Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθεις:

Η Ελλάδα έχει πολύ μεγάλο μήκος ακτών. Έχει δηλαδή πολλές χερσονήσους, πολλά ακρωτήρια και νησιά, πολλούς κόλπους, όρμους, πορθμούς και ισθμούς. Με άλλα λόγια διαθέτει ποικιλία ακτογραφικών στοιχείων, τα οποία αποτελούν τον οριζόντιο διαμελισμό της χώρας μας. Επειδή ολόκληρη η χώρα θεωρείται ότι είναι ένα ακτο-γραφικό στοιχείο, γι’ αυτό λένε ότι είναι «ακρωτήριο» της Βαλκανικής χερσονήσου.

Εργασία: Βρες στο χάρτη της Ελλάδας τα παρακάτω ακτογραφικά στοιχεία:

• Χερσόνησοι: Σιθωνίας, Κασσάνδρας, Αγίου Όρους ή Άθω, Μαγνησίας, Αττικής, Αργολίδας, Ταϋγέτου
• Κόλποι: Θερμαϊκός, Λακωνικός, Αμβρακικός, Σαρωνικός, Πατραϊκός, Κορινθιακός, Καβάλας, Στρυμονικός, Αλμυρού
• Ακρωτήρια: Μαλέας, Άκτιο, Ταίναρο, Καφηρέας, Σούνιο, Δρέπανο, Ακρίτας
• Πορθμοί: Ευρίπου, Πρέβεζας, Ρίου
• Ισθμοί: Κορίνθου

ΓΛΩΣΣΑΡΙ

Ακτογραφικά στοιχεία: οι διάφορες μορφές που παρουσιάζουν οι ακτές ενός τόπου, όπως οι κόλποι, οι χερσόνησοι, τα ακρωτήρια κ.α.

Οριζόντιος διαμελισμός: λέγεται το σύνολο των παραπάνω στοιχείων (χερσόνησοι, ακρωτήρια, κόλποι, νησιά κτλ.)

Ακρωτήριο: το άκρο ενός τμήματος της ξηράς που εισχωρεί μέσα στη θάλασσα

Διώρυγα: μεγάλο τεχνητό κανάλι που ενώνει δύο θάλασσες ή λίμνες ή ποταμούς

Ισθμός: στενή λωρίδα ξηράς που ενώνει δύο στεριές και χωρίζει δύο θάλασσες

Κόλπος: τμήμα θάλασσας που εισχωρεί μέσα στην ξηρά

Όρμος: μικρός κόλπος

Πορθμός: ένα κομμάτι θάλασσας που χωρίζει δύο ξηρές και ενώνει δύο θάλασσες

Η χώρα μας βρέχεται από το Αιγαίο, το Ιόνιο και το Λιβυκό πέλαγος, τα οποία είναι τμήματα της Μεσογείου θάλασσας. Το Αιγαίο είναι μία κλειστή, αρκετά ρηχή θάλασσα, που βρίσκεται ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Χωρίζεται σε κάποια μικρότερα τμήματα: το Κρητικό, το Καρπάθιο, το Ικάριο, το Μυρτώο, και το Θρακικό πέλαγος. Το Ιόνιο είναι ανοιχτό προς τα νότια και δυτικά. Νότια του Ιονίου πελάγους υπάρχει το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου (Φρέαρ των Οινουσσών, 5.090μ.). Το Λιβυκό πέλαγος απλώνεται ανάμεσα στην Κρήτη και στην Αφρική.

Εργασία: Βρες στο χάρτη τα πελάγη της Ελλάδας.

Εργασία

Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; Γράψε «Σ» για τη σωστή και «Λ» για τη λανθασμένη.

Ø Η Ελλάδα είναι το «ακρωτήριο» της Βαλκανικής χερσονήσου.

Ø Ο πορθμός είναι κομμάτι ξηράς που χωρίζει δύο θάλασσες.

Ø Η χώρα μας παρουσιάζει πλούσιο οριζόντιο διαμελισμό.

Ø Στο οριζόντιο διαμελισμό ανήκουν και τα νησιά.

Ø Ο όρμος είναι ένα μικρό ακρωτήριο.

Ø Το Αιγαίο πέλαγος απλώνεται ανάμεσα στις ακτές της Ελλάδας και της Ιταλίας.

Ø Στα νότια του Ιονίου πελάγους βρίσκεται το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου.

Ø Το Καρπάθιο πέλαγος βρέχει το νησί Κέρκυρα.

Ø Το Ιόνιο πέλαγος φθάνει μέχρι τις ακτές της Νότιας Ιταλίας.

Πρόσθετες δραστηριότητες

1. Παίζουμε το παιχνίδι: ‘‘Μάντεψε τι’’. Ένας παίκτης βάζει κάποιο γεωγραφικό όρο του μαθήματος στο μυαλό του και οι άλλοι ψάχνουν να τον βρουν κάνοντας διαδοχικές ερωτήσεις. Ο πρώτος παίκτης απαντάει μόνο μ’ ένα ‘‘ναι’’ ή μ’ ένα ‘‘όχι’’.