2.5.2.β Δείγμα σχεδίου εργασίας

4/ΘΕΣΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΥΑΜΟΥ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: 2003-04

ΤΑΞΗ: Α΄

ΘΕΜΑ: Τα φυτά της πατρίδας μας

 Εισαγωγή. Είχαμε παρατηρήσει από την αρχή ότι τα παιδιά γνώριζαν αρκετά καλά τα

φυτά του άμεσου περιβάλλοντος και θελήσαμε να επωφεληθούμε από τη γνώση τους για να την εμπλουτίσουν, να την ταξινομήσουν και να τη διευρύνουν σε διάφορες κατευθύνσεις.

Θελήσαμε να ασχοληθούμε μ’ αυτό το θέμα ακόμα, για να δώσουμε στα παιδιά την ευκαιρία να αναπτύξουν και να εκφράσουν την ευαισθησία τους γύρω από ένα οικείο θέμα: να μάθουν να παρατηρούν πώς φυτρώνουν οι σπόροι, πώς μεγαλώνει ένα φυτό, πόσο όμορφα είναι τα μικρά λουλούδια… να κάνουν πιο συστηματικές τις παρατηρήσεις τους, να συνεργάζονται ελεύθερα, χωρίς την πίεση του διδακτικού χρόνου.

Αφορμή εργασίας. Το πρόγραμμα ξεκίνησε μετά από συζήτηση στο μάθημα της

«Μελέτης του Περιβάλλοντος» όταν προκαλέσαμε την επιθυμία

των παιδιών. Σκεφτήκαμε να το συνδυάσουμε με τα περιεχόμενα του βιβλίου «Εμείς και ο κόσμος», όπου συμπεριλαμβανόταν μια ενότητα (Δ΄) με θέμα «τα φυτά». Συμφωνήσαμε με τα παιδιά της Α΄ τάξης να αφιερώνουμε στο θέμα ένα δίωρο την εβδομάδα. Χωρίστηκαν σε ομάδες και ύστερα από διαπραγμάτευση μεταξύ τους διάλεξαν ένα απ’ τα παρακάτω θέματα:

α) Λουλούδια –Αγριολούλουδα (1 η ομάδα: Ευγενία, Δημήτρης Μ., Θεοχάρης)

β) Δέντρα –Θάμνοι (2 η ομάδα: Δημήτρης Γ., Σταματία, Χρήστος)

γ) Φυτά του κήπου –Αγριόχορτα (3 η ομάδα: Σταματία, Δήμητρα, Φανή)

Για την ανάπτυξη και την ολοκλήρωση του προγράμματος υπολογίσαμε ότι θα χρειαζόμασταν περίπου 15 δίωρα.

Στόχοι: - Να γνωρίσουν τα παιδιά συστηματικά τα φυτά (ταξινόμηση με βάση

διάφορα κριτήρια).

- Να προβληματιστούν και να ευαισθητοποιηθούν για την προστασία των

δασών και των χώρων πρασίνου.

- Να καταγράψουν και να μάθουν να αντιμετωπίζουν τις ανάγκες και τα

προβλήματα στη φροντίδα των φυτών.

- Να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας, πρωτοβουλίας και να δημιουργηθούν

κίνητρα για τα παιδιά.

Δραστηριότητες . Οι κυριότερες δραστηριότητες που ανέπτυξαν τα παιδιά κατά τη

διάρκεια του προγράμματος ήταν:

- Όλα τα παιδιά φύτεψαν μέσα στην τάξη πρώτα σε πλαστικά ποτήρια με βαμβάκι και ύστερα σε μικρές γλάστρες σπόρους από φασόλια και φακές και με μεγάλη λαχτάρα παρακολουθούσαν μέρα με τη μέρα την ανάπτυξή τους. Με υπευθυνότητα φρόντιζαν τα ποτήρια και τις γλάστρες τοποθετώντας τις προς το φως, ποτίζοντάς τις όταν διαπίστωναν εμπειρικά ότι τις έλειπε η απαραίτητη υγρασία.

• Επισκεφτήκαμε ένα φυτώριο, ένα λαχανόκηπο, ένα περιβόλι και το παραποτάμιο πλατανόδασος του χωριού. Στο φυτώριο παρατήρησαν τις φροντίδες για τις βραγιές, στον κήπο αναγνώρισαν τις (όψιμες) φασολιές, τις ντοματιές, τις μελιτζάνες και τις πιπεριές, ενώ στο περιβόλι τα δέντρα που καλλιεργούνταν εκεί (ελιές, αμυγδαλιές κ.α.). Συνομίλησαν και ρώτησαν τους ιδιοκτήτες τι, πότε, πώς και γιατί φύτεψαν τα φυτά που παρατηρούσαν. Στο παραποτάμιο δάσος παρατήρησαν τους κορμούς των δέντρων και των θάμνων, τα κλαδιά και τα φύλλα. Μάζεψαν φύλλα, όπως και στα άλλα μέρη που επισκεφτήκαμε, καθώς και αγριολούλουδα της εποχής και τα έδιναν στην ομάδα που ασχολιόταν μ’ αυτό. Έτσι η κάθε ομάδα μάζευε υλικό γύρω από το αντικείμενό της, αλλά βοηθούσε και τις άλλες ομάδες σε κάτι που έπεφτε στην αντίληψή τους. Συζητήσαμε για τις ωφέλειες του δάσους, για την αναπνοή των δέντρων και των φυτών, το οξυγόνο που δίνουν, τα ξερά φύλλα που χρησιμεύει ως λίπασμα, το ρόλο των σκουληκιών στην αναζωογόνηση του εδάφους.

Επεξεργασία του υλικού. Όταν γυρίσαμε στην τάξη κάθισαν να ζωγραφίσουν στο

μπλοκ με μπογιές ό,τι τους εντυπωσίασε από αυτά που είδαν.

Κάθε ομάδα επεξεργάστηκε χωριστά στην τάξη το υλικό που μάζεψαν στη διάρκεια των επισκέψεων. Ξέραναν με κατάλληλη φροντίδα τα φύλλα και τα λουλούδια που είχαν συγκεντρώσει και αργότερα τα τοποθέτησαν στο φυτολόγιο της τάξης σε σελίδες που είχαν παραχωρηθεί σε κάθε ομάδα χωριστά.

Κάθε ομάδα ανέλαβε ύστερα να μαζέψει εικόνες ή φωτογραφίες, σκίτσα ή ζωγραφιές με φυτά του τόπου, ανάλογα με το θέμα. Το υλικό που συγκέντρωνε το κολλούσε στο δικό της χαρτόνι που είχε αναρτηθεί σ’ ένα τοίχο της τάξης.

Στη συνέχεια η πρώτη ομάδα ανέλαβε να συγκεντρώσει τραγούδια σχετικά με τα φυτά του τόπου, η δεύτερη ομάδα ποιήματα και η τρίτη παροιμίες και γνωμικά.. Το υλικό αυτό το κατέγραψαν σ’ ένα τετράδιο που τοποθετήθηκε στη βιβλιοθήκη της τάξης.

Εκ μέρους μου, επειδή δεν γνώριζαν ακόμη να διαβάζουν ανέλαβα να φέρω στην τάξη και να τους διαβάσω ιστορίες από την ελληνική μυθολογία που είχαν θέματα σχετικά με φυτά του τόπου.

Τέλος κατασκευάσαμε και λύσαμε στην τάξη απλά προβλήματα αισθητοποίησης των αριθμών με αντικείμενα που μαζέψαμε από τη φύση.

Προβλήματα -Συμπεράσματα. Επειδή ήταν το πρώτο σχέδιο εργασίας, τα παιδιά στην

αρχή ήθελαν όλα να ασχολιούνται με όλα και δεν

κατανοούσαν την ανάγκη καταμερισμού της εργασίας. Με τον καιρό και με τη δική μου επιμονή άρχισαν να μπορούν να συνεργάζονται σε ικανοποιητικό βαθμό.

Σ’ αυτό βοήθησε επίσης το θέμα που ήταν οικείο στα παιδιά και η ευκολία με την οποία μπορούσαν να βρουν υλικό γύρω από αυτό. Γι’ αυτό πιστεύω ότι, παρά τις δυσκολίες, μπόρεσαν να αξιοποιήσουν τις γνώσεις που ήδη κατείχαν, να τις εμπλουτίσουν κατάλληλα και να τις διευρύνουν σε περιοχές που δεν είχαν πρόσβαση μέχρι τώρα.

Το υλικό που προέκυψε από την έρευνα, τη γνώση και τις εμπειρίες που αποκόμισαν τα παιδιά από την ενασχόλησή τους με το θέμα, θα τα παρουσιάσουμε στο τέλος της χρονιάς στη μαθητική κοινότητα του σχολείου μας σε μια εκδήλωση για όλα τα θέματα της ευέλικτης ζώνης. Σ’ αυτή θα καλέσουμε τους γονείς και όλο τον κόσμο του χωριού για να την παρακολουθήσει.

Για το θέμα αυτό σχεδιάζουμε να παρουσιάσουμε:

• Μια έκθεση με τα χαρτόνια των ομάδων και το φυτολόγιο.
• Μια έκθεση με τα φυτά και τις γλάστρες στην κατάσταση που θα είναι τότε.
• Ταμπλό με κολλάζ από τις ζωγραφιές των παιδιών.
• Ταμπλό με τις φωτογραφίες από τις δραστηριότητες που ανέπτυξαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος.
• Σε ειδικό ταμπλό θα αναρτηθούν επίσης τα τραγούδια, τα ποιήματα και οι παροιμίες αφού τα αντιγράψουμε πρώτα σε χρωματιστά χαρτόνια.
• Τέλος θα τραγουδήσουμε τα τραγούδια και θα παίξουμε με δραματοποίηση δύο αρχαίους ελληνικούς μύθους ( η φιλονικία της Αθηνάς με τον Ποσειδώνα, Δάφνις και Χλόη).

Λαγού Γεωργία, δασκάλα