Η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου του 1940

 

 

Πολύφεγγη για μας ας είναι η δόξα

Κι ως τάστρα να πυργώνεται κι ακόμα.

Σ΄ εχθρό εμείς με θέληση δική μας

Δε δώσαμε ποτέ νερό και χώμα.

 

 

            1940.Το κρίσιμο έτος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Όλες σχεδόν οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν υποκύψει στις μηχανοκίνητες δυνάμεις του Άξονα. Μένει μόνο η Μεγάλη Βρετανία. Ο φόβος καλύπτει την Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο.

            Στην κρίσιμη αυτή στιγμή μια ιδιαίτερη εύνοια της τύχης σημειώθηκε για την ελευθερία του κόσμου. Η θαρραλέα, και απροσδόκητη ίσως άρνηση υποταγής της Ελλάδας. Ήταν 28η Οκτωβρίου του 1940. Την αυγή της ιστορικής αυτής μέρας η οποία άλλαξε την πορεία του 2ου παγκοσμίου πολέμου, η φασιστική Ιταλία επέδιδε στην Ελληνική Κυβέρνηση ένα ιταμό τελεσίγραφο, με το οποίο ανάγγειλε ότι τα στρατεύματά της ορμώμενα από την Αλβανία θα εισέβαλλαν στην Ελλάδα και ζητούσε οι Ελληνικές Στρατιωτικές δυνάμεις να μη προβάλλουν αντίσταση. Είναι γνωστή η απάντηση που δόθηκε. ΟΧΙ. Απόλυτη άρνηση υποταγής. Απόφαση αντίστασης.

            Μια ιστορία 3000 χρόνων αγώνων, θυσιών και ολοκαυτωμάτων για την ελευθερία και την τιμή του ανθρώπου επαναλαμβανόταν. Μέσα στην περίτρομη Ευρώπη του ΄40  η οποία υποτασσόταν χωρίς αντίρρηση , ακούστηκε ξαφνικά μια μικρή αλλά δυνατή και αποφασιστική φωνή. Ήταν η φωνή της Ελλάδας που εναντιωνόταν στον Άξονα και αντιμετώπιζε με όπλα τον πανίσχυρο εισβολέα στα σύνορά της, για να δώσει την πρώτη νίκη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

            Από την αυγή της 28ης Οκτωβρίου ο Στρατός μας άρχιζε να γράφει την μεγάλη εποποιία στα Βορειοηπειρωτικά βουνά. Οι υπόδουλοι της Ευρώπης άρχισαν να παίρνουν θάρρος. Οι μη κατακτηθέντες άρχισαν να σκέπτονται την αντίσταση. Το αήττητο του Άξονα είχε σταματήσει από το τόλμημα του μικρού Δαυίδ που κατάφερνε αλλεπάλληλα τραύματα στον ισχυρό Γολιάθ.

            Το Ελληνικό ΟΧΙ  που προκάλεσε τον παγκόσμιο θαυμασμό, έδωσε στους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι , όταν ένας λαός δεν χάνει την ψυχή και τα οράματά του, είναι ισχυρότερος του εκείνου που είναι υλικά παντοδύναμος.

            Την έκπληξη της αντίστασης των Ελλήνων ,άρχισε να διαδέχεται η έκπληξη των νικών του Ελληνικού Στρατού. Την μεγάλη και ιστορική νίκη της Πίνδου , στις κορυφές της οποίας ο εισβολέας υπέστη πανωλεθρία , διαδέχεται η θριαμβευτική είσοδος της στρατιάς των γενναίων στην Κορυτσά. Η συντριβή που υπέστησαν οι  φασιστικές φάλαγγες στο Καλπάκι. Η καταδίωξη των εχθρικών Μεραρχιών στο Πόγραδετς. Η απελευθέρωση του Αργυροκάστρου , της Μοσχόπολης , της Πρεμετής , του Δέλβινου και των Αγίων Σαράντα.

            Αλλά και στην θάλασσα , ο μικρός ελληνικός στόλος προστάτεψε αποτελεσματικά μαζί με την πολεμική αεροπορία τις μεταφορές. Είναι πασίγνωστα τα κατορθώματα των υποβρυχίων του  «Παπανικολή», του «Πρωτέα», και    ο ηρωισμός που επέδειξε το σύνολο των ανδρών του Πολεμικού μας Ναυτικού.

Έτσι ο λαός μας κατόρθωσε θαύματα, έγραψε θριάμβους και ανέγραψε τα νικητήρια στην Υπέρμαχο Στρατηγό. Υπήρχε τότε μία μόνη ψυχή ,μια μόνη απόφαση από τα βουνά της μίας Ηπείρου ως την Κρήτη και ο ένας στήριζε τον άλλο σ΄ αυτή  την πάνω από τις δυνάμεις τους γιγάντια προσπάθεια. Για μήνες αρκετούς πορεύτηκε αυτός ο λαός μεθυσμένος από το μυστικό τούτο κρασί, καθαρμένος από τα διχαστικά πάθη, λυτρωμένος από την επώδυνη δυναστεία της λογικής.

Καθώς βιώνει κανείς την μνήμη των γεγονότων του 1940,πολλά είναι εκείνα που τον συγκινούν και άλλα ίσως περισσότερα τον προβληματίζουν. Ανάμεσα στ΄ άλλα και το γεγονός πως χρόνια τώρα έχουμε αγκυλωθεί, ίσως, στην αναζήτηση του υπεύθυνου της μεγάλης απόφασης, της άρνησης που αντέταξε η αδυναμία στη δύναμη και αφήνουμε ν΄ ακουστούν λόγοι βάσκανοι, ανόητοι, ασύμβατοι προς το μέγα κατόρθωμα, απαξιωτικοί επώνυμων ηρώων και ανώνυμων παλικαριών που με την κακοπάθεια και το αίμα τους έγραψαν το έπος του 1940.Λέτε, κι ότι τιμάμε σήμερα ήταν κάποια ή κάποιες λέξεις και όχι η μεγαλώνυμη πράξη των πάρα πολλών, όλων, που συνέβαινε αναλλοίωτη για μήνες σ εκείνα τα βουνά της  Ηπείρου.

            Καθώς ευκαιριακά, επετειακά καλύτερα, προσεγγίζουμε το 1940 ας σκεφτούμε μήπως μας διαφεύγει το ουσιαστικό, όπως συμβαίνει σε όσους τυρβάζουν  περί πολλά ,σε όσους επιτρέπουν στην όραση  και στην κρίση τους να στρατεύεται αλόγιστα. Και το ουσιαστικό είναι το πνεύμα, η διάθεση και η αποφασιστικότητα με τα οποία ο λαός μας τοποθετήθηκε ,τότε, ενώπιος ενωπία με την πρόκληση της ιστορίας.

 Μέσα λοιπόν από την εναγώνια αναζήτηση της ελευθερίας, σαν βαθύτατο πνευματικό μέγεθος, αναδύθηκαν οι ήρωες του 1940.Σκύβοντας ευλαβικά το γόνυ πάνω από τις ιστορικές μνήμες εκείνων των ηρώων αμέτρητα θα βρούμε δείγματα ανδρείας, αυτοθυσίας ,πατριωτισμού και  αξιοπρέπειας.

Με αυτό το πνεύμα ο Στρατός μας αφού καταδίωξε πρώτα τον Ιταλό εισβολέα στα βάθη της Αλβανίας , έγραψε την γεμάτη φως και δόξα εποποιία εναντίον των Γερμανών στα Μακεδονικά οχυρά , στο Περιθώρι , στο Λύσε,στη Καλή,στο Ρούπελ και στο Ιστίμπεη.

Η γερμανική μπότα πάτησε το Ελληνικό έδαφος , μα η γερμανική νοοτροπία και ψυχή έμεινε στο επίπεδο του μισητού κατακτητή , του ανεπιθύμητου δυνάστη.Η εθνική αντίσταση θέριεψε. Ταράτσες, τοίχοι, γωνιές σπιτιών ,δρόμοι, πλατείες και κάθε μονοπάτι μαρτυρούσαν τις αποφάσεις των ανυπότακτων για τον αγώνα.

 28 Οκτωβρίου σήμερα. Κωδωνοκρουσίες , δοξολογίες , λιβανωτά, δάφνινα στεφάνια στα μνημεία των ηρώων και τρισάγια στην μνήμη τους. Πανηγυρικοί λόγοι για την επέτειο. Όμως όλα αυτά δεν φτάνουν. Σε μια εποχή που ιδεολογίες και συστήματα κατέρρευσαν η ελληνική ιδέα αντέχει και πρέπει να συνεχίσει να αντέχει. Και είναι ανάγκη, ανάγκη μεγάλη ,οι Ελληνίδες μάνες, σαν ακοίμητες Εστιάδες να διαπλάσουν τα παιδιά τους ,τα Ελληνόπουλα, σύμφωνα με τις εθνικές μας παραδόσεις. Και εμείς οι Έλληνες πατεράδες ας σταματήσουμε να μιλούμε μόνο για οικονομικές θεωρίες και χρηματιστήρια . Επιβάλλεται  να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τους προγόνους, για τα παλικάρια που έπεσαν στην Αλβανία, για τις ανώνυμες γυναίκες της Πίνδου που σχεδόν ξυπόλητες μετάφεραν τα πολεμοφόδια στους μαχητές, για τον διοικητή της 8ης Μεραρχίας Στρατηγό Κατσιμήτρο, για τον Συνταγματάρχη Δαβάκη, τον πλωτάρχη Λάσκο, τους ήρωες των οχυρών του Ρούπελ και τόσους άλλους. Ξέρουν τα παιδιά μας σήμερα ποιος ήταν ο Λάσκος και ο Δαβάκης καθώς και που βρίσκονται τα οχυρά του Ρούπελ;

            59 χρόνια μετά το έπος του ΄40 αυτός ο παράξενος τόπος, η Ελλάδα μας εξακολουθεί ν΄ αγωνίζεται για τα δίκαιά της. Επίβουλοι , σφετεριστές, άρπαγες και πλαστογράφοι ακουμπούν προκλητικά στο κατώφλι της πατρίδας και η διπλωματία μας αγωνίζεται να αποδείξει τα αυταπόδεικτα , που φίλοι και εχθροί κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν.

Μα η βροντερή φωνή του Γέρου του Μοριά μας θυμίζει πως …… “οι βιολιτζήδες άλλαξαν ,μα ο χαβάς μένει ο ίδιος”.

            Τελειώνοντας αυτό τον επετειακό λόγο , ας διατηρούμε στη μνήμη μας ότι οι πρόγονοί μας επέλεξαν να μαρτυρήσουν για να παραμείνουν αυτό που ήταν – Έλληνες ελεύθεροι – παρά να υποταχθούν και να χάσουν την αυτοσυνειδησία και την αξιοπρέπειά τους. Και τα κατάφεραν. Γι αυτό και δεν είναι καθόλου υπερβολικός ο χαρακτηρισμός, που από τότε τους συνοδεύει και τον οποίο έδωσαν εχθροί και φίλοι : Ότι ήταν πράγματι ήρωες.

Η δική μας γενιά μπορεί ν΄ ακολουθήσει τη δημιουργική πορεία που το ελληνικό πνεύμα χάραξε ανά τους αιώνες. Είναι δικαίωμα κι ευθύνη μας να τιμήσουμε την εθνική  ανεξαρτησία που μας χάρισε η γενιά του 40 με πράξεις υπεύθυνες και ιστορικά σημαντικές. Δε λησμονούμε ποτέ τις ευθύνες μας. Τιμάμε τους ηρωικούς νεκρούς μας.  Δοξάζουμε την ελευθερία μας. Τιμάμε την πατρίδα μας , ζητωκραυγάζουμε για την Ελλάδα.  Ζήτω η Ελλάδα.

 

 

Ομιλίες