Είσοδος Γυμνάσιο Λύκειο Γραμματική Συντακτικό Ασκήσεις Γραμματικής Ασκήσεις Συντακτικού Κατάλογος Ανωμάλων Ρημάτων Λεξικό Liddell-Scott Θεματογραφία Επιστροφή

Ἰσοκράτης, Πρὸς Δημόνικον, 5-7


 

Κατέβασε το αρχείο σε doc, για να επεξεργαστείς το κείμενο. Στη συνέχεια επιβεβαίωσε τις απαντήσεις σου μ' αυτές που παρατίθενται παρακάτω.

 

Καλή προσπάθεια.

Για τον Ισοκράτη

 

Βικιπαίδεια , Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας ΙΑΕΓ
Ο λόγος: Πρὸς Δημόνικον, perseusστη Βικηθήκη
Περισσότερα κείμενα του Ισοκράτη Πύλη, Ψηφίδες

 

Για το κείμενο

 

Στον λόγο του Πρὸς Δημόνικον ο ρήτορας, απευθύνεται στον νεαρό Δημόνικο και του δίνει πληθώρα ηθικοπλαστικών συμβουλών σχετικά με διάφορα ζητήματα της καθημερινής ζωής· στόχος είναι να γίνει ο Δημόνικος ένας ενάρετος πολίτης.

 

Το κείμενο

 

[5] διόπερ ἡμεῖς οὐ παράκλησιν εὑρόντες ἀλλὰ παραίνεσιν γράψαντες, μέλλομέν σοι συμβουλεύειν ὧν χρὴ τοὺς νεωτέρους ὀρέγεσθαι καὶ τίνων ἔργων ἀπέχεσθαι καὶ ποίοις τισὶν ἀνθρώποις ὁμιλεῖν καὶ πῶς τὸν ἑαυτῶν βίον οἰκονομεῖν. ὅσοι γὰρ τοῦ βίου ταύτην τὴν ὁδὸν ἐπορεύθησαν, οὗτοι μόνοι τῆς ἀρετῆς ἐφικέσθαι γνησίως ἠδυνήθησαν, ἧς οὐδὲν κτῆμα σεμνότερον οὐδὲ βεβαιότερόν ἐστι. [6] κάλλος μὲν γὰρ ἢ χρόνος ἀνήλωσεν ἢ νόσος ἐμάρανε: πλοῦτος δὲ κακίας μᾶλλον ἢ καλοκαγαθίας ὑπηρέτης ἐστίν, ἐξουσίαν μὲν τῇ ῥᾳθυμίᾳ παρασκευάζων, ἐπὶ δὲ τὰς ἡδονὰς τοὺς νέους παρακαλῶν: ῥώμη δὲ μετὰ μὲν φρονήσεως ὠφέλησεν, ἄνευ δὲ ταύτης πλείω τοὺς ἔχοντας ἔβλαψε, καὶ τὰ μὲν σώματα τῶν ἀσκούντων ἐκόσμησε, ταῖς δὲ τῆς ψυχῆς ἐπιμελείαις ἐπεσκότησεν. [7] ἡ δὲ τῆς ἀρετῆς κτῆσις, οἷς ἂν ἀκιβδήλως ταῖς διανοίαις συναυξηθῇ, μόνη μὲν συγγηράσκει, πλούτου δὲ κρείττων, χρησιμωτέρα δὲ εὐγενείας ἐστί, τὰ μὲν τοῖς ἄλλοις ἀδύνατα δυνατὰ καθιστᾶσα, τὰ δὲ τῷ πλήθει φοβερὰ θαρσαλέως ὑπομένουσα, καὶ τὸν μὲν ὄκνον ψόγον, τὸν δὲ πόνον ἔπαινον ἡγουμένη.

 

Το κείμενο με συνδέσεις στα λεξικά του perseus.tufts.edu

 

[5] διόπερ ἡμεῖς οὐ παράκλησιν εὑρόντες ἀλλὰ παραίνεσιν γράψαντες, μέλλομέν σοι συμβουλεύειν ὧν χρὴ τοὺς νεωτέρους ὀρέγεσθαι καὶ τίνων ἔργων ἀπέχεσθαι καὶ ποίοις τισὶν ἀνθρώποις ὁμιλεῖν καὶ πῶς τὸν ἑαυτῶν βίον οἰκονομεῖν. ὅσοι γὰρ τοῦ βίου ταύτην τὴν ὁδὸν ἐπορεύθησαν, οὗτοι μόνοι τῆς ἀρετῆς ἐφικέσθαι γνησίως ἠδυνήθησαν, ἧς οὐδὲν κτῆμα σεμνότερον οὐδὲ βεβαιότερόν ἐστι. [6]  κάλλος μὲν γὰρ ἢ χρόνος ἀνήλωσεν ἢ νόσος ἐμάρανε: πλοῦτος δὲ κακίας μᾶλλον ἢ καλοκαγαθίας ὑπηρέτης ἐστίν, ἐξουσίαν μὲν τῇ ῥᾳθυμίᾳ παρασκευάζων, ἐπὶ δὲ τὰς ἡδονὰς τοὺς νέους παρακαλῶν: ῥώμη δὲ μετὰ μὲν φρονήσεως ὠφέλησεν, ἄνευ δὲ ταύτης πλείω τοὺς ἔχοντας ἔβλαψε, καὶ τὰ μὲν σώματα τῶν ἀσκούντων ἐκόσμησε, ταῖς δὲ τῆς ψυχῆς ἐπιμελείαις ἐπεσκότησεν. [7]  ἡ δὲ τῆς ἀρετῆς κτῆσις, οἷς ἂν ἀκιβδήλως ταῖς διανοίαις συναυξηθῇ, μόνη μὲν συγγηράσκει, πλούτου δὲ κρείττων, χρησιμωτέρα δὲ εὐγενείας ἐστί, τὰ μὲν τοῖς ἄλλοις ἀδύνατα δυνατὰ καθιστᾶσα, τὰ δὲ τῷ πλήθει φοβερὰ θαρσαλέως ὑπομένουσα, καὶ τὸν μὲν ὄκνον ψόγον, τὸν δὲ πόνον ἔπαινον ἡγουμένη.

 

Λεξιλογικά

 

παράκλησις: 1. πρόσκληση για βοήθεια/δέηση, 2. προτροπή, 3. παραμυθία/παρηγοριά ψηφίδες
παραίνεσις: προτροπή, σύσταση ψηφίδες
ὀρέγοµαί τινος: επιθυµώ πολύ κάτι ψηφίδες
ὁµιλῶ τινι: συναναστρέφοµαι κάποιον ψηφίδες
ἐφικνοῦµαι: πετυχαίνω, φτάνω ψηφίδες
ἀναλίσκω: αφανίζω, καταστρέφω ψηφίδες
ἀκιβδήλως: με γνήσιο τρόπο, χωρίς νοθεία ψηφίδες
οἰκονομῶ: διαχειρίζομαι σαν επιστάτης, διοικώ, διευθετώ, ρυθμίζω ψηφίδες
ἀναλίσκω και ἀναλόω: 1. καταναλώνω, ξοδεύω, σπαταλώ,  2. σκοτώνω, καταστρέφω ψηφίδες
μαραίνω: 1. σβήνω, 2. εξασθενίζω, κάμπτομαι, παρακμάζω, πέφτω σε μαρασμό ψηφίδες
κοσμέω-ῶ: Ι. 1. τακτοποιώ, διευθετώ, 2. γενικά, προετοιμάζω, προπαρασκευάζω ΙΙ. 1. διαθέτω, κυβερνώ, διοικώ, διευθύνω III. 1. κοσμώ, στολίζω, καταρτίζω, εφοδιάζω, ντύνω, ιδίως, λέγεται για γυναίκες 2. μεταφ., στολίζω, καλλωπίζω, εξωραΐζω, 3. τιμώ, αποδίδω τιμές σε ψηφίδες
ἐπισκοτέω-ῶ: ρίχνω σκιά επάνω σε, επισκιάζω ψηφίδες
θαρσαλέως: θαρσαλέος: 1. τολμηρός, γενναίος, θαρραλέος, άφοβος, ατρόμητος, 2. με αρνητική σημασία, παράτολμος, θρασύς, αναιδής, προπετής ψηφίδες
ὄκνος: 1. αμφιβολία, δισταγμός, αδράνεια, ραθυμία, 2. ανησυχία, φόβος ψηφίδες
ψόγος: I. αξιόμεμπτο σφάλμα, ελάττωμα, ψεγάδι II. κατηγορία, επίκριση, μομφή, αποδοκιμασία ψηφίδες

Χρησιμοποίησε το λεξικό των H.G. Liddell & R. Scott για τις άγνωστες λέξεις ψηφίδες

 

Σύνταξη - Μετάφραση

Συντακτική ανάλυση: για να δεις τη συντακτική ανάλυση, πέρασε τον δείκτη πάνω από τις λέξεις, αν χρησιμοποιείς υπολογιστή, ή κτύπα τη λέξη, αν χρησιμοποιείς τηλέφωνο ή τάμπλετ.

Για τη μετάφραση της κάθε σειράς πάτα το .

Για όλη τη μετάφραση πάτα

 

[5] διόπερ ἡμεῖς οὐ παράκλησιν εὑρόντες ἀλλὰ παραίνεσιν γράψαντες, μέλλομέν σοι συμβουλεύειν,

ὧν χρὴ τοὺς νεωτέρους ὀρέγεσθαι

καὶ τίνων (χρὴ) ἔργων ἀπέχεσθαι

καὶ ποίοις (χρὴ) τισὶν ἀνθρώποις ὁμιλεῖν

καὶ πῶς (χρὴ) τὸν ἑαυτῶν βίον οἰκονομεῖν.

ὅσοι γὰρ τοῦ βίου ταύτην τὴν ὁδὸν ἐπορεύθησαν,

οὗτοι μόνοι τῆς ἀρετῆς ἐφικέσθαι γνησίως ἠδυνήθησαν,

ἧς οὐδὲν κτῆμα σεμνότερον οὐδὲ βεβαιότερόν ἐστι.

κάλλος μὲν γὰρ ἢ χρόνος ἀνήλωσεν

ἢ νόσος ἐμάρανε: 

πλοῦτος δὲ κακίας μᾶλλον ἢ καλοκαγαθίας ὑπηρέτης ἐστίν, ἐξουσίαν μὲν τῇ ῥᾳθυμίᾳ παρασκευάζων, ἐπὶ δὲ τὰς ἡδονὰς τοὺς νέους παρακαλῶν

ῥώμη δὲ μετὰ μὲν φρονήσεως ὠφέλησεν, 

ἄνευ δὲ ταύτης πλείω τοὺς ἔχοντας ἔβλαψε, 

καὶ τὰ μὲν σώματα τῶν ἀσκούντων ἐκόσμησε, 

ταῖς δὲ τῆς ψυχῆς ἐπιμελείαις ἐπεσκότησεν.

ἡ δὲ τῆς ἀρετῆς κτῆσις, οἷς ἂν ἀκιβδήλως ταῖς διανοίαις συναυξηθῇ, μόνη μὲν συγγηράσκει,

πλούτου δὲ κρείττων, χρησιμωτέρα δὲ εὐγενείας ἐστί, τὰ μὲν τοῖς ἄλλοις ἀδύνατα δυνατὰ καθιστᾶσα, τὰ δὲ τῷ πλήθει φοβερὰ θαρσαλέως ὑπομένουσα, καὶ τὸν μὲν ὄκνον ψόγον, τὸν δὲ πόνον ἔπαινον ἡγουμένη.



 

1. Κάλλος μὲν γὰρ ἢ χρόνος ... ἐπιμελείαις ἐπεσκότησεν: Να εντοπιστούν όλα τα τριτόκλιτα ουσιαστικά του αποσπάσματος και να γραφούν στη δοτική ενικού. Επίσης, να βρεθούν δύο παραθετικά και να μεταγραφεί ο ίδιος τύπος του καθενός στον θετικό βαθμό.

 

κάλλος - τῷ κάλλει, φρονήσεως - τῇ φρονήσει, σώματα - τῷ σώματι

μᾶλλον - μάλα, πλείω - πολύν

 

2. εὑρόντες, ἐφικέσθαι, ἠδυνήθησαν, ἀνήλωσεν, καθιστᾶσα: Να γραφεί το α’ πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα της ίδιας φωνής.

εὑρόντες - εὑρίσκω, ἐφικέσθαι - ἐφικνοῦμαι, ἠδυνήθησαν - δύναμαι, ἀνήλωσεν - ἀναλίσκω, καθιστᾶσα - καθίστημι

 

3. εὑρόντες, γράψαντες, παρασκευάζων, παρακαλῶν, ἀσκούντων: Να γραφτούν οι αντίστοιχοι τύποι των μετοχών του θηλυκού και του ουδετέρου γένους.

εὑρόντες - εὑροῦσαι - εὑρόντα

γράψαντες - γράψασαι - γράψαντα

παρασκευάζων - παρασκευάζουσα - παρασκευάζον

παρακαλῶν - παρακαλοῦσα, παρακαλοῦν

ἀσκούντων - ἀσκουσῶν - ἀσκούντων

 



 

α. Να αναλύσετε συντακτικά τον υποθετικό λόγο του κειμένου (υπόθεση-απόδοση-είδος, εισαγωγή-εκφορά). Να δικαιολογήσετε τη χρήση του ἂν σε σχέση με το νόημα που θέλει να εκφράσει ο ρήτορας.

 

β. Ὅσοι γὰρ τοῦ βίου ταύτην τὴν ὁδὸν ἐπορεύθησαν͵ οὗτοι μόνοι τῆς ἀρετῆς ἐφικέσθαι γνησίως ἠδυνήθησαν͵ ἧς οὐδὲν κτῆμα σεμνότερον οὐδὲ βεβαιότερόν ἐστιν. Κάλλος μὲν γὰρ ἢ χρόνος ἀνήλωσεν ἢ νόσος ἐμάρανεν͵ πλοῦτος δὲ κακίας μᾶλλον ἢ καλοκαγαθίας ὑπηρέτης ἐστὶν͵ ἐξουσίαν μὲν τῇ ῥᾳθυμίᾳ παρασκευάζων͵ ἐπὶ δὲ τὰς ἡδονὰς τοὺς νέους παρακαλῶν: Στο παραπάνω απόσπασμα να εντοπίσετε δύο εκφράσεις που δηλώνουν σύγκριση. Στη συνέχεια να διακρίνετε σε κάθε περίπτωση τη συγκριτική λέξη, τον α’ και τον β’ όρο σύγκρισης.

 

Για τις απαντήσεις δες στη συντακτική ανάλυση.