Αρχαία ελληνική μυθολογία

Μάντεις

ΑΜΦΙΛΥΤΟΣ





Αμφίλυτος ο Ακαρνάν. Μάντης του 6ου αι. π.Χ. Τους χρησμούς του σχετικά με τους Πεισιστρατίδες αναφέρει ο Ηρόδοτος:

Οι Αθηναίοι της πόλης από τη μεριά τους, όσο ο Πεισίστρατος μάζευε τα χρήματα και ύστερα πάτησε το Μαραθώνα, δεν έδιναν καμιά σημασία· όταν όμως έμαθαν ότι από το Μαραθώνα βαδίζει προς την πόλη τους, τότε πια βγήκαν να τον αντιμετωπίσουν. [1.62.3] Τραβούσαν με όλο τους το στρατό εναντίον των άλλων που έρχονταν. Οι στρατιώτες πάλι του Πεισίστρατου ξεκίνησαν από τον Μαραθώνα και πορεύονταν εναντίον της πόλης, προχωρώντας να συναντήσουν τους Αθηναίους της πόλης· τους προφταίνουν στο ιερό της Παλληνίδας Αθηνάς και πήραν θέση αντίκρυ τους. [1.62.4] Εκεί από θεία έμπνευση παρουσιάζεται στον Πεισίστρατο ο χρησμολόγος Αμφίλυτος από την Ακαρνανία, που πλησιάζοντάς τον χρησμοδοτεί σε εξάμετρο λέγοντας τα εξής:
Ερρίφθη ο βόλος, το δε δίκτυον εξηπλώθη·
οι θύννοι θα ορμήσωσι την νύκτα με το φεγγάριον.
[1.63.1] Ένθεος λοιπόν εκείνος αυτά του χρησμοδοτεί· και ο Πεισίστρατος πιάνοντας το νόημα της προφητείας και λέγοντας πως αποδέχεται το χρησμό, κινούσε το στρατό του. Την ώρα αυτή οι Αθηναίοι από την πόλη είχαν καθίσει και έτρωγαν, και μερικοί ύστερα από το φαγητό άλλοι τους το είχαν ρίξει στα ζάρια και άλλοι στον ύπνο. Τότε οι στρατιώτες του Πεισίστρατου πέφτουν επάνω στους Αθηναίους και τους τρέπουν σε φυγή. (Ηρ. 1.62-63)

Τον αναφέρει και ο Πλάτωνας, όμως ως ἡμεδαπόν (Θεάγ. 124d):

Σωκράτης: εἴποις ἂν οὖν μοι τίνα ἐπωνυμίαν ἔχει Βάκις τε καὶ Σίβυλλα καὶ ὁ ἡμεδαπὸς Ἀμφίλυτος;
Θεάγης: τίνα γὰρ ἄλλην, ὦ Σώκρατες, πλήν γε χρησμῳδοί;

Μπορεί λοιπόν ο Αμφίλυτος να μην ήταν Ἀκαρνάς αλλά Ἀκαρνεύς, άλλη γραφή του Ἀχαρνεύς, του κατοίκου δηλαδή των Αχαρνών.