Ο Αλκάθοος ήταν γιος του Πέλοπα και της Ιπποδάμειας, [Εικ. γενεαλογικός πίνακας] επομένως αδελφός του Ατρέα και του Θυέστη. Έφυγε από την Ήλιδα είτε λόγω του φόνου του ετεροθαλούς αδελφού του Χρύσιππου είτε γιατί ο βασιλιάς των Μεγάρων Μεγαρέας έβγαλε διακήρυξη όποιος σκότωνε το λιοντάρι του Κιθαιρώνα θα έπαιρνε για γυναίκα του την κόρη του Ευαίχμη και θα γινόταν διάδοχος στον θρόνο της Ογχηστού. Το λιοντάρι αυτό προκαλούσε δεινά στην πόλη και είχε κατασπαράξει και τον ίδιο τον γιο του βασιλιά, τον Εύιππο. Και λεγόταν ότι το σκότωσε ο Ηρακλής όμως ο Παυσανίας γράφει: «Είμαι βέβαιος ότι σκότωσε το λιοντάρι στον Κιθαιρώνα ο Αλκάθους» (1.41.4)· έτσι, κέρδισε επάξια την υπεσχημένη αμοιβή, θρόνο και γυναίκα, αφού πρώτα εγκατέλειψε αυτή που υπήρξε πρώτη του γυναίκα, την Πυργώ. Ως κόρες του αναφέρονται η Περίβοια ή Ερίβοια, η Αυτομέδουσα, η Ιφινόη και γιοι του ο Ισχέπολης και ο Καλλίπολης, χωρίς να είναι γνωστό και σαφές ποια ήταν η μητέρα τους. Ο Ισχέπολης έλαβε μέρος στο κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου όπου και σκοτώθηκε. Από λάθος και εσφαλμένη ερμηνεία ο Αλκάθοος σκότωσε με τη σειρά του τον άλλο του γιο, τον Καλλίπολη, κάτω από τις εξής συνθήκες: Όταν ο Καλλίπολης έσπευσε να ανακοινώσει στον πατέρα του τα νέα σχετικά με τον θάνατο του αδελφού του τον βρήκε να θυσιάζει στον Απόλλωνα πάνω στην ακρόπολη των Μεγάρων. Από την αγωνία του ο νέος σκόρπισε τα ξύλα της ιερής πυράς και αναστάτωσε την τελετή. Οργισμένος ο Αλκάθοος, και θεωρώντας ότι πρόθεση του γιου του ήταν να προσβάλει τους θεούς, τον σκότωσε χρησιμοποιώντας ως όπλο ένα κούτσουρο που έκαιγε. Από τον φόνο του γιου του τον εξάγνισε ο μάντης Πολύ(ε)ιδος που ήρθε στα Μέγαρα, όπου έκτισε και ναό στον Διόνυσο. Άφησε τη φήμη καλού βασιλιά, ξαναέκτισε με τη βοήθεια του Απόλλωνα τα τείχη της πόλης των Μεγάρων που είχαν καταστρέψει οι Κρήτες με τον Μίνωα αρχηγό —σε αυτόν τον πόλεμο σκοτώθηκε ο Μεγαρέας— και ίδρυσε ναούς — του Αγραίου Απόλλωνα και της Αγροτέρας Άρτεμης. Ακόμη και στα ιστορικά χρόνια οι Μεγαρείς έδειχναν την πέτρα όπου ο Απόλλωνας είχε ακουμπήσει τη λύρα του, όταν εργαζόταν στα τείχη, και η οποία αντηχούσε όταν τη χτυπούσαν με ένα χαλίκι. Άλλη παράδοση, μεγαρική, δε δεχόταν ότι η πόλη είχε καταληφθεί ποτέ και ότι η διαδοχή στον θρόνο υπήρξε ομαλή, από τον Νίσο στον Μεγαρέα και από τον Μεγαρέα στον γαμπρό του Αλκάθοο. (Νίσα ονομάζονταν τα Μέγαρα κατά την εποχή του χαλκού από τον επώνυμο ήρωα Νίσο.)
Σχετικά λήμματα
ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ, ΑΡΤΕΜΗ, ΑΤΡΕΑΣ, ΑΥΤΟΜΕΔΟΥΣΑ, ΗΡΑΚΛΗΣ, ΘΥΕΣΤΗΣ, ΜΙΝΩΑΣ, ΝΙΣΟΣ, ΠΕΛΟΠΑΣ, ΠΟΛΥΕΙΔΟΣ ή ΠΟΛΥΙΔΟΣ