ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Βιογραφίες Ανθολογούμενων Λογοτεχνών στα βιβλία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου - Λυκείου


Βιζυηνός Γεώργιος (1849-1896)


Γεώργιος Βιζυηνός

Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση Κατέβασε σε αρχείο

Γεννήθηκε στη Βιζύη της Θράκης και πέθανε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και μετά στη Γερμανία, όπου ασχολήθηκε κυρίως με τη φιλοσοφία και την αισθητική. Η διδακτορική διατριβή του είχε θέμα την παιδαγωγική αξία του παιδικού παιχνιδιού. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα σκόπευε να διδάξει στο πανεπιστήμιο, αλλά τελικά μπήκε καθηγητής στο Ωδείο Αθηνών. Ο άτυχος έρωτάς του για τη δεκαεξάχρονη μαθήτριά του Μπετίνα Φραβασίλη αλλά και ο θάνατος του προστάτη του Γεώργιου Ζαρίφη κλόνισαν τα νεύρα του και τον έκλεισαν στο Δρομοκαΐτειο φρενοκομείο, όπου και πέθανε το 1896 σε ηλικία πενήντα εφτά ετών.

Στο λογοτεχνικό έργο του Βιζυηνού συναντώνται στοιχεία της Φαναριώτικης παράδοσης με στοιχεία ηθογραφίας και ψυχογραφικής διείσδυσης, καθώς επίσης επιδράσεις από τα ευρωπαϊκά λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής. Έγραψε πλήθος ποιημάτων, διέπρεψε ωστόσο στο διήγημα. Τα θέματά του τα αντλεί από τις παιδικές του αναμνήσεις, την οικογενειακή ζωή και το περιβάλλον του χωριού του. Κατορθώνει να παρουσιάζει ολοκληρωμένους χαρακτήρες, τους οποίους ψυχογραφεί σε βάθος. Έγραψε στην καθαρεύουσα, όμως στον διάλογο χρησιμοποίησε μια θαυμάσια πλαστική λαϊκή, που αποδίδει τέλεια το ήθος των προσώπων.

Ο Βιζυηνός με τον Βικέλα είναι ο δημιουργός της πεζογραφίας στην Ελλάδα και δικαία ονομάστηκε ο πατέρας του διηγήματος.

Επιμέλεια: Σοφία Δασκαλάκη

 

Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:

Στο χαρέμι

Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου

Μοσκώβ - Σελήμ

Το αμάρτημα της μητρός μου

 

 

Εκτενέστερο βιογραφικό

 

Ο Γεώργιος Βιζυηνός γεννήθηκε στη Βιζύη της Θράκης. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Μιχαηλίδης. Έχασε τον πατέρα του από τα πέντε του χρόνια και στα δέκα του στάλθηκε στην Πόλη, κοντά σε κάποιον συγγενή του για να μάθει τη ραπτική τέχνη. Δύο χρόνια αργότερα, μετά τον θάνατο του τελευταίου, ο οποίος στάθηκε τυραννικός απέναντι στον μικρό Γεώργιο, στάλθηκε στη Λευκωσία της Κύπρου ως υποτακτικός του αρχιεπισκόπου Σοφρωνίου Β΄ με φροντίδα του ευεργέτη του εμπόρου Γιάγκου Γεωργιάδη Τσελεμπή. Στην περίοδο της παραμονής του στην Κύπρο (περίπου 1868 ως 1872) τοποθετούνται οι πρώτες σπουδές του, τις οποίες ακολούθησαν το 1872 μαθήματα στο Ελληνικό Λύκειο του Πέραν, υπό τη διεύθυνση του Γεωργίου Χασιώτη και στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης με δάσκαλο και συμπαραστάτη του τον θεολόγο και ποιητή Ηλία Τανταλίδη. Ο επόμενος χρόνος της ζωής του Βιζυηνού σημαδεύτηκε από τη γνωριμία του με τον τραπεζίτη και εθνικό ευεργέτη Γεώργιο Ζαρίφη, ο οποίος τον έθεσε για πολλά χρόνια υπό την προστασία του. Με τη βοήθεια του Ζαρίφη τύπωσε στην Κωνσταντινούπολη την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Ποιητικά Πρωτόλεια και έφυγε για την Αθήνα, όπου αποφοίτησε από το γυμνάσιο της Πλάκας. Το 1874 υπέβαλε στον Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό το επικό ποίημα Ο Κόδρος και βραβεύτηκε με εισήγηση του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή, βράβευση η οποία προκάλεσε αρνητικά σχόλια και αντιδράσεις στους λογοτεχνικούς κύκλους. Την ίδια χρονιά αποφοίτησε από το Γυμνάσιο και γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας για ένα χρόνο, ενώ το 1875 έφυγε για σπουδές στη Γερμανία. Είχε προηγηθεί μια δεύτερη αποτυχημένη αυτή τη φορά συμμετοχή του στον Βουτσιναίο διαγωνισμό με το ποίημα Διαμάντω. Στη Γερμανία σπούδασε (1875-1880) στο Γκαίτιγκεν, τη Λειψία (με δάσκαλο το Βίλχελμ Βουντ) και το Βερολίνο (με δάσκαλο τον Έντουαρντ Τσέλλερ) και το ενδιαφέρον του στράφηκε κυρίως σε φιλοσοφικές και ψυχολογικές μελέτες. Η διδακτορική διατριβή του είχε θέμα την παιδαγωγική αξία του παιδικού παιχνιδιού. Στο μεταξύ το 1876 βραβεύτηκε ξανά στον Βουτσιναίο διαγωνισμό με εισήγηση του Θεόδωρου Ορφανίδη για τη λυρική ποιητική συλλογή Βοσπορίδες αύραι, ενώ τον επόμενο χρόνο τιμήθηκε με έπαινο για τις Εσπερίδες. Το 1881 επισκέφτηκε το Σαμακόβι (ή Σαμάκοβο) της Ανατολικής Θράκης για να ασχοληθεί με μια επιχείρηση μεταλλείων, υπόθεση η οποία σχετίστηκε στενά με τη μελλοντική ψυχική του ασθένεια. Το 1882 επέστρεψε στην Αθήνα και ακολούθησε ταξίδι του στο Παρίσι και εγκατάσταση στο Λονδίνο, όπου ετοίμασε νέα διατριβή με τίτλο Η φιλοσοφία του Καλού παρά Πλωτίνω. Το 1884 πέθανε ο Γεώργιος Ζαρίφης και ο Βιζυηνός μπήκε στην τελευταία περίοδο της ζωής του, η οποία συνοδεύτηκε από οικονομική ανέχεια. Συνέχισε να ασχολείται με την αποτυχημένη μεταλλευτική επιχείρηση στο Σαμοκόβι ενώ εργάστηκε παράλληλα ως δάσκαλος της μέσης εκπαίδευσης και από το 1890 ως καθηγητής ρυθμικής και δραματολογίας στο Ωδείο Αθηνών. Εκεί γνώρισε τη μόλις δεκαεξάχρονη μαθήτριά του Μπετίνα Φραβασίλη, την οποία ερωτεύτηκε. Ο άτυχος έρωτάς του στάθηκε μοιραίος, καθώς προστέθηκε στα προηγούμενα χτυπήματα της ζωής του με μεγαλύτερο εκείνο του θανάτου του προστάτη του και τον οδήγησε στη ψυχασθένεια και τον εγκλεισμό του στο Δρομοκαΐτειο, όπου έζησε σε κατάσταση προϊούσας παραλυσίας και πέθανε το 1896 σε ηλικία πενήντα εφτά ετών.

 

Στο λογοτεχνικό έργο του Βιζυηνού συναντώνται στοιχεία της Φαναριώτικης παράδοσης με στοιχεία ηθογραφίας και ψυχογραφικής διείσδυσης, καθώς επίσης επιδράσεις από τα ευρωπαϊκά λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής. Οι καρποί της συνύπαρξης αυτής ωριμάζουν στο πέρασμα του χρόνου, τόσο στην ποίηση, όσο και στην πεζογραφία του. Ως το ωριμότερο από τα ποιητικά έργα του θεωρείται η συλλογή Ατθίδες αύραι, που τυπώθηκε στο Λονδίνο (α΄ εκδ. 1883), σήμανε οριακά την είσοδο του Βιζυηνού στην ποιητική δημιουργία της γενιάς του 1880 και έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον Κωστή Παλαμά. Έγραψε επίσης λαογραφικές, φιλοσοφικές και άλλες μελέτες. Το είδος στο οποίο διέπρεψε ωστόσο στάθηκε το διήγημα. Ο Βιζυηνός ηγήθηκε της στροφής του νεοελληνικού διηγήματος προς τις λαϊκές παραδόσεις και τον ψυχογραφικό ρεαλισμό, ευθυγραμμιζόμενος με τα αιτήματα της γενιάς του 1880. Την πεζογραφική του παραγωγή αποτελούν πέντε διηγήματα (δυο από τα οποία παιδικά), τρεις νουβέλες και τέσσερα αφηγήματα δημοσιευμένα στα περιοδικά Εστία, Διάπλασις των παίδων, Εβδομάς και στην εφημερίδα Ακρόπολις.

 

Εργογραφία

 

Ι.Ποίηση

• Ποιητικά πρωτόλεια. Αθήνα, 1873.

• Ο Κόδρος. Αθήνα, 1874.

• Ατθίδες αύραι. Λονδίνο, Trubner & Co. , 1833. (Ανέκδοτη έμεινε η ποιητική συλλογή του Αραις, Μάραις, Κουκουνάραις, την οποία μετονόμασε σε Βοσπορίδες αύραι).

ΙΙ.Πεζογραφία

• Ο άραψ και η κάμηλος αυτού. Διάπλασις των ΠαίδωνΑ', 9/1879, αρ.8, σ.123.

• Το αμάρτημα της μητρός μου. ΕστίαΕ΄, 10 και 17/4/1883, αρ.380 και 381 σ. 225 και 241.

• Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως. ΕστίαΙΣΤ΄, 21 και 28/8/1883 αρ.399 και 400, σ.528 και 541.

• Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου. ΕστίαΙΣΤ΄, 23 και 30/10/1883, 6/11/1883, αρ.408, 409 και 410, σ. 669, 685 και 701.

• Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας. ΕστίαΙΖ΄, 1η, 8, 15, 22 και 29/1/1884, αρ.418, 419, 420, και 422, σ. 1, 17, 33, και 65.

• Το σκιάχτρο του χωραφιού. Η Διάπλασις των ΠαίδωνΣΤ΄, 2/1884, αρ.2, σ.17.

• Πρωτομαγιά. Ακρόπολις, 1η και 2/5/1884.

• Το μόνον της ζωής του ταξείδιον. Εστία442, 443 και 444, 17/6/1884, 24/6/1884 και 1η/7/1884, σ.385, 403 και 417.

• Ο κλέπτης. Η Διάπλασις των παίδωνΣΤ΄, 9/1884, αρ.9, σ.135.

• Ο Τρομάρας. Η Διάπλασις των Παίδων ΣΤ΄, 11/1884 και 12/1884, αρ.11 και 12, σ.171 και 182.

• Διατί η μηλιά δεν έγινε μηλέα. ΕβδομάςΒ΄, 27/1/1885, αρ.48, σ.37.

• Μοσκώβ Σελήμ. Εστία, 28/4/1895 και 1-16/5/1895.

ΙΙΙ.Μελέτες

• Das Kinderspiel in Bezug auf Psychologie und Paedagogik (Το παιχνίδι από ψυχολογική και παιδαγωγική άποψη). Λειψία, 1881.

• Η φιλοσοφία του Καλού παρά Πλωτίνω. Αθήνα, 1884.

• Στοιχεία λογικής προς χρήσιν της ελληνικής νεολαίας. Αθήνα, 1885.

• Ψυχολογικαί μελέται επί του Καλού Α΄· Πνευματικαί ιδιοφυϊαι. Αθήνα, 1885.

• Ψυχολογικαί μελέται επί του Καλού Β΄· Αι αρχαί των τεχνών. Αθήνα, 1885.

• Στοιχεία Ψυχολογίας. Αθήνα, 1888.

• Ανά τον Ελικώνα. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1930.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ



 

Ψηφίδες Γεώργιος Βιζυηνός

ΕΚΕΒΙ Ekebi

Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας ΠΟΘΕΓ

Βικιπαίδεια Γεώργιος Βιζυηνός