Η  καινοτομία στην εκπαίδευση της «κοινωνίας της γνώσης»

«Καινοτομία», «καινοτομικά προγράμματα», «καινοτόμες μέθοδοι», «καινοτομικές δράσεις»…

    Η καινοτομία, έννοια που θεοποιήθηκε  από την αρχή της δεκαετίας του 1990, είναι απόλυτα συνδεμένη με την «οικονομία της αγοράς».

Αποτέλεσμα της βαθιάς δομικής κρίσης του 1972 ήταν η σταδιακή ανατροπή του κρατικού παρεμβατισμού που μπορεί να εξασφάλιζε στο κεφάλαιο την παραγωγή και την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης και την «κοινωνική ειρήνη», όμως οδήγησε σε μια μακροπρόθεσμη αύξηση του κόστους παραγωγής.

    Το κεφάλαιο στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης καταφεύγει στη διεθνοποίηση της οικονομίας που στηριζόταν στην απελευθέρωση της διακίνησης εμπορευμάτων και κεφαλαίων και η οποία δημιουργεί μια σειρά νέων σημαντικών αλλαγών.

    Το κεφάλαιο υπερπηδά τα εθνικά σύνορα. Τώρα δεν «επενδύει στο εξωτερικό» και τα κέρδη δεν επιστρέφουν στη χώρα έδρα του. Οργανώνει την παραγωγή σε διάφορες χώρες αναζητώντας τις καταλληλότερες συνθήκες, το μικρότερο κόστος εργασίας, το ευνοϊκότερο νομικό και φορολογικό καθεστώς, την πρόσβαση σε πρώτες ύλες, την ύπαρξη υποδομών, την εγγύτητα σε αγορές. Η τεράστια συγκέντρωση κεφαλαίου έχει σαν αποτέλεσμα τον αφανισμό των πιο αδύνατων τμημάτων του.

    Η πραγματοποίηση της υπεραξίας δεν εξαρτάται πια από την κατάσταση της «εθνικής οικονομίας» αλλά από την κατάσταση της οικονομίας και της «αγοράς εργασίας» διεθνώς. Η «οικονομία της αγοράς», οι «ανάγκες της αγοράς», οι «επιταγές της αγοράς» εισάγονται στη ζωή μας. 

    Παρόλα αυτά το 1980 ξεσπά η ύφεση. Είναι η περίοδος που για πρώτη φορά ακούγεται ο όρος «ανταγωνιστικότητα». Οι επιθέσεις ενάντια στα εργασιακά δικαιώματα, η αναθεώρηση της εργατικής νομοθεσίας, οι νέες μορφές απασχόλησης δημιουργούν ένα νέο επίπεδο εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, εισάγεται ο νέος όρος της «ευέλικτης εργασίας».

    Η πρόσκαιρη ανάκαμψη του 1982 δεν αλλάζει την κατάσταση και το συσσίφιο μαρτύριο του καπιταλισμού κορυφώνεται το 1984-85. Η μείωση της κατανάλωσης οδηγεί ταχύτατα σε νέα υπερσυσσώρευση. Για την αντιμετώπιση της «νέας» κρίσης  δρομολογούνται βαθιές, ριζικές αλλαγές στην οικονομία και προσαρμογή των πάντων σ΄ αυτές. Ο κόσμος ξαναστήνεται με το κεφάλι προς τα κάτω.

    Η κατάργηση του κοινωνικού κράτους δεν αλλάζει μόνο το χαρακτήρα του κράτους αλλά την ίδια την κοινωνία. Η όλη κοινωνική δομή στηριζόταν στο «συμβόλαιο» ότι η ανάπτυξη συνυπάρχει με την κοινωνική δικαιοσύνη, «μεγαλώνοντας την πίττα μπορούμε να την μοιράσουμε καλύτερα». Τώρα η σχέση αυτή αντιστρέφεται. Η ανταγωνιστικότητα και η ανάπτυξη είναι οι αναγκαιότητες «για τη διατήρηση του κοινωνικού μοντέλου που περνάει μέσα από τους στρατηγικούς οικονομικούς στόχους». Μέχρι τώρα η ανάπτυξη η ανταγωνιστικότητα στηριζόταν στη μείωση του εργασιακού κόστους. Στις συνθήκες της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης οι συνιστώσες της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας είναι:

·       Η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών και του αυτοματισμού στην παραγωγή που ισοδυναμεί με τεράστια μείωση της εργασίας.

·       Η καινοτομία.

    Η καινοτομία, επινοείται και παράγεται σε όλα τα στάδια σχεδιασμού και οργάνωσης της παραγωγής σχεδιασμού και παραγωγής του προϊόντος στη διάθεση και διανομή και στην αλληλεξάρτησή τους αλλά και στην αλληλεξάρτηση της επιχείρησης με το περιβάλλον της

    Η έννοια της καινοτομίας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της «οικονομίας της γνώσης».

    Η καινοτομία είναι τρόπος διαχείρισης της «γνώσης» από τη δημιουργία της  στην «έρευνα», τη μετάδοσή της μέσω της εκπαίδευσης - κατάρτισης, των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας και τη χρήση της.

    Η επίτευξη της «καινοτομίας» και η αναγόρευσή της σε κύριο μοχλό της ανάπτυξης στηρίζεται στην χρησιμοποίηση της γνώσης σε κάθε παράμετρό της. Γνώση που θα δίνει τη δυνατότητα  για σύλληψη και σχεδιασμό του νέου προϊόντος, γνώση που θα εισάγει νέα αντίληψη για την παραγωγή θα αξιοποιεί τις νέες δυνατότητες, θα προωθεί τη συλλογικότητα αντιμετώπισης των προβλημάτων, την ικανότητα συνεργασίας. Γνώση που θα ανοίγει δρόμους, θα υπερβαίνει εμπόδια και αντιλήψεις και θα προχωρά σε ανασυγκρότηση της επιχείρησης και στη δομή και στη μορφή.

    Δηλαδή η «καινοτομία» εξαρτάται από το βαθμό άμεσης και αποτελεσματικής εφαρμογής της γνώσης. «Στον ευέλικτο καπιταλισμό η γρήγορη παραγωγή και διάδοση της γνώσης συνιστά βασικό παράγοντα της αποδοτικότητας της οικονομίας. Η γνώση μετατρέπεται σε πρώτη ύλη στη διαδικασία παραγωγής και αποκτά υλική υπόσταση. Η αγορά καθορίζει ποια γνώση έχει αξία και ποια όχι και παράλληλα προσδιορίζει την άνθιση συγκεκριμένων γνωστικών τομέων».

S.Robertson  Συγκρούσεις Επανεδαφισμού Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και εκπαιδευτικοί. Κλαδικό Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο ΙΝΕ ΓΣΕΕ

    Στη νέα καπιταλιστική επιχείρηση  από τις αλυσίδες των τυποποιημένων ενεργειών περνάμε στην εξατομίκευση, τον καταμερισμό σε άτομα ή μικρές ομάδες που τα χαρακτηρίζει η κινητικότητα η προσαρμοστικότητα και η διαθεσιμότητα. Ο εργαζόμενος θα αλλάζει είδος απασχόλησης, επιχείρηση, πόστο. Δεν απαιτούνται πλέον πολλά και φτηνά εργατικά χέρια αλλά λίγα ικανά και αποτελεσματικά μυαλά. Τι σημαίνει ικανά;

    «Πολυδύναμα» και «πολυλειτουργικά», που σημαίνει εξοπλισμό με γενικές γνώσεις και  με πολλές «σύγχρονες» δεξιότητες. Ενδιαφέρει η ικανότητα προσαρμογής στο όποιο γνωστικό περιβάλλον, η ικανότητα αναπροσαρμογής και ανανέωσης της γνώσης. Ενδιαφέρει η ικανότητα αξιοποίησης της όποιας γνώσης και η ικανότητα εφαρμογής της τη δεδομένη στιγμή. Ενδιαφέρει η ικανότητα εκτίμησης πότε και πώς θα εφαρμοστεί καθώς και η ικανότητα προεκτίμησης των συνεπειών της εφαρμογής της. Ενδιαφέρει η ικανότητα ελιγμών αναπροσαρμογών αλλαγών στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Ενδιαφέρει η ικανότητα ευελιξίας και προσαρμογής στα όποια φαινόμενα δυσκολιών, κρίσεων παρουσιάζονται.

    Σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΒ για τις ανάγκες των επιχειρήσεων που αφορούσε τις ικανότητες  που θεωρούνται απαραίτητες σε συνάρτηση με την επάρκεια κάλυψης από το εκπαιδευτικό σύστημα αναδεικνύονται:

- Οι βασικές γνώσεις του αντικειμένου της εργασίας με 4,4 ( ανώτατο το 5) με επάρκεια κάλυψης από το εκπαιδευτικό σύστημα 2,2. ( ανώτατο το 5)

- Η ικανότητα επικοινωνίας, ομαδικής εργασίας, λήψης αποφάσεων και επιχειρηματικότητας με 4,3 και επάρκεια της εκπαίδευσης 1,7.

- Η ικανότητα απόκτησης νέας γνώσης και εφαρμογής με 4,1 και επάρκεια της εκπαίδευσης 1,9.

- Η ικανότητα χρήσης των τεχνολογιών της πληροφορικής με 4 και επάρκεια της εκπαίδευσης 2,6.

- Η ικανότητα διοίκησης και προσαρμοστικότητας με 3,4 και επάρκεια της εκπαίδευσης 1,7.

- Η ικανοποιητική γνώση ξένων γλωσσών με 3,4 και επάρκεια της εκπαίδευσης 2,4.

    Με τα δεδομένα αυτά ο ΣΕΒ διαμορφώνει τις προτάσεις του για το εκπαιδευτικό σύστημα που συνίστανται:

1. Καλλιέργεια σφαιρικής γνώσης και κριτικής ικανότητας

2. Προσανατολισμός στις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας της γνώσης, ενσωματώνοντας μηχανισμούς της αγοράς που θα εξασφαλίσουν τη συνεχή προσαρμογή της εκπαίδευσης.

3. Εισαγωγή στοιχείων ευελιξίας με αυτονομία λειτουργίας σε επίπεδο εκπαιδευτικού ιδρύματος και παροχή σπονδυλωτών προγραμμάτων σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες των εκπαιδευομένων.

Η Αμερικανική Επιθεώρηση Εργασίας σε μελέτη της σχετικά με την αναμενόμενη αύξηση εργασίας στις ΗΠΑ τα επόμενα 10 χρόνια, καταλήγει ότι το 56% των πιο γρήγορα αναπτυσσόμενων επαγγελμάτων χρειάζονται μόνο ένα ταχύρρυθμο πρόγραμμα κατάρτισης και από τα 20 εκατ. αναμενόμενες θέσεις εργασίας, τα 5 εκατ. θα χρειαστούν πανεπιστημιακό πτυχίο ενώ τα 9 εκατομμύρια θα χρειαστούν μόνο μιας μικρής διάρκειας επαγγελματική κατάρτιση.( Ρωγμές  τ. 14) 

Η απόκτηση αυτών των δεξιοτήτων  δεν αφορά  μόνο τη διδασκαλία αλλά κυρίως την καλλιέργεια δομής, οργάνωσης, κλίματος και νοοτροπίας καινοτομίας στη μαθησιακή διαδικασία.

Στόχος δεν είναι πια μόνο η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης αλλά της δημιουργικότητας, της φαντασίας, των ικανοτήτων, συνολικά της προσωπικότητας του εργαζόμενου.

Αντανάκλαση στα εκπαιδευτικά συστήματα

   Δημιουργούνται δύο περιοχές με εξασθένηση του μέχρι τώρα διαχωρισμού τεχνικής και γενικής εκπαίδευσης. 

1. Περιοχή γενικής μόρφωσης (αθμια βθμια )

2. Περιοχή κατάρτισης  (γθμια ,δια βίου εκπαίδευση)

Στην εισήγηση της συνάντηση των υπουργών του ΟΟΣΑ το 2000 με θέμα τη φύση των νέων εργαλείων στην εκπαιδευτική πολιτική επισημαίνεται:

    «Τα σχολεία είναι δημιουργήματα της βιομηχανικής κοινωνίας και θα χρειαστεί να αλλάξουν....Οι επιτυχημένες οικονομίες θα βασίζονται σε τρεις θεμέλιους λίθους, την ικανότητα να είναι δημιουργικές, να μετασχηματίζουν μια δημιουργική ιδέα σε καινοτομία και να την προωθούν στην αγορά αποτελεσματικά ...στις οικονομίες της γνώσης, οι άνθρωποι εμπλέκονται στη δια βίου εκπαίδευση, καθώς η γνώση και οι δεξιότητές τους θα πρέπει συνεχώς να ανανεώνονται. Οι άνθρωποι θα πρέπει να καταστούν ικανοί να αξιοποιούν τις δημιουργικές ή καινοτομικές ικανότητές τους μέσα σε ασταθή περιβάλλοντα, όπου η γνώση αλλάζει και ανανεώνεται με γοργούς ρυθμούς. Πρέπει να μάθουν να μαθαίνουν με πιο αυτόνομους τρόπους...» .

    Στο ίδιο πνεύμα από το 1999 έκθεση της Στρογγυλής Τράπεζας Βιομηχάνων διαπιστώνει ότι «τα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών της Ε.Ε. δεν παρέχουν τις δεξιότητες και τις συμπεριφορές που η Ευρώπη χρειάζεται για να γίνει μία οικονομία της γνώσης. Αποτυγχάνουν στο βασικό τους σκοπό: να καταρτίσουν το ευέλικτο, εκπαιδευμένο και καταρτισμένο εργατικό δυναμικό το οποίο χρειάζεται η Ευρώπη στο μέλλον».

    Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης στις 15-16 Μαρτίου 2002, το Συμβούλιο Υπουργών Παιδείας, ενέκρινε την έκθεση του Συμβουλίου της Στοκχόλμης που στόχευε να  ανταποκριθεί στο στρατηγικό στόχο της Λισσαβόνας «να γίνει η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης ανά την υφήλιο ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη». Η έκθεση με τίτλο «Οι συγκεκριμένοι μελλοντικοί στόχοι των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης», πρόκειται για το πρώτο έγγραφο που διαγράφει μια ενιαία προσέγγιση των εθνικών πολιτικών στον τομέα της εκπαίδευσης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με άξονα δύο κυρίως στόχους:

    «-Τη βελτίωση της ποιότητας, της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την κατάρτιση σε όλη τη διάρκεια της ζωής.                   

Για καθένα από τους στρατηγικούς στόχους το Συμβούλιο καθορίζει τον τρόπο οργάνωσης και το πρόγραμμα εργασίας με λεπτομερές χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση των στόχων και τα συγκεκριμένα αποτελέσματα που έχουν ήδη εγκριθεί και που τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί να επιτύχουν:

-Βελτίωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης εκπαιδευτικών και εκπαιδευτών. Να προσδιοριστούν οι δεξιότητες που θα πρέπει να διαθέτουν οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές βάσει των μεταβαλλόμενων ρόλων τους στο πλαίσιο της κοινωνίας της γνώσης.

-Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την κοινωνία της γνώσης. Να προσδιοριστούν νέες βασικές δεξιότητες και ο τρόπος με τον οποίο οι δεξιότητες αυτές μαζί με τις παραδοσιακές βασικές δεξιότητες μπορούν να ενσωματωθούν στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, να αποκτώνται και να διατηρούνται σε όλη τη διάρκεια της ζωής.

- Να αναπτυχθούν οι δυνατότητες των εταιρικών σχέσεων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

-Ενίσχυση των δεσμών με τον κόσμο της εργασίας και την ερευνά, καθώς και με την ευρύτερη κοινωνία. Θέσπιση εταιρικών σχέσεων μεταξύ όλων των τύπων ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, επιχειρήσεων και ερευνητικών ιδρυμάτων, προς αμοιβαίο όφελος .

-Ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος. Να προωθηθεί μέσω του όλου συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης η αίσθηση της καινοτομίας και της δημιουργικότητας, με σκοπό την ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος».

  Αντί σχολίου ας παρακολουθήσουμε τους «ειδικούς» που είναι σαφείς, όπως τον Ειδικό Γραμματέα για την Ανταγωνιστικότητα σε άρθρο του με θέμα «Καινοτομία – Ανταγωνιστικότητα»( ΝΕΑ 10/7/06) «Όταν προωθούμε, λοιπόν, δράσεις που αφορούν στην ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, από τις επιχειρήσεις και τη δημόσια διοίκηση μέχρι τα σχολεία…στοχεύουμε στην καλλιέργεια καινοτομικού πνεύματος, στην καλλιέργεια ανθρώπων που θα μπορούν να σκεφτούν και εκτός καθορισμένων πλαισίων και θα έχουν την ικανότητα να βλέπουν κάτι νέο, ακόμη και σε πολύ παραδοσιακά και συνηθισμένα πράγματα. Π.χ. οι βαλίτσες υπάρχουν εκατοντάδες χρόνια. Η εταιρεία όμως που έβαλε τις ρόδες στις βαλίτσες σε συνδυασμό με το πτυσσόμενο χερούλι, αλλάζοντας το σχεδιασμό του συγκεκριμένου χρηστικού αντικειμένου, είναι που φάνηκε πιο ανταγωνιστική στην αγορά».

     Ο Υφυπουργός Παιδείας Α. Λυκουρέντζος στην ομιλία του σε διημερίδα στο Κέντρο Καινοτομίας της Microsoft στις 20-21 Μαΐου 2008 με θέμα "Ημέρες Καινοτομίας: Στηρίζοντας την Επιχειρηματικότητα – Επενδύοντας στη γνώση", υπό την αιγίδα του Υπ. Ανάπτυξης, του Υπ. Οικ. και Οικον., του Συνδ. Επιχ. Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (Με χορηγούς επικοινωνίας Το Βήμα και την in.gr). είναι σαφέστερος:

    «H καινοτομία θεωρείται προαπαιτούμενο για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε όλες τις βαθμίδες. Μιας διαδικασίας, που οφείλει να προετοιμάσει και να ενισχύσει τους αυριανούς πολίτες, με όλα εκείνα τα εφόδια και τη γνώση που θα τους καταστήσουν ανταγωνιστικούς όχι μόνο στην εγχώρια αγορά αλλά και στην διεθνή αγορά εργασίας. Και τούτο διότι πολλοί από τους εμπλεκόμενους φορείς δεν έχουν αντιληφθεί αυτή την ανάγκη και επίσης αρνούνται να συνεργήσουν στη διασύνδεση της εκπαίδευσης με τη βιομηχανία και την επιχειρηματική δραστηριότητα και γι αυτό ακριβώς το εκπαιδευτικό μας σύστημα υστερεί. Την ώρα που εδώ στην Ελλάδα έχουμε οχυρωθεί πίσω από ξεπερασμένες λογικές και νοοτροπίες του παρελθόντος, σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχουν προγράμματα που έχουν ενσωματώσει την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα και την επιχειρηματικότητα, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στη δημιουργία μιας παγκόσμιας και ανοικτής οικονομίας της γνώσης»

    «Πιστεύουμε ότι η επένδυση στην καινοτομία και στο ανθρώπινο κεφάλαιο είναι όψεις του ιδίου νομίσματος… που στοχεύει στη σύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς»

    «Για να τα επιτύχουμε όλα αυτά χρειαζόμαστε ισχυρές συμμαχίες μεταξύ των εταίρων της εκπαιδευτικής κοινότητας, των εταίρων της αγοράς, αλλά και την κοινωνική συγκατάθεση. Πολιτική βούληση για την εισαγωγή της καινοτομίας στο εκπαιδευτικό μας σύστημα σήμερα υπάρχει».

    «Οφείλουμε λοιπόν όλοι εμείς να αντιληφθούμε ότι η εισαγωγή της καινοτομίας και της τεχνολογίας στο εκπαιδευτικό μας σύστημα αποτελεί εθνική επένδυση, η οποία προϋποθέτει …την υλοποίηση του θεσμού του «Έξυπνου Σχολείου» ».

    «Κι εδώ υπάρχει η αποφασιστική στάση της πολιτικής ηγεσίας. Θέλουμε τα νέα γνωστικά αντικείμενα, όπως αυτό της επιχειρηματικότητος, να αποτελέσουν μέρος των εκπαιδευτικών μας προγραμμάτων…αξιοποιώντας τους κοινοτικούς πόρους και τα προγράμματα της Ευέλικτης Ζώνης καθώς κι άλλα αυτοτελή προγράμματα.»

«Εμείς από την πλευρά μας ως πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον παρακολουθούμε την πρωτοποριακή παρέμβαση της Microsoft στα εκπαιδευτικά πράγματα σε παγκόσμιο επίπεδο με την οργάνωση και λειτουργία του «Σχολείου του Μέλλοντος» στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ…Πρόκειται για ένα σχολείο που φιλοδοξεί να αλλάξει ολόκληρη τη φιλοσοφία της εκπαίδευσης».

    «Το μειονέκτημα που εμφανίζει το εκπαιδευτικό μας σύστημα …μπορεί να αναστραφεί και να αποτελέσει τελικά πλεονέκτημα, με την αρωγή και τη συνδρομή παραγόντων της ιδιωτικής πρωτοβουλίας που έχουν τη δυνατότητα όχι μόνο να προβλέψουν αλλά και να διαμορφώσουν εν πολλοίς το κοινό μας μέλλον. Προς αυτή την κατεύθυνση εξάλλου κινείται και η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας του Υπουργείου με τη Μορφωτική και Αναπτυξιακή Πρωτοβουλία, που έχουν δημιουργήσει και συμμετέχουν ισότιμα οκτώ μεγάλα κοινωφελή ιδρύματα της χώρας μας. Κοινός στόχος η προώθηση καινοτόμων δράσεων και των πλέον σύγχρονων μεθόδων στην εκπαίδευση… στα πλαίσια του πιλοτικού προγράμματος «Δίκτυο Σχολικής Καινοτομίας»».

Τι είναι η Μορφωτική και Αναπτυξιακή Πρωτοβουλία

«8 κοινωφελή ιδρύματα στηρίζουν ενεργά την Παιδεία» 30 Μαρτίου 2008  (www.protovoulia.org)

    «Σε υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με το ΥπΕΠΘ με αντικείμενο την υποστήριξη εκπαιδευτικών δράσεων στα ελληνικά σχολεία, προχώρησε σήμερα η Μορφωτική και Αναπτυξιακή Πρωτοβουλία, σύμπραξη που συστάθηκε το 2006, στη οποία μετέχουν ισότιμα 8 σημαντικά κοινωφελή ιδρύματα της χώρας μας: το Ίδρυμα Ευγενίδου, το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, το  Ίδρυμα Λαμπράκη, το  Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, το  Ίδρυμα Μποδoσάκη, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το  Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης».

    «Η προσφορά της Πρωτοβουλίας στα ελληνικά σχολεία έχει χαρακτήρα καινοτόμο, καθώς υλοποιείται μέσα από την πολυσχιδή αξιοποίηση νέων τεχνολογιών και των πλέον πρόσφατων διεθνώς παιδαγωγικών μεθόδων, και υποστηρίζει και συμπληρώνει την προσπάθεια της Πολιτείας για την εισαγωγή και εμπέδωση σύγχρονων μαθησιακών προτύπων και πρακτικών στις σχολικές μονάδες».

    «Το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο με βάση διεθνώς επιτυχημένες επιστημονικές πρακτικές στον τομέα της διαθεματικής εκπαίδευσης, των νέων μορφών μάθησης».

«Στον επιστημονικό συντονισμό του έργου συμβάλλει και η Συμβουλευτική Επιτροπή της Πρωτοβουλίας, αποτελούμενη από τους Αλέξη Δημαρά, Αλέκο Καλοφωλιά, Γιάννη Καλογήρου, Γιώργο Μανιάτη, Δημήτρη Ματθαίου, Γιώργο Μαυρογιώργο, Πολυάνθη Τσίγκου και Γιώργο Ψαχαρόπουλο».

    «Ήδη από το ξεκίνημα της προσπάθειάς μας, το 2006, η ζωηρή επιθυμία και των 8 Ιδρυμάτων που μετέχουν στην Πρωτοβουλία ήταν η διαμόρφωση μιας προσφοράς, ανοικτής σε όλους, η οποία και θα διαδραματίσει ενεργό και ουσιαστικό ρόλο στην Παιδεία. Σήμερα με την επικύρωση της συνεργασίας μας με το ΥπΕΠΘ  το εγχείρημά μας αποκτά νέα δυναμική και ευρύτερη προοπτική, καθώς ο στόχος για σταδιακή επέκταση του Δικτύου Σχολικής Καινοτομίας σε όσο το δυνατόν περισσότερα σχολεία της χώρας είναι πλέον ορατός»

Τι είναι το Δίκτυο Σχολικής Καινοτομίας

   Το Δίκτυο Σχολικής Καινοτομίας «αποτελεί δράση της Μορφωτικής και Αναπτυξιακής Πρωτοβουλίας»

    «Στόχος του είναι η σταδιακή δημιουργία και εμπέδωση των κατάλληλων προϋποθέσεων σε κάθε σχολείο για την εφαρμογή σύγχρονων μαθησιακών προτύπων και πρακτικών…Υποστηρίζει το Διαθεματικό Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών…είναι συμπληρωματικό ως προς το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα…».(www.protovoulia.org)

     «Οι Φάσεις Υλοποίησης του Δικτύου Σχολικής Καινοτομίας:

Ανάπτυξη προγράμματος Εργαστηρίου και υποστηρικτικού υλικού, συμπληρωματικού ως προς το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα …Διοργάνωση Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων …Διοργάνωση Επιστημονικού Συνεδρίου».

Συμπερασματικά

    Η αστική πολιτική, οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στρεβλώνουν και μετατρέπουν τη γνώση, την επιστήμη και την τεχνολογία από δυνάμεις κοινωνικής απελευθέρωσης σε δυνάμεις κυριαρχίας της, εκμετάλλευσης, καταναγκασμού και αλλοτρίωσης.

    Οι  δυνάμεις που οραματίζονται την απελευθέρωση του ανθρώπου, της εργασίας και της εκπαίδευσης μόνο με την ανάδειξη, την αποκάλυψη και διεκδίκηση των απελευθερωτικών δυνάμεων και δυνατοτήτων της πραγματικής γνώσης, και της επιστήμης μπορούν να ανατρέψουν το νέο μεσαίωνα. Η προοπτική της ανατροπής της νέας αποκτηνωμένης βαρβαρότητας δεν ήταν ποτέ πιο αναγκαία και ποτέ πιο εφικτή.

    Μόνο η ενιαία, σφαιρική, επιστημονική γνώση που η καπιταλιστική αντιδραστική ανάπτυξη και κρίση  ιδιοποιείται, διαστρέφει και καταπνίγει, μπορεί να αναπτύσσει την ικανότητα της σκέψης, της αμφισβήτησης, της διερεύνησης, της ανακάλυψης των σχέσεων,  της αυτενέργειας και της πρωτοβουλίας, να οδηγήσει στην ολοκλήρωση του ανθρώπου, στην κατανόηση του κόσμου και της πραγματικότητας και να αποτελέσει δύναμη για την αλλαγή της κοινωνίας.

Γνώση που θα οδηγεί σε  ενιαία και ολόπλευρη μόρφωση, στις αληθινές  πολιτιστικές αξίες πέρα και έξω από το καπιταλιστικό σύστημα αξιών.

Γνώση που διαμορφώνεται από πολύμορφες, επιμέρους επιστημονικές γνώσεις, συνδεμένες και διαρθρωμένες και συστηματοποιημένες ενότητες και διαμορφώνει ρεαλιστική βάση για ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα αντίστασης, αντίθεσης και αντεπίθεσης.

    Τα θραύσματα γνώσης, οι ασυνάρτητες πληροφορίες, οι «κοινού ενδιαφέροντος» θεματικές ενότητες, μπορεί να αποτελούν καινοτομίες για τις «ανάγκες της αγοράς» αλλά δεν αποτελούν σίγουρα ανάγκες για το νέο άνθρωπο. 

    Οι «ευέλικτες γνώσεις» των «ευέλικτων ζωνών» και των «έξυπνων σχολείων» αποτελούν  το δέλεαρ όσων προσπαθούν με κάθε μέσο από την πειθώ ως τον εξαναγκασμό και κυρίως εκμεταλλευόμενοι την αγωνία και τη διάθεση προσφοράς, αλλά και την άγνοια, να μετατρέψουν τα υποκείμενα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και κυρίως τους εκπαιδευτικούς σε υποχείρια τους.

Κακαρούμπας Βασίλης

Νοέμβριος 2008

Πηγή: Εκπαιδευτική Παρέμβαση Αχαΐας