Κατεβάστε σε αρχείο

Χαρακτηριστικά της ποίησης της Κικής Δημουλά

 

Γενικά χαρακτηριστικά της ποίησης της Κ.Δημουλά

H ποίηση της Κικής Δημουλά, ακόμα και με μια πρώτη ανάγνωση, δημιουργεί στον αναγνώστη την εντύπωση πως διεξάγει έναν ασταμάτητο θρήνο για το εφήμερο της ανθρώπινης ύπαρξης, για την ανελέητη δύναμη του χρόνου εις βάρος της υλικότητας του ανθρώπου, για την καταλυτική κυριαρχία του θανάτου πάνω σε όλα τα φθαρτά, ανθρώπινα και μη.

Διακρίνεται από ελεγειακή τονικότητα, καθώς εκφράζει έντονη αίσθηση απώλειας, ακόμα και όταν δεν αναφέρεται στον θάνατο συγκεκριμένου αγαπημένου προσώπου, χαράζοντας ποιητικές οδούς συνειδητοποίησης του εφήμερου, καθιστώντας την ποίηση λογοτεχνική πράξη αυτοσυνείδησης.

Μέσα στον ποιητικό της χώρο, κατοικεί η ίδια περιστοιχισμένη από τα άψυχα αντικείμενα και από τις αφηρημένες έννοιες. Στις τελευταίες, δίνει υπόσταση υποκειμένων, επιτρέποντάς τους έτσι να κινούνται, να αισθάνονται, να πάσχουν και γενικώς να συμπεριφέρονται ως δρώντα πρόσωπα. Υπάρχει, δηλαδή, κατά κανόνα μία ακινησία του ποιητικού εγώ, του μόνο έμψυχου εγκάτοικου του ποιητικού της κόσμου, και αντιστοίχως μία αέναη κινητικότητα του αφηρημένου. Πρόκειται για ένα από τα πιο ευδιάκριτα χαρακτηριστικά της ιδιότυπης ποιητικής φωνής της.

Συνεχή και αδιάλειπτα είναι τα σχόλια που αφορούν την απώλεια του χρόνου και τη φθορά, που αυτή η απώλεια συνεπάγεται, και διάχυτη η υπαρξιακή αγωνία.

Χαρακτηριστική είναι η γλωσσική της τόλμη που συχνά την οδηγεί σε μία ιδιαίτερα ευρηματική λεξιπλασία.

Η ποίηση της Δημουλά προσφέρει φιλόξενη στέγη σε καθημερινές πληγές και κοινά ανθρώπινα βιώματα, τολμά να δώσει διάσταση ποιητική και φιλοσοφική σε ποιήματα που αντλούν υλικό από το περιβάλλον του οικιακού βίου

● ειρωνεία και αυτοσαρκασμός

● συνεχής εναλλαγή ανάμεσα στον κόσμο του συγκεκριμένου και του εσωτερικού

● καρτερικός, μη ελεγειακός τόνος σε μια ποιητική ιδεολογία που αναλαμβάνει « να τρέψει σε φως το μαύρο, σε φλόγα τιςστάχτες»

● υπερρεαλιστικές καταβολές

● στωϊκή ή ειρωνική αποφθεγματικότητα( καβαφική επιρροή)

● στίχοι εμβαπτιζόμενοι στο αίσθημα του σπαραγμού ( καρυωτακική επιρροή)

● εναλλαγή κυριολεκτικής και μεταφορικής χρήσης των λέξεων

 

Πληθυντικός αριθμός

 

Ο έρωτας,

όνομα ουσιαστικόν

πολύ ουσιαστικόν,

ενικού αριθμού,

γένους ούτε θηλυκού ούτε αρσενικού,

γένους ανυπεράσπιστου.

Πληθυντικός αριθμός

οι ανυπεράσπιστοι έρωτες.

 

Ο φόβος,

όνομα ουσιαστικόν,

στην αρχή ενικός αριθμός

και μετά πληθυντικός:

οι φόβοι.

Οι φόβοι

για όλα από δω και πέρα.

 

Η μνήμη,

κύριο όνομα των θλίψεων,

ενικού αριθμού,

μόνον ενικού αριθμού

και άκλιτη.

Η μνήμη, η μνήμη, η μνήμη.

 

Η νύχτα,

όνομα ουσιαστικόν,

γένους θηλυκού,

ενικός αριθμός.

Πληθυντικός αριθμός

οι νύχτες.

Οι νύχτες από δω και πέρα.

 

Η ποίηση της Δημουλά ανθεί πάνω στο άνυδρο έδαφος της στέρησης, της απώλειας, της συναισθηματικής ματαίωσης και, προκειμένου για τα μετά από τη συλλογή Χαίρε ποτέ ποιήματά της, πάνω στο έδαφος της απουσίας του αγαπημένου προσώπου.

 

Ο Τάκης Καρβέλης συνοψίζει ως εξής τα χαρακτηριστικά της ποίησης της Κ. Δημουλά:

α) Αυστηρή οργάνωση του ποιήματος και προοδευτική ανέλιξή του.

β) Στάση, βιωματικά, καβαφική και γλώσσα μικτή, με καθαρευουσιάνικους ακκισμούς, και γυμνή από κάθε έκδηλη συναισθηματική φόρτιση,

γ) Διαλεκτική ανάπτυξη του ποιήματος, που ξεκινά συνήθως από το συγκεκριμένο, το υλικό, για να καταλήξει στο αφηρημένο, το εσωτερικό.

 

Προφυλάξεις

 

Όταν βρέχει

δεν παίρνω ομπρέλα.

Το θεωρώ δειλία να προφυλάσσομαι

από το ξεκάθαρο.

 

Όταν δε βρέχει,

όσο και αν ευτυχεί ο ουρανός

όσο κι αν τον πιστεύω

 

ανοίγω την ομπρέλα μου

δεν είναι ξεκάθαρη

καιρική συνθήκη η ευτυχία.

Από τη συλλογή Δημόσιος καιρός, Ίκαρος 2014

 

Βιβλιογραφία

https://www.apotis4stis5.com/more-music/vivlio/35151-kikh-dimoula-o-plhthyntikos-arithmos

https://www.4lykzografou.gr/wp-content/uploads/2014/05/Reymata.pdf

https://www.tovima.gr/2020/02/23/culture/kiki-dimoula-i-poiitria-pou-eksymnise-tin-apoleia-tou-xronou-kai-ti-fthora/

https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/5608/1/Δ.Δ.%20ΠΑΠΑΣΤΑΘΗ%20ΔΕΣΠΟΙΝΑ.pdf

http://fotodendro.blogspot.com/2013/08/blog-post_24.html

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2712/Neoelliniki-Logotechnia_G-Lykeiou-AnthrSp_html-empl/index_1_15.html

Καρβέλης Τάκης, «Η ποίηση της «πολλαπλασιαστικής ευαισθησίας» και της «λυρικής αφαίρεσης»», Δεύτερη ανάγνωση Δοκίμια, Αθήνα 1984, Καστανιώτη, σ. 96