Οσο νοτιότερα βρισκόμαστε, τόσο υψηλότερος είναι ο δείκτης της UV υπεριώδους ακτινοβολίας. Τις θερινές μεσημεριανές ώρες οι τιμές στη Σύρο και την Κρήτη είναι από 8,9 έως 11,5, στην Κέρκυρα 7,9 έως 10,5, στη Θεσσαλονίκη 7,9 έως 10,0. Επίσης, δεχόμαστε περισσότερη υπεριώδη (UV-B) ακτινοβολία σ' ένα βουνό απ' ό,τι σε χαμηλότερα υψόμετρα, επειδή ο αέρας εκεί είναι καθαρότερος και αραιότερος.

Οι Νοτιοευρωπαίοι είναι πιο ευάλωτοι από εκείνους που διαμένουν στην Αρκτική, όπως και εκείνοι που κατοικούν κοντά στον Ισημερινό. Ο Βόρειος και ο Νότιος Πόλος λαμβάνουν την ελάχιστη UV-B. Οταν ο δείκτης είναι πάνω από 10, η UV-B ακτινοβολία είναι εξαιρετικά έντονη και θα υποστούμε εγκαύματα σε χρόνο μικρότερο των 15 λεπτών.

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο Βασίλης Δ. Κατσούλης, καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο οποίος εφιστά την προσοχή για την υπεριώδη UV-B που αποτελεί το 9% της συνολικής ακτινοβολίας, είναι εξαιρετικά διεισδυτική και η πλέον καταστροφική και επικίνδυνη για τον άνθρωπο και τις άλλες μορφές ζωής. Προκαλεί καρκίνο και γήρανση του δέρματος, καταρράκτη, ενώ τόσο η UV-A όσο και η UV-C δεν είναι

Τι προκαλεί

Η λιγότερο διεισδυτική UV-A αποτελεί το 90% της συνολικής υπεριώδους ακτινοβολίας και η UV-C καλύπτει το υπόλοιπο 1% της υπεριώδους ακτινοβολίας. Η UV-A, προκαλεί γήρανση του δέρματος, ρυτίδες και καταρράκτη, καθώς και καταστροφή στα πλαστικά υλικά και τα χρώματα. Η UV-C είναι εντονότερη και ισχυρότερη από την UV-B και δεν φτάνει ποτέ στην επιφάνεια της Γης, επειδή φιλτράρεται και ανακόπτεται από την ατμόσφαιρα.

«Η ποσότητα της UV-B λέει ο κ. Κατσούλης, που φτάνει στο έδαφος, εξαρτάται από τους εξής παράγοντες: Από τη χρονική στιγμή της ημέρας καθώς είναι μεγαλύτερης έντασης τη μεσημβρία (όταν ο Ηλιος είναι στο υψηλότερο σημείο του ουρανού) και μικρότερης νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Από την εποχή του έτους, εντονότερη κατά το θέρος και ασθενέστερη κατά την άνοιξη και το φθινόπωρο και ελάχιστη το χειμώνα. Από τον τύπο της επιφάνειας της Γης, στην οποία βρισκόμαστε. Δεχόμαστε περισσότερη UV-B, όταν είμαστε σε χιονοσκεπές ή αμμώδες έδαφος ή κοντά σε νερό, αφού οι επιφάνειες αυτές ανακλούν τις ακτίνες του Ηλιου προς το δέρμα μας, ακριβώς όπως ένας καθρέπτης. Οσο φωτεινότερη είναι η επιφάνεια, τόσο περισσότερη UV-B ανακλάται. Ακόμη και αν βρισκόμαστε στη σκιά, η UV-B που ανακλάται από την άμμο ή το νερό, μπορεί να μας δημιουργήσει έγκαυμα, αν και απαιτείται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ' ό,τι αν είμαστε κάτω από την άμεση επίδραση του Ηλιου. Επίσης εξαρτάται από τον τύπο του ουρανού (αν είναι νεφελώδης ή αίθριος). Ενα παχύ και πυκνό στρώμα νέφους εμποδίζει την άφιξη του στο έδαφος της ακτινοβολίας UV-B. Τα αραιά, καλού καιρού νέφη, ή τα στρώματα των αραιών, μικρού πάχους νεφών επιτρέπουν στην περισσότερη ποσότητα υπεριώδους ακτινοβολίας να τα διαπερνά. Οσο πιο σκούρα είναι τα νέφη, τόσο λιγότερη UV-B φτάνει στη βιόσφαιρα. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, ακόμη και με συνθήκες λεπτών νεφών, έστω και αν οι ακτίνες του Ηλιου δεν φαίνεται να καίνε, διότι μπορεί μέχρι τότε να προκαλέσουν εγκαύματα. Πρέπει να σημειωθεί ότι η αχλύς στην ατμόσφαιρα δεν ανακόπτει την UV-B ακτινοβολία».

Ενας κανόνας

Ο κ. Κατσούλης προσθέτει ακόμη ότι ένας καλός εμπειρικός κανόνας, που πρέπει να ακολουθούμε, είναι ο εξής: «Εάν η σκιά μας είναι βραχύτερη του ύψους μας, θα πρέπει να προστατεύουμε τον εαυτό μας από τον Ηλιο». Δεν πρέπει να συγχέουμε τη θερμοκρασία με την UV-B ακτινοβολία. Ενα αραιό νέφος ή μια αύρα μάς κάνουν να αισθανόμαστε δροσερότερα, πλην όμως δεν μειώνουν την ακτινοβολία UV-B».

Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV-B) μετριέται με μια διεθνή κλίμακα με βαθμίδες από το 0 έως το 10, η οποία παριστάνει μια τυπική μέση ποσότητα που εμείς θα δεχόμασταν κατά τη διάρκεια μιας θερινής ημέρας στις τροπικές περιοχές, όπου η UV-B φτάνει στη μεγαλύτερή της τιμή επί της Γης. Οσο ψηλότερα φτάνει ο αριθμός του δείκτη της UV, τόσο περισσότερη ακτινοβολία θα δεχτούμε και τόσο γρηγορότερα θα υποστούμε εγκαύματα.

Από Αθηναϊκή εφημερίδα