4. Ο Αριστοτέλης «βλέπει» το Σύμπαν σαν μία κλίμακα που συνδέει δύο αντιδιαμετρικά άκρα

Στο ένα άκρο η ΜΟΡΦΗ δίχως ΥΛΗ

και στο άλλο η ΥΛΗ δίχως ΜΟΡΦΗ.

Το πέρασμα από τη δίχως μορφή ΥΛΗ σε ύλη με ΜΟΡΦΗ συντελείται μέσα από διάφορα στάδια στον φυσικό Κόσμο

καθένα από τα οποία είναι μια, με τη γενικότερη έννοια, ΚΙΝΗΣΗ.

Η περιγραφή και η ερμηνεία του «περάσματος» είναι το αντικείμενο της αριστοτελικής φιλοσοφίας της φύσης.

Ένα βασικό χαρακτηριστικό της αριστοτελικής θεώρησης είναι το ότι «η διαδρομή γίνεται προς ορισμένη κατεύθυνση προς ένα συγκεκριμένο τέλος, σκοπό». Το οποιοδήποτε ΕΙΝΑΙ ή ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ μέσα στον Κόσμο έχει το ΤΕΛΟΣ του και τίποτα δεν υπάρχει χωρίς τον δικό του ενσωματωμένο σκοπό