ΑΡΧΑΙΟ ΔΡΑΜΑ. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΙΚΟΥ
ΤΡΑΓΙΚΗ ΕΙΡΩΝΕΙΑ
Η κατάσταση κατά την οποία τα πρόσωπα (οι ήρωες, ο Xορός) αγνοούν πράγματα που γνωρίζουν τα άλλα πρόσωπα και οι θεατές ή μόνον οι θεατές της τραγωδίας, με αποτέλεσμα τα λόγια τους να παίρνουν γι’ αυτούς που γνωρίζουν την αλήθεια διαφορετικό νόημα. Όταν π.χ. η Ελένη στην ομώνυμη τραγωδία βλέπει το ρακένδυτο Μενέλαο, αγνοώντας ότι είναι ο ποθητός σύζυγός της, το βάζει στα πόδια και φωνάζει για βοήθεια· πιστεύει ότι ο Μενέλαος είναι άνθρωπος του Θεοκλύμενου. Η στάση της και τα λόγια της είναι παράδειγμα τραγικής ειρωνείας.
TPAΓIKΩMΩΔIA
Θεατρικό έργο στο οποίο αναμειγνύονται στοιχεία και τραγικά και κωμικά. Tον όρο χρησιμοποίησε πρώτος ο Λατίνος ποιητής Πλαύτος, για να χαρακτηρίσει το δράμα του Amphitryon. Kάποια έργα του Eυριπίδη, όπως η Eλένη, χαρακτηρίζονται από ορισμένους μελετητές ως τραγικωμωδίες.
ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΗΡΩΑΣ
Ο ήρωας που πάσχει, υποφέρει. Η τραγικότητα δημιουργείται κατά κανόνα:
α. όταν ο ήρωας πάσχει εξαιτίας μιας αναπόφευκτης μοίρας, (π.χ. η Ελένη στην ομώνυμη τραγωδία υποφέρει στην Αίγυπτο, γιατί έτσι όρισαν οι θεοί, που για τους δικούς τους σκοπούς την απομάκρυναν από τη Σπάρτη)·
β. όταν υποπίπτει σε σφάλμα από λάθος υπολογισμούς (ἁμαρτία) ή από υπερβολική αυτοπεποίθηση και αλαζονεία (ὕβρις)·
γ. όταν έρχεται αντιμέτωπος με δυνάμεις υπέρτερες (π.χ. η Ελένη στην ομώνυμη τραγωδία, όταν πιέζεται να παντρευτεί παρά τη θέλησή της το Θεοκλύμενο)·
δ. όταν βρίσκεται στην ανάγκη να επιλέξει ανάμεσα σε δυο λύσεις, που και οι δυο θα τον πληγώσουν·
ε. όταν ο ήρωας μεταπίπτει από την ευτυχία στη δυστυχία (π.χ. στην Ελένη ο Μενέλαος, ο νικητής της Τροίας, παρουσιάζεται ως επαίτης ναυαγός).
