ΦΟΥΣΤΑΝΗ…
΄Εχετε ακούσει κατά που πέφτει η Φούστανη; Μάλλον όχι, αν υποθέτω σωστά, εκτός κι αν… έχετε ταξιδέψει κατά Καρατζόβα μεριά… Κι αν δεν ξέρετε τι εστί Καρατζόβα, Καρατζόβα λέγεται η περιοχή της Αλμωπίας στα βόρεια του Νομού Πέλλας. Πρωτεύουσα της επαρχίας Αλμωπίας είναι η Αριδαία, εμπορικό, διοικητικό, οικονομικό κέντρο της περιοχής.
Εκεί λοιπόν κάπου στο 1980, κι ενώ παραθέριζα στη Δυτική Μεσσηνία με τις πολλές ομορφιές και τις ωραίες θάλασσες ήρθε η κεραμίδα…. «Ανακοινώθηκαν 2500 διορισμοί καθηγητών Μέσης Εκπαίδευσης. Οι διοριζόμενοι πρέπει να παρουσιαστούν στις……» ήταν μια ανακοίνωση του κρατικού ραδιοφώνου. Μέσα στη καλοκαιρινή ραστώνη τα τηλέφωνα πήραν φωτιά. Άλλά άντε να καταλάβουν κάποιοι συντάκτες υπηρεσίας των αθηναϊκών εφημερίδων την αγωνία τη δική μου για το σε ποιο μέρος θα έκανα το……..αγροτικό μου. Με τα πολλά η πληροφόρηση ήρθε.
- Πέλλα, κύριε, Πέλλα.
- Τι είπατε Πέλλα. Τι είναι αυτό. Σας παρακαλώ δεσποινίς μου…Θέλω να μου πείτε το νομό στον οποίο διορίζομαι. Είναι δύσκολο;
-
Σας είπα κύριε. Πέλλα. Στο νομό Πέλλας διορίζεστε. Συγχαρητήρια.Έμεινα έκπληκτος. Μα τι διάβολο δεν υπήρχαν άλλα μέρη κοντύτερα στην Αθήνα, σκέφτηκα. Μπα…. Με ρίξανε. Για να δούμε που πάνε κι οι άλλοι Μαθηματικοί. Η ανάγνωση της εφημερίδας της επόμενης ημέρας, με προσγείωσε σε μια πραγματικότητα που ήδη είχα αρχίσει να αποδέχομαι… ΄Ημουν από τους τυχερούς. Οι λίγοι Μαθηματικοί που διοριστήκαμε εκείνη την χρονιά πήγαμε όλοι σε μακρινά μέρη. Νησιά , παραμεθόριοι νομοί και γενικά οι διορισμοί ήταν σε νομούς μακριά από την πρωτεύουσα και την συμπρωτεύουσα. Τι να κάνουμε. Κι εκεί Ελληνόπουλα έμεναν. Κι εκεί τα Ελληνόπουλα έπρεπε να μάθουν γράμματα. Κι εκεί τα Ελληνόπουλα έπρεπε να μάθουν αξίες…
Σε δυο-τρεις μέρες τα μπάνια και η ξεκούραση του Αυγούστου διακόπηκαν βίαια. Δράστης η…….. δημοσίευση του διορισμού μου στο Φ.Ε.Κ. .Επέστρεψα στην Αθήνα να βγάλω κάποια χαρτιά, να ετοιμάσω κάποια λίγα πράγματα που θα έπαιρνα μαζί, να διευθετήσω κάποιες εκκρεμότητες που δεν έπρεπε να συνεχίσουν να υπάρχουν. Στο μεταξύ προσπαθούσα να πάρω κάθε πληροφορία για το Νομό Πέλλας, τα μέρη στα οποία υπήρχαν Γυμνάσια ή και Λύκεια για να ξεκαθαρίσω που θα ζητούσα να τοποθετηθώ. Οι κουβέντες έδιναν κι έπαιρναν. Δεν μπορώ να πω ότι ήμουν ευχαριστημένος για την απομάκρυνσή μου από την Αθήνα , όμως η πραγματικότητα ήταν αμείλικτη. Με βάση τον νόμο που ίσχυε εκείνη την εποχή θα έμενα τουλάχιστον δύο χρόνια στην Μακεδονία. Βεβαίως ο νομός δεν μου ήταν άγνωστος. Τον είχα επισκεφθεί στο παρελθόν. Ήταν άλλες εποχές σ΄ εκείνες τις επισκέψεις… Τώρα πήγαινα ως νεοδιόριστος καθηγητής. Που θα πήγαινα; Θα ήταν καλά; Θα έβρισκα σπίτι; Πως θα τα βόλευα; Σκέψεις πολλές τριγυρνούσαν στο μυαλό μου. Ξεκίνησα από την Αθήνα για την ΄Εδεσσα , την πρωτεύουσα του νομού, νωρίς το πρωί στις 21 Αυγούστου. Απόγευμα της ίδιας μέρας αντίκρυζα πάλι την ΄Εδεσσα, ύστερα από πολλά χρόνια. Με την πόλη τούτη , μην με παρεξηγήσετε, αλλά είμαι ερωτευμένος. Είναι μια πανέμορφη πόλη, με πολύ πράσινο, νερά, τους περίφημους καταρράκτες και τόσες μα τόσες άλλες ομορφιές. Η απόλαυση από το ρούφηγμα του ελληνικού καφέ στην Πλατεία Τιμενιδών μου έχει μείνει αξέχαστη. Μα εκείνες οι λιχουδιές στα ταβερνάκια κοντά στον ψηλό βράχο σου ανέβαζαν την χοληστερίνη σε επικίνδυνα επίπεδα. Πώς να τα ξεχάσεις όλα τούτα λοιπόν;
Την επόμενη μέρα, Δευτέρα πρωί, γύρω στις 9 νάσου εγώ στο Διοικητήριο. Εκεί ήταν τότε η Διεύθυνση Μέσης Εκπαίδευσης του νομού. Μού έδωσαν μια αίτηση να συμπληρώσω και μια λίστα από 15 κενές θέσεις Καθηγητών Μαθηματικών στα διάφορα Γυμνάσια και Λύκεια του Νομού. Αλλού οι έδρες των σχολείων μου ήταν γνωστές και αλλού άγνωστες. Οι υπάλληλοι της Διεύθυνσης μου είπαν ότι έχω διορία 2-3 ημερών να σκεφτώ ποια σχολεία να δηλώσω αφού θα περίμεναν όλους τους νεοδιόριστους να παρουσιαστούν και να υποβάλλουν όλοι τους την σχετική αίτηση. Ευτυχώς το ΞΕΝΙΑ της πόλης είχε αναπαυτικό κρεβάτι και αναπαυτικές πολυθρόνες…Την άλλη μέρα ύστερα από σχετική μελέτη υπέβαλλα την αίτησή μου. Πρώτη προτίμηση το Γυμνάσιο ΄Αρνισσας. Κριτήριο… η ύπαρξη σιδηροδρομικής επικοινωνίας, γιατί το χειμώνα χιόνιζε κάμποσο. Επόμενες προτιμήσεις τα σχολείς του κάμπου των Γιαννιτσών. Κοντά στη Θεσσαλονίκη γαρ… Με ότι συνεπαγόταν αυτό. Οι 2-3 μέρες έγιναν τριπλάσιες… Τα έξοδα παραμονής έτρεχαν…Και βγαίναν μόνο από την τσέπη μου…Αθάνατο Ελληνικό κράτος…31 Αυγούστου το πρωί οι υπάλληλοι μιλούσαν με σιγουριά «Στις 2 περίπου το μεσημέρι θα ξέρετε που πάει καθένας». Από τις 1 το μεσημέρι ήμουν στο Διοικητήριο. Ναι , ήμουν σίγουρος… Δεν χρειαζόμουνα ονυχοκόφτη… Τα είχα λιμάρει τελείως… Τέλεια δουλειά… Μα η ώρα περνούσε και ανακοίνωση γιόκ. Κατά τις 2 και… μια υπάλληλος είχε την ευγενή καλοσύνη να πληροφορήσει όλους εμάς που περιμέναμε, ότι η συνεδρίαση του υπηρεσιακού συμβουλίου διεκόπη λόγω παρελεύσεως της ώρας και καλούμαστε την επόμενη το πρωί… Περιττό να αναφέρω τα σχόλια των αναμενόντων… ΄Ηταν ένα ακόμη απόγευμα βαρετό. Είχα λύσει όλα τα σταυρόλεξα του περιοδικού «το Τέστ» προσπαθώντας να μην σκέφτομαι τον χρόνο που κυλούσε σαν χελώνα. Την άλλη μέρα κίνησα γύρω στις 8 για τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας. Σκεφτόμουν ότι θα ήμουν μόνος. Εϊχα πέσει έξω. Όλοι οι συνάδελφοί μου ήταν εκεί κουβεντιάζοντας και ο καπνός από το κάπνισμα ήταν χαρακτηριστικά ενοχλητικός για μένα. Γύρω στις 9 παρά τέταρτο μια κυρία βγήκε από την αίθουσα συνεδριάσεων του υπηρεσιακού συμβουλίου. Με μια μιας όλων τα στόματα σίγησαν. Ησυχία απόλυτη. Οι αναπνοές ακουγόντουσαν έντονα γρήγορες… Αγωνία. Το όνομά μου ακούστηκε από τα τελευταία. «Σπυρόπουλος Δημήτριος, Γυμνάσιο Φούστανης». Πάγωσα. ΄Εμεινα. Η Φούστανη ήταν ένα από τα μέρη που δεν ήθελα να πάω με τίποτα. Με κυρίευσε απογοήτευση. Που πάω μωρέ; Στα σύνορα. Κι αν δεν πάω, σκέφτηκα τι κάνω. Προσγειώθηκα σύντομα. Η πραγματικότητα ήταν αμείλικτη. Έπρεπε να φανώ ρεαλιστής… Αποχαιρετιστήκαμε όλοι οι συνάδελφοι , άλλοι ευχαριστημένοι και άλλοι δυσαρεστημένοι. ΄Ετρεξα στον κοντινό σταθμό των ταξί. Ήταν μια γκρίζα , μουντή μέρα, έριχνε ένα ψιλόβροχο, το χαρακτηριστικό ψιλόβροχο της Μακεδονίας. Ο καιρός συντονισμένος με τη ψυχική μου διάθεση… Ποιος φυσικός νόμος είχε φροντίσει για εκείνο το συντονισμό. Μπήκα στο πρώτο ταξί.
-
Που πηγαίνει ο κύριος;-
Λίγο κοντά , απάντησα. Φούστανη πάμε.-
Φούστανη; Μα τι δουλειά έχετε εκεί πάνω στης Καρατζόβας τα μέρη, ρώτησε με φανερή απορία ο οδηγός.-
Νεοδιόριστος καθηγητής κύριε. Νεοδιόριστος.-
Κι εκεί βρήκαν να σας στείλουν;-
Ναι, φαίνεται δεν τους άρεσε η φάτσα μου… αποκρίθηκα. Πόση ώρα απέχει από εδώ;-
Γύρω στην ώρα.Κουβεντιάζαμε σε όλη την διαδρομή περί ανέμων και υδάτων μα η μουντή γκρίζα μέρα όλο και έριχνε τη διάθεσή μου. Αναλογιζόμουνα που είχα έρθει, το ότι θα έμενα δύο χρόνια , και σφιγγόταν η καρδιά μου.
Κουβεντιάζαμε σε όλη την διαδρομή περί ανέμων και υδάτων μα η μουντή γκρίζα μέρα συντελούσε στο να πέφτει η διάθεσή μου. Αναλογιζόμουνα που είχα έρθει, το ότι θα έμενα δύο χρόνια , και σφιγγόταν η καρδιά μου. Tα χωριά διαδέχονταν το ένα το άλλο και είχαμε πάρει μια ελαφρά ανηφορική πορεία. Μιλούσαμε για την ευφορία του κάμπου της Αριδαίας . Μία ευφορία που δεν μου ήταν άγνωστη. Αφορμή ήταν οι ατέλειωτες μηλιές στην άκρη του δρόμου που ήταν έμφορτες από μήλα. ΄Ένα χρώμα που σε προκαλούσε να γίνεις κλέφτης… Να κόψεις μερικά όπως ήταν , μη λογαριάζοντας τίποτα, και να τα γευτείς. ΄Ετσι δεν αργήσαμε να δούμε στα δεξιά μας μια πινακίδα με την ένδειξη ΦΟΥΣΤΑΝΗ 1 km. Η αρχή του τέλους. ΄Εψαχνα να διακρίνω τίποτα σπίτια. Μάταιος κόπος. Δένδρα και μόνο δένδρα. Και το ψιλόβροχο ασταμάτητο. Ξαφνικά μπροστά μας φάνηκε ένα πέτρινο γκριζο-καφετί μακρόστενο κτίριο με ένα στρατιωτικό τόλλ, στην άκρη της αυλής του. Ο ταξιτζής έκοψε ταχύτητα λέγοντας. «Για Δημοτικό σχολείο φαίνεται. Δεν κατεβαίνεις να ρωτήσεις παλικάρι μου;» Κατεβαίνοντας από το ταξί τα παπούτσια μου κόλλησαν σε λάσπες ατέλειωτες. Βρε που ήρθα, σκέφτηκα. Τι είναι τούτο το μέρος; Ανέβηκα γρήγορα τα σκαλοπάτια μπήκα στο σκοτεινό διάδρομο του άβαφτου απεριποίητου κτιρίου και στα αφτιά μου έφτασαν φωνές ανδρικές και γυναικείες, που με οδήγησαν στο γραφείο.
_ Καλημέρα σας. Παρακαλώ το Γυμνάσιο Φούστανης που είναι;
_ Το Γυμνάσιο Φούστανης εδώ είναι. Δεν σας κάνει. Μα ποιος είστε και τι θέλετε;
Συστήθηκα. Με χαιρέτησαν με θερμή χειραψία όλοι. Ο εκτελών χρέη Δ/ντή κ. Ιωάννου Κωστάκης (τώρα καθηγητής σε Γυμνάσιο της Αριδαίας), ο φυσικός κ. Κώστας Γρηγορίου (τώρα Δ/ντής Δ/νσης Δετ. Εκπ/σης Νομού Πέλλας), η κ. Μπλιάγκα, η κ. Γιαννούση, ο κ. Αϊναλίδης, ο κ. Τζανής όλοι τους με καλοδέχτηκαν. Με κέρασαν καφέ και άρχισα να ρωτώ για να μάθω τις πρώτες πληροφορίες για τον τόπο. ¨Ολοι τους μου τόνιζαν το πόσο καλά περνούν, το πόσο καλά είναι τα παιδιά και ότι γενικά θα μείνω πολύ ευχαριστημένος.
Καλοί μου συνάδελφοι αν «σερφάρετε» στην ιστοσελίδα μου κάποια φορά, πρέπει να σας πω ότι σας θυμάμαι με νοσταλγία μεγάλη, όλους. Πράγματι περάσαμε καλά. Θυμάμαι τους αξέχαστους σχολικούς περιπάτους. Δεν ξαναγίνονται τέτοιοι περίπατοι. Και σε αυτό συντελεστές είμαστε όλοι. Να είσαστε καλά όλοι, όπου και να είστε.
Η αλήθεια είναι ότι το κτίριο του σχολείου δεν μου άρεσε καθόλου. Το παράθυρο του γραφείου έβλεπε στο παρακείμενο δάσος, το είδα να φαντάζει τόσο πληκτικό, και πράγματι ήταν. Κάποιος από τους συναδέλφους, με πληροφόρησε όμως ότι σε μερικές μέρες μεταφερόμαστε στο νέο γυμνασιακό κτίριο, μερικά μέτρα πιο πέρα. ΄Ένα κτίριο που πράγματι ήταν πολύ όμορφο. Δεμένη με τον τόπο η αρχιτεκτονική του. Λειτουργικό πολύ. Με πολλές ανέσεις. Ευρύχωρες αίθουσες, ευρύχωρα γραφεία καθηγητών, αίθουσα συγκεντρώσεων των μαθητών στο εσωτερικό του σχολείου και πολλά άλλα. Εκεί δίδαξα δύο σχολικές χρονιές. Που τις διατηρώ ολοζώντανες στο μυαλό μου..
Τα παιδιά του σχολείου μας, ψυχούλες όλα. Πολύ καλά παιδιά. Ακόμη τα θυμάμαι κι αυτά με νοσταλγία. Και η χαρά μου πολύ μεγάλη όταν πριν από μερικούς μήνες συνάντησα μια εξαιρετική μου μαθήτρια, στο Νοσοκομείο της Αεροπορίας στην Αθήνα, υγειονομικό στέλεχος της Αεροπορίας μας. Μα κι αν τα χρόνια πέρασαν και τα μαλλιά μου γκριζάρουν επικίνδυνα, οι μνήμες για την Φούστανη δεν πάλιωσαν. Και κρατώ επαφή με το τόπο και τους ανθρώπους εκεί. Να είναι καλά όλοι. Και μια και μπορεί, όλο και κάποιοι να με διαβάζουν, τώρα καθώς το ΙΝTERNET εξαπλώνεται ραγδαία, τους εξομολογούμαι. Ναι , φίλοι μου, στη Φούστανη πέρασα δύο από τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου. Και σε αυτό συντελέσατε κι εσείς. Να είστε καλά όπου και νάστε. Θα σας θυμάμαι πάντα.
΄Όμως το σπίτι μου δεν ήταν στη Φούστανη. Στη βάση του όρους Πίνοβο, που θα το δείτε σε φωτογραφία, υπάρχει ένα μικρό χωριό η Θηριόπετρα. Κάτοικοι γύρω στους 300 τότε. Εκεί έμενε η αφεντιά μου. Μαγαζιά πολλά, μόνο 2 μπακάλικα, 2 καφενεία, και ένα μικρό περίπτερο που πουλούσε μόνο τσιγάρα και τσίχλες για τους πιτσιρικάδες. Εφημερίδες ούτε για δείγμα. Κανάλια τηλεόρασης πολλά. Μόνο ένα , το ΕΤ-1 της κρατικής ΕΡΤ. Σταθμοί στο ραδιόφωνο πολλοί. Μα εκπέμπαν από το έδαφος της πάλαι ποτέ κραταιάς και ενιαίας Γιουγκοσλαυίας. Με το ζόρι και με φοβερά παράσιτα έπιανα, ανάλογα και με τον καιρό, κάποιον ελληνικό σταθμό. Καρατζόβα....