Η σημαία στο Βυζάντιο

Το 1453 που έπεσε το Βυζάντιο δεν υπήρχαν εθνικές σημαίες, έτσι δεν μπορούμε να μιλάμε για σημαία του Βυζαντίου.

Την πρώτη βυζαντινή σημαία σχεδίασε ο Μέγας Κωνσταντίνος το 312 μ.χ. όταν προετοιμάζονταν να αντιμετωπίσει τον Μαξέντιο. Τότε είδε όραμα ένα φωτεινό σταυρό να λάμπει στο μεσημεριάτικο ουρανό με την επιγραφή "EN ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ". Με την σημαία (λάβαρο) αυτή νίκησε τον Μαξέντιο στον Τίβερη ποταμό. Τότε τερματίστηκε η χρήση της σημαίας (λάβαρο) του Μάριου. Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός (361-363), λόγω των ειδωλολατρικών του αντιλήψεων, επανάφερε τον αετό του Μάριου και το μισοφέγγαρο που ήταν έμβλημα της θεάς Αρτέμιδος. Έκτοτε ο αυτοκρατορικός αετός μονοκέφαλος, δικέφαλος, ο σταυρός, τα αρχικά του Ιησού Χριστού περιπλεγμένα, η εικόνα της Θεοτόκου, το Άγιο Μανδήλιο, ήταν τα εμβλήματα των Βυζαντινών λαβάρων και σημαιών, σε κόκκινο, μπλε ή άσπρο ύφασμα.

Η σημαία όπως την ξέρουμε σήμερα, κρεμασμένη επί κοντού καθιερώθηκε το 820 μ.χ. επί αυτοκράτορα Λέοντα Ε΄ Αρμενίου. Τότε περίπου άρχισε να χρησιμοποιείται με αυτό τον τρόπο και στην Ευρώπη.

Λάβαρο
Από το λατινικό labarum. Το λάβαρο ήταν είδος σημαίας που χρησιμοποιήθηκε από το Ρωμαϊκό ιππικό. Αποτελείται από τετράγωνο ύφασμα που στηρίζονταν σε οριζόντιο δοκάρι που είχε αναρτηθεί σε λόγχη. Από τότε στη θέση της λόγχης μπήκαν σύμβολα και από τετράγωνο έγινε παραλληλόγραμμο.

Η εμφάνιση του λαβάρου στον Ελληνικό χώρο
Στο Ελληνικό χώρο το έφερε ο Μ. Κωνσταντίνος το 312 μετά το όραμα που είδε στην εκστρατεία του στην Ιταλία κατά του Μαξεντίου. Καθιερώθηκε η Ελληνική ονομασία <Λάβαρο> Αργότερα στο κυρίως μέρος των λαβάρων προστέθηκαν 2 έως και 8 γλώσσες που έμοιαζαν της φωτιάς 'flamos' και ονομάστηκαν 'flamulla' Κατά την επανάσταση οι σημαίες με μία γλώσσα ονομάζονταν <φιάμπουλα>
Μετά την πτώση του Βυζαντίου η εκκλησία κυρίως διατήρησε την χρήση των λαβάρων.