επιστροφή στην προηγούμενη σελίδα
Αθηναίων Πολιτεία
Πελάται: ειργάζοντο τήν γήν τών γαιοκτημόνων. Ωνομάζοντο καί εκτήμοροι, διότι η αμοιβή των ήτο το 1/6 τών εισοδημάτων. Άν δέν κατέβαλλον τά 5/6 γινόταν δούλοι οικογενειακώς(Πρό Σόλωνος). Οι δούλοι δέν ήσαν ξένοι τότε.
Δράκων(624π.Χ.): πρώτος συνέταξε σύνταγμα. Μέχρι τότε οι νόμοι ήσαν άγραφοι. Ήτο αριστοκρατικός καί επειδή υπηρέτησε τήν τάξι του ηγέρθη αμέσως στάσις. Επί Δράκοντος υπήρχαν οι θεσμοί, ενώ επί Σόλωνος έχομε πλέον νόμους.
Όσοι δέν έπαιρναν μέρος στίς διάφορες στάσεις, εψήφιζαν δηλαδή λευκό, εθεωρούντο άτιμοι καί στερούντο τών πολιτικών δικαιωμάτων.
Ακτική: έτσι ονομαζόταν πρώτα η Αττική επειδή έχει πολλές ακτές. Στήν συνέχεια έγινε Αττική.
Σεισάχθεια: αποκοπή τών χρεών πού έγινε επί Σόλωνος. Επανελήφθη το 1922.
Φείδων: βασιλεύς Άργους καί Αιγίνης. Πρώτος ίδρυσε νομισματοκοπείο στήν Ελλάδα στήν Αίγινα (774 ή 668 π.Χ.)
Νομίσματα Αττικής: Λεπτόν, Χαλκούς, Δίχαλκον, Ημιοβόλιον, Οβολός, Διώβολον. Τριώβολον, Δραχμή, Δίδραχμον, Τετράδραχμον, Μνά καί Τάλαντον.
Τύραννοι: επανεστάτησαν κατά τών βασιλέων προερχόμενοι από τούς δημοκράτες. Οι πόλεις προώδευσαν υπ' αυτούς. Αργότερα κάποιοι παρεξετράπησαν εναντίον τού λαού κι έκτοτε η λέξη πήρε τήν κακή σημασία.
Πεισίστρατος: τύραννος τών Αθηνών, κυβέρνησε γιά 17 χρόνια. Ξάδελφος τού Σόλωνος. Κάποτε εμηνύθη γιά φόνο καί ο ίδιος μέν πήγε στόν Άρειο Πάγο νά δικαστεί, όχι όμως και ο μηνυτής του.Τόν διαδέχτηκαν τά παιδιά του Ιππίας καί Ίππαρχος. Τόν τελευταίο δολοφόνησε ο Αριστογείτων καί έμεινε μόνος αλλά εχθρικός πλέον και γι αυτό μισητός ο Ιππίας. Η εποχή τού Πεισιστράτου αντιστοιχείται μέ τήν χρυσή εποχή τού Κρόνου.
Κλεισθένης(508π.Χ.): Διεδέχθη τόν Ιππία. Αύξησε τίς φυλές από 4 σέ 10 γιά ανάμιξη φτωχών καί πλουσίων. Καθιέρωσε βουλή 500 βουλευτών (50 από κάθε φυλή) καί τούς Δήμους. Επέβαλε τόν εξοστρακισμό γιά νά προστατέψει τό πολίτευμα. Πρωτοστάτισε κατά τών Πεισιστρατιδών.
Διωβελία: τά χρήματα πού έδινε τό κράτος στούς απόρους γιά τά έξοδα τών μεγάλων εορτών.
Αρχίνος(403/2 π.Χ.): έκανε τό ψήφισμα γιά νά αλλάξουν τό Αττικό αλφάβητο ώς άχρηστο καί νά εισαγάγουν τό Ιωνικό, πού χρησιμοποιούμε καί σήμερα.
Αλλαγές Πολιτεύματος: Ίων - Θησέας - Δράκων - Σόλων - Πεισίστρατος - Κλεισθένης - Βουλή τού Αρείου Πάγου(μετά τά Μηδικά) - Αριστείδου καί Εφιάλτου(κατάργηση Βουλής) - Τετρακόσιοι - Δημοκρατία Τριάκοντα - Δημοκρατία.
Ηθικά Νικομάχεια
... τής πολιτικής ούκ έστιν οικείος ακροατής ο νέος. άπειρος γάρ τών κατά τόν βίον πράξεων, οι λόγοι δ' εκ τούτων καί περί τούτων. έτι δέ τοίς πάθεσιν ακολουθητικός ών ματαίως ακούσεται καί ανωφελώς, επειδή τό τέλος εστίν ού γνώσις αλλά πράξις...
... κεκολάσθαι γάρ δεί το τών αισχρών ορεγόμενον καί πολλήν αύξησιν έχον, τοιούτον δέ μάλιστα η επιθυμία καί ο παίς. κατ' επιθυμίαν γάρ ζώσι καί τά παιδία, καί μάλιστα εν τούτοις η τού ηδέος όρεξις εί ούν μή έσται ευπειθές καί υπό τό άρχον, επί πολύ ήξει. άπληστος γάρ η τού ηδέος όρεξις καί πανταχόθεν τώ ανοήτω και η επί τής επιθυμίας ενέργεια αύξει τό συγγενές κάν μεγάλαι και σφοδραί ώσι, καί τόν λογισμόν εκκρούουσιν. διό δεί μετρίας είναι αυτάς καί ολίγας καί τό λόγω μηδέν εναντιούσθαι - τό δέ τοιούτον ευπειθές λέγομεν καί κεκολασμένον - ώσπερ δέ τόν παίδα δεί κατά τό πρόσταγμα τού παιδαγωγού ζήν, ούτω καί τό επιθυμητικόν κατά τόν λόγον...
πράττειν μέν δεί ταχύ τά βουλευθέντα, βουλεύεσθαι δέ βραδέως
... αύται μέν θηριώδεις, αί δέ διά νόσους γίνονται αί δέ νοσηματώδεις ή εξ έθους, οίον τριχών τίλσεις καί ονύχων τρώξεις, έτι δ' ανθράκων καί γής, πρός δέ τούτοις η τών αφροδισίων τοίς άρρεσιν...
Πολιτικά
βασιλεία: αντιστοιχεί στήν εξουσία τού πατρός. Παρεκτροπή της η τυραννίς
τιμοκρατικόν πολίτευμα (Πολιτεία): στηρίζεται στίς φορολογίσημες περιουσίες καί αντιστοιχεί στήν εξουσία τών αδελφών. Παρεκτροπή του η Δημοκρατία
αριστοκρατία: αντιστοιχεί στήν εξουσία συζύγου. Παρεκτροπή της η ολιγαρχία.
... φύσει μέν ούν διώρισται τό θήλυ καί τό δούλον. εν δέ τοίς βαρβάροις τό θήλυ καί τό δούλον τήν αυτήν έχει τάξιν. αίτιον δ' ότι τό φύσει άρχον ούκ έχουσιν, αλλά γίνεται η κοινωνία αυτών δούλης καί δούλου...
έστι γάρ, ώσπερ καί σώματος καί διανοίας γήρας
ξενηλασία: απέλασις τών ξένων στήν αρχαία Σπάρτη γιά τήν αποφυγή αιμομειξίας.
Οι τάξεις κατά τόν Σόλωνα: πεντακοσιομέδιμνοι(εισόδημα 500 μεδίμνους σιτηρών) - ιππείς(300 μεδίμνους + 2 ίππους) - γευγίται(200 μεδίμνους + ζεύγος βοών) - θήτες(εισόδημα < 150 μεδίμνων).
οστρακισμός: εξορία κατόπιν ψηφοφορίας μέ όστρακα (πήλινα πινακίδια), μέσον περιορισμού επικίνδυνων αντιπάλων.
αισυμνητεία: βασιλεία μέ μορφή τυραννίδος δι' εκλογής. Π.χ. ο Πιττακός ο Μυτιληναίος.
γνώριμοι: πολίτες διακρινόμενοι διά τόν πλούτον, τήν καταγωγήν, τήν αρετήν καί τήν παιδείαν.
ούκ αγαθόν πολυκοιρανίη. είς κοίρανος έστω, είς βασιλεύς (Όμηρος).
σύμβολα: δύο τεμάχια νομίσματος, τά οποία ηνώνοντο μεταξύ τους διά τελείας προσαρμογής. Τά έφεραν μαζί των δύο πρόσωπα συνδεόμενα διά φιλίας ή οι απόγονοί των πρός αναγνώρισιν τής παλαιάς φιλίας.
ηλιαία: ανώτατο πολυπληθές δικαστήριο.
οπλίται: στρατιώτες μέ βαρύ οπλισμό προερχόμενοι απ' τήν τάξιν τών πλουσίων
ψιλοί: μέ ελαφρύ οπλισμό προερχόμενοι απ' τόν λαό.
υλωροί: άρχοντες επιφορτισμένοι μέ τήν προστασία τών δασών.
οι Ένδεκα: άρχοντες μέ έργο τήν φρούρηση τών κρατουμένων
Εύθηνοι: 10 άρχοντες στούς οποίους λογοδοτούσαν οι διατελέσαντες άρχοντες.
Λογισταί: 10 άνδρες στούς οποίους έδιναν τούς λογαριασμούς στό τέλος τής θητείας τους οι άρχοντες.
... τά μέν γάρ εν τοις ψυχροίς τόποις έθνη καί τά περί τήν Ευρώπην θυμού μέν εστι πλήρη, διανοίας δέ ενδεέστερα καί τέχνης, διόπερ ελεύθερα μέν διατελεί μάλλον, απολίτευτα δέ καί τών πλησίον άρχειν ού δυνάμενα. τά δέ περί τήν Ασίαν διανοητικά μέν καί τεχνικά τήν ψυχήν, άθυμα δέ, διόπερ αρχόμενα καί δουλεύοντα διατελεί. τό δέ τών Ελλήνων γένος, ώσπερ μεσεύει κατά τούς τόπους, ούτως αμφοίν μετέχει καί γάρ ένθυμον καί διανοητικόν εστίν. διόπερ ελεύθερόν τε διατελεί καί βέλτιστα πολιτευόμενον καί δυνάμενον άρχειν πάντων, μιάς τυγχάνον πολιτείας...
εντελέχεια: πραγματική ύπαρξη, αληθές, πραγματικότης.
εντελεχής: εντελώς έχων. Τό ωόν, δυνάμει μέν νεοσσός εστί, κατ' εντελέχειαν δέ ούκ εστι.
ού ίσμεν τό αληθές άνευ αιτίας.
άρρεν: τό εις άλλο γεννάν, τό κινούν καί ποιούν
θήλυ: τό εις αυτό γεννάν άλλο, τό παρέχον τήν ύλη