1.    Κείμενα για το Πολυτεχνείο 

Θυμήσου το Νοέμβρη

    Είκοσι τέσσερα χρόνια πέρασαν απ' το Νοέμβρη του 1973. Από τις μέρες που τα

αδούλωτα νιάτα μας σήκωσαν ψηλά τους δαυλούς της λευτεριάς να σκίσουν τα

σκοτάδια της εφτάχρονης τυραννίας.

    Οι φοιτητές του 1973 είχαν ζήσει όλη την ταπείνωση της εφτάχρονης

δικτατορίας. Είχαν υποστεί τον ασταμάτητο βομβαρδισμό των συνθημάτων της

προπαγάνδας της χούντας για τον αφανισμό της προσωπικότητάς τους.

    Με τα ερευνητικά τους μάτια κοίταζαν τους γονείς τους, τους δασκάλους τους ,

τους μεγάλους αδερφούς τους και ρωτούσαν: Ως πότε;

    Κι όλοι τους συμβούλευαν : -Υπομονή ...

    Δεν άντεξαν άλλο. Λυτρωτική άκουσαν μέσα τους την συμβουλή του ποιητή :

" Και χτίσε κάστρο απάνω του ,

και ταμπουρώσου μέσα ... "

    'Ηξεραν πως " η λευτεριά κερδίζεται , δε χαρίζεται " και τη γνώση αυτή την

έκαναν πράξη.

    'Ορθωσαν τα κορμιά τους , ζέσταναν τις καρδιές τους κι έφεραν , παραμονές

του χειμώνα, την 'Ανοιξη.

    Αμυγδαλιές οι ψυχές τους άνοιξαν τα μπουμπούκια τους αντίκρυ στου τύραννου

βοριά τη φοβέρα.

    Η φωνή τους , σάλπισε το ξεκίνημα του αγώνα , συνταίριασε κι απλώθηκε σ'

ολόκληρη τη χώρα , σάλπισε το " Ορθός λαέ , ή τώρα ή ποτέ! "

    Και η λαϊκή ψυχή ξύπνησε ,ορθώθηκε , ξεσηκώθηκε , πήρε φωτιά. Το τέρας της

τυραννίας φοβήθηκε τον ξυπνημό της. Με φωτιά και σίδερο προσπάθησε να πνίξει τη

φωνή της λευτεριάς.

    Δεν του 'μαθαν ποτέ, πως οι ιδέες δε σκοτώνονται, δεν πέφτουν. 'Επεσαν μόνο

τα κορμιά των απροσκύνητων παληκαριών, που έγιναν συνεχιστές της προγονικής

κληρονομιάς, φωτεινό μετέωρο των γενιών που θα 'ρθουν, γιατί όπως λέει κι ο

ποιητής :

" Το παληκάρι πού 'πεσε μ' ορθή την κεφαλή του

δεν το σκεπάζει η γης ογρή , σκουλήκι δεν τ' αγγίζει.

Φτερό στη ράχη του ο σταυρός κι όλο χυμάει τ' αψήλου

και σμίγει τους τρανούς αητούς και τους χρυσούς αγγέλους . "

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

    'Ενα ορόσημο στην ιστορία του τόπου. Στην επανάληψή του ριγούμε και στη

θύμησή του νιώθουμε συγκλονισμό .

    Σήμερα τιμάμε εκείνους που πρώτοι χτύπησαν της λευτεριάς την καμπάνα. Η

λαίλαπα που θέρισε κι έκαψε, πέρασε. Ζούμε κι αναπνέουμε τον λεύτερο αέρα.

    Τούτη την ώρα τη μεγάλη, τούτη την ώρα της πανελλήνιας χαράς και του

άφταστου μεγαλείου, με συγκίνηση στρέφει προς τα πίσω η σκέψη μας, στέκεται

προσοχή, τιμά και θαυμάζει.

    Μελετά τα λαμπρά παληκάρια και δεν απορεί, μόνο περήφανα δακρύζει, σκύβει

ευλαβικά και τα φιλεί.

    Ναι! 'Ηταν αλήθεια πως δε σας φόβισε η εφτάχρονη μαυρίλα και δε σας λύγισε

των τυράννων η κτηνωδία.

    Τον δικό σας ζήλο για τη λευτεριά δεν τον μάρανε η σκληρότητα εκείνων, που

θέλησαν να προσβάλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια .

    Σήμερα και πάλι στη μνήμη μας φέρνουμε τη μεγάλη τη θυσία σας. Με τη

φαντασία μας χτενίζουμε και χαϊδεύουμε τα ματωμένα σας μαλλιά, πλένουμε με το

δάκρυ του λαού μας τις πληγές του κορμιού σας κι ύστερα σας στήνουμε όρθιους και

σας χαιρετούμε με το φιλί της αγάπης και του θαυμασμού μας.

    'Ετσι σας είδαμε . έτσι σας θέλουμε. 'Ετσι θα μείνετε μέσα μας όρθιοι,

στητοί, αιώνιοι φρουροί εσείς των ωραίων και μεγάλων , που με τη θυσία σας μας

χαρίσατε.

    Και σε σας τους άλλους που επιζήσατε από τη φοβερή σφαγή και το κακό κι

αδούλωτοι σταθήκατε στα ωραία ιδανικά τι να σας πούμε; 'Ενα μπορούμε, πως

νιώθουμε υπερήφανοι γιατί παλέψατε γι' αυτά τα ωραία ιδανικά σας.

    Ναι ! Ας το μάθουν όλοι οι άνθρωποι σ' όλον τον κόσμο κι ας το κάνουν

τραγούδι, αυτό που εσείς χωρίς συμβιβασμούς πράξατε , πως είναι όμορφο να

μάχεται καθένας μας για κάθε τι το όμορφο και πως γίνεται πιο όμορφο αυτό όταν

σκοπεύει τη λευτεριά και την τιμή του τόπου.

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

    Τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου 1967 , ο γαλανός ουρανός της Ελλάδας μας

σκεπάστηκε από μαύρα σύννεφα σκλαβιάς, μιας σκλαβιάς που δεν την επέβαλαν ξένοι

κατακτητές αλλά 'Ελληνες συνωμότες και με όπλα που τους είχε εμπιστευτεί η

Πατρίδα για να την προστατεύουν από τους εξωτερικούς της εχθρούς.

    Αυτά τα όπλα οι επίορκοι τα έστρεψαν εναντίον του Ελληνικού λαού,

καταπατώντας τις δημοκρατικές του ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

    Κατάργησαν τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας, κατάργησαν τις συνταγματικές

ελευθερίες, ακύρωσαν τα βασικά άρθρα του συντάγματος, έβαλαν λογοκρισία στις

εφημερίδες.

    'Εκαναν μαζικές συλλήψεις και εκτοπίσεις, εγκατέστησαν και διατήρησαν

ολόκληρα στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Λέρο, στη Γυάρο και αλλού, έκαναν διώξεις,

συλλήψεις, δίκες και βασανιστήρια σε όσους εκδήλωναν αντίθεση στο τυραννικό

καθεστώς.

    Και ενώ ο προδομένος μας λαός, με κομμένη την ανάσα, περνούσε στιγμές

απερίγραπτης αγωνίας , στην παρέα των συνωμοτών έτρεχαν άνθρωποι αναξιοπρεπείς

και καιροσκόποι.

    Σε κάθε αίτημα του λαού για πραγματική αναγνώριση των στοιχειωδών του

δικαιωμάτων και χαλάρωση των μέτρων αστυνόμευσης, ο σκληρός δικτάτορας

Παπαδόπουλος δήλωνε με προκλητική αλαζονεία και κομπασμό:

    " 'Οταν εγώ θα το αποφασίσω ..."

    Αυτή ήταν η αποτρόπαιη εικόνα της τυραννίας του καθεστώτος της χούντας.

    'Ομως ο αδούλωτος Ελληνικός λαός δεν υπέκυπτε.Με την παγερή και παθητική

στάση του αλλά και με τη συγκρότηση αντιστασιακών οργανώσεων, με την περιφρόνηση

των καταδικαστικών αποφάσεων των στρατοδικείων, με συνεχείς διαμαρτυρίες και

εκκλήσεις βοήθειας στους φιλελεύθερους λαούς της γης και τέλος με μια ατελείωτη

σειρά αγωνιστικών πράξεων , που συνεχίστηκαν ασταμάτητα στα επτά χρόνια της

τυραννίας της χούντας , υπέσκαψε και διέβρωσε τα θεμέλια του δικτατορικού

καθεστώτος, το ξεγύμνωσε από κάθε αληθοφανή δικαιολογία και το παρέδωσε στο

χλευασμό όλων των φιλελεύθερων λαών του κόσμου.

    Πέρασαν έτσι περίπου 7 χρόνια, χρόνια γεμάτα φόβο και αγωνία. Φτάσαμε στο

Νοέμβρη του 1973 .

    Οι φοιτητές τη δεύτερη προς τρίτη βδομάδα του μήνα αποφασίζουν να

διαμαρτυρηθούν κι αρχίζουν τις πρώτες συγκεντρώσεις και πορείες τους. Τελικά

συγκεντρώνονται στο κτίριο του Πολυτεχνείου.

    Τετάρτη πρωί, 14 του Νοέμβρη του 1973, πρώτη μέρα του Πολυτεχνείου. Το

μεσημέρι η αστυνομία κυκλώνει το Πολυτεχνείο ενώ οι φοιτητές ρίχνουν τα πρώτα

συνθήματα: "Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία", "Κάτω η Χούντα", "Δημοκρατία" κ.ά.

    Πέμπτη 15 του Νοέμβρη. Οι φοιτητές οργανώνουν τη ζωή και τη δράση τους.

Γίνονται συνελεύσεις. Εκλέγονται επιτροπές.

    Ο πρώτος πολύγραφος αρχίζει να λειτουργεί. Κείμενα προκηρύξεων, αυτοσχέδια

ποιήματα, σκίτσα βγαίνουν απ' τον πολύγραφο. Σκορπίζονται σόλο το κτίριο.

    Παρασκευή, 16 του Νοέμβρη. Οι φοιτητές που είναι κλεισμένοι στο Πολυτεχνείο

φτιάχνουν ραδιοσταθμό, αφήνουν τη φωνή τους να ταξιδέψει τον Αθηναϊκό αέρα και

να μεταδοθεί το απεγνωσμένο μήνυμα των ξεσηκωμένων σ' ολόκληρο τον φιλελεύθερο

κόσμο. Ο σταθμός εκπέμπει στους 1050 χιλιοκύκλους.

    Τρεις φωνές εναλλάσσονται ,δυο κορίτσια κι ένα αγόρι: "ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ! ΕΔΩ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ! "

    "Σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζομένων φοιτητών, των

ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων."

    "Ολοι εδώ, στον αγώνα ενάντια στη Χούντα. Ελληνικέ λαέ, έχουμε την ανάγκη

σου. 'Ολοι ενωμένοι!.... Κάτω η Χούντα".

    Ρίγη συγκινήσεως και πατριωτισμού προκαλούν τα λόγια αυτά στις καρδιές των

φιλελεύθερων πολιτών.

    Πλήθη λαού κατεβαίνουν στο κέντρο της Αθήνας και κατακλύζουν τους γύρω από

το Πολυτεχνείο δρόμους.

    Στους ηρωικούς αγωνιστές προσφέρουν λουλούδια, τσιγάρα, τρόφιμα, χρήματα.

    Δάκρυα ελπίδας και χαράς κυλούν στα μάτια όλων. Συνθήματα Λευτεριάς δονούν

τον αέρα:

    "Θάρρος λεβέντες" "Είμαστε όλοι μαζί σας", "Κάτω η Χούντα", "Ενας είναι ο

αρχηγός ο κυρίαρχος λαός".

    "Απόψε πεθαίνει ο φασισμός", "Η Χούντα θα πέσει απ' το λαό"

    Πολλά άλλα συνθήματα γράφονται στους τοίχους ή σε πανό. Χιλιάδες προκηρύξεις

σκορπίζονται.

    Ο λαός της Αθήνας ξεσηκώνεται. Αμέτρητες χιλιάδες ανθρώπων διαδηλώνουν την

απόφασή τους να αποτινάξουν το ζυγό της χούντας.

    Είναι το ξέσπασμα, το ξεχείλισμα της λαϊκής οργής στο εφτάχρονο όργιο της

αυθαιρεσίας των σφετεριστών της εξουσίας.

    Είναι το πάθος για τη δημοκρατία που από τα πανάρχαια χρόνια συγκλονίζει και

κατακαίει την αδούλωτη ελληνική ψυχή.

    Κι ο αγώνας συνεχίζεται με όλο και μεγαλύτερη ένταση, μέσα κι έξω από το

Πολυτεχνείο.

    'Ομως το τέρας του φασισμού είναι ακόμα ισχυρό και δεν υποχωρεί μπροστά στη

λαϊκή κατάρα κι οργή.

    'Εχει στη διάθεσή του τα όπλα, θωρακισμένα αυτοκίνητα, τανκ, και τα βάζει

όλα μπροστά για να τρομοκρατήσει και να υποτάξει το λαό, να διαλύσει τους

διαδηλωτές, να εξουδετερώσει τους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Πολυτεχνείου.

    Η ώρα της μεγάλης θυσίας πλησιάζει. Το Πολυτεχνείο κυκλώνεται από τανκ,

θωρακισμένα αυτοκίνητα, στρατό και αστυνομικούς.

    Ρίχνουν δακρυγόνα, πυροβολούν, καλούν τους φοιτητές να παραδοθούν, απειλούν

πως θα τους σκοτώσουν, απειλούν να χύσουν αδελφικό αίμα.

    Στο προαύλιο του Πολυτεχνείου οι φοιτητές δείχνουν τα γυμνά τους στήθη και

τα άοπλα χέρια τους. Ψάλλουν τον Εθνικό μας Ύμνο και φωνάζουν στους στρατιώτες :

    "Είμαστε αδέλφια, δεν θα μας χτυπήσετε, να μη χυθεί αίμα αδελφικό!"

    "Το μόνο μας όπλο", προσθέτει ο ραδιοφωνικός σταθμός των φοιτητών του

Πολυτεχνείου, "είναι τα γυμνά μας στήθη."

    "Το μόνο μας όπλο είναι η πίστη μας για την ελευθερία μας."

    " Πιστεύουμε πως οι φαντάροι μας, τ' αδέλφια μας δεν θα μας χτυπήσουν, δε θα

ρίξουν στ' αδέρφια τους, δε θα χυθεί αίμα αδελφικό" .

    Κι όμως πυροβόλησαν , γιατί έτσι τους πρόσταξαν οι τύραννοι. Κι εκεί, πάνω

στις επάλξεις της Ελευθερίας, έπεσαν κορμιά παιδιών του ελληνικού λαού.

    Το πλακόστρωτο του αυλόγυρου βάφτηκε με το τιμημένο αίμα των ανδρείων , ενώ

ακόμη ακουγόταν ο εκφωνητής του ραδιοσταθμού που έλεγε:

    "Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο!" Για να σωπάσει όμως σε λίγο, στις τρεις

παρά τέταρτο τα ξημερώματα του Σαββάτου, στις 17 Νοέμβρη του 1973 , γιατί ένα

ατσαλένιο θεριό, ένα τανκ ορμά με λύσσα και γκρεμίζει με τρομακτικό θόρυβο τη

σιδερένια αυλόπορτα του Πολυτεχνείου κι ανοίγει το δρόμο για να περάσουν οι

πολιορκητές.

    'Ετσι έπεσε το οχυρό της δημοκρατίας. Οι θρυλικοί υπερασπιστές του σταμάτησαν

τον αγώνα, υποχώρησαν, έφυγαν. Υπερήφανοι ΝΑΙ !!! ... Νικημένοι ΟΧΙ !!!

    Ξημέρωσε το Σάββατο 17 Νοέμβρη του 1973. Το έπος και το θαύμα του

Πολυτεχνείου πέρασε στο χώρο του θρύλου και της ιστορίας , όπου μόνο μεγάλες

μορφές και μεγάλα γεγονότα περνούν.

    Στο ρημαγμένο Πολυτεχνείο, ανάμεσα από τα συντρίμμια, που κάπνιζαν ακόμα.

"περπατούσε η δόξα μονάχη" και στεφάνωνε τα ελληνικά νιάτα. Μια ακόμα χρυσή

σελίδα είχε προστεθεί στην ελληνική ιστορία.

    Πάνω σε αυτή με το αίμα των ανδρείων γράφτηκαν δυο μονάχα λέξεις: "ΕΔΩ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ! ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ! "

Παναγή Β. Μεταξά

Από το βιβλίο "Η περιπλάνηση ενός ονείρου"

Το παρακάτω γράμμα γράφτηκε τις αιματοβαμμένες εκείνες μέρες του Νοέμβρη του '73 όταν η υπεύθυνη πληροφόρηση ήταν ανύπαρκτη και όταν επικρατούσε ο Ψίθυρος, ο Φόβος κι ο Τρόμος. Το γράμμα αυτό δημοσιεύτηκε το Γενάρη του 1974 μεταφρασμένο στ' αγγλικά στο WIRE - το περιοδικό που εξέδιδε στα ελληνικά και στα αγγλικά στον ’γιο-Φραγκίσκο ο ποιητής Ντίνος Σιώτης.

Αγαπητέ μου φίλε,

Αν το γράμμα αυτό φτάσει ποτέ στα χέρια σου διάβασε το δυνατά να ακουστεί από όσα πιο πολλά αφτιά.

Κατηγορώ και καταγγέλλω την ελληνική χούντα για δολοφονίες και βαρβαρότητες.

Είδα με τα μάτια μου αστυνομικό να πυροβολεί και να σκοτώνει δυο λεβέντες εν ψυχρώ! Αυτό συνέβη την 17 του Νοέμβρη το πρωί, μπροστά από τον ΟΤΕ.

Είδα με τα μάτια μου αστυνομικούς να ποδοπατούν τραυματισμένους.

Είδα με τα μάτια μου αστυνομικούς να πυροβολούν εναντίον άοπλου πλήθους διαδηλωτών.

Είδα με τα μάτια μου ένα τανκ να περνά πάνω από ένα ιδιωτικό αυτοκίνητο και να το κάνει πίτα, στη Φωκίωνος Νέγρη.

Είδα στους δρόμους, ιδιαίτερα στην Πατησίων, αίμα, αίμα πολύ.

Και είδα τους καθαριστές να προσπαθούν να το καλύψουν με κάποια χημική ουσία για να μη φαίνεται.

Είδα σφαίρα να καρφώνεται στον τοίχο μόνο ένα μέτρο δίπλα μου.

Είδα το χάρο ζωντανό.

Και οι έντεκα από τους επίσημα σκοτωμένους (γιατί άλλοι του βγάζουν 100, άλλοι 300 κι άλλοι 800) είχαν σκοτωθεί από σφαίρες πολυβόλου. Κανείς από τους σκοτωμένους δεν ήταν αστυνομικός ή στρατιώτης.

Οι συλλήψεις, τα βασανιστήρια κι η διάλυση φοιτητικών συλλόγων συνεχίζονται.

Το στάδιο Καραϊσκάκη, κι άλλοι αθλητικοί χώροι χρησιμοποιούνται σα στρατόπεδα συγκεντρώσεων.

Τώρα άρχισαν κανονικά και τα τουριστικά ταξίδια στη Μακρόνησο, Γυάρο κλπ.

Ίσως και γω να ξαναφύγω απ΄ αυτή τη χιτλερική πατρίδα που αγαπώ και πονώ. Ίσως συναντηθούμε γρηγορότερα απ' ότι σχεδίαζα. Ίσως και να προτιμήσω το δρόμο της φυλακής από το δρόμο της εξορίας.

Έλαβες το γράμμα που σου έστειλα μόλις μια μέρα πριν από τη σύγκρουση με τους βαρβάρους;

Γράψε μου αλά πρόσεχε τη λογοκρισία.

Βάζε ψεύτικη τη δική σου διεύθυνση, γράφε λανθασμένο ή μισό το μικρό μου όνομα.

Εγώ τι κάνω; Πολεμώ με την πένα μου. Όπλα δεν έχω.

Κι ακαρτέρει, κι ακαρτέρει.

Φιλελεύθερη λαλιά...

Τα χαιρετίσματα στην J στον Γ., Θα, κ.τ.λ.

Με πολύ αγάπη και πόνο.

Π.Μ.

 ΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΚΕΙΝΟΥ ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ...
Το Πολυτεχνείο δεν το έζησα ούτε από μέσα ούτε από κοντά... Τις μέρες εκείνες, που ολόκληρος ο ελληνικός πληθυσμός ενωμένος - με πρωταγωνιστές τα ορμητικά νιάτα -αντιμετώπιζε το σκληρό φασισμό, εγώ δεν είχα γεννηθεί ακόμα. Παρόλα αυτά, φρόντισα να διαβάσω, να μάθω και να αναφέρω λίγα λόγια ως εγκώμιο προς τους αγωνιστές εκείνου του Νοέμβρη, αλλά και ολόκληρης εκείνης της ταραγμένης χρονιάς του 1973.
Το Πολυτεχνείο, συνάρτηση δοσμένων πολιτικών, κοινωνικοοικονομικών και διεθνών εξελίξεων, μέσα στις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες που δημιουργήθηκε, λειτούργησε καταλυτικά για το καθεστώς και έφερε σε συνολική χρεοκοπία τον ελιγμό "πολιτικοποίησης" που προωθούσε αργά και μεθοδικά, η πολιτική του καθεστώτος αυτού.
Η πτώση του δικτάτορα Παπαδόπουλου είχε γίνει έμμονη ιδέα για τους Έλληνες από πολύ πιο πριν. Όμως το δυνατότερο πλήγμα, η πρώτη ριζοσπαστική και επαναστατική κίνηση, ήταν αυτή των φοιτητών. Βεβαία, η χούντα δεν έπεσε αμέσως, μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Ακολούθησαν κι άλλες πολλές συγκρούσεις μεταξύ λαού και πολιτείας, καθώς και η Κυπριακή τραγωδία ώσπου η Δημοκρατία ανέτειλε στην Ελλάδα.
Όμως μετά την επανάσταση αυτή (των φοιτητών πρώτα, και, μετά όλου του λαού) η δικτατορία δεν μπόρεσε ν'αναδιοργανωθεί και να σταθεί στα πόδια της. Το καθεστώς αυτό, ήταν ήδη καταδικασμένο να πεθάνει.
Η ανάπτυξη και εξέλιξη της κατάληψης σε παλλαϊκή εξέγερση χαι αντιπαράθεση υποβοηθήθηκε χωρίς αμφιβολία από το γεγονός ότι το καθεστώς δεν κράτησε από την αρχή μία ενιαία τακτική αντιμετώπισης - απόρροια και συνέπεια της κάθετης αντίφασης, που περιέκλειε μέσα του αυτός τούτος ο ελιγμός της "πολιτικοποίησης" που επιχειρούσε.
Είναι φανερό, ότι τα γεγονότα του Πολυτεχνείου ούτε είχαν αποφασιστεί, ούτε και σχεδιαστεί στρατηγικά και τακτικά από κανέναν. Ξεκίνησαν και αναπτύχθηκαν "απρο­γραμμάτιστα", χωρίς ένα συγκεκριμένο πλάνο ανάπτυξης της μάχης, χωρίς ένα ενιαίο καθοδηγητικό κέντρο. Και, προ­παντός, στάθηκαν πάνω, από τις συλλήψεις και το επίπεδο του οργανωμένου αντιδικτατορικού κινήματος.
Μπροστά σε τέτοια όμως συγκλονιστικά γεγονότα τα σχόλια (ως εκ των υστέρων και εχ του ασφαλούς γενόμενα) περισσεύουν. Να λοιπόν η μαρτυρία ενός πραγματικού αγωνιστή:
"Ήμουν πάνω στην κολώνα της κεντρικής πύλης. Έβλεπα από  'κει τους αξιωματικούς με τόμιγκαν να πλησιάζουν και να ζητούν να μπουν μέσα. Ξαφνικά και ενώ κοίταζα στο προαύλιο βρέθηκα στον αέρα έφερα μία τούμπα κι έπεσα κάτω. Τραυματίσθηκα στο πόδι. Πριν προλάβω να συνειδητοποιήσω
τι ακριβώς έγινε, έπεσαν πάνω μου δεκαπέντε με είκοσι αστυνομικοί και άρχισαν να με ξυλοκοπούν όλοι μαζί. Ύστερα από τέσσερις μέρες με πήγαν από την Ασφάλεια στην ΕΣΑ. Με κράτησαν εκ ε ί ένα μήνα και με  βασάνισαν φρικτά. Μου έδωσαν να πιω ακόμα και τα...." και εκεί ο Νίκος σταματάει, γιατί είναι σίγουρος πώς η επόμενη λέξη θα προ­καλέσει αηδία στους ακροατές.
Μάρτυρες, σαν κι αυτόν, υπάρχουν πολλοί, μα πάρα πολλοί ακόμη. Πάντως σήμερα κάνείς από αυτούς δεν μετανιώ­νει. Το στυγνό καθεστώς της τυρρανίας κατέρρευσε! Τα αιτήματα όμως των αγωνιστών της εξέγερσης του Πολύτεχνείου, παραμένουν λάβαρα των λαϊκών αγώνων ενάντια σε κάθε μορφής πολιτική τυρρανία, σε κάθε αυθαιρεσία των κρατικών μηχανισμών καταστολής και κάθε προσβολή των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων κι ελευθεριών των Ελλήνων.
Όσο ο χρόνος μας απομακρύνε από το "Νοέμβρη", τόσο τα μηνύματα του έρχονται πιο κοντά μας ολοζώντανα, φωτεινά και προπαντός επίκαιρα...