικού Λυκείου για ΤΕΙ και ΑΕΙ.
Στον απόφοιτο αυτού του Μονοετούς τμήματος να δίνεται παράλληλα και η ισοτιμία του επιπέδου κατάρτισης ΙΙΙ στην αντίστοιχη ειδικότητα του Ε.Λ. Εν συνεχεία ως απόφοιτος του Ε.Λ. να συνεχίζει στο ΙΕΚ αναβαθμίζοντας την κατάρτισή του.
Παράλληλα, ένας απόφοιτος Σχολής Μαθητείας (Επιπέδου ΙΙ) μετά από προϋπηρεσία στο επάγγελμα 2 ή 3 ετών να μπορεί να συνεχίσει στο ΙΕΚ αναβαθμίζοντας την τεχνολογική του κατάρτιση, κάτι που είναι και ζητούμενο από την αγορά εργασίας. Ο πίνακας απεικονίζει τις λεπτομέρειες.
Αγαπητοί φίλοι
Λειτουργώ στον χώρο της παιδείας από το 1971. Έχω βιώσει και το χώρο της Μέσης ΤΕΕ του Υπουργείου Παιδείας αλλά γνωρίζω και το χώρο της Μαθητείας. Στο πλαίσιο των συζητήσεων για την Υποχρεωτική 12ετή Εκπαίδευση μπορεί και πρέπει να περιληφθούν και οι Σχολές Μαθητείας, διότι είναι τριετείς, αλλά και διότι η αναγνωριζόμενη μάθηση σε ένα μαθητή δεν είναι μόνο αυτή που παίρνει μέσα στην τάξη ή στο εργαστήριο του σχολείου, αλλά είναι και αυτή που ίσως είναι και η πιο έγκυρη, που παίρνει μαθητεύοντας στο χώρο εργασίας. Η Μαθητεία και στη συνέχεια η εργασία είναι το ζητούμενο. Ας την επιβραβεύσουμε.
Σας ευχαριστώ για την παρουσία και την υπομονή σας.
Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη περίοδο, όπως είναι κάθε περίοδος αλλαγών. Από τις αποφάσεις που θα ληφθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα θα κριθεί το μέλλον της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης αλλά και γενικότερα της παιδείας στην Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια.
Είναι λογικό και απαραίτητο σε κάθε τέτοια ευκαιρία αλλαγών, να μη θεωρείται τίποτε δεδομένο, αλλά να τίθενται τα πάντα επί τάπητος και να επανεξετάζονται.
Α. Στις συχνές συζητήσεις για τα προβλήματα της ΤΕΕ είναι συνηθισμένα τα παράπονα για τον μικρό αριθμό των μαθητών. Η απάντησή μου σ’ αυτή τη διαπίστωση είναι ότι πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το επίπεδο των μαθητών των ΤΕΕ.
Αναζητούμε τρόπους για αναβάθμιση της ΤΕΕ. Δεν μπορούμε όμως να δημιουργήσουμε αναβαθμισμένο σχολείο με υποβαθμισμένους μαθητές. Τα περισσότερα μαθήματα ειδικότητας των ΤΕΕ απαιτούν μαθητές που αποφοίτησαν από το Γυμνάσιο με επιδόσεις πάνω από το μέσο όρο. Αντ’ αυτού έχουμε συνηθίσει σε μαθητές που με δυσκολία παίρνουν το απολυτήριο Γυμνασίου.
Ο ικανός τεχνίτης και το μεσαίο στέλεχος πρέπει να έχει μυαλό, φαντασία, επιδεξιότητα, αγάπη για αυτό που κάνει, διάθεση και ικανότητα να μαθαίνει διαρκώς. Τον μαθητή που θα εξελιχθεί σε τέτοιο επαγγελματία, τις πιο πολλές φορές τον καταστρέφουμε, αποτρέποντάς τον να ακολουθήσει την ΤΕΕ, οδηγώντας τον σε σπουδές σε αντικείμενα που δεν τον ενδιαφέρουν.
|
ΕΝΙΑΙΟ ΛΥΚΕΙΟ |
|
ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ |
|
ΣΠΟΥΔΕΣ |
|
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
ΚΑΡΙΕΡΑ
-
ΚΥΡΟΣ |
|
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ
ΛΥΚΕΙΟ |
|
ΠΤΥΧΙΟ |
|
ΔΥΣΚΟΛΗ
ΕΡΓΑΣΙΑ |
Η σημαντικότερη αιτία είναι η νοοτροπία που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία.
Οι μαθητές και οι γονείς τους σήμερα αντιμετωπίζουν το δίλημμα:
Βέβαια εδώ κρύβεται μια από τις μεγαλύτερες αντιφάσεις, πηγή ποικίλων ανεκδότων. Οι αντιλήψεις που οδηγούν την ελληνική οικογένεια σε τέτοια ψευτοδιλήμματα δεν συμβιβάζονται με την πραγματικότητα και το σύστημα αξιών που έχει επικρατήσει σ΄ αυτή την ίδια ελληνική κοινωνία. Αλλά αυτά ας απασχολήσουν τους κοινωνιολόγους.
Αν συμφωνούμε ότι το παραπάνω δίλημμα δεν είναι πραγματικό, τι μπορεί να γίνει για την κατάρριψη του; Δυστυχώς η αλλαγή νοοτροπίας είναι από τις πιο μακροχρόνιες διαδικασίες. Αν θέλουμε άμεσα αποτελέσματα πρέπει να καταρρίψουμε τη βάση στην οποία στηρίζεται.
Η πρότασή μου είναι: πλήρης αναδιοργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος στην ανώτερη Β΄βάθμια (Λυκειακή) εκπαίδευση.
Όπως φαίνεται στο σχετικό διάγραμμα προβλέπω κοινή Α΄ τάξη για όλη την δευτεροβάθμια εκπαίδευση με ένα κορμό υποχρεωτικών μαθημάτων και αρκετά μαθήματα επιλογής. Στα μαθήματα επιλογής περιλαμβάνονται και τα Αρχαία Ελληνικά από πρωτότυπο κείμενο. Ο μαθητής επιλέγει καθορισμένο αριθμό ωρών (πχ 8 ώρες) μαθημάτων επιλογής. Έτσι όλοι οι μαθητές διδάσκονται τα βασικά μαθήματα γενικής παιδείας και ταυτόχρονα έρχονται σε επαφή με κάποια πιο ειδικά μαθήματα. Δίνεται έτσι η δυνατότητα να αποκτήσουν όλοι μια τεχνολογική μόρφωση και πιθανόν να ανακαλύψουν κρυμμένα ενδιαφέροντα. Στη Β' τάξη επιλέγουν τον τομέα που τους ενδιαφέρει (μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται και οι τομείς - κατευθύνσεις που συνηθίσαμε ως γενικό ή ενιαίο λύκειο). Οι «ομαδοποιημένες ειδικότητες» αναφέρονται σκόπιμα γενικά. Θα μπορούσαν για ευκολία να είναι οι γνωστές μέχρι τώρα ειδικότητες (Μηχανολόγοι, Ηλεκτρολόγοι, Πληροφορικής κοκ) που αντιστοιχούν στην διάρθρωση των Πανεπιστημίων και Πολυτεχνείων. Μπορούμε όμως να προβληματιστούμε αν αυτός ο καταμερισμός σε επίπεδο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εξυπηρετεί τις ανάγκες της αγοράς και της κοινωνίας. Θα προσπαθήσω να δείξω τι εννοώ με παραδείγματα. Η κατεύθυνση περιβάλλοντος μέχρι τώρα ανήκει στον γεωτεχνικό τομέα. Αλλά περιβάλλον σημαίνει και βιολογικούς καθαρισμούς, ατμοσφαιρική ρύπανση, ποιότητα πόσιμου νερού κλπ. Ο μαθητής τέτοιας ομαδοποιημένης ειδικότητας πρέπει να διδαχθεί μαθήματα και από Χημικό, Χημικό Μηχανικό, Γιατρό, Μηχανολόγο για τις κεντρικές θερμάνσεις κλπ. Αντίστοιχα σε ειδικότητα σχετική με αυτοκίνητα έχουν λόγο Μηχανολόγοι, Ηλεκτρολόγοι, Ηλεκτρονικοί. Για τα τρόφιμα Χημικοί, Χημικοί Μηχανικοί, Γεωπόνοι, Τεχνολόγοι τροφίμων και διατροφής. Στην οικοδομή μπορούμε να σχεδιάσουμε μια ειδικότητα όπου ο απόφοιτος θα έχει διδαχθεί εκτός από δομικά μαθήματα και γνώσεις θερμοΰδραυλικού και ηλεκτρολόγου ώστε να είναι το μάτι του επιβλέποντα μηχανικού στο γιαπί.
Στην Γ΄ τάξη καλούνται να επιλέξουν πιο ειδική κατεύθυνση, δηλαδή μεταξύ τμημάτων θεωρητικών που οδηγούν σε συνέχιση σπουδών ή εργαστηριακών που οδηγούν σε πτυχίο.
Η εισαγωγή σε ΑΕΙ – ΤΕΙ γίνεται με ενιαίο τρόπο χωρίς διακρίσεις. Οι υποψήφιοι εξετάζονται σε τρία βασικά γενικά μαθήματα και ένα ειδικό από την κατεύθυνση στην οποία φοίτησαν, σχετικό με τη σχολή επιλογής.
Αποφοιτώντας από το Γυμνάσιο ο μαθητής δεν καλείται να επιλέξει τύπο σχολείου (γενικό ή τεχνικό) αλλά κατεύθυνση επαγγέλματος. Ο προβληματισμός δεν είναι: «είμαι αρκετά καλός για να σπουδάσω ή, δεν αξίζω και άρα συνεχίζω όπου μπορώ για να πάρω ένα “χαρτί”». Ο προβληματισμός γίνεται: «αισθάνομαι ότι μου ταιριάζουν καλύτερα οι οικονομικές επιστήμες, οι θετικές επιστήμες ή ο χώρος της υγείας; Προτιμώ να συναρμολογώ και να επισκευάζω ή να μελετώ την ιστορία και την λογοτεχνία;» ανάλογα με την απάντηση ο μαθητής επιλέγει τον τομέα που του αρέσει και συνεχίζει μέχρι εκεί που μπορεί και θέλει: σπουδές ή πτυχίο τεχνίτη και εργασία. Επί πλέον η Α΄ τάξη με τα μαθήματα επιλογής δίνει τη δυνατότητα καλύτερου επαγγελματικού προσανατολισμού.
|
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΜΟΡΦΗ ΝΕΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ |
|
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΑΡΧΕΣ
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ
ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
ΑΡΧΕΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
ΜΗΧΑΝΙΚΗ
……….
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
|
|
ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ |
|
ΘΕΤΙΚΩΝ
ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ |
|
ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ
ΓΕΝΙΚΑ
& ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ |
|
ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ
&
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ |
|
Γ΄
ΤΑΞΗ |
|
Γ΄
ΤΑΞΗ |
|
AEI |
|
ΕΡΓΑΣΙΑ |
|
ΤΕΙ |
|
Β΄ ΤΑΞΗ |
|
Γ΄ ΤΑΞΗ |
|
ΚΛΑΣΙΚΗΣ
ΠΑΙΔΕΙΑΣ |
|
Α΄
ΤΑΞΗ
(κοινή) |
Β. Η μορφή του μελλοντικού Τεχνικού Σχολείου, οπωσδήποτε θα είναι καθοριστικής σημασίας τόσο για το είδος των μαθητών που θα προσελκύσει, όσο και για το προφιλ των αποφοίτων.
Όποιο μοντέλο και αν επιλεγεί σαν πλαίσιο για το μέλλον της Β΄βάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης υπάρχουν κάποιοι άξονες που δεν πρέπει να αγνοήσουμε.
1) Τι είδους γνώσεις και δεξιότητες απαιτείται να έχουν οι απόφοιτοι; Έχει νόημα να επιδιώκουμε κάθε φορά να εκπαιδεύσουμε ένα τέλεια καταρτισμένο πτυχιούχο ενημερωμένο στις τελευταίες εξελίξεις; (Ακόμη και αν είχαμε ποτέ τη δυνατότητα να το επιτύχουμε.) Μήπως έχει μεγαλύτερη σημασία ο πτυχιούχος μας να κατέχει τις θεμελιώδεις γνώσεις και δεξιότητες της ειδικότητάς του, πάνω στις οποίες θα μπορεί να θεμελιώσει όποια δεξιότητα θα του χρειαστεί να αποκτήσει κατά περίπτωση;
Πριν ακόμη από τις «τεχνικές» δεξιότητες υπάρχει μια σειρά δεξιοτήτων που σπάνια αποκτούν οι μαθητές μας.
Πρώτη από όλες η ικανότητα κατανόησης κειμένου (που διαφέρει από την ικανότητα ανάγνωσης). Παρόμοια στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες, εκτός από την απλή γνώση, μας χρειάζεται κύρια η ικανότητα χρησιμοποίησης της γνώσης για επίλυση πρακτικών προβλημάτων. Στις Τεχνολογίες Πληροφορικής αρκούν οι δεξιότητες απλών χειρισμών και χρήσης πακέτων λογισμικού; Εκπαιδεύονται οι μαθητές μας σε μεθόδους αναζήτησης, ανακάλυψης γνώσης και δημιουργικής επεξεργασίας;
Και οι κοινωνικές δεξιότητες; Το σχολείο μας τις έχει θέσει στο περιθώριο, αφήνοντές τις να καλλιεργηθούν στα διαλείμματα και τους περιπάτους. Η συνεργασία και η ομαδική εργασία μέσα στην τάξη δεν ταιριάζουν με τις παραδοσιακές μεθόδους. Κι όμως το μοντέλο του μοναχικού επιστήμονα δεν υπάρχει. Κάθε είδους πρόοδος και επιτυχία έρχεται μέσα από τη συνεργασία και την ομαδική εργασία.
Με τα παραδείγματα αυτά θέλω να τονίσω ότι απαιτείται μια νέα καταγραφή των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων, από την οποία θα προκύψουν πολλά νέα στοιχεία καθώς δίπλα στις αυτονόητες μέχρι τώρα δεξιότητες κάθε ειδικότητας, προστίθεται ένας μεγάλος αριθμός
α) εξειδικευμένων γνώσεων και δεξιοτήτων
β) γνώσεων και δεξιοτήτων που πηγάζουν από την εισαγωγή νέων τεχνολογιών
γ) βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων της ειδικότητας
δ) οι γενικότερες θεμελιώδεις γνώσεις σαν αυτές που αναφέρθηκαν
Έτσι, θα πρέπει να επανεξετασθούν και να μη διδάσκονται γνώσεις που φαινομενικά είναι απαραίτητες αλλά έχουν ημερομηνία λήξης ή μπορεί να αποκτηθούν εύκολα όταν χρειασθεί, εφόσον υπάρχει το κατάλληλο υπόβαθρο.
Η πιο σημαντική αλλαγή όμως που επιβάλλεται αφορά τις ίδιες τις μεθόδους διδασκαλίας. Πρέπει το συντομότερο δυνατό να ξεφύγουμε από το δασκαλοκεντρικό μοντέλο και να εισάγουμε εναλλακτικές μεθόδους διδασκαλίας συνεργατικές, συμμετοχικές, προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες και τις προσωπικές ανάγκες των μαθητών.
Γ. Θα συμβάλει σημαντικά στην επιτυχία των αλλαγών που σχεδιάζονται, η επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με την επιμόρφωση, τις αναθέσεις μαθημάτων και τα σχολικά βιβλία:
Επιμόρφωση
Η έλλειψη οργανωμένης επιμόρφωσης είναι ένα από τα μεγαλύτερα διαπιστωμένα προβλήματα. Σήμερα γίνεται συστηματικά μόνο εισαγωγική επιμόρφωση στα ΠΕΚ. Καλύπτει βέβαια ένα μεγάλο κενό, αλλά οι συνεχείς εξελίξεις στους διάφορους επιστημονικούς και τεχνολογικούς τομείς, δημιουργούν καθημερινά προβλήματα ενημέρωσης σε κάθε εκπαιδευτικό. Το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο στους καθηγητές ειδικοτήτων της TEE γιατί α) συνεχώς βρίσκονται μπροστά σε νέες τεχνολογίες αλλά και β) ο αριθμός εξειδικευμένων μαθημάτων είναι τόσο μεγάλος που συχνά καλούνται να διδάξουν μαθήματα (θεωρητικά ή εργαστηριακά ) που δεν έχουν ποτέ διδαχθεί η ίδιοι.
Πρόβλεψη για ελεγχόμενη παράλληλη εργασία καθηγητών στον επαγγελματικό τους χώρο. Είναι γνωστό ότι οι καλύτερα ενημερωμένοι καθηγητές είναι όσοι έχουν δεύτερη παράλληλη απασχόληση. Αντί αυτό να γίνεται κρυφά να καθιερωθεί επίσημα. Έτσι και ο χρόνος δεύτερης απασχόλησης θα μπορεί να ελεγχθεί (ώστε να μην αποτελεί η εκπαίδευση πάρεργο) αλλά κυρίως θα κερδίζει η εκπαίδευση από την εμπειρία και την γνώση που θα αποκτούν οι καθηγητές ειδικοτήτων.
Διευκόλυνση για παρακολούθηση σεμιναρίων που διοργανώνουν επαγγελματικοί φορείς – επιμελητήρια – σύλλογοι: χορήγηση αδειών, αλλά και χρηματοδότηση με τα έξοδα συμμετοχής και μετακίνησης.
Ενδοσχολική επιμόρφωση (και σε επίπεδο διεύθυνσης εκπαίδευσης): Απαλλαγή από το διδακτικό έργο στο σχολείο και αμοιβή επιμορφωτών (έμπειρων καθηγητών). Μείωση ωραρίου για τους επιμορφούμενους. Προγραμματισμός στην αρχή σχ. έτους από σχ. σύμβουλο ώστε να προβλεφθεί κάλυψη ωρών στα σχολεία.
Αναθέσεις Μαθημάτων
Πολύπλευρη – ευέλικτη αντιμετώπιση. Υπάρχουν μαθήματα που μπορούν να διδαχθούν από διαφορετικές ειδικότητες καθηγητών ενώ για κάποια άλλα απαιτείται απόλυτη εξειδίκευση ακόμη και μέσα στην ειδικότητα.
Δεν μπορεί στις σύγχρονες συνθήκες να εφαρμοσθεί ο κανόνας: οι καθηγητές της ειδικότητας διδάσκουν όλα τα μαθήματα του Τομέα.
Βιβλία
Ένα μεγάλο πρόβλημα με τα σχολικά βιβλία ειδικοτήτων είναι ότι αν και διπιστώνονται λάθη, παραλήψεις, ασάφειες κλπ δεν υπάρχει αυτόματος μηχανισμός διόρθωσης των βιβλίων. Θα μπορούσε να προβλέφθεί μηχανισμός ελέγχου - επανεξέτασης - διόρθωσης - συνεχούς εκσυγχρονισμού των βιβλίων.
Λογισμικά
Οι νέες τεχνολογίες έχουν εισέλθει ήδη στο σχολείο. Εκτός από την ανάγκη για εκπαιδευτικά λογισμικά που θα βοηθούν ποικιλοτρόπως την εκπαιδευτική διαδικασία, πολλά μαθήματα της ΤΕΕ στηρίζονται αποκλειστικά στη χρήση λογισμικών πακέτων. Είναι απαραίτητη η προμήθεια από το υπουργείο των δικαιωμάτων χρήσης τουλάχιστον αυτών των λογισμικών που προβλέπονται από τα αναλυτικά προγράμματα.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Κάνοντας έναν ψύχραιμο απολογισμό της εφαρμογής της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης στην ΤΕΕ τα τελευταία οκτώ χρόνια βλέπουμε ότι οι σημαντικές βελτιώσεις στα περιεχόμενα των Αναλυτικών Προγραμμάτων και βιβλίων για τις περισσότερες ειδικότητες δεν μπόρεσαν να αφομοιωθούν από την Ελληνική οικογένεια επειδή ταυτόχρονα ουσιαστικά αυτοακυρώθηκαν μέσα από την θεσμική υποβάθμιση του Τεχνικού Λυκείου σε ‘αναβαθμισμένη Τεχνική Σχολή’ της Μεταγυμνασιακής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Αυτός ο τύπος σχολείου πέτυχε τελικά και μέσα από τον τίτλο του ως ‘εκπαιδευτηρίου και όχι λυκείου’ να προσελκύσει τελικά μαθητές που από την ηλικία των 14-15 ετών θεωρούν ότι ‘δεν έχουν πλέον’ τις απαραίτητες ικανότητες για συνέχιση των σπουδών στην Ανώτερη Εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, οι όποιες διορθωτικές κινήσεις έγιναν (ποσοστώσεις εισαγωγής, αθρόα εισαγωγή αποφοίτων της Γενικής Εκπαίδευσης στην Ανώτερη Εκπαίδευση) καθώς και η θεσμική έλλειψη κατοχύρωσης επαγγελματικών δικαιωμάτων των ειδικοτήτων οδήγησε σε σαφή συρρίκνωση, υποβάθμιση και απαξίωση της Τεχνικής-Επαγγελματικής Εκπαίδευσης από την Ελληνική Κοινωνία.
Την ίδια στιγμή, ενώ παρατηρείται μια σημαντική προτίμηση των μαθητών του Ενιαίου Λυκείου προς την Τεχνολογική Κατεύθυνση του Λυκείου, η αδυναμία παροχής τεχνολογικής παιδείας (μέσω υποδομών και επιμορφωμένου ή εξειδικευμένου εκπαιδευτικού προσωπικού) ταυτόχρονα σε όλα τα Ενιαία Λύκεια της χώρας οδήγησε σε αναλυτικά προγράμματα επαναλαμβανόμενων μαθημάτων γενικής παιδείας (π.χ. μαθηματικά , φυσική γενικής παιδείας / κατεύθυνσης). Από την άλλη μεριά στο αναλυτικό πρόγραμμα των ΤΕΕ, παρατηρείται μια σαφής υποβάθμιση της γενικής παιδείας με ουσιαστικό αντίκτυπο και στην διδασκαλία των μαθημάτων τεχνικής παιδείας, ενώ ταυτόχρονα πολλά μαθήματα τεχνικής παιδείας είτε επαναλαμβάνονται (π.χ. Τεχνολογία Ηλεκτρονικών εξαρτημάτων Α’ τάξη και Β΄Κύκλο του τομέα Ηλεκτρονικών) είτε εκφυλίζονται με διαφορετική ονομασία σε πολλά αντικείμενα με σκοπό να γεμίσουν τις ώρες του ωρολογίου προγράμματος.
Στη συγκεκριμένη εισήγηση θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε μια όσο το δυνατό ολοκληρωμένη πρόταση για ένα νέου τύπου σχολείου που προσπαθεί να αναβαθμίσει τα ΤΕΕ σε Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠ.Λ), ισότιμα εκπαιδευτικά με τα Ενιαία Λύκεια, ως μια ισοβαρή επιλογή των μαθητών της Μεταγυμνασιακής Εκπαίδευσης. Το νέο σχολείο θα οδηγεί στην απόκτηση Επαγγελματικού Απολυτηρίου ή Πτυχίου Επιπέδου ΙΙ για τον τομέα, μετά την τριετή παραμονή των μαθητών σε αυτό (τμήμα της επιθυμητής από όλους σχεδόν τους εκπαιδευτικούς φορείς, 12χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης) και στην απόκτηση Πτυχίου Επιπέδου ΙΙΙ (μετά από εξετάσεις ή πιστοποίηση σε Περιφερειακό Επίπεδο) για την ειδικότητα, με την επιλογή παρακολούθησης ενός τέταρτου έτους εξειδίκευσης μέσα στο σχολείο. Με τον τρόπο αυτό εδραιώνεται η παροχή σύγχρονης τεχνολογικής παιδείας σε μαθητές που θα έχουν αποκτήσει την απαιτούμενη γενική και τεχνολογική εκπαίδευση και ηλικιακά θα μπορούν να αφομοιώσουν τις απαιτήσεις εξειδίκευσης μέσα από το τρίπτυχο σχεδιάζω – φτιάνω – χρησιμοποιώ . Ταυτόχρονα αποκτούν και το απαραίτητο κύρος οι εκπαιδευτικοί τίτλοι που παρέχει το Επαγγελματικό Λύκειο. Το επιπλέον έτος δεν έχει καμία σχέση με ότι γίνεται στα ΙΕΚ των οποίων ο ρόλος πρέπει να είναι διαφορετικός (ευέλικτη κατάρτιση, δια βίου εκπαίδευση).
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση θα πρέπει να ξεκινά με μια ευρεία βάση ώστε να διευκολύνεται η οριζόντια και η κάθετη μεταφορά ανάμεσα στο εκπαιδευτικό σύστημα καθώς επίσης και μεταξύ του σχολείου και το κόσμου της εργασίας και να οδηγεί στον περιορισμό όλων των τύπων διακρίσεων. Πρέπει να σχεδιαστεί ώστε να :
α) αποτελεί ένα ολοκληρωμένο τμήμα βασικής εκπαίδευσης γύρω από τα θέματα της τεχνολογίας, του κόσμου της εργασίας αλλά και ταυτόχρονα των ανθρώπινων αξιών και απαιτήσεων για την διαμόρφωση υπεύθυνων πολιτών
β) επιτρέπει την πρόσβαση στα ανώτερα επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος παρέχοντας την απαραίτητη γενική παιδεία Με τον όρο ανώτερη εκπαίδευση εννοούμε τα Πολυτεχνεία και τα ΤΕΙ ανάλογα με τον τομέα παρακολούθησης.
γ) ενθαρρύνει τους μαθητές να αναπτύσσουν τα ταλέντα, ενδιαφέροντα και δεξιότητες τους ώστε να μπορούν να καταλάβουν μια θέση στην αγορά εργασίας
δ) να είναι εύκολα προσβάσιμη από όλους είτε μέσα είτε έξω από το κανονικό εκπαιδευτικό σύστημα και σε συνεργασία ή παράλληλα με προγράμματα επιμόρφωσης ή δια βίου εκπαίδευσης / κατάρτισης.
Με τον τρόπο αυτό θα διευκολύνεται η εκπαιδευτική και η εργασιακή κινητικότητα στην μικρότερη ηλικία για την οποία η γενική βασική εκπαίδευση θεωρείται ότι έχει αποκτηθεί (συμφωνία φορέων π.χ. μετά την 12χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση)
ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
|
Γυμνάσιο |
|
Γενικό Λύκειο |
|
Επαγγελματικό Λύκειο |
|
Ανώτερη ΕEκπαίδευση |
|
Κατάρτιση / δια βίου μάθηση |
|
Ε
Ρ
Γ
Α
Σ
Ι
Α
|
|
* Κατάρτιση: Αρχική / Συνεχιζόμενη |
Στην Μεταγυμνασιακή δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπάρχουν μόνο δύο τύποι
σχολείων. Το Γενικό Λύκειο και το Επαγγελματικό Λύκειο. Υπάρχουν επίσης τα
Μουσικά, Αθλητικά, Εκκλησιαστικά και τα Ειδικά Λύκεια. Στο παρακάτω σχήμα
φαίνεται η θέση του Επαγγελματικού Λυκείου σε σχέση με το Γενικό Λύκειο.
Οι βασικοί στόχοι του ΕΠ.Λ που θα οδηγούν στην ενεργό συμμετοχή στο κόσμο της εργασίας και στην κοινωνία γενικότερα θα πρέπει να είναι :
α) η αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του ατόμου μέσα από την εμπέδωση και την καλλιέργεια των πνευματικών και ανθρώπινων αξιών,
β) η ανάπτυξη ικανοτήτων ανάλυσης, κατανόησης, σχεδιασμού, κριτικής σκέψης και έκφρασης μέσα από το τρίπτυχο σχεδιάζω – φτιάχνω – χρησιμοποιώ
β) η παροχή των απαραίτητων εκπαιδευτικών εφοδίων για την συνέχιση στην Ανώτερη Εκπαίδευση ή στην περαιτέρω δια βίου μάθηση , αρχική ή συνεχιζόμενη κατάρτιση
γ)η αφομοίωση των ταχέων εξελίξεων των τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας τόσο σε γενική χρήση όσο και σε λογισμικά ειδικότητας
Η ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΕΠ.Λ
|
Κατεύθυνση
Τεχνών – Σχεδίου Εφαρμοσμένων τεχνών, Κτιριακών Εργων |
|
Κατεύθυνση
Τεχνολογίας Ηλεκτρονικός, Ηλεκτρολογικός, Μηχανολογικός, Γεωπονικός, Ναυτιλιακός, Πληροφορικής |
|
Κατεύθυνση
Υπηρεσιών Υγείας – Πρόνοιας Αισθητικής – Κομμωτικής Οικονομίας-Διοίκησης |
|
Κοινό πρόγραμμα ανά κατεύθυνση κύρια με θεωρητικά μαθήματα και στοιχειώδη τεχνικά και εργαστηριακά μαθήματα κοινού ενδιαφέροντος. Ενισχυμένα μαθήματα γενικής παιδείας με ίδια ύλη με εκείνη του γενικού λυκείου για τα κοινά μαθήματα. |
|
Α’ ΤΑΞΗ
Τάξη Κατεύθυνσης |
|
Β’ ΤΑΞΗ
Τάξη Τομέα |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Ενισχυμένη γενική παιδεία αντίστοιχη με του γενικού λυκείου για τα κοινά μαθήματα. Εισαγωγή σε μαθήματα τομέα. Λίγες εργαστηριακές ώρες (έως 6 ώρες) |
|
Γ’ ΤΑΞΗ
Τάξη Τομέα |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Δ’ ΤΑΞΗ
Τάξη Ειδικότητας |
|
Τάξεις Ειδικοτήτων |
|
Τάξεις Ειδικοτήτων |
|
Τάξεις Ειδικοτήτων |
|
Ενισχυμένη γενική παιδεία αντίστοιχη με του γενικού λυκείου για τα κοινά μαθήματα. Μαθήματα τομέα. Εργαστηριακές ώρες (έως 10 ώρες) |
|
Μόνο μαθήματα ειδικότητας, αρκετές εργαστηριακές ώρες, συνθετικές εργασίες |
|
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ |
|
Κατεύθυνση
Τεχνών – Σχεδίου Εφαρμοσμένων τεχνών, Κτιριακών Εργων |
|
Κατεύθυνση
Τεχνολογίας Ηλεκτρονικός, Ηλεκτρολογικός, Μηχανολογικός, Γεωπονικός, Ναυτιλιακός, Πληροφορικής |
|
Κατεύθυνση
Υπηρεσιών Υγείας – Πρόνοιας Αισθητικής – Κομμωτικής Οικονομίας-Διοίκησης |
|
Κοινό πρόγραμμα ανά κατεύθυνση κύρια με θεωρητικά μαθήματα και στοιχειώδη τεχνικά και εργαστηριακά μαθήματα κοινού ενδιαφέροντος. Ενισχυμένα μαθήματα γενικής παιδείας με ίδια ύλη με εκείνη του γενικού λυκείου για τα κοινά μαθήματα. |
|
Α’ ΤΑΞΗ
Τάξη Κατεύθυνσης |
|
Β’ ΤΑΞΗ
Τάξη Τομέα |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Ενισχυμένη γενική παιδεία αντίστοιχη με του γενικού λυκείου για τα κοινά μαθήματα. Εισαγωγή σε μαθήματα τομέα. Λίγες εργαστηριακές ώρες (έως 6 ώρες) |
|
Γ’ ΤΑΞΗ
Τάξη Τομέα |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Τάξεις Τομέων |
|
Δ’ ΤΑΞΗ
Τάξη Ειδικότητας |
|
Τάξεις Ειδικοτήτων |
|
Τάξεις Ειδικοτήτων |
|
Τάξεις Ειδικοτήτων |
|
Ενισχυμένη γενική παιδεία αντίστοιχη με του γενικού λυκείου για τα κοινά μαθήματα. Μαθήματα τομέα. Εργαστηριακές ώρες (έως 10 ώρες) |
|
Μόνο μαθήματα ειδικότητας, αρκετές εργαστηριακές ώρες, συνθετικές εργασίες |
|
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ |
|
ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ |
|
Γ’
Τ
Α
Ξ
Η |
|
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ Μετά από Πανελλαδικές Εξετάσεις σε ίσο αριθμό μαθημάτων με το Γενικό Λύκειο. Δύο τουλάχιστον θα είναι μαθήματα ειδικότητας. Πρόσβαση στην ανώτερη εκπαίδευση / βάσεις εισαγωγής αντίστοιχα με του Γενικού Λυκείου. Όχι ποσοστώσεις. Σχολές Επιλογής σχετιζόμενες με τον Τομέα |
|
ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΙΙ
(βοηθού Τομέα) Με εξέταση όλων των μαθημάτων σε ενδοσχολικό επίπεδο. Οι μαθητές δεν παρακολουθούν διαφορετικό πρόγραμμα σπουδών. Πρόσβαση στην αγορά εργασίας με αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα. Τομέας Κομμωτικής – Αισθητικής μόνο εδώ και μέχρι αυτό το επίπεδο. |
|
Δ’
Τ
Α
Η
Η |
|
ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΙΙΙ (τεχνικού εδικότητας)
εξετάσεις σε Περιφερειακό Επίπεδο με θέματα από τράπεζα θεμάτων. Όχι ακόμα διαδικασία πιστοποίησης μέχρι να βρεθεί μια αξιόπιστη διαδικασία. Ετσι αποκτά κύρος το επίπεδο ΙΙΙ και μπορεί να σχετιστεί με επαγγελματικά δικαιώματα Ευρωπαϊκού Επιπέδου. Στην Δ’ Τάξη μπορούν να φοιτούν οι απόφοιτοι της Γ’ τάξης είτε με Επαγγελματικό Απολυτήριο είτε με Πτυχίο ΙΙ |
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
α) το Επαγγελματικό Απολυτήριο χορηγείται μέσα από Πανελλαδικές Εξετάσεις (όπως και το Απολυτήριο Γενικού Λυκείου) ώστε να είναι εκπαιδευτικά ισότιμα εφόσον διατηρηθεί το ισχύον καθεστώς χορήγησης τίτλου από το Γενικό Λύκειο
β) για την υλοποίηση της συγκεκριμένης πρότασης δεν απαιτούνται μεγάλες αλλαγές στα αναλυτικά προγράμματα επειδή έχει βασιστεί στα ήδη υπάρχοντα και ανανεωμένα προσφάτως προγράμματα του ΤΕΕ και του Ενιαίου Λυκείου
γ) μπορεί να γίνει συγχώνευση μαθημάτων τεχνικής παιδείας όπως Αρχές Αυτοματισμού-Συλλογή Μεταφορά Δεδομένων, Ραδιοφωνία-Τηλεόραση, Τεχνολογία Διατάξεων Ηλεκτρονικής Α’ και Γ’ Τάξη και με ταυτόχρονη μείωση των ωρών ανά μάθημα θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν ώρες ωρολογίου προγράμματος για ενίσχυση μαθημάτων γενικής παιδείας
δ) δεν υπάρχει εξειδίκευση έως και την Γ τάξη και στηρίζεται το 12χρονο υποχρεωτικό σχολείο για το οποίο φαίνεται να έχει διαμορφωθεί μια συμφωνία των κοινωνικών φορέων
ε) προβλέπεται η διέξοδος στην Ανώτερη Εκπαίδευση με την παροχή των απαραίτητων εκπαιδευτικών εφοδίων (μέσα από το Επαγγελματικό Απολυτήριο) ενώ διατηρείται και η παροχή των ήδη υπαρχόντων πτυχίων (ΙΙ και ΙΙΙ) σε εναρμονισμό με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Στην Γ’ τάξη δεν θα υπάρχουν ξεχωριστά τμήματα για Πτυχίο ΙΙ και για Επαγγελματικό Απολυτήριο
στ) τα πτυχία αποκτούν ουσιαστικό περιεχόμενο και χορηγούνται σε μεγαλύτερες ηλικίες μαθητών δίνοντας καλύτερες δυνατότητες αφομοίωσης της αντίστοιχης ύλης. Στο ήδη υπάρχον σύστημα η χορήγηση του Πτυχίου ΙΙ στην Β’ τάξη , κατάντησε άνευ αντικειμένου μιας και τελικά ούτε στην αγορά εργασίας σημαίνει κάτι αλλά και γιατί όλοι ανεξαιρέτως πήγαιναν στην Γ΄ τάξη. Το Πτυχίο ΙΙΙ μετά και την κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων για την χορήγησή του (αρχική πρόβλεψη στον Ν. 2640) υποβαθμίστηκε και αυτό.
ζ) η αντιστοίχιση του Πτυχίου ΙΙΙ με το Απολυτήριο Λυκείου που ισχύει και τώρα δεν έχει εκπαιδευτική ισοτιμία , απλά δίνει την δυνατότητα συμμετοχής σε διαγωνισμούς Δημοσίου.
η) Η εισαγωγή του τέταρτου έτους ειδικότητας εξασφαλίζει τον απαραίτητο χρόνο ωρίμανσης και περαιτέρω κατανόησης για όσους το επιθυμούν να εξειδικευθούν δεδομένου ότι η ποσότητα τεχνολογικής γνώσης είναι πολύ πιο μεγάλη από ότι πριν από δύο δεκαετίες, με αποτέλεσμα ακόμα και οι εκπαιδευτικοί να μην μπορούν να την αφομοιώσουν.
Κυρίες και κύριοι,
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση θα σταθώ στη χθεσινή κοινή διαπίστωση των εκπροσώπων των παραγωγικών τάξεων και των επιμελητηρίων, για την αναγκαιότητα της ύπαρξης των μεσαίων τεχνικών στελεχών, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της εθνικής οικονομίας, με την ταυτόχρονη θεσμοθέτηση κατοχυρωμένων επαγγελματικών δικαιωμάτων, γι αυτούς.
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του διαγωνισμού της Εθνικής Τράπεζας, όπου προσήλθαν 120.000 απόφοιτοι ΑΕΙ-ΤΕΙ, για θέσεις δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Αν ήταν, όμως, κατοχυρωμένα τα προσόντα του τομέα οικονομίας και διοίκησης των ΤΕΕ και προτάσσονταν στο διαγωνισμό, θα ήταν και διαφορετική η προοπτική αυτών των σχολείων.
Δευτεροβάθμια Τεχνική Εκπαίδευση, λοιπόν, δεν μπορεί να νοηθεί αν δεν υπάρχουν επαγγελματικά δικαιώματα για τους αποφοίτους της.
Την περασμένη δεκαετία, η πολιτεία στα πλαίσια της εναρμόνισης της εκπαιδευτικής πολιτικής στον τομέα της τεχνικής εκπαίδευσης με το τι ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υποχρεώθηκε να συμμορφωθεί με την κοινοτική οδηγία – απόφαση 85/368, που εκδόθηκε στις 16/7/85.
Αυτό συνέβη το 1998 με την ψήφιση του νόμου 2640/98 για την Δευτεροβάθμια Τεχνική Εκπαίδευση όπου με το άρθρο 2 παράγραφος 4 και 5 καθιερώθηκαν για πρώτη φορά οι επαγγελματικοί τίτλοι επαγγελματικής εκπαίδευσης επιπέδου ΙΙ για τους αποφοίτους των ΤΕΕ Α! κύκλου και επαγγελματικοί τίτλοι επιπέδου ΙΙΙ για τους αποφοίτους ΤΕΕ Β! κύκλου.
Με βάση αυτόν τον Νόμο συστάθηκε με το Π.Δ. 231/1998 άρθρο 14 το Συμβούλιο Επαγγελματικής Αναγνώρισης Τίτλων Εκπαίδευσης Κατάρτισης το Σ.Ε.Α.Τ.Ε.Κ. καθώς επίσης συστάθηκε και λειτουργεί η Εθνική Επιτροπή Καθορισμού Επαγγελματικών Δικαιωμάτων (Ε.Ε.Κ.Ε.Δ.)
- Νόμος 2640/98 άρθρο 2 § 4 και 5
Καθιέρωση επαγγελματικών τίτλων επαγγελματικής εκπαίδευσης. Επίπεδο ΙΙ για τους αποφοίτους των Τ.Ε.Ε. Α! κύκλου.
Επίπεδο ΙΙΙ για τους αποφοίτους των Τ.Ε.Ε. Β! κύκλου.
- Σ.Ε.Α.Τ.Ε.Κ.
Συμβούλιο Επαγγελματικής Αναγνώρισης Τίτλων Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.
- Ε.Ε.Κ.Ε.Δ.
Εθνική Επιτροπή Καθορισμού Επαγγελματικών Δικαιωμάτων
Μία επίσκεψη στο site του Ο.Ε.Ε.Κ. μας δίνει και την αποκαλυπτική κατάσταση που υπάρχει μέχρι σήμερα.
Ο τομέας Μηχανολόγων διέπεται από διατάξεις του Ν 6422/1934 και τα Προεδρικά Διατάγματα Επαγγελματικών Δικαιωμάτων εκδίδονται σε εκτέλεση του Νόμου αυτού.
Δηλαδή μιλάμε για νομοθετικό πλαίσιο που καθιερώθηκε πριν από 71 χρόνια και ισχύει μέχρι σήμερα την εποχή της ρομποτικής και της νανοτεχνολογίας.
Τ.Ε.Ε. Β΄ ΚΥΚΛΟΥ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΤΟΜΕΑΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΣ
Οι άδειες στις οποίες έχουν πρόσβαση οι πτυχιούχοι του Μηχανολογικού Τομέα των Τ.Ε.Ε. Β' κύκλου σπουδών αφορούν τις επιμέρους ειδικότητες του Τομέα.
Εκτός από την πρόσβαση στις άδειες αυτές, σύμφωνα με τις διατάξεις του Π. Δ. 41 (ΦΕΚ 16/AV1988), οι πτυχιούχοι ειδικότητας, ή κατεύθυνσης, ή Τομέα Μηχανολογικού, των Τ.Ε.Λ. (άρα και Τ.Ε.Ε. Β' κύκλου σπουδών) καταχωρούνται στα μητρώα των πτυχιούχων Μέσων Τεχνικών Σχολών του Ν.Δ. 580/1970 ή ισοτίμων πτυχίων ειδικότητας Μηχανολόγου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 6422/1934 και των Προεδρικών Διαταγμάτων που εκδίδονται σε εκτέλεση του Νόμου αυτού.
Εξαίρεση αποτελούν οι πτυχιούχοι Τ.Ε.Λ. (άρα και Τ.Ε.Ε. Β' κύκλου σπουδών) του Ν. 1566/1985(ΦΕΚ 167/AV1985) ειδικότητας, ή κατεύθυνσης, ή Τομέα Αυτοκίνητων και οι κάτοχοι ισότιμου πτυχίου ίδιας ειδικότητας.
Όλες οι ειδικότητες του Μηχανολογικού Τομέα λαμβάνουν τις παρακάτω άδειες, βάσει του Π.Δ. 362 (ΦΕΚ 245/AV22-10-01):
1) Βοηθού Τεχνικού αερίων καυσίμων
2) Τεχνίτη αερίων καυσίμων (άδεια βοηθού τεχνικού αερίων καυσίμων + 4ετής προϋπηρεσία + εξέτασες)
3) Εγκαταστάτη αερίων καυσίμων (άδεια τεχνίτη αερίων καυσίμων + 4ετής προϋπηρεσία)
Επαγγελματικά δικαιώματα ΜΗΔΕΝ όταν την ίδια στιγμή οι Ελληνικές οικογένειες δαπάνησαν 160 εκατομμύρια € για να αποκτήσουν πιστοποιημένες γνώσεις πληροφορικής οι υποψήφιοι για διορισμό στο δημόσιο, από ιδιωτικούς φορείς. (Δημοσιεύματα στον ημερήσιο τύπο 16/1/05).
Έχουμε δηλαδή 15000 τουλάχιστον απόφοιτους με πτυχία του τομέα πληροφορικής των ΤΕΕ χωρίς καμία κατοχύρωση επαγγελματική, σήμερα που υποτίθεται ότι θέλουμε να κάνουμε γρήγορα βήματα στην κοινωνία της πληροφορίας.
|
ΤΟΜΕΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ – ΔΙΚΤΥΩΝ Η/Υ |
||
|
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ |
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣΤΑΔΙΟ ΕΞΕΛΙΞΗΣ |
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΔΕΙΑ |
|
Υποστήριξη συστημάτων & δικτύων υπολογιστών |
|
|
|
Υποστήριξης συστημάτων και εφαρμογών υπολογιστών |
|
|
Η δευτεροβάθμια Τεχνική Εκπαίδευση στην Ελλάδα μετά την τελευταία μεταρρύθμιση που έγινε το 1998 βρίσκεται σήμερα και πάλι στο κατώφλι μιας νέας μεταρρύθμισης.
Όποια αλλαγή όμως και αν γίνει που θα αφορά στο πρόγραμμα σπουδών, την εισαγωγή νέων προσεγγίσεων τόσο στο επιστημονικό όσο και στο παιδαγωγικό περιεχόμενο των αναλυτικών προγραμμάτων καθώς και των βιβλίων, θα είναι άλλη μια αποτυχημένη προσπάθεια αν δεν συνοδεύεται από την χορήγηση στους αποφοίτους της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Εκπαίδευσης Επαγγελματικών Δικαιωμάτων αντίστοιχα με τα Επαγγελματικά Δικαιώματα που ισχύουν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (στην Ολλανδία υπάρχουν 680 πιστοποιήσεις επαγγελματικών δικαιωμάτων, ενώ στην Ελλάδα μόνο 100).
Είναι επιτακτική η ανάγκη παράλληλα με το νομοθετικό πλαίσιο που θα δημιουργήσει το Νέο Σχολείο στην Δευτεροβάθμιο Εκπαίδευση να νομοθετηθεί μία ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ που θα αντικαταστήσει την λειτουργούσα σήμερα ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (Ε.Ε.Κ.Ε.Δ.) που βρίσκεται υπό την εποπτεία του Ο.Ε.Ε.Κ. Τονίζουμε τις λέξεις ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ για να προσδιορίσουμε την προϋπόθεση της ύπαρξης ενός οργάνου που θα στελεχώνεται από μέλη της Ελληνικής Δικαιοσύνης μακράν των συντεχνιών και των επιρροών των και που θα ενεργεί από μόνο του στην χορήγηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων προσαρμόζοντας την Ελληνική με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για όλα τα επίπεδα.
Η ανεξάρτητη αυτή αρχή θα καθορίζει εκτός των επαγγελματικών δικαιωμάτων για την ελεύθερη αγορά εργασίας (ιδιωτικός τομέας) και το προσοντολόγιο του Δημοσίου Τομέα σε συνεργασία με τον ΑΣΕΠ (έλεγχος προκηρύξεων διαγωνισμών πρόσληψης) για να αποφεύγονται οι καταστρατηγήσεις που συμβαίνουν μέχρι σήμερα σε βάρος πτυχιούχων των ΤΕΕ (απόφοιτοι Τομέα Πληροφορικής) με χωρίς καμία επαγγελματική κατοχύρωση και που είχε και αποτέλεσμα φυσικά τη σημερινή απαξίωση των σχολείων αυτών.
Αν είναι λοιπόν να φτιάξει η πολιτεία ένα νέο Τεχνικό Σχολείο που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σημερινής οικονομικής συγκυρίας που καλείται η Τεχνική Εκπαίδευση να παίξει τον καθοριστικό ρόλο της σύνδεσης της αγοράς εργασίας με τη μάθηση, θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπ’ όψη και την αναγκαιότητα της προσαρμογής των άκαμπτων γραφειοκρατικών μηχανισμών στα σημερινά δεδομένα, δημιουργώντας ένα ΝΕΟ ευέλικτο όργανο χορήγησης Επαγγελματικών Δικαιωμάτων.
Διαφορετικά η προσπάθεια είναι καταδικασμένη σε αποτυχία αφού θα έχουμε πάλι μία από τα ίδια.
1. ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Διοίκηση είναι ο συντονισμός πολλών λειτουργιών σε ένα ενιαίο οργανισμό έτσι ώστε αυτός να λειτουργεί αρμονικά και αποδοτικά.
Όπου ασκείται διοίκηση, πάντα υπάρχουν προβλήματα εξαιτίας των:
ü συμφερόντων που ποικίλλουν
ü ρόλων που δεν ταυτίζονται πάντοτε
ü ρόλων που δε συγκλίνουν
ü ρόλων που συγκρούονται
Βασικές προϋποθέσεις για την επιτυχή άσκηση μιας διοίκησης είναι ο σεβασμός της ανθρώπινης προσωπικότητας και η αξιοποίηση του ανθρώπινου παράγοντα.
1.1. Διοίκηση Σχολείου
Οι κανόνες λειτουργίας ενός σχολείου καθορίζονται από ένα νομικό πλαίσιο.
Αυτό το νομικό πλαίσιο, παρόλο που είναι πολύ λεπτομερές, δεν μπορεί από μόνο του να συμβάλει στην αποτελεσματική λειτουργία του σχολείου γιατί:
1. έχει χαρακτήρα γραφειοκρατικό
2. χαρακτηρίζεται κατά κανόνα από μια άκαμπτη τυπικότητα
3. δεν είναι δυνατό να προσδιορίσει το ρόλο του παράγοντα «άτομο»
1.1.1. Γνώσεις Διευθυντή
Επειδή ο Διευθυντής συμμετέχει άμεσα στην εκπαιδευτική διαδικασία μαζί με:
ü τους εκπαιδευτικούς
ü τους γονείς και
ü τους μαθητές
πρέπει να έχει γνώσεις:
1. Διοικητικές
2. Επιστημονικές
3. Παιδαγωγικές και
4. Ψυχολογικές
Ο Διευθυντής σχολείου καλείται να παίξει ένα ρόλο σύνθετο και πολύπλευρο, αυτόν του σχολικού συμβούλου και αυτόν του διοικητικού προϊσταμένου.
Ο ρόλος του Διευθυντή περιλαμβάνει τα εξής σημαντικά στοιχεία:
ü Στρατηγική -Σχεδιασμός-Προγραμματισμός
ü Αποτελεσματική κατανομή αρμοδιοτήτων
ü Έλεγχος-Υλοποίηση στόχων
ü Απολογισμός
Στρατηγική-Σχεδιασμός-Προγραμματισμός
ü να είναι φιλόδοξος και πρόθυμος να ρισκάρει προς όφελος του σχολείου
ü να δημιουργεί ένα συγκεκριμένο σχέδιο για κάθε σχολική χρονιά με στόχους και αναμενόμενα αποτελέσματα
ü να προσδιορίζει τις εντολές του ως μέρος του συνολικού σχεδιασμού
ü να είναι τολμηρός αλλά και ρεαλιστής στον προγραμματισμό του
ü να γνωρίζει τις ευθύνες του
ü να κατανοεί τα όρια ικανοτήτων τόσο τα δικά του όσο και των στελεχών του σχολείου
Αποτελεσματική Κατανομή Αρμοδιοτήτων
ü να αναθέτει σαφή καθήκοντα σε κάθε στέλεχος με βάση τις δυνατότητες κάθε στελέχους
ü να είναι οι εντολές του σαφείς, ακριβείς και αναλυτικές
ü να εξηγεί τα επιθυμητά αποτελέσματα των εντολών του
ü να ενισχύει την ομαδική εργασία
ü να εμπιστεύεται τα άτομα με τα οποία συνεργάζεται
ü να δέχεται καλοπροαίρετα τυχόν αντίθετες απόψεις των υφισταμένων- συνεργατών του
Έλεγχος-Υλοποίηση Στόχων
ü να καλλιεργεί κλίμα συνεργασίας και αμοιβαιότητας
ü να προσπαθεί να κερδίζει την εμπιστοσύνη των υφιστάμενων-συνεργατών του και όχι διαρκώς να τους επιβάλλεται (κάνοντας κατάχρηση του προνομίου της αρμοδιότητας-δικαιοδοσίας της θέσης)
ü να ενθαρρύνει την πρωτοβουλία και το αίσθημα ευθύνης των υφισταμένων- συνεργατών του μέσα στα όρια ασφάλειας της εργασίας και του ίδιου
ü να ελέγχει (άλλοτε με διακριτικότητα και άλλοτε άμεσα) την εκτέλεση των εντολών του
ü να μην αφήνει τους συναισθηματισμούς να κυριαρχούν
ü να είναι ψύχραιμος κάτω από πίεση
ü να παρεμβαίνει έγκαιρα για τη διόρθωση τυχόν λαθών
ü να αναλαμβάνει προσωπικά την ευθύνη στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν περιθώρια για τη διόρθωση λαθών
ü να μην αφήνει την ηττοπάθεια να καταβάλλει τον ίδιο και την ομάδα
ü να προστατεύει τους υφισταμένους-συνεργάτες του από κάθε αυθαίρετη παρέμβαση από οπουδήποτε και αν προέρχεται αυτή και να τους ανταμείβει ηθικά
ü να ασκεί τις αρμοδιότητες-δικαιοδοσίες της θέσης του σε λογικά όρια
ü να βοηθάει διαρκώς την ομάδα να εκπληρώνει τους στόχους της, χωρίς όμως να τους δίνει την εντύπωση του διαρκούς ελέγχου
ü να αναγνωρίζει και να παραδέχεται την αξία των υφισταμένων-συνεργατών του
ü να καθιερώνει πρότυπα υψηλής ποιότητας μέσα από τη δική του λειτουργία και την ανάθεση ευθυνών
Απολογισμός
ü να κάνει ετήσιο λεπτομερή απολογισμό με τη συνεργασία των συνεργατών του
ü να συζητάει μαζί τους με λεπτομέρεια ποιοι στόχοι επιτεύχθηκαν και ποιοι όχι
ü να εξηγεί τι έγινε σωστά και τι θα μπορούσε να γίνει καλύτερα
ü να τους επιβραβεύει ηθικά
2. ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ (Α.Σ.Δ.Σ.Μ.)
Λόγω του σημαντικού ρόλου που πρέπει να παίξει ο Διευθυντής, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη της ίδρυσης και λειτουργίας Α.Σ.Δ.Σ.Μ. η οποία μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες της μέσω της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. ως τμήμα αυτής.
2.1. Φοίτηση
ü Στη Α.Σ.Δ.Σ.Μ. θα φοιτούν εκπαιδευτικοί (ύστερα από ειδικές εξετάσεις) οι οποίοι θα έχουν την απαραίτητη χρονικά εκπαιδευτική υπηρεσία και επαρκή αξιολόγηση.
ü Ο αριθμός των εισαγομένων στη Α.Σ.Δ.Σ.Μ. θα είναι σύμφωνα με τις ανάγκες.
ü Η διάρκεια φοίτησης στην παραπάνω σχολή θα είναι δύο εξάμηνα, συν ένα εξάμηνο για πρακτική άσκηση - πτυχιακή εργασία.
ü Η πρακτική άσκηση για την πτυχιακή εργασία θα γίνεται σε μία Σχολική Μονάδα (Σ.Μ.). Η Σ.Μ. και το θέμα της πτυχιακής εργασίας θα δηλώνεται από τον ενδιαφερόμενο στη Γραμματεία της Α.Σ.Δ.Σ.Μ. με την έναρξη του 2ου εξαμήνου (το θέμα της πτυχιακής εργασίας θα επιλέγεται από ένα θεματολόγιο που θα καταρτίσει η Α.Σ.Δ.Σ.Μ., αλλά θα μπορεί και ένα θέμα ιδιαιτερότητας που αφορά στη συγκεκριμένη Σ.Μ.).
ü Η πτυχιακή εργασία θα αξιολογείται από μία ειδική επιτροπή της Α.Σ.Δ.Σ.Μ. στην οποία θα συμμετέχει και ο Διευθυντής της Σ.Μ. στην οποία έκανε την εργασία του ο εκπαιδευτικός.
ü Στους απόφοιτους θα χορηγείται ειδικός τίτλος.
2.2 Άσκηση Καθηκόντων - Αξιολόγηση
ü Μετά την αποφοίτηση τους θα τοποθετούνται ως Υποδιευθυντές σε Σ.Μ. για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών ετών
ü Κατά τη διάρκεια της θητείας τους ως Υποδιευθυντές, θα υποβάλλουν με τη λήξη κάθε διδακτικού έτους σε ειδική επιτροπή αξιολόγησης της Σ.Μ. όλα τα στοιχεία των δραστηριοτήτων τους.
ü Η αξιολόγηση θα γίνεται από το σύλλογο διδασκόντων της Σ.Μ. (με εισήγηση της ειδικής επιτροπής αξιολόγησης)
ü Στο τέλος της θητείας τους ως Υποδιευθυντές θα αξιολογούνται από:
ü το σύλλογο διδασκόντων της Σ.Μ. (με εισήγηση ειδικής επιτροπής αξιολόγησης)
ü τον προϊστάμενο του Γραφείου (με εισήγηση του συλλόγου διδασκόντων)
ü το Διευθυντή της Εκπαιδευτικής Περιφέρειας (με εισήγηση του προϊσταμένου του Γραφείου)
ü Αν ο μέσος όρος της αξιολόγησης είναι ικανοποιητικός θα ξεκινάει η διαδικασία επιλογής και τοποθέτησης τους ως Διευθυντές Σ.Μ. για τέσσερα χρόνια (1η θητεία).
ü Κατά τη διάρκεια της θητείας τους ως Διευθυντές, θα υποβάλλουν με τη λήξη κάθε διδακτικού έτους σε ειδική επιτροπή αξιολόγησης της Σ.Μ. όλα τα στοιχεία των δραστηριοτήτων τους και θα αξιολογούνται από το σύλλογο διδασκόντων της Σ.Μ. (με εισήγηση της ειδικής επιτροπής αξιολόγησης)
ü Οι Διευθυντές δε θα διδάσκουν μαθήματα.
ü Οι Διευθυντές για να έχουν μια σχέση άμεσης επικοινωνίας με τους μαθητές, θα μπορούν να προγραμματίζουν και να πραγματοποιούν για όλους τους μαθητές διαλέξεις-συζητήσεις με θέματα εκπαιδευτικά, παιδαγωγικά, κοινωνικά, καινοτόμα προγράμματα, και άλλα θέματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση και την κοινωνική τους παράσταση.
ü Για τις επόμενες θητείες, ως Διευθυντές, θα αξιολογούνται από:
ü το σύλλογο διδασκόντων της Σ.Μ. (με εισήγηση ειδικής επιτροπής αξιολόγησης)
ü τον προϊστάμενο του Γραφείου (με εισήγηση του συλλόγου διδασκόντων)
ü το Διευθυντή της Εκπαιδευτικής Περιφέρειας (με εισήγηση του προϊσταμένου του Γραφείου)
3. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΠΟΥΔΩΝ(Σ.Σ.)
ü Επειδή η εκπαίδευση είναι χώρος ιδιαίτερα ευαίσθητος με λεπτές ισορροπίες, επιβάλλεται σε κάθε σχολική μονάδα η παράλληλη λειτουργία ενός συμβουλίου σπουδών.
ü Ένας νέος θεσμός πολύ ουσιαστικός και αποτελεσματικός στην εκπαιδευτική διαδικασία.
3.1. Σύνθεση Συμβουλίου Σπουδών
ü Πρόεδρος (ο/η Υποδιευθυντής /ντρια)
ü Συντονιστές (ένας εκπαιδευτικός από κάθε Τομέα και ένας Γενικής Παιδείας)
ü Γραμματέας (ένας εκπαιδευτικός)
3.2. Αρμοδιότητες Συμβουλίου Σπουδών
ü να ενημερώνει-καθοδηγεί τους νεοδιόριστους, αναπληρωτές και ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς
ü να ενημερώνει τους εκπαιδευτικούς ό,τι αφορά στα ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα
ü να κατανέμει σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς τις ώρες διδασκαλίας
ü να επικυρώνει τον προγραμματισμό διδακτέας ύλης
ü να εισηγείται τη διδασκαλία ενοτήτων εκτός αναλυτικού προγράμματος
ü να πραγματοποιεί υποδειγματικές διδασκαλίες
ü να προγραμματίζει, με τους υπεύθυνους τομέων του Σ.Ε.Κ., τις εκπαιδευτικές επισκέψεις σε εργασιακούς χώρους
ü να προγραμματίζει τις εκπαιδευτικές επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ.
ü να αξιολογεί τις εκπαιδευτικές επισκέψεις
ü να προγραμματίζει παιδαγωγικές συναντήσεις με σχολικούς συμβούλους
ü να προγραμματίζει συναντήσεις με τις παιδαγωγικές επιτροπές της Σ.Μ.
ü να προγραμματίζει συναντήσεις με παραγωγικούς φορείς (εργοδοσία – εργαζόμενοι)
ü να προγραμματίζει συναντήσεις με το σύλλογο γονέων και με τις μαθητικές κοινότητες
ü να αξιολογεί την ύλη που διδάχθηκε
ü να αξιολογεί τη λειτουργία της Σ.Μ. με τη λήξη του διδακτικού έτους και υποβάλλει σχετική έκθεση στο Διευθυντή της Σ.Μ.
3.3. Συνεδριάσεις Συμβουλίου Σπουδών
ü Το Σ.Σ. θα συνεδριάζει τακτικά μία φορά το μήνα εκτός ωραρίου διδασκαλίας των μαθημάτων και έκτακτα όποτε κρίνεται απαραίτητο.
3.4. Αποφάσεις Συμβουλίου Σπουδών
ü Οι αποφάσεις – εισηγήσεις του Σ.Σ. θα υποβάλλονται στο Διευθυντή της Σ.Μ., ο οποίος θα τις θέτει για συζήτηση στο σύλλογο των διδασκόντων.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Η παρούσα ανακοίνωση αναφέρεται σε ένα ειδικό θέμα, που αφορά στη διοίκηση του υπό ίδρυση νέου είδους σχολείου της Δημόσιας Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, και περιέχει μια πρόταση για ουσιαστική διοίκηση των Τομέων και ειδικοτήτων. Η πρόταση αυτή παρέχεται με τη μορφή οργανωτικών σχημάτων, είναι ανεξάρτητη από την υπόλοιπη δομή του νέου σχολείου, και διευκολύνει τη σύνδεση του Σχολικού Συμβούλου με τους εκπαιδευτικούς της ειδικότητάς του.
Ήδη, και με βάση τα υπάρχοντα μέχρι σήμερα στοιχεία, είναι γνωστό ότι ο νέος τύπος σχολείου θα είναι το Επαγγελματικό Λύκειο, αναβαθμισμένο ως προς τον προηγούμενο τύπο, του Τεχνικού Επαγγελματικού Εκπαιδευτηρίου. Το Επαγγελματικό Λύκειο, όποια και αν είναι η υπόλοιπη δομή του, ασφαλώς θα έχει Τομείς και ειδικότητες (ή, έστω, μόνο Τομείς), οι οποίοι θα αντιστοιχούν σε επαγγέλματα, ή επαγγελματικές εξειδικεύσεις, ή ομάδες επαγγελμάτων, ή, ακόμα, και σε ομάδες γνωστικών πεδίων ή γνωστικών αντικειμένων.
Η πρότασή μας είναι ότι σε κάθε Τομέα αντίστοιχης επαγγελματικής κατεύθυνσης θα πρέπει να υπάρχει ένας Προϊστάμενος, που θα προΐσταται συνολικά του Τομέα και θα έχει την πλήρη εποπτεία θεωρίας και εργαστηρίου, και όχι μόνο του εργαστηρίου, όπως έχει ο σημερινός Προϊστάμενος Τομέα ΣΕΚ. Επίσης, κάθε ειδικότητα Τομέα θα πρέπει να έχει το δικό της εργαστήριο, οπότε και τα μαθήματα σχεδίου θα πρέπει να ενταχθούν στα εργαστηριακά.
ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Σύμφωνα με την παλαιότερη νομοθεσία (Ν. 576/1977), που ίσχυε μέχρι το 1985, σε κάθε Τεχνικό και Επαγγελματικό Λύκειο, και Τεχνική Επαγγελματική Σχολή, υπήρχε ένας Προϊστάμενος για κάθε Τμήμα (αντίστοιχο με το σημερινό Τομέα), π.χ. Προϊστάμενος Μηχανολογικού Τμήματος, Προϊστάμενος Ηλεκτρολογικού Τμήματος, ο οποίος στην ιεραρχική κλίμακα βρισκόταν αμέσως κάτω από τον Διευθυντή του Τεχνικού ή Επαγγελματικού Λυκείου, και είχε περίπου το ρόλο του σημερινού Υποδιευθυντή της σχολικής μονάδας. Ο Προϊστάμενος αυτός διοικούσε το Τμήμα (Τομέα) στο σύνολό του, σε θέματα και εργαστηρίου και θεωρίας, και αντιπροσώπευε τους καθηγητές της ειδικότητάς του στη Διεύθυνση του σχολείου. Κάτω από τον Προϊστάμενο βρισκόταν, ιεραρχικά, οι καθηγητές της αντίστοιχης ειδικότητας και ο υπεύθυνος εργαστηρίου (εικ. 1). Η κατάργηση του Προϊσταμένου Τμήματος (ή Τομέα) με το Ν. 1566/85 σήμανε την υποβάθμιση της παρεχόμενης τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης στο ΤΕΛ – ΤΕΣ και στο ΤΕΕ, αφού η Πολιτεία δεν ανεγνώριζε, δια της κατάργησης του Προϊσταμένου Τομέα, την ύπαρξη ιδιαιτεροτήτων μεταξύ των Τομέων, ή έμοιαζε να μην ενδιαφέρεται γιαυτές τις ιδιαιτερότητες, εφόσον ο θεσμός του Τομέα διατηρήθηκε, αλλά ο επικεφαλής Προϊστάμενος καταργήθηκε.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Με το Ν. 1566/85 δημιουργήθηκαν ως διοικητικές σχολικές μονάδες τα ΤΕΛ, ΤΕΣ (που μετά το 1998 αντικαταστάθηκαν από τα ΤΕΕ) και τα ΣΕΚ. Στα ΣΕΚ υπάγονται, μέχρι και σήμερα, οι Τομείς ΣΕΚ, οι οποίοι είναι διοικητικές μονάδες εντός του ΣΕΚ. Κάθε Τομέας ΣΕΚ περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα εργαστήρια που μπορεί να ανήκουν σε διαφορετικούς Τομείς του Τεχνικού Επαγγελματικού Λυκείου (σήμερα ΤΕΕ) (εικ. 2).
Με το Ν. 1566/85, οι εκπαιδευτικοί του ΤΕΛ ,ΤΕΣ, ΤΕΕ, υπάγονται απευθείας στους Διευθυντές και Υποδιευθυντές, χωρίς να ομαδοποιούνται σε ομάδες εκπαιδευτικών της ίδιας ειδικότητας, ή του ίδιου Τομέα, με αποτέλεσμα οι εκπαιδευτικοί ενός Τομέα να μην εκπροσωπούνται στο σύνολό τους προς το Διευθυντή του Σχολείου, και ο Τομέας να μένει ακέφαλος (εικ. 3). Για παράδειγμα, οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν τα μαθήματα ειδικότητας του Μηχανολογικού Τομέα, και, συνήθως είναι της ίδιας ειδικότητας, δηλαδή Μηχανολόγοι, δεν αντιμετωπίζονται ως ιδιαίτερη ομάδα σε σχέση με άλλους άλλων ειδικοτήτων (Ηλεκτρολόγους, Οικονομολόγους, κ. ά), και σε σχέση με τους εκπαιδευτικούς των μαθημάτων Γενικής Παιδείας, με αποτέλεσμα, σε πολλές περιπτώσεις, να μην αναγνωρίζονται τα επιμέρους ιδιαίτερα προβλήματα και οι ανάγκες κάθε Τομέα σε θέματα μαθημάτων θεωρίας και να μην αντιμετωπίζονται. Επιπλέον, υπάρχουν εργαστήρια τα οποία ανήκουν στα ΤΕΕ και όχι στα ΣΕΚ, και τα οποία μοιραία διοικούνται τυπικά απευθείας από το Διευθυντή του ΤΕΕ, χωρίς να την ευθύνη κάποιου εκπαιδευτικού του αντίστοιχου Τομέα, ο οποίος να γνωρίζει το αντικείμενο, όπως γινόταν με τον Προϊστάμενο Τομέα πριν το 1985.
Στο διοικητικό σχήμα του ΣΕΚ υπάρχουν οι Προϊστάμενοι Τομέα ΣΕΚ (και όχι απλώς Προϊστάμενοι Τομέα), στους οποίους μπορεί να υπάγονται περισσότερα από ένα εργαστήρια διαφορετικών Τομέων του ΤΕΕ, δηλαδή διαφορετικών αντίστοιχων επαγγελματικών κατευθύνσεων ( εικ. 4). Έτσι, παρουσιάζεται το ανεπίτρεπτο φαινόμενο, ένας π.χ. Πολιτικός Μηχανικός να είναι Προϊστάμενος ενός Τομέα ΣΕΚ στον οποίο υπάγονται τα εργαστήρια των Ηλεκτρολόγων, Γεωπόνων και Δομικών (Κτιριακών) (εικ. 5). Ο Προϊστάμενος αυτός δεν έχει την παραμικρή ιδέα για τα εργαστήρια των Ηλεκτρολόγων και Γεωπόνων των οποίων όμως κατά το νόμο προΐσταται, πιθανότατα δε, να μην ενδιαφέρεται για τα εργαστήρια αυτά όσο θα ενδιαφέρεται για το εργαστήριο της δικής του ειδικότητας. Το αποτέλεσμα αυτής της συγκεκριμένης αβελτηρίας του προηγούμενου νομοθετικού πλαισίου, είναι ότι, σε πολλές περιπτώσεις, ο Προϊστάμενος Τομέα ΣΕΚ δεν μπορεί να ασκήσει ουσιαστικά διοικητικά καθήκοντα στα θέματα υποδομής και λειτουργίας του εργαστηρίου, παρά μόνον στα πλαίσια μιας τυπικής γραφειοκρατίας. Το κενό αυτό δεν μπορεί να καλύψει ούτε ο Υπεύθυνος Εργαστηρίου, επειδή η αρμοδιότητά του αφορά μόνο την υλικοτεχνική υποδομή και τον εξοπλισμό του εργαστηρίου και όχι τη χρήση αυτής της υποδομής και τη λειτουργία του εργαστηρίου.
Με το σημερινό οργανωτικό σχήμα της διοίκησης του ΣΕΚ καταστρατηγούνται δύο αρχές οργάνωσης και διοίκησης (εικ. 6): Η πρώτη είναι μία από τις βασικές αρχές οργάνωσης, που είναι η αρχή εξειδίκευσης και κατανομής της εργασίας: Η εργασία των Διευθυντών και Υποδιευθυντών ΣΕΚ, που είναι διοικητικοί προϊστάμενοι στο ΣΕΚ, δεν εξειδικεύεται και δεν κατανέμεται περαιτέρω σε ειδικούς κάθε Τομέα αντίστοιχης επαγγελματικής κατεύθυνσης, αλλά κατανέμεται στους Προϊσταμένους Τομέα ΣΕΚ, οι οποίοι ασκούν και αυτοί καθήκοντα μόνον διοικητικά – γραφειοκρατικά, όπως οι Διευθυντές – Υποδιευθυντές ΣΕΚ. Η δεύτερη είναι μία από τις βασικές αρχές διοίκησης, η αρχή της εποπτείας και ελέγχου. Ο Προϊστάμενος Τομέα ΣΕΚ, όταν προΐσταται εργαστηρίων που ανήκουν σε άλλους επαγγελματικούς Τομείς από τον δικό του (όπως στο παράδειγμα της εικ. 5 που προαναφέραμε), δεν γνωρίζει το αντικείμενο αυτό και, επομένως, δεν μπορεί να εποπτεύσει και να ελέγξει την εργασία των καθηγητών - Υπεύθυνων εργαστηρίου οι οποίοι υπάγονται σε αυτόν. Μπορεί να δέχεται ή να απορρίπτει τις εισηγήσεις τους για τις ανάγκες της υλικοτεχνικής υποδομής και για τη λειτουργία του εργαστηρίου τους, χωρίς να γνωρίζει περί τίνος ακριβώς πρόκειται, εφόσον είναι άσχετος με το γνωστικό αντικείμενο που διδάσκεται στο εργαστήριο.
ΝΕΑ ΠΡΟΤΑΣΗ : ΕΝΑΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΤΟΜΕΑ
Για να διορθωθούν τα προβλήματα που προαναφέραμε, θα πρέπει να καταργηθούν οι Προϊστάμενοι Τομέα ΣΕΚ, οι οποίοι δεν μπορούν να προσφέρουν ουσιαστικό έργο. Αντί αυτών, προτείνουμε, σε κάθε Τομέα του υπό ίδρυση Επαγγελματικού Λυκείου να υπάρχει ένας Προϊστάμενος που θα προΐσταται συνολικά του Τομέα, και σε θέματα θεωρίας και σε θέματα εργαστηρίου, για να σταματήσει και ο, ανεπίτρεπτος, κατά την άποψή μας, διαχωρισμός εργαστηρίου και θεωρίας. Οι ειδικότητες κάθε Τομέα θα έχουν το δικό τους εργαστήριο, με τον αντίστοιχο υπεύθυνο εργαστηρίου. Θα υπάρχει, επομένως, αμφιμονοσήμαντη αντιστοιχία ανάμεσα σε Τομέα – Προϊστάμενο και ανάμεσα σε Ειδικότητα Τομέα – Εργαστήριο (εικ. 7). Με τον τρόπο αυτό ειδικότητες για τις οποίες δεν προβλέπεται σήμερα εργαστήριο, αν και έχουν εργαστηριακά μαθήματα, όπως π.χ. για την ειδικότητα Σχεδιαστών με Η/Υ του Τομέα Κατασκευών, θα αποκτήσουν εργαστήριο με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που αυτό συνεπάγεται, όπως η δυνατότητα αγοράς εξοπλισμού (σχεδιαστήρια κ. ά.).Παράλληλα θα πρέπει τα μαθήματα Σχεδίου να ενταχθούν στα εργαστηριακά και να μην υπάρχει ο σημερινός διαχωρισμός μαθημάτων Σχεδίου και Εργαστηρίου, εφόσον και στις δύο περιπτώσεις διδάσκονται δεξιότητες, γίνεται εφαρμογή θεωρίας, και, το κυριότερο, χρησιμοποιείται εξοπλισμός εργαστηριακού χαρακτήρα.
Σε κάθε επιχείρηση, σε κάθε οργανισμό, σε κάθε υπηρεσία του Δημόσιου Τομέα, και, γενικά σε κάθε οικονομική μονάδα, υπάρχουν δύο τμήματα, το επιχειρησιακό, που ασχολείται με το λόγο ύπαρξης της μονάδας, και η διοικητική και οικονομική υποστήριξη, που ασχολείται με την εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της μονάδας. Στα σημερινά ΤΕΕ, έχει δοθεί βαρύτητα στη διοικητική και οικονομική υποστήριξη, με την οποία ασχολούνται Διευθυντές, Υποδιευθυντές ΤΕΕ και ΣΕΚ, και Προϊστάμενοι Τομέα ΣΕΚ (εικ. 8). Όλοι αυτοί ασκούν διοικητικό έργο στον τομέα της διοικητικής και οικονομικής υποστήριξης, ενώ δεν μπορούν να έχουν γνώμη σε θέματα διδασκαλίας, όπως π.χ. στις ανάγκες χρήσης της υλικοτεχνικής υποδομής του σχολείου από έναν καθηγητή ειδικότητας σε ένα συγκεκριμένο μάθημα, πράγμα που μόνο ο αντίστοιχος Προϊστάμενος του Τομέα γνωρίζει. Επομένως, στις σημερινές μονάδες Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης επικρατεί ένας άκρατος διοικητισμός, και παραμελείται η ουσία της εκπαίδευσης που είναι η φροντίδα του σχολείου για τη σωστή διεξαγωγή του μαθήματος. Για οποιοδήποτε πρόβλημα διδασκαλίας (χρήση εξοπλισμού, εκπαιδευτικές επισκέψεις, διδασκαλία θεωρίας έξω από την αίθουσα, κ. ά.), ο διδάσκων καθηγητής ειδικότητας προσφεύγει στους Δ/ντές – Υποδ/ντές ΤΕΕ και ΣΕΚ, και στον Προϊστάμενο Τομέα ΣΕΚ, οι οποίοι, επειδή συνήθως ανήκουν σε άλλο κλάδο και ειδικότητα, αδυνατούν να κατανοήσουν το πρόβλημα και περιορίζονται στον εντοπισμό και την ερμηνεία της σχετικής με το πρόβλημα νομοθεσίας. Η νομοθεσία, όμως, είναι αδύνατο να προβλέψει όλα τα προβλήματα, και γιαυτό χρειάζεται η γνωμοδότηση και η απόφαση του ειδικού στο ζήτημα στελέχους εκπαίδευσης, που είναι ο Προϊστάμενος Τομέα, και όχι ο σημερινός Προϊστάμενος Τομέα ΣΕΚ, ο οποίος, εξάλλου μπορεί να ασχοληθεί μόνο με θέματα εργαστηρίου.
Στο Επαγγελματικό Λύκειο, ο Προϊστάμενος Τομέα θα αναλάβει την εποπτεία και υποστήριξη του επιχειρησιακού τμήματος, δηλαδή θα εποπτεύει και θα υποστηρίζει το εκπαιδευτικό έργο των καθηγητών ειδικότητας και των υπευθύνων εργαστηρίου, και θα ασχολείται τόσο με τα θεωρητικά, όσο και με τα εργαστηριακά μαθήματα, στο σύνολό τους. Οι Διευθυντές και Υποδιευθυντές Επαγγελματικού Λυκείου και ΣΕΚ θα συνεχίσουν να ασχολούνται με τη διοικητική και οικονομική υποστήριξη (εικ. 8). Με τον τρόπο αυτό, θα υπάρχει και στην πράξη ενιαία αντιμετώπιση θεωρίας και εργαστηρίου, εφόσον ο Προϊστάμενος Τομέα θα είναι αυτός που θα συντονίζει και θα κατευθύνει τις ενέργειες των καθηγητών του Τομέα και στο εργαστήριο και στη θεωρία.
ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
Κατά το νέο, προτεινόμενο οργανόγραμμα διοίκησης του Επαγγελματικού Λυκείου, οι Προϊστάμενοι Τομέα (ένας για κάθε Τομέα), θα υπάγονται στους Διευθυντές Επαγγελματικού Λυκείου και ΣΕΚ, και μπορούν να ανήκουν οργανικά στο ΣΕΚ, θα συμμετέχουν όμως και στους δύο Συλλόγους, του Λυκείου και του ΣΕΚ, όπως γίνεται σήμερα με τους καθηγητές που διδάσκουν εργαστηριακά μαθήματα. Και στο Λύκειο και στο ΣΕΚ, οι Προϊστάμενοι θα έχουν την ευθύνη εποπτείας των καθηγητών που διδάσκουν τα μαθήματα ειδικότητας στον Τομέα τους, και των υπευθύνων εργαστηρίου του Τομέα τους (και μόνο). Έτσι, οι δύο Διευθυντές, Επαγγελματικού Λυκείου και ΣΕΚ, θα αναθέτουν τη διοικητική και οικονομική υποστήριξη στους αντίστοιχους Υποδιευθυντές, ενώ την επιχειρησιακή εποπτεία και τα επιμέρους ζητήματα κάθε Τομέα στους Προϊσταμένους Τομέα (εικ. 9).
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ ΤΟΜΕΑ
Κατά την προτεινόμενη επαναφορά του θεσμού του Προϊσταμένου Τομέα Επαγγελματικού Λυκείου, αυτός θα έχει όλες τις αρμοδιότητες που είχε πριν το 1985. Ειδικότερα καθήκοντα και αρμοδιότητες των Προϊσταμένων Τομέα του Επαγγελματικού Λυκείου μπορεί να είναι (εικ. 10):
α) Οι αναθέσεις των μαθημάτων στην αρχή της σχολικής περιόδου γίνονται από το Σύλλογο των καθηγητών. Στην πράξη, όμως, οι αναθέσεις των μαθημάτων ειδικότητας προτείνονται από τους καθηγητές που διδάσκουν τα μαθήματα κάθε Τομέα και επικυρώνονται κατά τη συνεδρίαση του Συλλόγου, ενώ σε περίπτωση προβλήματος η υπουργική απόφαση στο ΦΕΚ 1340/τ. Β/16-10-2002 προβλέπει ότι το πρόβλημα επιλύεται από το Διευθυντή και τον αρμόδιο Σχολικό Σύμβουλο. Ο Προϊστάμενος Τομέα θα μπορούσε να συντονίζει και να προΐσταται σε μια εσωτερική, τυπική ή άτυπη, συνεδρίαση των εκπαιδευτικών του Τομέα, όπου θα διαμορφώνεται η εισήγηση προς το Σύλλογο των καθηγητών για τις αναθέσεις των μαθημάτων ειδικότητας. Θα μπορεί, επίσης, να συμμετέχει με το Διευθυντή του Λυκείου και τον αρμόδιο Σχολικό Σύμβουλο στη διαδικασία επίλυσης των προβλημάτων σε περίπτωση αδυναμίας του Συλλόγου των καθηγητών να αποφασίσει για την κατανομή των μαθημάτων.
β) Η εποπτεία των εργαστηρίων του Τομέα, την οποία έχει και ο σημερινός Προϊστάμενος Τομέα ΣΕΚ, με τη διαφορά ότι ο προτεινόμενος Προϊστάμενος θα έχει την εποπτεία των εργαστηρίων της ειδικότητάς του και μόνο, αφού σε κάθε Τομέα του Επαγγελματικού Λυκείου θα υπάρχει ένας Προϊστάμενος.
γ) Η εποπτεία διανομής βιβλίων στους μαθητές του Τομέα, η οποία θα πρέπει να συνδυαστεί με την ευθύνη του Προϊσταμένου για δημιουργία και διατήρηση ιδιαίτερης μικρής βιβλιοθήκης με μια σειρά διδακτικών βιβλίων της σχολικής περιόδου, καθώς και με άλλα βιβλία που θα βοηθούν τους διδάσκοντες του Τομέα στο έργο τους.
δ) Ο Προϊστάμενος Τομέα θα είναι ο σύνδεσμος μεταξύ των εκπαιδευτικών της ειδικότητας και του αντίστοιχου Σχολικού Συμβούλου. Θα παραλαμβάνει τις οδηγίες του Συμβούλου και θα έχει την εποπτεία εφαρμογής τους, και αντιστρόφως, θα βοηθά τους καθηγητές στην επικοινωνία τους με το Σύμβουλο.
ε) Θα έχει την ενιαία εποπτεία σε θέματα λειτουργίας του Τομέα και στη θεωρία και στο εργαστήριο, και θα επιλύει προβλήματα που ανακύπτουν, ενώ, σε συνεργασία με τους άλλους Προϊσταμένους, θα εισηγείται στο Διευθυντή του Λυκείου και του ΣΕΚ, για θέματα που αφορούν περισσότερους από έναν Τομείς.
Με βάση τα παραπάνω, ο Προϊστάμενος Τομέα Επαγγελματικού Λυκείου θα αποτελεί τον ενδιάμεσο μεταξύ αφενός της διοίκησης του Λυκείου (Διευθυντής) και της Επιστημονικής – Παιδαγωγικής καθοδήγησης (Σχολικός Σύμβουλος), και, αφετέρου των εκπαιδευτικών των τεχνικών - επαγγελματικών ειδικοτήτων του Τομέα (εικ.11).
Σε περίπτωση κατάργησης του θεσμού του ΣΕΚ, οι Προϊστάμενοι Τομέα θα υπάγονται στο Διευθυντή του Επαγγελματικού Λυκείου και θα αναλάβουν το επιχειρησιακό τμήμα του σχολείου, ενώ οι Υποδιευθυντές τη διοικητική και οικονομική υποστήριξη (εικ. 12). Σε περίπτωση διατήρησης των ΣΕΚ, οι Προϊστάμενοι Τομέα θα ανήκουν στο ΣΕΚ και θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τους Υποδιευθυντές των ΣΕΚ και τους Προϊσταμένους Τομέα ΣΕΚ, των οποίων το έργο σήμερα είναι περιορισμένο και δεν δικαιολογεί τη διατήρησή τους.
ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΠΟΥ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
|
|
|
ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ |
|
Δ/νσεις &
Υπουργείο |
|
Παιδαγωγικό
Ινστιτούτο |
|
Οικονομικό |
|
Νομικό |
|
Τοπική Κοινωνία
(Δήμοι, Νομαρχίες) |
|
Ευρωπαϊκά
προγράμματα
|
|
Χρηματοδοτήσεις |
|
Αγορά εργασίας |
|
|
|
ΣΧΟΛΙΚΗ
ΜΟΝΑΔΑ |
|
Σύλλογος
Διδασκόντων |
|
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ |
|
Διεύθυνση |
|
Μαθητικό Δυναμικό |
|
Διοικητικές
υποστηρικτικές υπηρεσίες |
|
Γνώσεις |
|
Εγκαταστάσεις |
Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΩΣ ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
|
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
• εκπαιδευτικές
• παιδαγωγικές
• διοικητικές
δραστηριότητες |
|
ΕΙΣΡΟΕΣ
•
μαθητές
•
εκπαιδευτικοί
•
γνώσεις
•
προγράμματα
•
υλικοτεχνική υποδομή
•
εγκαταστάσεις |
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΙΣΣΑΒΩΝΑΣ (23-24/3/2000)
Ø Βασική προτεραιότητα της Ε.Ε. η ανάπτυξη της κοινωνίας που θα βασίζεται στη γνώση
Ø Η γνώση βασικός παράγοντας για μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα
Ø Παροχή εκπαίδευσης υψηλότερης ποιότητας
Ø Ευκαιρίες ανανέωσης των γνώσεων σε όλη τη διάρκεια του βίου των πολιτών τη Ε.Ε.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Ø Βελτίωση ποιότητας σχολικής εκπαίδευσης
Ø Προαγωγή της διακρατικής συνεργασίας και των ανταλλαγών μεταξύ σχολικών ιδρυμάτων
Ø Ενθάρρυνση καινοτομιών στις παιδαγωγικές μεθόδους και στα παιδαγωγικά υλικά
Ø Προαγωγή της διακρατικής διάδοσης της ορθής πρακτικής και των καινοτομιών στον τομέα της διοίκησης σχολικών ιδρυμάτων
Ø Ανάπτυξη και διάδοση μεθόδων καταπολέμησης του εκπαιδευτικού αποκλεισμού και της σχολικής αποτυχίας
Ø Προαγωγή της ενσωμάτωσης μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Ø Προαγωγή ίσων ευκαιριών σε όλους τους εκπαιδευτικούς τομείς
Ø Προαγωγή χρήσης τεχνολογιών, πληροφορίας και επικοινωνίας στη σχολική εκπαίδευση και κατάρτιση προσωπικού που ασχολείται στον αντίστοιχο εκπαιδευτικό τομέα
Ø Βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας των ευρωπαϊκών γλωσσών ως ξένων γλωσσών
Ø Βελτίωση των παιδαγωγικών δεξιοτήτων των καθηγητών ξένων γλωσσών
Ø Αύξηση αριθμού διδασκομένων ξένων γλωσσών
Ø Προαγωγή μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης όσον αφορά τους διάφορους πολιτισμούς
Ø Ανάπτυξη πρωτοβουλιών διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στον τομέα της σχολικής εκπαίδευσης
Ø Υποστήριξη καταπολέμησης ρατσισμού και ξενοφοβίας
Ø Βελτίωση δεξιοτήτων των διδασκόντων στο πεδίο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης
ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΣΩ :
Ø Ενδυνάμωσης της ευρωπαϊκής διάστασης σε θέματα εκπαίδευσης, ταυτόχρονα με την προώθηση της ισότητας των ευκαιριών
Ø Προώθησης της εκμάθησης των γλωσσών της Ε.Ε.
Ø Προώθησης της συνεργασίας και της κινητικότητας, καθώς και της εξάλειψης των εμποδίων
Ø Ενίσχυσης της εκπαιδευτικής καινοτομίας και της διερεύνησης των θεμάτων κοινού πολιτικού ενδιαφέροντος
ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
Ø Ατομική κινητικότητα
Ø Πειραματικά σχέδια
Ø Ευρωπαϊκά δίκτυα
Ø Προώθηση γλωσσικής ικανότητας
Ø Χρήση τεχνολογιών, πληροφοριών, επικοινωνιών
Ø Ανάλυση και μελέτες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ( ενδεικτική παρουσίαση)
n ΣΩΚΡΑΤΗΣ II
n LEONARDO
Α. ΣΩΚΡΑΤΗΣ II
Σημαντικά δεδομένα
• Διάρκεια 7 έτη (1/1/2000 – 31/12/2006)
• Συνολικός προϋπολογισμός 1850 εκατ. €
• Συμμετοχή 31 συνολικά χωρών
• Φιλοδοξία του προγράμματος η ανάπτυξη της Ευρώπης της γνώσης μέσω της προώθησης της δια βίου εκπαίδευσης, της πρόσβασης όλων στην εκπαίδευση, της απόκτησης τυπικών προσόντων και αναγνωρισμένων δεξιοτήτων
• Περιλαμβάνει δυο κύρια είδη δράσεων
ý Δράσεις που αφορούν τα τρία βασικά στάδια της εκπαίδευσης (σχολική, τριτοβάθμια και εκπαίδευση ενηλίκων)
ý Δράσεις που αφορούν μέτρα σε τομείς όπως οι γλώσσες, οι τεχνολογίες των πληροφοριών και επικοινωνιών, οι ανταλλαγές πληροφοριών, η καινοτομία, η διάδοση των αποτελεσμάτων, οι κοινές δράσεις
Ι. COMENIUS (Σχολική Εκπαίδευση)
• COMENIUS 1 Συμπράξεις σχολικών ιδρυμάτων
• COMENIUS 2 Κατάρτιση του εκπαιδευτικού προσωπικού των σχολείων
• COMENIUS 3 Δίκτυα Comenius
COMENIUS 1.ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΩΝ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ
Ø Σχέδια για σχολικά ιδρύματα
Ø Σχέδια για εκμάθηση γλωσσών
Ø Σχέδια για ανάπτυξη σχολικών ιδρυμάτων
Ø Υποδοχή βοηθού καθηγητή γλωσσών
Ø Προπαρασκευαστικές επισκέψεις
|
|
Σχολικά ιδρύματα |
Εκμάθηση γλωσσών |
Ανάπτυξη σχολικών ιδρυμάτων |
|
Με επίκεντρο μαθητή |
* |
* |
|
|
Με επίκεντρο σχολικό ίδρυμα |
|
|
* |
|
Σύμπραξη |
πολυμερής |
διμερής |
πολυμερής |
|
Διάρκεια σχεδίου |
3 συνεχή έτη κατά ανώτατο όριο |
Κανονικά 1 σχολικό έτος |
3 συνεχή έτη κατά ανώτατο όριο |
COMENIUS 2.ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ
2.2. ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ
|
|
Επιλέξιμα άτομα |
Κατηγορία δραστηριότητας κατάρτισης |
Περίοδος παραμονής σε άλλη χώρα |
Υποτροφία σε € |
|
Α. |
Μαθητευόμενοι καθηγητές (ανεξαρτήτου γνωστικού αντικειμένου) |
Αρχική κατάρτιση διδασκόντων |
1 - 10 εβδομάδες |
500 € |
|
Β. |
Μέλλοντες καθηγητές ξένων γλωσσών |
Περίοδος άσκησης καθηγητών γλωσσών COMENIUS |
3 - 8 μήνες |
Ποικίλλει |
|
Γ. |
Διδάσκοντες οποιουδήποτε γνωστικού αντικειμένου και λοιπές κατηγορίες προσωπικού σχολικής εκπαίδευσης |
Προγράμματα ενδοϋπηρεσιακής κατάρτισης (ενδεχομένως και τοποθέτηση σε εμπορικές ή βιομηχανικές επιχειρήσεις) |
1 - 4 εβδομάδες
(καθηγητές γλωσσών 2-4 εβδομάδες) |
500-1500 € |
Β. LEONARDO
• Βελτίωση δεξιοτήτων και ικανοτήτων των ατόμων, ιδίως των νέων, που διανύουν περίοδο αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης
• Βελτίωση ποιότητας συνεχούς επαγγελματικής κατάρτισης
• Προώθηση και διερεύνηση της συμβολής της επαγγελματικής κατάρτισης στη διαδικασία της καινοτομίας, ώστε να ενισχυθούν η ανταγωνιστικότητα και το επιχειρηματικό πνεύμα και με τον τρόπο αυτό η δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης
• ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΥΝ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
v Κινητικότητα
v Δοκιμαστικά σχέδια (θεματικές ενέργειες)
v Γλωσσικές ικανότητες
v Διακρατικά δίκτυα
v Υλικό αναφοράς
– Διακρατικά έργα τοποθετήσεων
– Διακρατικά έργα ανταλλαγών
– Επισκέψεις μελέτης
ü Στην Ελλάδα Εθνικός αρμόδιος φορέας είναι η Εταιρία Επαγγελματικής Κατάρτισης Α.Ε.
ü Για το Τ.Ε.Ε. πληροφορίες παρέχει η Δ/νση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων ΥΠΕΠΘ, τμήμα Β’ προγραμμάτων e-mail : Europe@Ypepth.gr
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ - ΔΥΝΑΜΙΚΗ
Α. ΣΤΙΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ – ΜΑΘΗΤΕΣ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
§ Γνωριμία με συστήματα επαγγελματικής κατάρτισης και δυνατότητα συγκριτικής ανάλυσης
§ Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας
§ Βελτίωση του βαθμού εξειδίκευσης
§ Πρόσβαση σε νέους τεχνολογικούς χώρους
§ Απόκτηση νέων εμπειριών (θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο)
§ Πρόσβαση σε εφαρμοσμένες γνώσεις
§ Άμεση επαφή με εκπαιδευτικά και παραγωγικά συστήματα
§ Δυνατότητα επαφής και ανταλλαγής απόψεων, γνώσεων και εμπειριών με εκπαιδευτικούς άλλων χωρών
§ Καλύτερη διαχείριση των χρηματοοικονομικών πόρων
§ Προώθηση των δυνατοτήτων και αξιοποίηση των εμπειριών των εκπαιδευτικών από τη συμμετοχή τους στα προγράμματα
§ Βελτίωση στη διαδικασία προγραμματισμού του έργου της σχολικής μονάδας
Β. ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
• Δυνατότητα επίτευξης μεγαλύτερων αποτελεσμάτων με τους διαθέσιμους πόρους
• Διεύρυνση και ουσιαστικοποίηση του ρόλου των τοπικών κοινωνιών
• Καλύτερη επικοινωνία των διαφόρων επιπέδων ιεραρχίας
• Αξιοποίηση Εθνικών και κοινοτικών πόρων που σχετίζονται με την επαγγελματική κατάρτιση και επιμόρφωση
• Υψηλή απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων
• Συνεχής υποστήριξη των σχολικών μονάδων
• Βελτίωση των δομών κατάρτισης και συνεισφορά στην ανάπτυξη κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού
• Δημιουργία σχολικών μονάδων σχετικών με τα τοπικά ενδιαφέροντα απασχόλησης και στη συσχέτιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης με την τοπική αγορά εργασίας
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Ø Η σχολική μονάδα θεωρείται ένα ανοιχτό σύστημα, το οποίο συνδυάζει τους παραγωγικούς συντελεστές (άνθρωποι, προγράμματα, εγκαταστάσεις, υλικοτεχνική υποδομή) με σκοπό το μετασχηματισμό τους σε αποτέλεσμα (γνώσεις, εμπειρίες, συμπεριφορές)
Ø Η αποτελεσματική λειτουργία της σχολικής μονάδας απαιτεί μια συνεχή και δυναμική διαδικασία του προγραμματισμού, της οργάνωσης, της διεύθυνσης και του ελέγχου όλων των παραγωγικών συντελεστών, η οποία οδηγεί στη σωστή λήψη αποφάσεων
Ø Οι εκπαιδευτικές, παιδαγωγικές και διοικητικές δραστηριότητες των σχολείων επηρεάζονται καθοριστικά και από το εξωτερικό περιβάλλον της σχολικής μονάδας
Ø Τα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά προγράμματα αποτελούν σημαντική παράμετρο του ανοιχτού εκπαιδευτικού συστήματος και η εφαρμογή και υλοποίησή τους οδηγεί στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της εκπαιδευτικής δραστηριότητας
Ø Η συμμετοχή της σχολικής μονάδας και του συνόλου της εκπαιδευτικής σχολικής κοινότητας στη δημιουργία συνεργασιών μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και στην ενασχόληση με τα υπάρχοντα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά προγράμματα οδηγεί σε αναβάθμιση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου και στην ανάπτυξη του ανθρώπινου εκπαιδευτικού δυναμικού
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
• http: partbase.eupro.se
• www.en.eun.org/menu/projects/partners.html
• www. europa.eu.int/comm/education/socrates/download.html
• www.socleoyouth.se
• www.iky.gr
• www.ypepth.gr
• www.leonardo.cec.eu.int/psd
• www.europa.eu.int/comm/education/leonardo/leonardo2.eu.html
• www.ep-katartisi.gr
• http:comcdb.programkontoret.se
H Δευτεροβάθμια Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΥΠΕΠΘ, Ν.2640/98) έχει ως βασικό στρατηγικό στόχο το συνδυασμό της γενικής παιδείας με την εξειδικευμένη τεχνική επαγγελματική γνώση, με σκοπό την επαγγελματική ένταξη των αποφοίτων της στην αγορά εργασίας. Το συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο καθορίζει μεταξύ άλλων το σκοπό και το περιεχόμενο των προγραμμάτων διδασκαλίας κατά τομέα και ειδικότητα καθώς και το περιεχόμενο των αναλυτικών προγραμμάτων το οποίο δεν διαφοροποιείται ως προς τη φιλοσοφία του από το αντίστοιχο του Ενιαίου Λυκείου. Δηλαδή, παρέχονται κατακερματισμένες γνώσεις, οι οποίες δεν επιτρέπουν στους μαθητές να ανακαλύψουν τις σχέσεις που συνδέουν τα διάφορα γνωστικά αντικείμενα μεταξύ τους, με αποτέλεσμα, την αδυναμία ανάκλησής τους, σε δεδομένη περίσταση, ιδιαίτερα χώρο της εργασίας.
Διαπιστώνεται, ότι το Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο δεν μπόρεσε να γίνει κοινωνικά αποδεκτό, παρά τη δημιουργία Αναλυτικών Προγραμμάτων και πληθώρας βιβλίων. Υπογραμμίζεται ότι: α) η δομή και το περιεχόμενο σπουδών είναι προσανατολισμένο στην εξειδίκευση, β) δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της απασχόλησης παρά την πληθώρα ειδικοτήτων και τομέων, γ) δεν υπάρχει πλαίσιο μετάβασης των νέων στην επαγγελματική ζωή και δ) ο χαμηλός δείκτης ευελιξίας, σ’ ότι αφορά τις ελεύθερες επιλογές των μαθητών και την υποστήριξή τους με επαγγελματικά προγράμματα.
Γενικά, η σχεδίαση των προγραμμάτων για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση δεν έλαβε υπόψη τις αλλαγές που σημειώνονται στο ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, δηλαδή την:
α) παγκοσμιοποίηση και την έντονη αύξηση του ανταγωνισμού,
β) μαζική διάχυση των νέων τεχνολογιών
γ) αναδιοργάνωση της εργασίας.
Σήμερα στη σχεδίαση των αναλυτικών προγραμμάτων της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης πρέπει να ληφθεί υπόψη:
α) Τη μείωση της εξειδίκευσης και η ενίσχυση των ‘βασικών δεξιοτήτων’ των μαθητών με έμφαση της ικανότητας του ‘μαθαίνω πώς να μαθαίνω’.
β) Τη διευκόλυνση και πιο αποτελεσματική μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην επαγγελματική ζωή μέσα από τη στενότερη σύνδεση του περιεχομένου σπουδών με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το 2000, στο Συμβούλιο της Λισσαβόνας, έθεσε την προτεραιότητα να πρωταγωνιστήσει μέχρι το 2010 στην κοινωνία της γνώσης. Τα χαρακτηριστικά της μάθησης, στην κοινωνίας της γνώσης, διαμορφώνονται, συνοπτικά, στον παρακάτω πίνακα:
|
Πριν |
Στο μέλλον |
|
Βασισμένη στην πληροφόρηση |
Δημιουργία γνώσης / εφαρμογές |
|
Δια μέσου της επανάληψης |
Ανάλυση και σύνθεση |
|
Καθοδηγούμενη από τον δάσκαλο |
Ομαδική μάθηση |
|
Με συγκεκριμένη σειρά (αναλυτικό πρόγραμμα) |
Στη δεδομένη περίσταση και με διαθεματικό τρόπο |
|
Έμφαση στην τυπική εκπαίδευση |
Ποικιλία μοντέλων μάθησης |
|
Κατευθυνόμενη |
Με λήψη πρωτοβουλίας |
|
Μάθηση σε συγκεκριμένη ηλικία |
Κίνητρο, ενδιαφέρον για μάθηση |
|
Τερματισμός μετά τις σπουδές |
Δια βίου Εκπαίδευση |
Στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, στην Ευρώπη, διαπιστώνονται οι παρακάτω αλλαγές (EfVET, Ευρωπαϊκή Σύνοδο της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, Κίνα, 17-21 Μαΐου, 2001, http://www.efvet.org/):
l Ευέλικτα σχολικά συγκροτήματα με στόχο τη διευκόλυνση της προσαρμογής στην ποικιλομορφία των μαθητών και των κοινωνικών αναγκών.
l Επαγγελματική διαχείριση - μέθοδοι ολικής ποιότητας.
l Βελτίωση των μεθόδων πιστοποίησης και αύξησης των επαγγελματικών δικαιωμάτων με αποτέλεσμα την ενίσχυση της σύνδεσης των σχολείων με την αγορά εργασίας. Περιλαμβάνεται και ο προσδιορισμός νέων δεξιοτήτων για την κάλυψη νέων ρόλων απασχόλησης.
l Προσπάθεια για καθορισμό και κατοχύρωση των ελάχιστων δυνατών προσόντων που απαιτούνται για εργασία όλων των νέων ανθρώπων.
l Προσπάθεια της εισαγωγής των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στο εργασιακό περιβάλλον και στη διαδικασία μάθησης.
l Προσπάθεια για δημιουργία δεξιοτήτων ώστε οι νέοι να αποκτούν την ικανότητα ώστε να ‘παίρνουν στα χέρια τους την ευθύνη της προσωπικής τους μάθησης’.
Για τη Δευτεροβάθμια Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση στη χώρα μας, μετά από έρευνα στο συγκρότημα τεσσάρων Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων του Ευόσμου, με ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε σε 600 περίπου μαθητές (Βάϊος Διαμαντίδης, Νικόλαος Σταμπολίδης), διαπιστώθηκε ότι:
p Οι μαθητές που επιλέγουν την ΤΕΕ προέρχονται από οικογένειες με εργαζόμενους γονείς κατά 96%. Το 35% είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι και σε ποσοστό 44% είναι ελεύθεροι επαγγελματίες. Σε ποσοστό 67% είναι απόφοιτοι Β/θμιας Εκπαίδευσης και 38% Α/θμιας Εκπαίδευσης και 8% Ανωτάτης Εκπαίδευσης
p Το 67% των μαθητών εισάγεται από το Γυμνάσιο με βαθμό απόλυσης 12-14, το 6% με βαθμό 10-11, το 23% με 15-16
p Το 70% των μαθητών θεωρούν ότι στην ΤΕΕ πρέπει να φοιτούν μαθητές που ‘δεν έχουν κλίση στα γράμματα’ !
p Το 74% των μαθητών χαρακτηρίζουν θετική τη φοίτηση τους στα ΤΕΕ. Το 42% των μαθητών θεωρεί ότι οι εκπαιδευτικοί είναι το κυρίαρχο στοιχείο που επηρεάζει τη λειτουργία του ΤΕΕ.
p Το 49% των μαθητών θεωρεί ότι δεν υπάρχει επαγγελματική προοπτική και δεν γνωρίζουν ‘τι συμβαίνει στην αγορά εργασίας’. Το 20% αποδίδει το πρόβλημα στην έλλειψη της πρακτικής άσκησης!
p Το 37% των μαθητών συμμετέχει στη ΠΔΣ. Και 5% στο πρόγραμμα ΔΑΙΔΑΛΟΣ και πολύ λίγο στα υπόλοιπα!
p Το 17% των μαθητών θεωρεί τη διδασκαλία των ΄γενικών’ μαθημάτων μη απαραίτητη! Το υπόλοιπο 83% την θεωρεί αναγκαία!
p Το 61% των μαθητών θεωρεί ικανοποιητική τη φοίτηση του στα εργαστήρια μαθήματα.
p Το 44% είναι ικανοποιημένο από τις εργασίες και τις δραστηριότητες που υλοποιούνται στο σχολείο.
Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι η πλειοψηφία των μαθητών (74%), που θεωρεί τη φοίτησή του θετική στο ΤΕΕ προέρχεται από τομείς που εφαρμόζουν την πρακτική άσκηση (π.χ. Υγείας Πρόνοιας, Βρεφοκομίας).
Από την άλλη πλευρά, στο χώρο της εργασίας διαπιστώνουμε ότι ζητείται από τους επαγγελματίες να εργάζονται αυτόνομα, συνεργατικά, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να προσαρμόζονται στις αλλαγές, να λύνουν προβλήματα στις απαιτήσεις των πελατών. Επιπλέον, ζητούνται από τους εργαζόμενους περισσότερες δεξιότητες σε ότι αφορά τον επαγγελματικό τους τομέα αλλά και νοητικές δυνατότητες για να εκπαιδεύονται δια βίου, έτσι ώστε να παραμένουν ανταγωνιστικοί στο χώρο της δουλειάς (Leat and Higgins, 2003, Chappell, Solomon, 2004).
Βάσει των παραπάνω αναγκών, οι μαθητές της δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης πρέπει να:
α) αποκτούν βασικές γνώσεις για το επάγγελμα,
β) μαθαίνουν τις διαδικασίες που ακολουθούνται κατά τη διάρκεια της άσκησης του επαγγέλματος
γ) ασκούνται σε κοινωνικές δεξιότητες για να επικοινωνούν με το μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον (Kerka, 2003, Price and Feehily, 2004).
δ) ενημερώνονται για το εργασιακό τους περιβάλλον δια μέσου της πρακτικής άσκησης και των διαθεματικών εργασιών.
Διαπιστώνουμε, λοιπόν, ότι ζητείται ένα σύγχρονο Επαγγελματικό Λύκειο, ισότιμο της Λυκειακής βαθμίδας, που να επικεντρώνεται στην:
● προσφορά βασικής εκπαίδευσης με σκοπό την ανάπτυξη της προσωπικότητας του μαθητή
● καλλιέργεια των βασικών / επαγγελματικών ικανοτήτων
● ανάπτυξη της ικανότητας να ‘μαθαίνω πώς να μαθαίνω’ στα πλαίσια της ‘δια βίου’ εκπαίδευσης
● σύμπτυξη ειδικοτήτων και τη χρονική αναβολή της εξειδίκευσης
● δημιουργία ανοιχτών αναλυτικών προγραμμάτων που θα επιτρέπουν συνθετικές εργασίες (project)-κατασκευές και δυνατότητα πρακτικής άσκησης σε επιχειρήσεις.
● προσφορά της απαραίτητης Γενικής παιδείας για τη δυνατότητα πρόσβασης σε ΑΕΙ και ΤΕΙ και
● οριζόντια επικοινωνία με τα άλλα είδη του Λυκείου, στα πλαίσια της προσφοράς ίσων ευκαιριών.
Οι παιδαγωγικές διαδικασίες πρέπει να προσαρμοσθούν ανάλογα, και ο εκπαιδευτικός να επικεντρωθεί στη διαισθητική, συναισθηματική και αυθόρμητη διαδικασία μάθησης.
|
Παραδοσιακή |
|
Συμπεριφοριστική |
|
Λειτουργική |
|
Ανθρωπιστική |
|
Ο εκπαιδευόμενος
καθοδηγεί ο ίδιος
τον
εαυτό του |
|
Ο εκπαιδευόμενος
καθοδηγείται |
|
Έμφαση
στη διαισθητική, συναισθηματική, αυθόρμητη |
|
Έμφαση
στη διανοητική, λογική, επιστημονική διάσταση |
Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αλλάξουν στάσεις και να επικεντρωθούν στη προσφορά επαγγελματικής αυτοπεποίθησης, συμβουλευτικής, συνεργατικής, μαθητοκεντρικής και διαθεματικής μάθησης.
|
Καθηγητής |
|
ενδυνάμωση |
|
διδασκαλία |
|
ΜΑΘΗΣΗ |
|
Μαθητής |
|
περιεχόμενο |
|
ΕΦΑΡΜΟΖΩ |
|
ΑΝΑΛΥΩ |
|
Αγορά
εργασίας |
Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι πρωταρχικό στοιχείο των επερχομένων αλλαγών είναι η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Ο M. Fullan, με σιγουριά, αναφέρει: «Οι εκπαιδευτικές αλλαγές εξαρτώνται από το τι κάνουν και τι σκέφτονται οι εκπαιδευτικοί! Είναι τόσο απλό, όσο δύσκολο κι’ αν φαίνεται». Η βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος πρέπει να αρχίσει από τους εκπαιδευτικούς, με την βαθιά πίστη ότι οι εκπαιδευτικοί θα αποτελέσουν φορέα ανάπτυξης προγραμμάτων και θα υιοθετήσουν στάσεις που θα ενισχύουν την συναισθηματική αγωγή και τη δημιουργική ανάπτυξη του μαθητή.
Τέλος, είναι επιβεβλημένη, η δημιουργία νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων που να λαμβάνουν υπόψη την πρακτική άσκηση και τη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης. Θα πρέπει να είναι ανοιχτά και να χαρακτηρίζονται πρωτίστως από μία αποκεντρωτική διάσταση. Επίσης, θα πρέπει να παρέχουν ευελιξία στις κινήσεις του εκπαιδευτικού και να δίνουν έμφαση στον τρόπο της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης. Τονίζεται, ότι η ανάθεση των εργασιών – κατασκευών (projects) με κλιμακούμενο βαθμό δυσκολίας ανά τάξη, αναδεικνύει τις ικανότητες και τη διάθεση του κάθε μαθητή. Η οργάνωση και διαχείριση ενός κατασκευαστικού project, σε κάθε τάξη και για κάθε μαθητή, θα πρέπει να αποτελεί το βασικό στοιχείο της φιλοσοφίας σχεδίασης ενός Αναλυτικού Προγράμματος για την Επαγγελματική Εκπαίδευση. Μέσα από τη διαδικασία της διερεύνησης ενός προβλήματος και μέσα από τα σφάλματα που προκύπτουν, οι μαθητές συνειδητοποιούν την αβεβαιότητα της γνώσης. Η τάξη και η οργάνωση αντί να επιβάλλονται άνωθεν (από το διδάσκοντα ή το σχεδιαστή του Αναλυτικού Προγράμματος) αναδύονται μέσα από τις εμπειρίες των μαθητών. Και βέβαια, ένα Πρόγραμμα που ωθεί τους μαθητές στη δράση μέσα από μία ουσιαστική επαφή με τον πραγματικό κόσμο, διαπνέεται από την ιδέα της Ελπίδας, χωρίς την οποία δεν υπάρχει κίνητρο για μάθηση. Έτσι, το άρθρο 7 του Νόμου 323/2003 πρέπει να γίνει υποχρεωτικό, να συμπεριληφθούν διαθεματικές δραστηριότητες σε κάθε ενότητα των επιμέρους μαθημάτων και να ενταχθεί στη σχεδίαση της σχολικής μονάδας η πρακτική άσκηση με τη συνδρομή των δράσεων του Επιχειρησιακού προγράμματος Δράσης (Action Plan) για την Τ.Ε.Ε.
Βιβλιογραφία
Ιακωβίδης Γεώργιος, (1998), Η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση στην Ελλάδα, Guteberg
Χατζηγεωργίου Γ., (2003), Πρόταση για ένα Σύγχρονο Αναλυτικό Πρόγραμμα. Μία ολιστική – οικολογική προοπτική, Ατραπός
Κουλουμπαρίτση Α,. (2003), Η κατανόηση στο Αναλυτικό Πρόγραμμα στα Σχολικά Βιβλία και τη διδακτική Πράξη, Γρηγόρης
Διαμαντίδη Βάϊου, (2004), Η ολική ποιότητα στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΤΕΕ). «Άσε με να μάθω μη με διδάσκεις». Αδημοσίευτη Διπλωματική Εργασία (ΑΣ. ΠΑΙ. ΤΕ).
Chappell C., Solomon N, .(2004), Changing Pedagogies of The New Vocationalism OVAL Research, Faculty of Education, University of Technology, Sydney Australia.website http://www.uts.edu.au/study/why.html
Moshe Barak, (2002,) Learning Good Electronics or Coping With Challenging Tasks: Τhe Priorities of Excellent Students. Journal of Technology Education. Vol14 No1 Fall 2002.
The World Bank,(2003), Lifelong Learning in the Global Knowledge Economy, Washington.
Kerka S., (2003), Higher Order Thinking Skills in Vocational Education. ERIC Digest No.127
Leat D., Higgins S., (2004), The Role of Powerful Pedagogical Strategies in Curriculum Development. Thinking Skills Research Group Department of Education University of Newcastle
Schmoellebeck f, Kollmitzer C,.(2003,) Development of Curricula for Vocational Training in Electronics Engineering at Technikum Wien. Technikum Wien, University of Applied Science.
Price M. and Feehily Jo, (2004), A View from the Bridge :Tensions between Practical and Theoretical Perspectives in Vocational Programme Development. Brookes e-Journal of Learning and Teaching, Oxford Brookes University
Day Christopher, (2003), Η εξέλιξη των εκπαιδευτικών, Τηπωθήτω.
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ
ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Παρασκευή 28 –Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2005
Αίθουσα «Αποθήκη 1» στο Λιμάνι
Θεσσαλονίκη
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Παρασκευή 28-1-2005
Συντονιστές: Θ. Ταπανίδης (Προϊστάμενος Γρ. ΤΕΕ Αν. Θεσ/νίκης).
Ε. Δρίζης (Προϊστάμενος Γρ. ΤΕΕ Δυτ.Θεσ/νίκης).
17.00-17.30: Προσέλευση-εγγραφές συμμετεχόντων
17.30-18.00 Χαιρετισμοί επισήμων
18.00-18.15 Ηλίας Κουσκουβέλης, Αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Μακεδονία
Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και Πανεπιστήμιο στον 21ο αιώνα
18.15-18.30 Δημήτριος Συμεωνίδης, Πρόεδρος Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος
Το επαγγελματικό προφίλ των αποφοίτων Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και οι απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς
18.30-18.45 Παρίσης Μπίλλιας, Πρόεδρος Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Βόρειας Ελλάδας, εκπρόσωπος Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας
Προοπτικές απασχόλησης των αποφοίτων Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης σε Τεχνικές Εταιρείες
18.45-19.00 Ολυμπία Βλαχοπούλου, Γεν. Διευθύντρια Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης
Σύνδεση παραγωγής με την εκπαίδευση
19.00-19.20 Ερωτήσεις
19.20-19.45 Διάλειμμα - καφές
Συντονιστές: Η. Παρασκευάς (Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής. Θεσσαλονίκης)
Β. Τουλίκας (Ειδικός Συνεργάτης Νομάρχη Θεσ/νίκης για θέματα Τ.Ε.Ε.)
19.45-20.00 Θεμιστοκλής Νικολαΐδης, Πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης
Οι ανάγκες των επιχειρήσεων – μελών του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου σε στελέχη
20.00-20.15 Σωτήριος Μαγόπουλος, Πρόεδρος Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης
Η σύνδεση της παραγωγικής διαδικασίας με την εκπαίδευση
20.15-20.30 Βασίλειος Τσατήρης, Πρόεδρος Συλλόγου Γεωπόνων Εκπαιδευτικών Ελλάδος, εκπρόσωπος Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος
Η Δευτεροβάθμια Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και η Γεωργική Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση: Η κατάσταση, η ανάγκη για αλλαγές και οι προοπτικές τους
20.30-20.45 Αγγελική Σαρδέλη – Τσεριώνη, Γενική Γραμματέας Περιφερειακού Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας
Η απόκτηση οικονομικών γνώσεων καθοριστικός παράγοντας ένταξης στην αγορά εργασίας
20.45 Θεμιστοκλής Κοτσιφάκης, Ειδικός Γραμματέας ΟΛΜΕ,
Θέσεις και δράση της ΟΛΜΕ για την ΤΕΕ *
20.45- 21.00 Ερωτήσεις
21.00 Δεξίωση
* Η εισήγηση του κ. Ανδρέα Τσολακόπουλου Σχολικού Συμβούλου Ηλεκτρολόγων ,
Η κατάσταση στην ΤΕΕ, ο ρόλος της και η ένταξή της στο εκπαιδευτικό σύστημα , θα διανεμηθεί.
Σάββατο 29-1-2005
Συντονιστές: Ι. Τζανής (Προϊστάμενος Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Περ/κής Δ/νσης Κ. Μ.).
Ν. Συμεωνίδης ( Σχολικός Σύμβουλος ).
09.00-09.15 Πολύκαρπος Μαλαγάρης, Πρόεδρος ΟΛΤΕΕ
Η πρόταση της ΟΛΤΕΕ για την αναβάθμιση της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης
09.15-09.30 Γεώργιος Ιακωβίδης, Καθηγητής ΑΣΠΑΙΤΕ Θεσσαλονίκης
Παιδεία και Ανάπτυξη: Το παράδειγμα της ελληνικής Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης
09.30-09.45 Ολύμπιος Δαφέρμος, Σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
Ζητήματα σχεδιασμού της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στην εποχή της γνώσης
09.45-10.00 Βασίλειος Τσίλης, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ12 Ηλεκτρολόγων (Πειραιάς)
Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και κατάρτιση: Από την ενσωμάτωσή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα το 1970, στο διακριτό και ακολουθιακό τους ρόλο σήμερα
10.00-10.15 Σταύρος Πάγκαλος, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ12 Ηλεκτρολόγων (Αθήνα)
Το μέλλον της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης: Μια πρόταση για την αναδιάρθρωσή της
10.15-10.30 Γεώργιος Παρίκος, τ. Καθηγητής ΑΣΠΑΙΤΕ Αθήνας, εκδότης
Το Επαγγελματικό Λύκειο και αρχική επαγγελματική κατάρτιση
10.30-10.50 Ερωτήσεις
10.50-11.15 Διάλειμμα – καφές
Συντονιστές: Γ. Κωνσταντινίδης ( Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης)
Θ. Δαρδαμανέλης ( εκπαιδευτικός, Πρόεδρος Β΄ΕΛΜΕ Θεσ/νίκης ).
11.15-11.30 Ανδρέας Παναγιώτου, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ12 Μηχανολόγων (Θεσσαλονίκη)
Προβληματισμοί στην κατεύθυνση της αναβάθμισης της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης
11.30-11.45 Στέλιος Μπουλταδάκης, Εκπαιδευτικός ΠΕ12 Φυσικός Ραδιοηλεκτρολόγος
Η αναγκαιότητα ενός τέταρτου χρόνου εξειδίκευσης στο Επαγγελματικό Λύκειο
11.45-12.00 Κωνσταντίνος Κόκκος, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ17 Μηχανολόγων (Θεσσαλονίκη)
Δευτεροβάθμια Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων της
12.00-12.15 Παναγιώτης Χατζημαυρουδής, Διευθυντής 12ου ΤΕΕ Θεσσαλονίκης
Διοίκηση Σχολείων
12.15-12.30 Γεώργιος Τσότσος, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ12 Αρχιτεκτόνων-Τοπογράφων-Πολιτικών Μηχανικών (Θεσσαλονίκη)
Θέματα διοίκησης στα πλαίσια της ενιαίας αντιμετώπισης θεωρίας και εργαστηρίου
12.30-12.45 Δημήτριος Μυλωνάς, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ9 Οικονομολόγων (Θεσσαλονίκη)
Τα ευρωπαϊκά προγράμματα εκπαίδευσης μοχλός αναπτυξιακής δυναμικής της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης
12.45-13.00 Νικόλαος Σταμπολίδης, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ12 Ηλεκτρονικών (Θεσσαλονίκη)
Οι αντιλήψεις των μαθητών της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και η ανάγκη για διαθεματικά αναλυτικά προγράμματα
13.00-13.20 Ερωτήσεις
13.20 Λήξη Διημερίδας - Δεξίωση
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Θεόδουλος Ταπανίδης, Προϊστάμενος Γρ. ΤΕΕ Ανατολικής Θεσσαλονίκης
|
ΜΕΛΗ
|
|
|
Ευστάθιος Δρίζης |
Προϊστάμενος Γρ. ΤΕΕ Δυτικής Θεσσαλονίκης |
|
Κωνσταντίνος Κόκκος |
Σχολικός Σύμβουλος |
|
Νικόλαος Μαύρος |
Εκπαιδευτικός 14ου ΤΕΕ Θεσσαλονίκης |
|
Δημήτριος Μυλωνάς |
Σχολικός Σύμβουλος |
|
Ανδρέας Παναγιώτου |
Σχολικός Σύμβουλος |
|
Κωνσταντίνος Ρογκότης |
Εκπαιδευτικός 12ου ΤΕΕ Θεσσαλονίκης |
|
Νικόλαος Σταμπολίδης |
Σχολικός Σύμβουλος |
|
Νικόλαος Συμεωνίδης |
Σχολικός Σύμβουλος |
|
Βασίλειος Τουλίκας |
Εκπαιδευτικός 2ου ΤΕΕ, Ειδικός Συνεργάτης Νομάρχη Θεσ/νίκης |
|
Ανδρέας Τσολακόπουλος |
Σχολικός Σύμβουλος |
|
Γεώργιος Τσότσος |
Σχολικός Σύμβουλος |
|
Παναγιώτης Χατζημαυρουδής |
Διευθυντής 12ου ΤΕΕ Θεσσαλονίκης |
ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ
Παγώνα Διαμαντοπούλου
Δημήτριος Κάππας
ΧΟΡΗΓΟΙ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ
ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Ν. ΑΤΜΑΤΖΙΔΗΣ – ΑΤΕΒΕ – ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ Β. ΕΛΛΑΔΑΣ
EUROBANK
ΣΧΟΛΕΣ ΒΑΡΩΣΗ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΚΑΛΦΟΠΛΑΣΤ – Χ. ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΣ
ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΕΤ3 - ΤV 100 - FΜ 100 - ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ
|
Αποστολή αλληλογραφίας προς
skotaras@sch.gr με ερωτήσεις
ή σχόλια σχετικά με αυτήν την τοποθεσία Web.
|
![[Υπό κατασκευή]](images/undercon.gif){kind=small}
