Θανόγιαννη Χαρά
Σχ. έτος 2017-18
Μινωικός πολιτισμός – Ασκήσεις
1.Με βάση την πηγή που ακολουθεί και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στις οικονομικές δραστηριότητες που ανέπτυξαν οι Μινωίτες κατά την εποχή των νέων ανακτόρων (1700-1450 π.Χ.).
Σχέσεις με την Αίγυπτο
«Μέσα από τις γραπτές πηγές της 18ης αιγυπτιακής δυναστείας αλλά και από μία σειρά μινωικών ευρημάτων στην Αίγυπτο γίνεται φανερή η παρουσία των Μινωιτών στη χώρα του Νείλου.Στον τοιχογραφικό διάκοσμο των τάφων αιγυπτίων αξιωματούχων αναγνωρίζονται Kρήτες, που ονομάζονταν στην Αίγυπτο Κεφτιού, να προσφέρουν δώρα στο Φαραώ, ανάμεσα σε απεσταλμένους άλλων χωρών.Η ταύτιση αυτών των μορφών με τους Μινωίτες γίνεται από το ένδυμά τους, το μινωικό ζώμα και από τα πολυτελή αντικείμενα που μεταφέρουν, στα οποία αναγνωρίζονται χαρακτηριστικά πρoϊόντα μινωικών εργαστηρίων.
Οι πυκνότερες επαφές της Κρήτης με την Αίγυπτο παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της 18ης δυναστείας που αντιστοιχεί με τα μέσα του 16ου αιώνα π.Χ.Ιδιαίτερα σημαντικοί για την απόλυτη χρονολόγηση είναι οι αιγυπτιακοί σκαραβαίοι με τα χαρακτηριστικά εμβλήματα των Φαραώ που βρίσκονται συχνά σε τάφους της Κρήτης, καθώς η διαδοχή των βασιλέων της Αιγύπτου είναι σίγουρα χρονολογημένη.
2.Με βάση την πηγή που ακολουθεί και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε για ποιους λόγους ο μινωικός πολιτισμός θεωρείται ο πρώτος υψηλός πολιτισμός του προϊστορικού Αιγαίου,αλλά και ολόκληρης της Eυρώπης.
Πνευματικά επιτεύγματα
«Οι εκτεταμένες εμπορικές δραστηριότητες των Μινωιτών,που τους έφερναν συχνά σε επαφή με τους περισσότερο προηγμένους λαούς της Μικράς Ασίας,της Συρίας,της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου,είχαν ως αποτέλεσμα την πρόοδο σε τομείς της επικοινωνίας και των επιστημών.Έτσι ο μινωικός πολιτισμός είναι ο πρώτος πολιτισμός της Ευρώπης,στον οποίο εμφανίστηκαν η γραφή και οι εφαρμογές των θετικών επιστημών.Το μέγεθος της προόδου στην επικοινωνία και τη διαχείριση των οικονομικών πόρων της μινωικής Κρήτης δείχνουν κυρίως οι προ-αλφαβητικές μορφές γραφής και τα μετρικά συστήματα.Η κρητική προέλευση των πνευματικών επιτευγμάτων ήταν γνωστή στην Αρχαιότητα, καθώς οι μεταγενέστερες ελληνικές παραδόσεις παρουσίαζαν το Μίνωα ως εμπνευστή πολλών επιστημών.
Τα συστήματα διαχείρισης και επικοινωνίας που άντλησαν οι Κρήτες από τους ξένους πολιτισμούς,τα προσάρμοσαν,πριν να τα χρησιμοποιήσουν,στις δικές τους ανάγκες.Τα μινωικά γραφικά συστήματα είχαν ανατολική προέλευση,αλλά στη συγκεκριμένη τους μορφή θεωρούνται κρητικές επινοήσεις.Από τη χρήση ενός ακόμη και σήμερα ακατανόητου συστήματος γραφής που διασώζεται στο δίσκο της Φαιστού, οι Κρήτες έφθασαν στο σημείο να καταγράφουν τα προϊόντα τους και κατόπιν να δημιουργήσουν ολόκληρα γραπτά αρχεία διαχείρισης των ανακτορικών πόρων. Δεδομένου ότι τα σωζόμενα κείμενα έχουν αποκλειστικά αρχειονομικό χαρακτήρα,δε γνωρίζουμε αν στη μινωική Κρήτη υπήρχε γραπτή φιλολογία,αν δηλαδή γράφονταν τα θρησκευτικά κείμενα,οι ύμνοι και οι εξορκισμοί που υποθέτουμε πως απαγγέλλονταν στις θρησκευτικές τελετουργίες ή αν ακόμα υπήρχε γραπτή λαϊκή ποίηση που θα αναφερόταν στις παραδόσεις και τους ήρωες της κρητικής μυθολογίας.
Χάρις στα κείμενα των γραπτών πινακίδων,που είναι δείγματα αρχειοθέτησης και λογιστικής,είμαστε επίσης σε θέση να γνωρίζουμε ότι οι Μινωίτες ήταν γνώστες των μαθηματικών.Τα στοιχεία των αριθμών αλλά και τα αρχιτεκτονικά δημιουργήματα της Μινωικής Κρήτης προϋποθέτουν την κατάκτηση και την εφαρμογή των μαθηματικών αρχών,που οι Μινωίτες είχαν διδαχθεί από τις προηγμένες χώρες της Ανατολής και από την Αίγυπτο.(…) Χωρίς να υπάρχουν απόλυτα σαφείς ενδείξεις,θεωρείται βέβαιο ότι οι Μινωίτες κατείχαν και αστρονομικές γνώσεις,οι οποίες τους ήταν χρήσιμες στη γεωργία και τη ναυσιπλοΐα.
Οι Μινωίτες κατείχαν και τις αρχές της γεωμετρίας,όπως φαίνεται από το σύστημα μέτρησης αποστάσεων που χρησιμοποιήθηκε στο σχεδιασμό των ανακτόρων.Είχαν επίσης γνώσεις μηχανικής,υδραυλικής,εμπειρία στα εγγειοβελτιωτικά έργα και μια αρκετά προηγμένη τεχνολογία στα αποχετευτικά έργα,όπως δείχνει το περίπλοκο δίκτυο αποχέτευσης της Κνωσού.Τα μετρικά συστήματα της μινωικής Κρήτης που γνωρίζουμε καλύτερα ήταν τα συστήματα μέτρησης του βάρους και της χωρητικότητας.Το σύστημα μέτρησης του βάρους δείχνουν τα σφραγισμένα πήλινα και μολύβδινα βάρη που βρίσκονται συχνά σε μινωικές θέσεις.(…)»