Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας

10. Οι τέσσερις ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ

Ο Αριστοτέλης, κατανοώντας την σπουδαιότητα των αντιθέτων ("εναντία") σε προγενέστερες σχολές, (αραιό - πυκνό, πλήρες - κενό, ον-μη ον, πάνω - κάτω, μπρος - πίσω, ευθύ - κυκλικό)

υιοθετεί και 4 ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ σε 2 ζεύγη αντιθέτων ,

ζεστό - κρύο και υγρό - ξηρό

που είναι συνδεδεμένες με τα 4 στοιχεία και που με μείξη αυτών σχηματίζονται οι διάφορες ενδιάμεσες καταστάσεις

(για να προκύψει το χλιαρό θα πρέπει να αναμειχθεί το ζεστό με το κρύο).
Η ύλη της γήινης περιοχής, εμφανιζόμενη υπό την μορφή των τεσσάρων στοιχείων είναι πάντοτε ποιοτικώς προσδιορισμένη. Ο ποιοτικός προσδιορισμός της ύλης γίνεται με την επενέργεια αυτών των δύο ζευγών των εναντίων. Έτσι λοιπόν, από τους συνδυασμούς των εναντίων έχουμε τελικά τέσσερις συζεύξεις που δημιουργούν τα τέσσερα στοιχεία. Σε αυτές δεν περιλαμβάνονται οι συνδυασμοί των εναντίων ανά δύο (δηλαδή δεν μπορούν να συνδυαστούν το θερμό με το ψυχρό και το ξηρό με το υγρό).

Τα τέσσερα στοιχεία δημιουργούνται ως εξής:

Το θερμό και το ξηρό παράγουν "ΠΥΡ".

Το θερμό και το υγρό παράγουν το Στοιχείο "ΑΗΡ".

Το ψυχρό και το υγρό παράγουν "ΥΔΩΡ".
Το ψυχρό και το ξηρό παράγουν "ΓΗ".

Επιπλέον σε καθένα από τα τέσσερα στοιχεία υπερισχύει μια ιδιότητα - στη γη το ξηρό, στο νερό το ψυχρό , στον αέρα το υγρό , και στη φωτιά το θερμό.

Ο Αριστοτέλης θεωρεί επίσης πως κανένα από τα στοιχεία δεν είναι αμετάβλητο και πως κανένα δεν προϋπήρχε των άλλων.