Γιος του Κρηθέα και της Τυρώς, αδελφός του Αίσονα και του Αμυθάονα, ιδρυτής και επώνυμος ήρωας της πόλης των Φερών, πατέρας του Άδμητου, της Ειδομένης, του Λυκούργου και της Περιοπίδας ή Περιώπης· ίσως της Εριώπης και της Αντιάνειρας. [Γενεαλογικός πίνακας] Ο Άδμητος, που τον διαδέχθηκε στον θρόνο, έγινε σύζυγος της Άλκηστης, η Ειδομένη του θείου της Αμυθάονα, ο Λυκούργος έγινε βασιλιάς της Νεμέας, η Περιοπίδα ήταν, κατά μια εκδοχή, μητέρα του Πάτροκλου. Περισσότερο έγινε γνωστός από την άρνησή του να πεθάνει εκείνος στη θέση του γιου του Άδμητου, κάτι που προκάλεσε την οργή του νέου, στη θέση του οποίου δέχθηκε να πάρει η γυναίκα του Άλκηστη:
ΑΔΜΗΤΟΣ
Μα τώρα κοίτα γρήγορα να κάνεις άλλα παιδιά
να σε γηροκομήσουν,
να σε στολίσουν, σαν πεθάνεις, και να σε θάψουν μ’ όλες τις τιμές.
Γιατί εγώ ποτέ δε θα σε θάψω με τα χέρια μου·
για σένα πια είμαι πεθαμένος
[…]
Σε ανάθεμα, και συ και η γυναίκα σου.
Αν κι έχετε παιδί, άκληροι τα γερατειά σας, καθώς σας πρέπει,
θα περάσετε, γιατί ποτέ δε θα καθίσετε κάτω απ’ την ίδια σκεπή με μένα
(Ευρ., Άλκ. 663-6, 734-6, μετ. Κ. Χρηστομάνος).
Τα οργισμένα λόγια του παιδιού του δεν τα άφησε αναπάντητα ο γονιός του:
ΦΕΡΗΣ
Εγώ, αφού σ’ ανάθρεψα και νοικοκύρη στα σπίτια τούτα σ’ έκανα,
δεν ξέρω γιατί χρώσταγα για σένα να πεθάνω.
Απ’ το γονιό μου δεν εκληρονόμησα κανένα τέτοιο νόμο
ούτε κι ελληνικό το βρίσκω για τα παιδιά τους να πεθαίνουν οι πατέρες.
Κι αν είναι η τύχη σου καλή ή κακή, δική σου είναι· \
ό,τι έπρεπε να πάρεις από μας το πήρες.
[…]
Σε τι λοιπόν σ’ αδίκησα; Και τι σου κατακράτησα;
Για μένα μην πεθάνεις, μα μήτ’ εγώ για σένα.
Και συ με τόση ανδιαντροπιά να μην πεθάνεις πάσχισες,
και ζεις, αφού ξεγέλασες τη μοίρα σου.
Κι ύστερα την αψυχιά μου βρίζεις, ελεεινέ,
εσύ που πιο λιγόψυχος
εδείχθηκες κι απ’ τη γυναίκα αυτή
που πέθανε για σένα, τον προκομμένο νιο;
[…]
Σώπαινε και μάθε πως, αν εσύ τη ζωή σου αγαπάς,
την αγαπούνε όλοι·
(Ευρ., Άλκ. 681-703, μετ. Κ. Χρηστομάνος)
Γύρω από την ετοιμοθάνατη και μετά νεκρή Άλκηστη οι ήρωες δοκιμάζονται φτάνοντας μέχρι τα έσχατα όριά τους μπροστά στο αγωνιώδες ερώτημα του θανάτου κι αν η αγάπη, μάλιστα ενός γονιού προς το παιδί, μπορεί να νικήσει τον φόβο του θανάτου. Αποκαθήλωση του ανθρώπου; Ανάγλυφη και καθόλου εξιδανικευμένη εικόνα του;
Πραγματευόμενος την έννοια του νόμου στην Άλκηστη ο Ευριπίδης εξετάζει, εστιάζοντας στη συμπεριφορά και στα λόγια των πρωταγωνιστών αλλά και στα επιχειρήματα εκείνων που τους κρίνουν, ποια είναι τα πραγματικά ερείσματα στα οποία στηρίζεται η καθεστηκυία κοινωνική τάξη. […] Στην περίπτωση του νόμου ο Ευριπίδης προτείνει να θεμελιωθεί ο σεβασμός σε αυτόν όχι στην παλαιότητα ούτε στο πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζεται αλλά στην αγαθότητα που αυτός ενέχει και στο κατά πόσον είναι σύμφωνος με την ανθρώπινη φύση. Μας αποτρέπει άρα από το να θεωρήσουμε ότι υφίσταται πλήρης ταύτιση ανάμεσα στους ηθικούς κανόνες και στους κοινωνικούς θεσμούς. (Maria Jose Martin Velasco,
Οι χαρακτήρες στην Άλκηστη του Ευριπίδη και Η στάση τους απέναντι στον νόμο
)
Σχετικά λήμματα