«Δεν θα ανακαλύψουμε τον εαυτό μας σε δεν ξέρω ποιο καταφύγιο: θα τον ανακαλύψουμε στον δρόμο, στην πόλη, μέσα στο πλήθος, πράγμα ανάμεσα στα πράγματα, άνθρωπος ανάμεσα στους ανθρώπους.»
Ο Σαρτρ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές της σύγχρονης εποχής. Γεννήθηκε στο Παρίσι, σπούδασε Φιλοσοφία και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου πολέμου ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δραστηριότητα. Παράλληλα, δίδαξε σε λύκεια έως το Ι944. Το 1945 ίδρυσε την πολιτικού και λογοτεχνικού περιεχομένου επιθεώρηση "Les Temps Modernes" μαζί με τη Σιμόν ντε Μποβουάρ και τον Μορίς Μερλό-Ποντύ. Το 1964 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ, το οποίο όμως αρνήθηκε να παραλάβει αναφέροντας πως «ένας συγγραφέας δεν πρέπει να επιτρέψει στον εαυτό του να μετατραπεί σε θεσμό.» Είχε μια μοναδική ικανότητα να αφουγκράζεται τα προβλήματα της εποχής του και ανέπτυξε έντονη πολιτική δραστηριότητα με ενεργή συμμετοχή κατά του πολέμου του Βιετνάμ, στον Μάη του '68 και διευθύνοντας εφημερίδες, όπως την La Liberation.
Ο Σαρτρ είναι ένας από τους κύριους εκπροσώπους του υπαρξισμού. Ο υπαρξισμός ανήκει στις φιλοσοφίες του ανθρώπου και αποτελεί αντίδραση στη φιλοσοφία της λογικής και των αφηρημένων ιδεών. Αντικείμενό του είναι η ανθρώπινη ύπαρξη στη συγκεκριμένη της πραγματικότητα, δηλαδή στην αδιάκοπη στράτευσή της μέσα στην κοινωνική ζωή.
Για να εκλαϊκεύσει και να διαδώσει τις ιδέες του ο Σαρτρ, εκτός από τα καθαρά φιλοσοφικά του έργα έγραψε και μυθιστορήματα, θεατρικά, σενάρια και δοκίμια. Πέρα από το γράψιμο, ο Σαρτρ θέλησε να εφαρμόσει τις ιδέες του με την καθημερινή πολιτική του στράτευση, δηλαδή με την ενεργητική συμμετοχή του στα γεγονότα. Χαρακτηριστική είναι η φράση του «ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος».
Πηγές: Σχολικό βιβλίο γ' λυκείου, ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, Βικιπαίδεια, Sansimera.gr, tovima.gr
Επιμέλεια: Κωνσταντίνα Σάιτ
Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:
Ο Σαρτρ (1905-1980) είναι από τους μεγαλύτερους στοχαστές του καιρού μας και ένας από τους κύριους εκπροσώπους του υπαρξισμού. Ο υπαρξισμός ανήκει στις φιλοσοφίες του ανθρώπου και αποτελεί αντίδραση στη φιλοσοφία της λογικής και των αφηρημένων ιδεών. Αντικείμενό του είναι η ανθρώπινη ύπαρξη στη συγκεκριμένη της πραγματικότητα, δηλαδή στην αδιάκοπη στράτευσή της μέσα στην κοινωνική ζωή. Γιατί ο άνθρωπος για τον Σαρτρ, είναι πρώτα μια «ύπαρξη» ριγμένη στον κόσμο τελείως παράλογα, εγκαταλειμμένη, στερημένη από κάθε σημασία και «καταδικασμένη» σε απόλυτη ελευθερία. Τη σημασία, το νόημα, την υπόσταση (ουσία) στην ύπαρξή του θα τη δώσει ο ίδιος ο άνθρωπος με τις πράξεις του και με τις ελεύθερες επιλογές του.
Για να εκλαϊκεύσει και να διαδώσει τις ιδέες του ο Σαρτρ, εκτός από τα καθαρά φιλοσοφικά του έργα (π.χ. Το είναι και το μηδέν) έγραψε και μυθιστορήματα (Η ναυτία, Οι δρόμοι της ελευθερίας — τρεις τόμοι), θεατρικά έργα (Οι μύγες, Κεκλεισμένων των θυρών, Οι έγκλειστοι της Αλτόνα κ.ά.), σενάρια και δοκίμια. Πέρα από το γράψιμο, ο Σαρτρ θέλησε να εφαρμόσει τις ιδέες του με την καθημερινή πολιτική του στράτευση, δηλαδή με την ενεργητική συμμετοχή του στα γεγονότα.
Πηγή: Σχολικό βιβλίο γ' λυκείου
Ο Ζαν-Πολ Σαρτρ γεννήθηκε στο Παρίσι στις 21 Ιουνίου 1905. Σπούδασε στην Ecole Normale Superieure και δίδαξε σε λύκεια από το 1931 έως το Ι944. Βαθιά επηρεασμένος από τη φαινομενολογία του Χούσερλ και την οντολογία του Χάιντεγκερ, επεξεργάστηκε μια υπαρξιστική θεωρία αρχικά με άξονα τη σχέση του ανθρώπου με την ελευθερία (Το είναι και το μηδέν) και αργότερα του διαλεκτικού υλισμού και της αντίληψης του για τη στράτευση (Κριτική του διαλεκτικού λόγου). Ανέπτυξε τις ιδέες του σε μυθιστορήματα (Η ναυτία, Οι δρόμοι της ελευθερίας), θεατρικά έργα (Κεκλεισμένων των θυρών, Τα βρόμικα χέρια, Ο Διάβολος και ο καλός Θεός, Ο ηθοποιός Κιν, Νεκρασσοφ, Οι έγκλειστοι της Αλτόνα), διηγήματα (O τοίχος), άρθρα και κριτικά δοκίμια (Καταστάσεις, Ο άγιος Ζενέ, κωμωδός και μάρτυρας), ένα αυτοβιογραφικό πεζογράφημα (Οι λέξεις), μια μελέτη για τον Φλομπέρ (0 ηλίθιος της οικογένειας). Το 1945 ίδρυσε την πολιτικού και λογοτεχνικού περιεχομένου επιθεώρηση "Les Temps Modernes" μαζί με τη Σιμόν ντε Μποβουάρ και τον Μορίς Μερλό-Ποντύ. Το 1964 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ, το οποίο όμως αρνήθηκε να παραλάβει. Είχε μια μοναδική ικανότητα να αφουγκράζεται τα προβλήματα της εποχής του και ανέπτυξε έντονη πολιτική δραστηριότητα (ενεργή συμμετοχή κατά του πολέμου του Βιετνάμ, μέλος του "Δικαστηρίου Ράσσελ", συμμετοχή στον Μάη του '68, διεύθυνση των αριστερών εφημερίδων "La cause du people", "La Liberation"). Πέθανε στο Παρίσι στις 15 Απριλίου 1980.
Πηγή: ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ
Τίτλοι στα ελληνικά
1988, Άταφοι νεκροί, Αιγόκερως
1988, Το πρόβλημα της μεθόδου, Εξάντας
1990, Άγιος Ζενέ, Εξάντας
1992, Τα βρώμικα χέρια, Αιγόκερως
1995, Κεκλεισμένων των θυρών, Αιγόκερως
1995, Μπωντλαίρ, Ολκός
1995, Οι έγκλειστοι της Αλτόνα, Αιγόκερως
2003, Οι λέξεις, Άγρα
2005, Η ναυτία, Εκδόσεις Πατάκη
2005, Νεκράσοφ, Αιγόκερως
2006, Στοχασμοί για το εβραϊκό ζήτημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
2006, Τι είναι η λογοτεχνία;, Μεταίχμιο
2007, Το Είναι και το Μηδέν, Εκδόσεις Παπαζήση
2008, Μπαριονά ή Ο γιος της βροντής, Αιγόκερως
2008, Ο ηθοποιός Κιν, Αιγόκερως
2011, Αξιοσέβαστη πόρνη, Αιγόκερως
2011, Η πόρνη που σέβεται, Δαμιανός
2011, Κεκλεισμένων των θυρών, University Studio Press
2011, Ο τοίχος, Εκδόσεις Πατάκη
2013, Η υπερβατικότητα του εγώ, Αρμός
2014, Τι είναι η υποκειμενικότητα;, Πλέθρον
2014, Υπέρ διανοουμένων συνηγορία, Επέκεινα
2018, Nekrassov, Άπαρσις
2019, Οι μύγες, Αιγόκερως