Για πολλούς μαθητές, η γεωμετρία είναι ένα από τα δυσκολότερα μαθήματα. Οι γωνίες, οι ευθείες, τα σημεία και οι χάρακες μοιάζουν «βουνό». Ίσως γιατί η ικανότητα κάποιου να αντιλαμβάνεται τις γεωμετρικές έννοιες είναι εγγενής

Κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες που ζουν στα δάση του Αμαζονίου, οι οποίοι δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξη του γραπτού λόγου, ούτε έχουν δει ποτέ βιβλίο μαθηματικών, τα πάνε περίφημα στα τεστ Γεωμετρίας που τους υπέβαλλαν οι ερευνητές, σαν τμήμα μιας μελέτης που εισηγείται την άποψη ότι ίσως η γεωμετρία να είναι εγγενής.

Ενήλικες αλλά και παιδιά εκδήλωσαν μια πολύ ξεκάθαρη αντίληψη γύρω από έννοιες όπως είναι ο προσδιορισμός του κέντρου του κύκλου και ποια είναι η νοητή προέκταση μιας ευθείας. Κι όλα αυτά παρά το γεγονός ότι στο λεξιλόγιό των ανθρώπων αυτών δεν συμπεριλαμβάνονται λέξεις που να περιγράφουν τέτοιες έννοιες.

Ο καθηγητής Stanisllas Dehaene του Γαλλικού Κολεγίου στο Παρίσι και οι συνεργάτες του, υπέβαλλαν σε ανάλογα τεστ 14 παιδιά και 30 ενήλικες, μέλη μιας φυλής του Αμαζονίου με την ονομασία Munduruku. Στη συνέχεια σύγκριναν τα ευρήματα με αυτά αντίστοιχων τεστ που έγιναν σε ενήλικες και παιδιά από την Αμερική.

«Τα παιδιά των Munduruku καθώς και οι ενήλικοι, χρησιμοποιούν αυθόρμητα βασικές Γεωμετρικές έννοιες όπως τελείες, ευθείες γραμμές, αντιστοιχίσεις, ή δεξιές γωνίες για να εντοπίσουν εισβολείς σε απλές εικόνες. Παράλληλα έκαναν χρήση της έννοιας της απόστασης, της γωνίας καθώς και του συσχετισμού, με σκοπό να εντοπίσουν κρυμμένα αντικείμενα σε χάρτες».

«Τα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα παρέχουν αποδείξεις για την ύπαρξη κάποιου είδους Γεωμετρικής διαίσθησης, παρά την απουσία της στοιχειώδους μόρφωσης και της εξοικείωσης με γραφικά σύμβολα ή χάρτες. Και τέλος, η γλώσσα που χρησιμοποιεί η φυλή των Munduruku δεν περιέχει Γεωμετρικούς όρους».

Η Γεωμετρία είναι μια πανάρχαια επιστήμη, που ίσως ξεπήδησε από έμφυτες ικανότητες, προτείνει η ομάδα του Stanislas Dehaene.

«Πολλά Γεωμετρικά θεωρήματα (όπως ότι δύο σημεία ορίζουν μια ευθεία γραμμή, ή ότι τρεις ορθογώνιοι άξονες ορίζουν ένα σημείο) κρίνονται ως αυταπόδεικτα και παρόλα αυτά αμφισβητούνται στο επίπεδο των λογικών επιχειρημάτων, της θεωρίας της Φυσικής, ή του πειράματος», υπογραμμίζουν οι ερευνητές.

«Είναι αδύνατον οι Munduruku να έχουν διδαχθεί με κάποιον τρόπο αυτές τις ιδέες», συμπληρώνουν.

Τα περισσότερα παιδιά αλλά και οι ενήλικες που συμμετείχαν στη μελέτη, κατοικούν σε διάσπαρτα και απομονωμένα χωριά, με ελάχιστη ή καθόλου μόρφωση και είναι μάλλον απίθανο να έχουν δει ποτέ χάρακες, πυξίδες ή χάρτες.

Επιπλέον, η γλώσσα των Munduruku έχει πολύ λίγες λέξεις αφιερωμένες σε Μαθηματικές και Γεωμετρικές έννοιες, ή σε έννοιες του χώρου, παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι χρησιμοποιούν αυθόρμητα πλήθος σχετικών μεταφορών.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας σχεδιάστηκαν σειρές έξι εικόνων, κάθε μια σειρά από τις οποίες περιείχε πέντε εικόνες σύμφωνες με μια Γεωμετρική έννοια, και μια που την παραβίαζε.

«Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες, (στη μητρική τους γλώσσα) να υποδείξουν το “παράξενο” ή “άσχημο” σχέδιο»,  λένε οι ερευνητές.

Όλα τα άτομα που συμμετείχαν, ακόμη και παιδιά ηλικίας έξι ετών τα πήγαν πολύ καλά, ξεπερνώντας το ποσοστό 16,6% των συμπτωματικά σωστών απαντήσεων.

Οι σωστές απαντήσεις ήταν κατά μέσο όρο κοντά στο 67%, που αντιστοιχεί στο ίδιο ποσοστό που απέφεραν τα ίδια τεστ σε παιδιά στην Αμερική.

«Η αυθόρμητη κατανόηση Γεωμετρικών εννοιών και χαρτών, από τα μέλη της απομονωμένης αυτής ανθρώπινης κοινότητας, αποτελεί ένα στοιχείο που συνηγορεί στην άποψη ότι ο πυρήνας της Γεωμετρικής γνώσης, (όπως είναι η βασική αριθμητική) είναι ένα παγκόσμιο συστατικό του ανθρώπινου εγκεφάλου», συμπεραίνουν οι ερευνητές.

«Ιθαγενείς του Αμαζονίου, απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, είναι σε θέση να περιγράψουν και να κατανοήσουν Γεωμετρικές έννοιες σχετικές με κύκλους, τρίγωνα και παράλληλες γραμμές», όπως ισχυρίζονται επιστήμονες. Αποτελεί λοιπόν η Γεωμετρία μία εγγενή ικανότητα;