επιστροφή

Τό ποτάμι

Ο Αχελώος ποταμός είναι ο δεύτερος σέ μήκος ποταμός τής Ελλάδος διανύοντας μιά διαδρομή 255 χιλιομέτρων από τήν Πίνδο, όπου πηγάζει (όρος Λάκμος ή Περιστέρι), μέχρι τίς εκβολές του στό Ιόνιο πέλαγος κοντά στίς Εχινάδες νήσους, πολλές απ' τίς οποίες ο ίδιος μέ τίς προσχώσεις του μετέτρεψε σέ συνέχεια τής ξηράς. Κατά τήν διαδρομή του διασχίζει τό νομό Τρικάλων, διέρχεται από τά όρια τών νομών Καρδίτσας καί Άρτας καί πιό κάτω τά όρια τών νομών Ευρυτανίας καί Αιτωλοακαρνανίας καί συνεχίζοντας, αφού τροφοδοτήσει τίς τεχνητές λίμνες τών Κρεμαστών, τού Καστρακίου καί τού Στράτου, κατέρχεται πρός νότο διαχωρίζοντας τήν Ακαρνανία από τήν Αιτωλία. Είναι ο πλουσιότερος, σέ όγκο νερού, γηγενής ποταμός τής Ελλάδος καί συμβάλλει αποφασιστικά στήν κάλυψη τών ενεργειακών αναγκών τής χώρας μας μέ τά υδροηλεκτρικά εργοστάσια τών τεχνητών λιμνών του, πού ελέγχουν τή ροή τών υδάτων του.

Κατά τήν αρχαιότητα, ιδιαίτερα οι Ακαρνάνες αγαπούσαν καί λάτρευαν τόν Αχελώο σάν τόν μεγαλύτερο ποτάμιο θεό, γιό τού Ωκεανού καί τής Τηθύος, καί πατέρα τών Νυμφών καί τών Σειρήνων, τόν παρίσταναν δέ μέ ταύρο γιά νά δείξουν τήν ορμητικότητά του ή μέ δράκο γιά να απεικονίσουν τό ελικοειδές τού ρού του. Άλλωστε τό ποτάμι, ιδιαίτερα όταν "φούσκωνε" (πλημμύριζε), καθιστούσε τή χώρα γόνιμη μέ τήν ιλύ πού κατέβαζε. Ο Όμηρος θεωρούσε μόνο τόν Δία ανώτερο τού Αχελώου. Τό όνομά του τό πήρε από ομώνυμο ήρωα πού πνίγηκε καθώς περνούσε τό ποτάμι. Σύγυγός του είναι η Στερόπη καί κόρη του η Καλλιρρόη η οποία μέ τόν Αλκμαίονα, γιό τού Αμφιαράου, έκανε τόν Ακαρνάνα, εξ ού καί η Ακαρνανία πήρε τό όνομά της.

Κατά τόν μύθο ο ημίθεος Ηρακλής πάλεψε μέ τόν Αχελώο γιά χάρη τής Δηιάνειρας, τής κόρης τού βασιλιά Οινέα τής αρχαίας Καλυδώνας καί αδελφής τού Μελέαγρου, ο οποίος ήθελε νά δώση τήν αδελφή του στόν Ηρακλή καί όχι στόν Αχελώο. Κατά τήν πάλη, στήν οποία ο Αχελώος είχε κεφαλή ταύρου, νίκησε ο Ηρακλής καί τού απέσπασε τό ένα κέρατο. Ο Αχελώος γιά νά πάρει πίσω τό κέρατό του προσέφερε στόν Ηρακλή τό Κέρας τής Αμαλθείας, σύμβολο γονιμότητας καί αφθονίας.

Εκτός όμως από τήν ευεργετική του ιδιότητα, γονιμοποιός δύναμη τών εδαφών πού διέσχιζε, ο Αχελώος είχε καί τήν καταστρεπτική του πλευρά. Όταν πλημμύριζε γινόταν ο φόβος καί ο τρόμος τών γειτονικών περιοχών, αφού παρέσυρε στό διάβα του τά πάντα, πέτρες, ξύλα, λάσπη, περιουσίες, ανθρώπους καί ζώα. Γι' αυτό ανέκαθεν οι άνθρωποι προσπαθούσαν νά τόν δαμάσουν μέ διάφορα αντιπλημμυρικά έργα. Απομεινάρια τέτοιων έργων σώζονται ακόμα στό χωριό καί θυμίζουν στούς παλαιότερους τίς έντονες καί αγωνιώδεις καταστάσεις πού περνούσαν. Σήμερα βέβαια η τεχνολογία, σάν άλλος Ηρακλής, δάμασε τόν Αχελώο, μέ τά φράγματα, τίς τεχνητές λίμνες καί τά υδροϋλεκτρικά εργοστάσια, θυσιάζοντας όμως πανέμορφες περιοχές καί χωριά πού βούλιαξαν στίς λίμνες, καί επηρεάζοντας τόν υγροβιότοπο τού Δέλτα τού ποταμού.

Κατά τόν Μεσαίωνα, εποχή σταυροφοριών καί ενετοκρατίας, ο Αχελώος ονομάστηκε Ασπροπόταμος ή Άσπρος λόγω τού χρώματος πού αποκτούν τά νερά του μεταφέροντας τήν άργιλο.

Τέλος αξίζει νά επισημανθεί ότι τό Δέλτα τού Αχελώου είναι προστατευόμενη από περιβαλλοντικές συμβάσεις περιοχή (σύμβαση Ramsar), αφού αποτελεί έναν από τούς πιό σημαντικούς υδροβιότοπους τής χώρας μας, όπου φιλοξενούνται, μονίμως ή προσκαίρως, πλήθη από διάφορα είδη τού ζωϊκού βασιλείου. Μνημονεύομε Καλαμοκανάδες, Στρειδοφάγους, Γελογλάρονα, Πετροτριλίδες, Νεροχελίδονα, Κοκκινοσκέληδες, Πορφυροτσικνιάδες, Λευκοτσικνιάδες, Αργυροπελεκάνους. Εδώ επίσης ξεκουράζονται κατά τό μεταναστευτικό τους ταξίδι γιά τίς νότιες χώρες, Όρνια, Στικταετοί, Μαυρόγυπες, Χρυσαετοί, Φιδαετοί, Θαλασσαετοί, Φαλαρίδες, Αργυροτσικνιάδες, Κορμοράνοι, Γκισάρια καί Σφυριχτάρια

επιστροφή