Κουμανταρέας Μένης (1931-2014)
Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση. Κατέβασε σε αρχείο 
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1931. Σπούδασε Νομικά και Φιλολογία. Μετά την απόλυσή του από το Ναυτικό, εργάστηκε σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες επί είκοσι χρόνια.
Εμφανίστηκε στα Ελληνικά Γράμματα με τη συλλογή διηγημάτων Τα μηχανάκια (1962). Την περίοδο της δικτατορίας συμμετείχε στη συλλογική έκδοση Δεκαοχτώ κείμενα, με το διήγημα «Αγία Κυριακή στο βράχο».
Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς της πεζογραφίας και βασικός εκπρόσωπος του κοινωνικού ρεαλισμού. Κύρια θέματά του είναι η αποτελματωμένη μικροαστική ζωή, η θνησιγένεια του κάλλους και της νεότητας και η φθορά γενικότερα. Έφυγε από τη ζωή με αδόκητο τρόπο. Βρέθηκε δολοφονημένος στο σπίτι του στην Κυψέλη, στις 5 Δεκεμβρίου 2014.
Τιμήθηκε το 1967 με το κρατικό βραβείο διηγήματος για τη συλλογή διηγημάτων Το αρμένισμα, για την οποία δικάστηκε τέσσερις φορές κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (1969), με το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για τη Βιοτεχνία υαλικών (1975), με το Βραβείο Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη Ακαδημίας Αθηνών, 2008 για το έργο του συνολικά. Βιβλία του μεταφράστηκαν σε δεκατρείς γλώσσες.
Το έργο του διακρίνεται σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη περιλαμβάνονται τρεις συλλογές διηγημάτων που παρουσιάζουν το μαρασμό των νέων μέσα στην ασχήμια της μικροαστικής κοινωνίας: Τα μηχανάκια, Το αρμένισμα και Τα καημένα. Στη δεύτερη περιλαμβάνονται κυρίως μυθιστορήματα που παρουσιάζουν την απομυθοποίηση των ονείρων των Ελλήνων μικροαστών: Βιοτεχνία υαλικών, Η κυρία Κούλα, Το κουρείον και Σεραφείμ και Χερουβείμ. Στην τρίτη φάση γράφει κυρίως μυθιστορήματα με «κυρίαρχο μοτίβο την εχθρότητα της ζωής απέναντι στην ομορφιά, στην αθωότητα και στην ορμή της νεότητας» (Δ. Κούρτοβικ): Ο ωραίος λοχαγός, Η φανέλα με το εννιά, Η συμμορία της άρπας, Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω κ. ά.
Κριτικές:
Απόστολος Σαχίνης (Μεσοπολεμικοί και μεταπολεμικοί πεζογράφοι, σ. 149-50): «Ο πεζός του λόγος έχει ποιότητα και καθαρότητα, άψογο πεζογραφικό ύφος χωρίς επιτηδεύσεις, έχει το χάρισμα να δημιουργεί τη μαγεία της αφήγησης, μας κάνει να θέλουμε να διαβάσουμε όσο το δυνατό περισσότερο την ιστορία του και να μη θέλουμε να τελειώσει γρήγορα.» Mario Vitti, εφημ. Το Βήμα, 29.7.79 για τη Βιοτεχνία υαλικών: «…βρισκόμαστε μπροστά σε ένα έργο ακέραιο και αντιπροσωπευτικό, με μια λιτότητα μέσων, με την οποία πέτυχε να φτάσει σε μια κάθαρση των αισθημάτων,…». Αλέξης Ζήρας, (Αντί, τευχ. 130, 21.7.1979): «Από τους πεζογράφους της γενιάς του ο Μ.Κ. παραμένει περισσότερο πιστός σε μια αστική ηθογραφία, τα πεζογραφήματά του έχουν όλα τα στοιχεία και τα μοτίβα της αστικής ζωής, χωρίς ένταση και η πολιτική κατάσταση δίνεται υπαινικτικά.»
Επιμέλεια: Δήμητρα Γκίνη
Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:
Γραφείο Ευρέσεως εργασίας [Τα μηχανάκια]
Παλιά και λησμονημένα [Βιοτεχνία υαλικών]
Άλλο βιογραφικό
Ο Μένης Κουμανταρέας γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του τραπεζικού και χρηματιστή Αντώνη Κουμανταρέα. Το 1948 έζησε για έξι μήνες κοντά στον αδερφό του πατέρα του στο Λονδίνο, όπου ήρθε σε επαφή με την εκεί πολιτιστική κίνηση. Τον επόμενο χρόνο αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών και τη συνέχεια σπούδασε νομικά και φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο ναυτικό και εργάστηκε για είκοσι χρόνια υπάλληλος ναυτιλιακών και ασφαλιστικών εταιρειών. Το 1972 σπούδασε με υποτροφία στο Βερολίνο για έξι μήνες. Σήμερα (1988) ζει στην Αθήνα.
Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1962 με την έκδοση της συλλογής διηγημάτων Τα μηχανάκια. Κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά, όπως τα Εκλογή, Επιθεώρηση Τέχνης, Τραμ, Ηριδανός, Ο Ταχυδρόμος, Οδός Πανός, η λέξη και άλλα. Κατά τη διάρκεια της απριλιανής δικτατορίας πήρε μέρος στην αντιστασιακή έκδοση 18 κείμενα και οδηγήθηκε τέσσερις φορές σε δίκη για το έργο του Το αρμένισμα. Τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος (1967 για το Αρμένισμα) και το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (1975 για τη Βιοτεχνία υαλικών). Είναι ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και από το 1982 ως το 1986 ήταν μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά.
Ο Μένης Κουμανταρέας τοποθετείται χρονολογικά στη λεγόμενη δεύτερη μεταπολεμική γενιά της ελληνικής πεζογραφίας. Η γραφή του κινείται στα όρια ανάμεσα στον κοινωνικό ρεαλισμό με έμφαση στην απεικόνιση των αλλοτριωτικών κοινωνικών μηχανισμών και την ποιητική έκφραση του αισθήματος της φθοράς και της χαμένης αθωότητας της νεανικής ηλικίας.
Εργογραφία
Ι.Πεζογραφία
• Τα μηχανάκια. Αθήνα, Φέξης, 1962.
• Το αρμένισμα. Αθήνα, Κολλάρος, 1967.
• Τα καημένα. Αθήνα, Κέδρος, 1972.
• Βιοτεχνία υαλικών. Αθήνα, Κέδρος, 1975.
• Η κυρία Κούλα. Αθήνα, Κέδρος, 1978.
• Το κουρείο. Αθήνα, Κέδρος, 1979.
• Σεραφείμ και Χερουβείμ. Αθήνα, Κέδρος, 1981.
• Ο ωραίος λοχαγός. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
• Η φανέλλα με το εννιά. Αθήνα, Κέδρος, 1986.
• Πλανόδιος σαλπιγκτής. Αθήνα, Κέδρος, 1989.
• Η συμμορία της άρπας. Αθήνα, Κέδρος, 1993.
• Θυμάμαι τη Μαρία. Αθήνα, Καστανιώτης, 1994.
• Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω. Αθήνα, Κέδρος, 1996.
ΙΙ.Μετάφραση
• Hermann Hesse, Ντέμιαν. Αθήνα, 1961.
• C.Mc Kullers, Η μπαλάντα του λυπημένου καφενείου. Αθήνα, 1969.
• W.Faulkner, Καθώς ψυχορραγω. Αθήνα, 1970.
• L.Karoll, Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων. Αθήνα, 1972.
• Georg Buchner, Λεντς. Αθήνα, 1977.
• H.Melvile, Μπάρτεμπλυ ο γραφιάς και άλλες ιστορίες. Αθήνα, Οδυσσέας, 1980.
• Fitzgerald, Το πλουσιόπαιδο. Αθήνα, 1980.
• Heimingway, Οι φονιάδες. Αθήνα, Κέδρος, 1995.
• Poe Ε.Α., Στη δίνη του Μάελστρομ. Αθήνα, Κέδρος, 1995.
• Φιτζέραλντ Φ.Σ., Το πλουσιόπαιδο. Αθήνα, 1996.
Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ
