Αναφορά στο Γκρέκο

          Η Αναφορά μου στον Γκρέκο δεν είναι αυτοβιογραφία. Η ζωή μου η προσωπική, για μένα μονάχα έχει κάποια, πολύ σχετική, αξία, για κανέναν άλλον. Η μόνη αξία που της αναγνωρίζω είναι ετούτη: ο αγώνας της ν’ ανέβει από σκαλοπάτι σε σκαλοπάτι και να φτάσει όσο πιο αψηλά μπορούσαν να την πάνε η δύναμή της και το πείσμα-στην κορφή που αυθαίρετα ονομάτισα Κρητική Ματιά.

          Θα βρεις λοιπόν, αναγνώστη, στις σελίδες ετούτες την κόκκινη γραμμή, καμωμένη από στάλες αίμα μου, που σημαδεύει την πορεία μου ανάμεσα στους ανθρώπους, στα πάθη και στις ιδέες. Κάθε άνθρωπος άξιος να λέγεται γιος του ανθρώπου σηκώνει το σταυρό του κι ανεβαίνει το Γολγοθά του. Πολλοί, οι πιο πολλοί, φτάνουν στο πρώτο, στο δεύτερο σκαλοπάτι, λαχανιάζουν, σωριάζουνται στη μέση της πορείας και δε φτάνουν στην κορφή του Γολγοθά-θέλω να πω στην κορφή του χρέους τους- να σταυρωθούν, ν’ αναστηθούν και να σώσουν τη ψυχή τους. Λιποψυχούν, φοβούνται να σταυρωθούν, ν’ αναστηθούν και να σώσουν την ψυχή τους. Λιποψυχούν, φοβούνται να σταυρωθούν και δεν ξέρουν πως η σταύρωση είναι ο μόνος δρόμος της ανάστασης.  ‘Αλλον δεν έχει.

          Τέσσερα στάθηκαν τ’  αποφασιστικά σκαλοπάτια στο ανηφόρισμά μου και το καθένα φέρνει ένα ιερό όνομα:Χριστός, Βούδας, Λένιν, Οδυσσέας. Αυτή την αιματερή πορεία μου, από τη μια από τις μεγάλες αυτές ψυχές στην άλλη, τώρα που ο ήλιος  βασιλεύει, μάχουμαι στο  Οδοιπορικό μου ετούτο να σημαδέψω. ‘Έναν άνθρωπο ν’ ανεβαίνει, με την ψυχή στο στόμα, το κακοτράχαλο βουνό της μοίρας του. Αλάκερη η ψυχή μου μια Κραυγή. Κι όλο μου το έργο, το σχόλιο στην Κραυγή αυτή.

          Μια λέξη πάντα, σε όλη μου τη ζωή, με τυρρανούσε και με μαστίγωνε. Η λέξη Ανήφορος. Τον ανήφορο αυτό θα’ θελα εδώ, με αλήθεια μαζί και φαντασία, να παραστήσω. Και τις κόκκινες πατημασιές που αφήκε το ανηφόρισμά μου. Και βιάζουμαι προτού φορέσω το «μαύρο κράνος» και κατέβω στο χώμα, γιατί η αιματωμένη αυτή γραμμή θάναι το μόνο αχνάρι που αφήκε το διάβα μου απάνω στη γης. ‘ Ο,τι  έγραψα ή έπραξα γράφτηκε και πράχτηκε απάνω στο νερό και χάθηκε.

          Φωνάζω τη μνήμη να θυμηθεί, περμαζώνω από τον αέρα τη ζωή μου, στέκουμαι σαν στρατιώτης μπροστά στο στρατηγό και κάνω την Αναφορά μου στο Γκρέκο. Γιατί αυτός είναι ζυμωμένος από το ίδιο κρητικό χώμα με μένα και καλύτερα απ’ όλους τους αγωνιστές που ζουν ή που έχουν ζήσει μπορεί να με νιώσει. Δεν αφήκε κι αυτός την ίδια κόκκινη γραμμή απάνω στις πέτρες;

Από το ομώνυμο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη

Συμφωνείτε ή διαφωνείτε;