Δάλλας Γιάννης (1924-04/02/2020)
Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση. Κατέβασε σε αρχείο 
«κ' είχα καιρούς να δω τους ομηλίκους
και ξάφνου άρχισε αθόρυβα να βρέχει
απάνω μου άνθη από τους κήπους της Πιερίας»
Ο Γιάννης Δάλλας γεννήθηκε στη Φιλιππιάδα, με καταγωγή από τη μεριά του πατέρα του από το Σούλι και από τη μεριά της μητέρας του από τη Λευκάδα. Ήταν Έλληνας ποιητής, συγγραφέας, δοκιμιογράφος, πανεπιστημιακός και μεταφραστής έργων της αρχαίας γραμματείας.
Αποφοίτησε από το τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε μεταξύ άλλων στη Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία και στη Σχολή Μωραΐτη. Παράλληλα, δίδαξε στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης, στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Διοργάνωσε συνέδρια και έδωσε διαλέξεις σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια. Συνεργάστηκε επίσης με την εφημερίδα Το Βήμα και πολλά λογοτεχνικά περιοδικά. Συστηματική υπήρξε η φιλολογική και μεταφραστική του ενασχόληση με την ποίηση των αρχαίων Λυρικών και των Ελληνιστικών επιγραμμάτων.
Ενώ το ποιητικό του έργο φαίνεται να συγγενεύει με τον Μίλτο Σαχτούρη και τον Τάκη Σινόπουλο, διατηρεί αυτοδύναμο τον χαρακτήρα του. Στα ποιήματά του υπάρχει το στοιχείο της φυσιολατρίας, αλλά και του παράλογου, με θέματα κοινωνικά και μια γραφή που χαρακτηρίζεται από την αυθεντικότητα και τη δύναμη των εικόνων της.
Η ποίησή του μεταφράστηκε σε πολλές ξένες γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ρωσικά, Ιταλικά, Αλβανικά, Ισπανικά). Τιμήθηκε με ποικίλα βραβεία, όπως με το κρατικό «Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας» για το σύνολο του έργου του.
Πηγές: Ε.ΚΕ.ΒΙ., Βικιπαίδεια
Επιμέλεια: Κωνσταντίνα Σάιτ
Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:
[Ο ήλιος είχε τερματίσει τελευταίος]
Άλλα βιογραφικά
Γεννήθηκε το 1924 στη Φιλιππιάδα. Σπούδασε κλασική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε αρχικά στην ιδιωτική εκπαίδευση και στη συνέχεια ως καθηγητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Πηγή: Σχολικό βιβλίο γ' λυκείου
Ο Γιάννης Δάλλας γεννήθηκε στη Φιλιππιάδα, με καταγωγή από τη μεριά του πατέρα του από το Σούλι και από τη μεριά της μητέρας του από τη Λευκάδα. Αποφοίτησε από το τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1952 και από το 1955 ως το 1973 εργάστηκε στο πρώτο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο της Ηπείρου, το Πρότυπο Λύκειο Ιωαννίνων, του οποίου υπήρξε συνιδρυτικό μέλος και στη συνέχεια ιδιοκτήτης και διευθυντής. Από το 1964 και για τρία χρόνια δίδαξε στη Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία και από το 1975 ως το 1986 στη Σχολή Μωραΐτη, όπου είχε νωρίτερα (1974-1975) διατελέσει διευθυντής προγράμματος των εκδηλώσεων στην Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας. Παράλληλα δίδαξε στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης (1976-1985), ενώ από το 1986 ως το 1993 δίδαξε Νεοελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και από το 1988 ως σήμερα διδάσκει Νεοελληνική Παιδεία και Λογοτεχνία στο τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Διοργάνωσε συνέδρια και σεμινάρια στα Γιάννενα (Η πεζογραφία μεταξύ πολέμου και μεταπολέμου, Η κριτική στη νεώτερη Ελλάδα, Ο μεταπολεμικός υπερρεαλισμός) και την Κέρκυρα σε συνεργασία με το περιοδικό Πόρφυρας (Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Ανδρέας Κάλβος, Ιάκωβος Πολυλάς, Διονύσιος Σολωμός), ενώ έχει πάρει μέρος σε συνέδρια και διαλέξεις της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, αλλά και Θεσσαλονίκης, Ρεθύμνου και ξένων πανεπιστημίων (Κύπρου, Ιταλίας, Γερμανίας). Συνεκδότης του περιοδικού Ενδοχώρα, που κυκλοφόρησε από το 1959 ως το 1967 και υπεύθυνος ύλης του περιοδικού Δοκιμασία από το 1973 ως το 1974, ο Γιάννης Δάλλας συνεργάστηκε επίσης με την εφημερίδα Το Βήμα και πολλά λογοτεχνικά περιοδικά, από τα οποία αναφέρουμε ενδεικτικά τα: Ελεύθερα Γράμματα, Νέα Εστία, Νέα Πορεία, Καινούρια Εποχή, Κριτική, Εποχές, Ελληνικά, Η λέξη, Το δέντρο, Πλανόδιον, Μανδραγόρας). Συνεργάστηκε επίσης στη σειρά των εκδόσεων Σοκόλη Η παλαιότερη πεζογραφία μας, ως μέλος της συντακτικής επιτροπής και υπεύθυνος των τόμων Ι΄-ΙΒ΄.
Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ
Εργογραφία
Ι. Ποίηση
• Federico Garcia Lorca (θρήνος). 1948.
• Εφτά πληγές. 1950.
• Απόπειρα μυθολογίας. 1952.
• Κυκλοδίωκτα. 1952.
• Πόρτες εξόδου. 1960.
• Ανατομία. 1971.
• Το τίμημα. 1981.
• Ο ζωντανός χρόνος. 1985.
• Δόκιμος σε συντεχνία. 1986.
• Ο ποιητής και το ποίημα. 1988.
• Αποθέτης. 1998.
• Στοιχεία ταυτότητας. 1999.
ΙΙ. Πεζογραφία
• Στο ρεύμα του ποταμού. 1986.
ΙΙΙ. Μεταφράσεις
• Ο ξύλινος νους (Τα επιγράμματα του Καλλίμαχου). 1960.
• Αρχαίοι έλληνες Λυρικοί Ι΄. Ιαμβογράφοι. 1976.
ΙV. Δοκίμια
• Εποπτείες Α΄. 1954.
• Υπερβατική συντεχνία. 1958.
• Πλάγιος λόγος. 1989.
• Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης. 1998.
• Ευρυγώνια. Δοκίμια για την ποίηση και την πεζογραφία. 1999.
V. Μελέτες – Επιμέλεια Εκδόσεων
• Καβάφης και Ιστορία. 1974.
• Ο Καβάφης και η Δεύτερη Σοφιστική. 1984.
• Ο ελληνισμός και η θεολογία στον Καβάφη. 1988.
• Σπουδές στον Καβάφη. 1987.
• Οι ψαλμοί του Δαυίδ υπό Ανδρέα Κάλβου. 1981.
• Ανδρέα Κάλβου Ιωαννίδου, Η Ιωνιάς. 1992.
• Η ποιητική του Ανδρέα Κάλβου. 1993.
• Ανδρέα Κάλβου, Ωδαί. 1998.
• Ο κλασικισμός του Ανδρέα Κάλβου. 1999.
• Κωνσταντίνου Θεοτόκη, Διηγήματα. 1978.
• Κωνσταντίνου Θεοτόκη, Οι σκλάβοι στα δεσμά τους. 1981.
• Κωνσταντίνου Θεοτόκη, Ο παπα Ιορδάνης ο πασίχαρος και η ενορία του. 1994.
• Η δημιουργική δεκαετία στην ποίηση του Βάρναλη. 1988.
• Κ.Βάρναλη, Σκλάβοι πολιορκημένοι. 1990.
• Ν. Γ. Πεντζίκη, Εγκτάλοιπα Ιωάννη Κνίτελλη. 1994.
• Κ. Βάρναλη, Το φως που καίει (υπό έκδοση).
