Αρχαία ελληνική μυθολογία

Θράκες

ΜΑΡΩΝΑΣ



 

Ο Μάρωνας ήταν γιος του Ευάνθη, επομένως δισέγγονος του Διόνυσου (Όμηρος)· ή γιος του Οινοπίωνα, επομένως εγγονός του Διόνυσου (Ησίοδος). Αν και οι σχέσεις συγγένειας ήταν με τον Διόνυσο, ο Μάρωνας έγινε ιερέας του Απόλλωνα στην Ίσμαρο, την πόλη της φυλής των Κικόνων στη Θράκη, και κατοικούσε στο πυκνό άλσος του θεού. Στο ταξίδι της επιστροφής του Οδυσσέα από την Τροία, άνεμος παρέσυρε τα καράβια του προς την Ίσμαρο —Ἰλιόθεν με φέρων ἄνεμος Κικόνεσσι πέλασσεν Ἰσμάρῳ. ἡ μὲν χώρα Κικονία—ἔστι δ᾽ αὐτὴ τῆς Θράκης— ἡ δὲ πόλις Ἴσμαρος (Αριστόν., De signis Odysseae 9.39.1). Και ο Οδυσσέας επιτέθηκε στην πόλη, και αφού την κυρίευσε, τη λεηλάτησε και άρπαξε γυναίκες και άλλα λάφυρα των Κικόνων. (ι 39-53Ο Οδυσσέας στη χώρα των Κικόνων) Ωστόσο, προφύλαξε τον ιερέα Μάρωνα και την οικογένειά του· κι εκείνος, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, έδωσε στον Οδυσσέα πολλά και πλούσια δώρα: επτά τάλαντα μάλαμα, έναν ασημένιο κρατήρα, δώδεκα αμφορείς γεμάτους δυνατό γλυκόπιοτο κρασί, που ο Μάρωνας και οι δικοί του, γνώστες του οίνου, το αραίωναν με νερό σε αναλογία 1:20, τόσο δυνατό κρασί ήταν –και τότε μια γλυκιά ευωδιά κι ουράνια απ' το κροντήρι / χυνότανε που να μην πιεις δε βάσταε η καρδιά σου193-215Ο Οδυσσέας και τα δώρα του Μάρωνα). Χάρη στο κρασί αυτό ο Οδυσσέας και σύντροφοί του σώθηκαν από τον ανθρωποφάγο Κύκλωπα Πολύφημο. Συγκεκριμένα: Όταν ο Οδυσσέας με δώδεκα συντρόφους του βγήκε στη γη του Κύκλωπα Πολύφημου, πήρε μαζί του ένα μεγάλο γιδίσιο ασκί γεμάτο από το κρασί του Μάρωνα. Όμως όταν διαπίστωσε ότι βρέθηκε σε τόπο που οι κάτοικοί του αγνοούσαν τους κανόνες της φιλοξενίας και της ικεσίας, φυλακισμένος μαζί με τους συντρόφους του στο σπήλαιο του Πολύφημου, προκειμένου να σωθεί και σώσει τους συντρόφους του από τον ανθρωποφάγο Κύκλωπα, κατάφερε με πονηριά να τον μεθύσει με το κρασί του ΜάρωναΤο μεθύσι του Κύκλωπα και να ξεφύγει μαζί με τους συντρόφους του (Οδ. ι 343-374· Ευρ., Κύκλ. 617-623).

Σταδιακά η μορφή του Μάρωνα αφομοιώνεται όλο και περισσότερο στον διονυσιακό κύκλο. Ο Ευριπίδης τον θεωρεί γιο, όχι εγγονό, του θεού Διόνυσου, μαθητή και σύντροφο του Σιληνού. Σύμφωνα με τον Νόννο είναι γιος του Σιληνού και ηνίοχος του Διόνυσου στην ινδική εκστρατεία, γέρος με τρεμάμενα πόδια που ξαναβρίσκει το σφρίγος του όταν πίνει και τραγουδά ύμνους για τον Διόνυσο και τραγούδια για το κρασί. Η απόληξη της εξέλιξης αυτής γίνεται στη Ρώμη, όπου εμφανίζεται ως ο χαρακτηριστικός τύπος του μέθυσου και συχνά συγχέεται με τον ίδιο τον Σιληνό. Ο Παυσανίας παραδίδει ότι στη Σπάρτη υπήρχε ιερό προς τιμή του Σιληνού Μάρωνα και του ποταμού Αλφειού (3.12.9).

Σύμφωνα με τον Διόδωρο που μεταφέρει αιγυπτιακές παραδόσεις (1.20), ο Μάρωνας ήρθε στην Ελλάδα από την Αίγυπτο, ήδη γέρων. Και ο Όσιρης που είχε σκοτώσει τον βασιλιά των βαρβάρων Λυκούργο, επειδή εναντιωνόταν στις ενέργειές του, άφησε τον Μάρωνα να επιβλέπει την καλλιέργεια όσων φυτεύονταν σ’ αυτή την περιοχή και τον έκανε ιδρυτή μιας ομώνυμης πόλης, που την ονόμασε Μαρώνεια· και αυτός δίδαξε στους ντόπιους την τέχνη της παρασκευής του κρασιού.


Σχετικά λήμματα

ΕΥΑΝΘΗΣ, ΑΠΟΛΛΩΝΑΣδεσμός, ΚΙΚΟΝΕΣ