ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ


ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Νικηφόρος Λύτρας, Επιστροφή από το πανηγύρι
Νικηφόρος Λύτρας, Επιστροφή από το πανηγύρι
Δείτε την ταινία παρουσίασης του πίνακα από την
 Εθνική Πινακοθήκη

Το δημοτικό τραγούδι αποτελεί μια εξαιρετικά σημαντική έκφραση της λαϊκής δημιουργίας. Την εποχή της ακμής του, το δημιούργημα αυτό της λαϊκής τέχνης και φαντασίας συνδύαζε την ποίηση με τη μουσική και κάποτε με τον χορό. Στις παραδοσιακές κοινωνίες, όπου ο γραπτός λόγος ήταν προνόμιο ελαχίστων, η λαϊκή τέχνη αποτελούσε απαραίτητο στοιχείο της κοινωνικής ζωής. Στη δουλειά, στο σπίτι, στις γιορτές, στους γάμους και στις κηδείες, σε όλες τις ανθρώπινες εκδηλώσεις και καταστάσεις, το δημοτικό τραγούδι συντρόφευε, ψυχαγωγούσε, παρηγορούσε και εξασφάλιζε τη συνέχεια του πολιτισμού και των παραδόσεων. Επειδή εκφράζουν τα βιώματα, τις ιδέες, τις αισθητικές προτιμήσεις και τα συναισθήματα του λαού και όχι ενός ξεχωριστού δημιουργού, τα δημοτικά τραγούδια παρουσιάζουν ενιαίο ύφος ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν, έχουν σταθερά, επαναλαμβανόμενα μοτίβα και διαχρονικό χαρακτήρα.

Τα δημοτικά τραγούδια παρουσιάζουν μεγάλο θεματικό πλούτο. Μπορούμε ωστόσο να τα χωρίσουμε σε τρεις μεγάλες κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσουμε τα τραγούδια που αναφέρονται στις διάφορες εκδηλώσεις της ζωής (της αγάπης, νυφιάτικα, νανουρίσματα, παιδικά, κάλαντα, αποκριάτικα και άλλα εορταστικά, τραγούδια της ξενιτιάς, μοιρολόγια, γνωμικά, τραγούδια της δουλειάς). Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα ιστορικά τραγούδια, δηλαδή αυτά που δημιουργήθηκαν εξαιτίας ενός ιστορικού γεγονότος ή αναφέρονται σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, όπως είναι τα ακριτικά ή τα κλέφτικα. Στην τρίτη κατηγορία τοποθετούμε τις παραλογές, ένα ιδιαίτερο είδος δημοτικού τραγουδιού, το οποίο διακρίνεται για τον αφηγηματικό του χαρακτήρα, τον επικό τόνο και τη δραματική έκβαση. Κοινά χαρακτηριστικά όλων είναι: η λιτότητα των εκφραστικών μέσων και τρόπων, η οικονομία και η πύκνωση του ποιητικού λόγου.

Διάβασε περισσότερα για τα δημοτικά τραγούδια πατώντας εδώ.

ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
   Δημοτικά Νανουρίσματα, «Να μου το πάρεις, ύπνε μου, Κοιμήσου αστρί»
   «Της Πάργας»
   «Tου γιοφυριού της Άρτας»

Περισσότερες πληροφορίες για τα δημοτικά τραγούδια, όπως και για τις επόμενες ενότητες των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ' Γυμνασίου, θα βρείτε στα αντίστοιχα κεφάλαια του βιβλίου Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Γυμνασίου.

Αφιέρωμα στο δημοτικό τραγούδι [πηγή: Μυριόβιβλος] Αφιέρωμα στο δημοτικό τραγούδι [πηγή: Μυριόβιβλος]
Εθνική Μουσική Συλλογή-Δημοτικά τραγούδια [πηγή: Ελληνική Μουσική Βιβλιοθήκη www.musicale.gr] Εθνική Μουσική Συλλογή-Δημοτικά τραγούδια [πηγή: Ελληνική Μουσική Βιβλιοθήκη musicale.gr]

1 Λογοτεχνικές Περίοδοι [πηγή: Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας]
1 Ιστορία της Nεοελληνικής Λογοτεχνίας, ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Το Δημοτικό τραγούδι
1 Λεξικό Λογοτεχνικών όρων

7

Νικηφόρος Λύτρας, βιογραφία και έργα του
στην Εθνική Πινακοθήκη Κων/νος Μαλέας
στο Google Art & Culture Λύτρας Νικηφόρος, Google
στο paleta art Κων/νος Μαλέας Κων/νος Μαλέας
στο Art Magazine Κων/νος Μαλέας
στο art net Κων/νος Μαλέας
στη Βικιπαίδεια Κων/νος Μαλέας,
στο ΝΙΚΙΑΣ Κων/νος Μαλέας