ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ *

Φιλόσοφοι

Ιστορικά - πολιτισμικά γεγονότα

• Θαλής (624 - 546 π.Χ.), από τη Μίλητο της Μ. Ασίας, κατά την παράδοση ο πρώτος προσωκρατικός φιλόσοφος.

• Αναξίμανδρος (612/10 - 545 π.Χ.), προσωκρατικός από την Ιωνία, ο πρώτος που συνέγραψε φιλοσοφική πραγματεία.

• Αναξιμένης (585/84 - 528/25 π.Χ.), προσωκρατικός από την Ιωνία, πιθανώς μαθητής του Αναξίμανδρου.

• Ξενοφάνης (570 - 475 π.Χ.), προσωκρατικός φιλόσοφος, ποιητής, πρόδρομος της Ελεατικής σχολής.

• Ηράκλειτος (544/40 - 484/80 π.Χ.), προσωκρατικός φιλόσοφος, υποστηρίζει την αέναη αλλαγή.

• Πυθαγόρας (580 - 490 π.Χ.), φιλόσοφος-μαθηματικός, έδρασε στην Νότια Ιταλία.

• Θεανώ (6ος αι. π.Χ.), γυναίκα φιλόσοφος, μαθήτρια και κατόπιν σύζυγος του Πυθαγόρα.

• 594 π.Χ.: Μεταρρύθμιση του Σόλωνα στην Αθήνα.

• 585 π.Χ.: Ο Θαλής προβλέπει την έκλειψη του ηλίου. Αρχή των ελληνικών μαθηματικών που αποδίδεται στον Θαλή.

• 561 - 527 π.Χ.: Ο Πεισίστρατος τύραννος των Αθηνών. Η πρώτη συστηματική έκδοση της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.

• Ο Κλεισθένης εκδιώκει τους τυράννους από την Αθήνα (510 π.Χ.) και εισάγει το δημοκρατικό πολίτευμα (508 π.Χ.).

5ος αι. π.Χ. (500 - 401 π.Χ.)

Κλασική περίοδος

• Παρμενίδης (540/15 - 470/50 π.Χ.), Ελεάτης, προσωκρατικός φιλόσοφος της ύπαρξης.

• Αναξαγόρας (500 - 428 π.Χ.), προσωκρατικός, ο πρώτος από τους προσωκρατικούς φιλόσοφος που γνωρίζουμε ότι έχει ζήσει στην Αθήνα.

• Διογένης ο Απολλωνιάτης (5ος αι. π.Χ.), προσωκρατικός φιλόσοφος από την Ιωνία.

• Εμπεδοκλής (495 - 430 π.Χ.), προσωκρατικός φιλόσοφος και κοσμολόγος.

• Ζήνων ο Ελεάτης (5ος αι. π.Χ.), Ελεάτης φιλόσοφος, διάσημος από τα παράδοξα της κίνησης, αναπτύσσει τις ιδέες του Παρμενίδη.

• Λεύκιππος (5ος αι. π.Χ.), προσωκρατικός φιλόσοφος, θεμελιωτής της ατομικής θεωρίας.

• Πρωταγόρας (490/80 - 420/11 π.Χ.), σοφιστής διάσημος για τον σχετικισμό του. Ιππίας (485 - 415 π.Χ.), σοφιστής.

• Γοργίας (483 - 376 π.Χ.), σοφιστής και δάσκαλος της ρητορικής.

• Αντιφών (480 - 411 π.Χ.), ρήτορας και σοφιστής, αποσπάσματα από την πραγματεία του Περί Αληθείας ανακαλύφθηκαν στην Οξύρυγχο (Αίγυπτος).

• Ασπασία (5ος αι .π.Χ.), γυναίκα φιλόσοφος και ρήτωρ, σύντροφος του Περικλή.

• Σωκράτης (469 - 399 π.Χ.), Αθηναίος φιλόσοφος με τον οποίον συντελείται η στροφή της φιλοσοφίας από την κοσμολογία και την φυσική στην ανθρωπολογία και την ηθική.

• Πρόδικος (5ος αι. π.Χ.), σοφιστής, σύγχρονος του Σωκράτη.

• Δημόκριτος (460 - 370 π.Χ.), προσωκρατικός, ατομικός φιλόσοφος.

• Ευκλείδης ο Μεγαρεύς (450 - 380 π.Χ.), συνεργάτης του Σωκράτη και ιδρυτής της Μεγαρικής σχολής, που ανήκει στις μικρότερες σωκρατικές σχολές.

• 499 - 494 π.Χ.: Η Ιωνία εξεγείρεται εναντίον της Περσίας.

• 490 - 479 π.Χ.: Οι Περσικοί πόλεμοι ενώνουν πρόσκαιρα τους Έλληνες. Ήττα Περσίας το 479 π.Χ.

• 472 π.Χ.: Ο Αισχύλος αναδεικνύεται ο πρώτος Ευρωπαίος δραματουργός (Πέρσες). Ίδρυση της Συμμαχίας της Δήλου.

• Περ. 460 - 429 π.Χ.: Η εποχή του Περικλή. Θάνατος του Περικλή από λοιμό. Παίζονται οι τραγωδίες του Σοφοκλή (468 - 406 π.Χ.).

• 423 π.Χ.: Ο Αριστοφάνης γράφει τις Νεφέλες και διακωμωδεί τον Σωκράτη.
  Οι τραγωδίες του Ευριπίδη φανερώνουν επίδραση των Σοφιστών.
  Ο Ηρόδοτος παρουσιάζει στις Ιστορίες του ένα πανόραμα για τον κόσμο.

• 431 - 404 π.Χ.: Πελοποννησιακός πόλεμος μεταξύ Σπάρτης και Αθήνας. Ήττα της Αθήνας.

• 404 π.Χ.: Ολιγαρχία των τριάκοντα τυράννων.

• 403 π.Χ.: Αποκατάσταση της δημοκρατίας.
  Ο Θουκυδίδης ερευνά την πολιτική συμπεριφορά και τα κίνητρά της στην Ιστορία του.
  Ιατρικά συγγράμματα αποδίδονται στον Ιπποκράτη.

4ος αι. π.Χ. (400 - 301 π.Χ.)

Κλασική περίοδος

• Ο θάνατος του Σωκράτη το 399 είχε σημαντικές επιδράσεις στον Πλάτωνα και σε άλλα πρόσωπα της εποχής. Ίδρυση των λεγόμενων σωκρατικών σχολών (Μεγαρική, Κυνική, Κυρηναϊκή).

• Αντισθένης (445 - 360 π.Χ.), μαθητής του Σωκράτη, συχνά συνδέεται με την ύστερη Κυνική σχολή.

• Αρίστιππος (435 - 356 π.Χ.), μαθητής του Σωκράτη, ιδρυτής της Κυρηναϊκής σχολής που πρόσκειται στον ηδονισμό.

• Πλάτων (427 - 347 π.Χ.), νεότερος συνεργάτης του Σωκράτη, ιδρυτής της Ακαδημίας (387), δάσκαλος του Αριστοτέλη. Γράφει την Πολιτεία (περ. 380-370).

• Ξενοφών (427 - 355 π.Χ.), ιστορικός και φιλόσοφος, γνωστός από την «Απολογία» του Σωκράτη.

• Σπεύσιππος (407 - 399 π.Χ.), μαθητής του Πλάτωνα, που τον διαδέχτηκε ως επικεφαλής στην Ακαδημία (347)

• Διογένης από τη Σινώπη (400/390 - 328/323 π.Χ.), κατ' εξοχήν κυνικός φιλόσοφος.

• Ξενοκράτης (396 - 314 π.Χ.), οπαδός του Πλάτωνα και τρίτος διευθυντής της Ακαδημίας.

• Αριστοτέλης (384 - 322 π.Χ.), μαθητής του Πλάτωνα, ιδρυτής του Λυκείου (395) και της περιπατητικής σχολής.

• Αρήτη η Κυρηναία (4ος αι π.Χ.), κόρη του Αρίστιππου και συνεργάτης του ως επικεφαλής της Κυρηναϊκής σχολής.

• Στίλπων (380 - 300 π.Χ.), φιλόσοφος από τα Μέγαρα, έχει δεχτεί επιδράσεις από τον Κυνισμό και έχει επιδράσει στον Στωικισμό.

• Θεόφραστος (370 - 287 π.Χ.), μαθητής του Αριστοτέλη, συνεργάτης και στη συνέχεια επικεφαλής του Λυκείου.

• Πύρρων (360 - 270 π.Χ.), ιδρυτής του Σκεπτικισμού και της φιλοσοφίας που πήρε το ονομά της από αυτόν (Πυρρωνισμός).

• Η ελληνική ρητορική ανθεί (Αισχίνης, Ισοκράτης, Δημοσθένης).

• Άνθιση των ελληνικών μαθηματικών (Θεόδωρος Θεαίτητος).

• 399 π.Χ.: Καταδίκη και θάνατος του Σωκράτη.

• 387 π.Χ.: Ιδρυση της Ακαδημίας του Πλάτωνα.

• 336 π.Χ.: Ο Αλέξανδρος διαδέχεται τον Φίλιππο της Μακεδονίας.

• 335 π.Χ.: Ίδρυση του αριστοτελικού Λυκείου.

• 327 π.Χ: Ο Πύρρων παίρνει μέρος στην εκστρατεία του Αλεξάνδρου στην Ινδία, γνωρίζει την ινδική σοφία.

• 323 π.Χ.: Θάνατος του Αλεξάνδρου και έναρξη της ελληνιστικής περιόδου. Ίδρυση ελληνιστικών βασιλείων.

• 305 π.Χ.: Ο Επίκουρος ιδρύει τον Κήπο, φιλοσοφική σχολή στην Αθήνα.

• 302 π.Χ.: Ο Ζήνων αρχίζει να διδάσκει στην Ποικίλη Στοά.

• Ακμή του γεωμέτρη Ευκλείδη.

• Ο Αρίσταρχος παρουσιάζει την ηλιοκεντρική υπόθεση.

3ος αι. π.Χ. (300 - 201 π.Χ.)

Ελληνιστική περίοδος

• Επίκουρος (341 - 270 π.Χ.), ιδρυτής της σχολής των Επικουρείων που ονομάστηκε από αυτόν.

• Ζήνων ο Κιτιεύς (336/5 - 262 π.Χ.), ιδρυτής της στωικής σχολής.

• Κλεάνθης (331 - 232 π.Χ.), δεύτερος επικεφαλής της στωικής σχολής.

• Αρίστων (3ος αι. π.Χ.), στωικός φιλόσοφος, μαθητής του Ζήνωνα, επικεντρωμένος κατά κύριο λόγο στην ηθική.

• ∆ίμων (320 - 230 π.Χ.), σκεπτικός φιλόσοφος, μαθητής του Πύρρωνα.

• Αρκεσίλαος (316 - 242 π.Χ.), ιδρυτής της «Μέσης Ακαδημίας», πιθανώς υπεύθυνος για τη στροφή της προς τον Σκεπτικισμό.

• Μένιππος (250 π.Χ.), κυνικός φιλόσοφος και διάσημος σατιρικός ποιητής.

• Χρύσιππος (281 - 208 π.Χ.), τρίτος, ίσως ο πιο σημαντικός, επικεφαλής της στωικής σχολής.

• Ο Αρχιμήδης φονεύεται κατά την κατάληψη των Συρακουσών από τους Ρωμαίους (περ. 287 π.Χ. - 212 π.Χ.).

• Στα χρόνια του Πτολεμαίου του Φιλάδελφου (285 π.Χ. - 247 π.Χ.) στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου μεταφράζεται στα ελληνικά η Παλαιά Διαθήκη (Μετάφραση των Εβδομήκοντα, Ο').

2ος αι. π.Χ. (200 - 101 π.Χ.)

Ελληνιστική - Ρωμαϊκή περίοδος

• Διογένης ο Βαβυλώνιος (240 - 152 π.Χ.), στωικός φιλόσοφος, μέλος της περίφημης πρεσβείας των φιλοσόφων στη Ρώμη (155 π.Χ.).

• Καρνεάδης (214 - 129 π.Χ.), επικεφαλής της Ακαδημίας και ιδρυτής της «Νέας Ακαδημίας», μέλος της περίφημης πρεσβείας των φιλοσόφων στη Ρώμη.

• Παναίτιος (185 - 109 π.Χ.), στωικός φιλόσοφος με εκλεκτικές τάσεις, μαθητής του Διογένη από τη Βαβυλώνα και του Αντίπατρου, επηρέασε τον Κικέρωνα.

• Φίλων ο Λαρισαίος (160 - 80 π.Χ.), επικεφαλής της Ακαδημίας, δάσκαλος του Κικέρωνα.

• Ζήνων ο Σιδώνιος (150 - 70 π.Χ.), επικούρειος φιλόσοφος.

• 146 π.Χ.: Καταστροφή της Κορίνθου από τη Ρώμη. Η Ελλάδα χάνει την ανεξαρτησία της.

• Το μεταρρυθμιστικό έργο των αδελφών Γράκχων στη Ρώμη.

1ος αι. π.Χ. (100 - 1 μ.Χ.)

Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδος.
Αυτοκρατορικοί Χρόνοι (1ος αι. π.Χ. - 3ος αι. μ.Χ.)

• Ποσειδώνιος (135 - 51 π.Χ.), στωικός φιλόσοφος και ιστορικός, συχνά χαρακτηρίζεται ως εκλεκτικός, εκπροσωπεί τη «Μέση Στοά».

• Αντίοχος ο Ασκαλωνίτης (130 - 68 π.Χ.), μαθητής του Φίλωνα του Λαρισαίου, επικεφαλής της Ακαδημίας που απομακρύνεται από τον Σκεπτικισμό της «Νέας Ακαδημίας» και επιστρέφει στην παλιά Ακαδημία. Άσκησε σημαντική επίδραση στον Κικέρωνα.

• Φιλόδημος (110 - 40 π.Χ.), επικούρειος φιλόσοφος του οποίου πολλά από τα συγγράμματα θάφτηκαν στο Herculaneum (Ηράκλεια) στην έκρηξη του Βεζούβιου (79 μ.Χ.).

• Κικέρων (106 - 43 π.Χ.), Ρωμαίος φιλόσοφος και συγγραφέας. Αινησίδημος (1ος αι. π.Χ.), σκεπτικός φιλόσοφος που προσπάθησε να αναβιώσει τον Πυρρωνισμό.

• Λουκρήτιος (97 - περ. 55 π.X.), επικούρειος φιλόσοφος, ποιητής.

• 84 π.Χ.: Τα έργα του Αριστοτέλη μεταφέρονται από τον Σύλλα στη Ρώμη και εκδίδονται από τον Ανδρόνικο τον Ρόδιο.

• 47 π.Χ.: Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας καταστρέφεται.

• 31 π.Χ.: Η μάχη του Ακτίου. Τέλος της ρωμαϊκής δημοκρατίας και της ανεξαρτησίας της Αιγύπτου. Τέλος της ελληνιστικής ή αλεξανδρινής εποχής.

1ος αι. μ.X.

Ύστερη Ρωμαϊκή και Πρωτοχριστιανική Εποχή

• Φίλων ο Αλεξανδρεύς (30 π.Χ. - 40 μ.Χ.), Εβραίος φιλόσοφος και γόνιμος συγγραφέας που έζησε στην Αλεξάνδρεια στους ελληνιστικούς χρόνους.

• Σενέκας (4 π.Χ. - 65 μ.Χ.), Ρωμαίος στωικός συγγραφέας, ιδιωτικός δάσκαλος του αυτοκράτορα Νέρωνα.

• Μουσώνιος Ρούφος (30 - 100 μ.Χ.), στωικός φιλόσοφος.

• Πλούταρχος (45 - 125 μ.Χ.), βιογράφος και συγγραφέας της πολύ σημαντικής συλλογής φιλοσοφικών δοκιμίων με τίτλο Τα Ηθικά.

• Επίκτητος (50 - 135 μ.Χ.), στωικός φιλόσοφος, μαθητής του Μουσώνιου Ρούφου και ιδρυτής της σχολής της Νικόπολης.

• 74 μ.Χ.: Ο αυτοκράτορας Βεσπασιανός εκδιώκει τους φιλοσόφους από τη Ρώμη.

• 94 μ.Χ.: Ο αυτοκράτορας Δομιτιανός εκδιώκει τους φιλοσόφους από τη Ρώμη.

2ος αι μ.Χ.

Διάλογος χριστιανισμού και ελληνικής φιλοσοφίας

• Δημώναξ (2ος αι. μ.Χ.), κυνικός φιλόσοφος, μαθητής του Επίκτητου.

• Διογένης ο Οινοανδεύς (2ος αι. μ.Χ.), συγγραφέας της επικούρειας επιγραφής που βρέθηκε στα Οινοάνδα της Λυκίας.

• Αλκίνοος (2ος αι. μ.Χ.), πλατωνιστής και συγγραφέας του Εγχειριδίου του Πλατωνισμού.

• Μάρκος Αυρήλιος (121 - 180 μ.Χ.), Ρωμαίος αυτοκράτορας και στωικός φιλόσοφος.

• Γαληνός ο Περγαμηνός (129 - 199 μ.Χ.), φιλόσοφος-γιατρός επηρεασμένος από τον Πλατωνισμό, γιατρός του Μάρκου Αυρηλίου και γόνιμος συγγραφέας.

• Σέξτος Εμπειρικός (2ος - 3ος αι. μ.Χ.), σκεπτικός φιλόσοφος και συγγραφέας.

• Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς (ακμή 200 μ.Χ.), αριστοτελικός υπομνηματιστής, διδάσκει στην Αθήνα.

• Ιουλία Δόμνα (170 - 217 μ.Χ.), φιλόσοφος, σύζυγος του αυτοκράτορα Σεπτιμίου Σεβήρου, συμπεριλαμβάνει τον Γαληνό και τον Φιλόστρατο στον φιλοσοφικό της κύκλο.

• Ο Ωριγένης (185 - 254 μ.Χ.) προσπαθεί να συμφιλιώσει τον Χριστιανισμό με την πλατωνική φιλοσοφία ερμηνεύοντας τη Βίβλο.

• Αποστολικοί Πατέρες και Χριστιανοί Απολογητές.

• Συγγραφή απόκρυφων και γνωστικών ευαγγελίων.

• Εμφάνιση του Χριστιανικού Γνωστικισμού.

3ος αι. μ.Χ.

Ύστερη Αρχαιότητα

• Διογένης Λαέρτιος (3ος αι. μ.Χ.), διάσημος βιογράφος των αρχαίων φιλοσόφων.

• Πλωτίνος (205 - 270 μ.Χ.), πλατωνικός φιλόσοφος και ιδρυτής του Νεοπλατωνισμού.

• Πορφύριος (233 - 309 μ.Χ.), Νεοπλατωνικός, μαθητής και βιογράφος του Πλωτίνου.

• Ιάμβλιχος (242 - 327 μ.Χ.), σημαντικός νεοπλατωνικός φιλόσοφος.

• 285 μ.Χ.: Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία διαιρείται σε ανατολική και δυτική από τον Διοκλητιανό.

4ος αι. μ.Χ.

Μεσαιωνική - Βυζαντινή περίοδος.
Διάσπαση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας

• Χαλκίδιος (4ος αι. μ.Χ.), πλατωνιστής και συγγραφέας λατινικής μετάφρασης και υπομνήματος του Τιμαίου.

• Θεμίστιος (317 - 388 μ.Χ.), αριστοτελικός υπομνηματιστής, έζησε στην Κωνσταντινούπολη.

• Αυγουστίνος (354 - 430 μ.Χ.), χριστιανός φιλόσοφος και Πατέρας της εκκλησίας επηρεασμένος από τον Νεοπλατωνισμό.

• Υπατία (370 - 415 μ.Χ.), διάσημη νεοπλατωνική φιλόσοφος, έζησε στην Αλεξάνδρεια και δολοφονήθηκε από τον χριστιανικό όχλο.

• 313 μ.Χ. Διάταγμα Μεδιολάνων περί Ανεξιθρησκίας.

• 330 μ.Χ. Ίδρυση της Κων/πολης που γίνεται έδρα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

• 325 μ.Χ. Η Α' Οικουμενική Σύνοδος της Νικαίας καταδικάζει την αίρεση του Αρείου.

• 395 μ.Χ. Οριστική διαίρεση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τον Θεοδόσιο.

5ος - 6ος αι. μ.Χ.

• Πρόκλος (410 - 485 μ.Χ.), Αθηναίος νεοπλατωνικός φιλόσοφος και επικεφαλής της Ακαδημίας.

• Αμμώνιος (440 - 521 μ.Χ.), Αλεξανδρινός νεοπλατωνικός, μαθητής του Πρόκλου και δάσκαλος του Δαμάσκιου και του Σιμπλίκιου.

• Δαμάσκιος (462 - 540 μ.Χ.), νεοπλατωνικός και επικεφαλής της αθηναϊκής σχολής.

• Βοήθιος (480 - 525 μ.Χ.), Λατίνος νεοπλατωνικός και μεταφραστής του Αριστοτέλη.

• Σιμπλίκιος (490 - 560 μ.Χ.), υπομνηματιστής έργων του Αριστοτέλη, μαθητής του Δαμάσκιου.

• Ιωάννης Φιλόπονος (490 - 570 μ.Χ.), χριστιανός υπομνηματιστής του Αριστοτέλη, έζησε στην Αλεξάνδρεια, μαθητής του Αμμωνίου.

• 476 μ.Χ. Τέλος της ρωμαϊκής κυριαρχίας στη Δύση.

• 529 μ.Χ. Ο Ιουστινιανός κλείνει τις φιλοσοφικές σχολές των Αθηνών.
  Προετοιμάζεται ο Ιουστινιάνειος νομικός κώδικας.