Μια μέρα στο Μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο Πτελέας.
Ήταν μια μέρα του Μάη όταν ο κ. Λάμπρος Παππάς, δάσκαλος που υπηρετούσε στο μονοθέσιο δημοτικό σχολείο με ειδοποίησε ότι ήθελε να επισκεφτώ το σχολείο του. Με τον κ. Παππά συνεργαζόμασταν δύο χρόνια τώρα και ήξερα πολύ καλά τι ήθελε. Είχε βάλει μπροστά ένα μικρό σχέδιο εργασίας για τη δημιουργία ενός μικρού ανθόκηπου στο σχολείο και περίμενε τη δική μου συνδρομή για μια άλλη δραστηριότητα που σκοπεύαμε να αναπτύξουμε γύρω από τα παραδοσιακά παιχνίδια. Ήταν πια καιρός να συνεργαστούμε στις παραπάνω δραστηριότητες. Κλείσαμε ραντεβού για την Τετάρτη 25 Απριλίου.
Το πρωί της μέρας εκείνης εφοδιασμένος με σάκο εκστρατείας κι ένα χοντρό σκοινί για τις ανάγκες της μέρας ανέβηκα μέχρι την Πτελέα ένα μικρό χωριό, 13 χλμ. μέσα από την εθνική οδό, χωμένο στην καρδιά του Μακρυνόρους. Ο δάσκαλος του σχολείου που είχε εφοδιαστεί με λουλούδια για τον ανθόκηπο και τα 7 παιδιά με περίμεναν αν και είχαν ξεκινήσει τη μέρα τους με Γλώσσα Α΄, Γ΄ και Ε΄ τάξης. Σταμάτησαν για λίγο μέχρι να εξοικειωθώ, για να σχεδιάσουμε τις δραστηριότητές μας σύμφωνα με τις απαιτήσεις της μέρας και συνεχίσαμε όλοι μαζί τις 2 ώρες με γλωσσικές δραστηριότητες. Τα μεγαλύτερα, με τα οποία η γνωριμία κρατούσε από τότε που έκανα την έρευνα για τα παραμύθια μου ζήτησαν να τους πω ένα παραμύθι, εγώ τους το υποσχέθηκα, αλλά για την ώρα θα ασχολούνταν με τα βιβλία της Γλώσσας.
Έτσι είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω για άλλη μια φορά, αυτή τη φορά στις σκληρές συνθήκες του μονοθεσίου τα νέα βιβλία της γλώσσας και να διαπιστώσω πόσο απαιτητικά και ταυτόχρονα πόσο ‘‘ακατάλληλα’’ ήταν, καθότι ήταν απολύτως προσανατολισμένα και προσαρμοσμένα όχι μόνο για παιδιά πολυθεσίων σχολείων αλλά και για παιδιά μεσαίων τάξεων που κατοικούσαν σε αστικά κέντρα. Είδαμε για άλλη μια φορά πόσο ψηλά βάζουν τον πήχυ για τα παιδιά της υπαίθρου και των χαμηλών κοινωνικών τάξεων… Γι’ αυτό, μετά από μια σύντομη συνεργασία με το δάσκαλο, προσαρμόσαμε το μάθημα στο επίπεδο των παιδιών, διαφοροποιώντας κατά περίπτωση τις απαιτήσεις μας.
Στο διάλειμμα βγάλαμε τα λουλούδια στην αυλή του σχολείου κι αρχίσαμε να σχεδιάζουμε πώς θα τα φυτέψουμε στο μικρό ορθογώνιο παρτέρι που ήταν μπροστά από τα παραθύρια του μικρού σχολείου. Αφού κατασταλάξαμε σε συγκεκριμένες προτάσεις (φύτεμα κατά μήκος των τριών πλευρών, σ’ ένα κύκλο κι ένα ρόμβο…) Τα παιδιά της Α΄ μέτρησαν τα λουλούδια: Πόσες πετούνιες, πόσες βιολέτες, πόσα βασιλικά, πόσοι κατιφέδες… Τα μεγαλύτερα παιδιά μέτρησαν με το μέτρο τις διαστάσεις του παρτεριού κι ύστερα, με τη δική μας βοήθεια, διατύπωσαν απλά προβλήματα για τα παιδιά της τρίτης:
- Να βρουν την περίμετρο του παρτεριού. Πόσα μέτρα ήταν ή πόσα εκατοστά;
- Δεδομένου ότι δεν θα φυτεύαμε κατά μήκος του τοίχου, πόσα μέτρα ήταν αυτά που
θα φυτεύαμε;
- Αν αφήναμε 20 εκ. περιθώριο από τα άκρα και ανάμεσά τους, πόσα λουλούδια
χρειαζόμασταν;
- Μας φτάνουν τα λουλούδια; Πόσα θα έμεναν;
Τα πρωτάκια χάραξαν ένα κύκλο και τα παιδιά της τρίτης ένα ρόμβο. Τα παιδιά της Ε΄ και της Στ΄ μέτρησαν την διάμετρο του κύκλου και τις διαστάσεις του ρόμβου κι ύστερα έθεσαν πάλι άλλα προβλήματα προς αλλήλους:
- Αν μοιράζαμε τα λουλούδια που έμεναν στα δύο, πόσα λουλούδια θα φυτεύαμε στον κύκλο και πόσα στο ρόμβο;
- Ποια ήταν η περιφέρεια του κύκλου και ποια η περίμετρος του ρόμβου;
- Σε ποια απόσταση θα φυτεύαμε κάθε λουλούδι;
Με σημειωμένες στο χαρτί τις λύσεις των προβλημάτων, βαλθήκαμε ύστερα να αποφασίσουμε πού θα βάζαμε κάθε είδος λουλουδιού, αλλά και πως θα συνδυάζαμε τα χρώματα των λουλουδιών. Κατανείμαμε τις εργασίες κατά παιδί, κι ύστερα όλα μαζί ρίχτηκαν να ξεπαστρέψουν την αγριάδα που έβριθε στο παρτέρι. Παρ’ ότι το παρτέρι ήταν ήδη σκαμμένο, οι ρίζες που έπρεπε να βγουν ήταν αρκετές κι έτσι μας πήρε αρκετή ώρα μέχρι να αρχίσουμε το φύτεμα. Τα μεγάλα φύτεψαν τα πιο πολλά (κατά μήκος της περιμέτρου του παρτεριού), τα παιδιά της πρώτης φύτεψαν πετούνιες στο ρόμβο και τα παιδιά της τρίτης βιολέτες στον κύκλο.
Φέραμε νερό με το λάστιχο από τη βρύση κι αφού τα ποτίσαμε και τα καμαρώσαμε, ετοιμαστήκαμε να αναχωρήσουμε για τον ελαιώνα όπου θα τους έδειχνα πώς παίζαμε κάποια παιχνίδια στην παιδική μας ηλικία.
Ο ελαιώνας απείχε από το σχολείο ένα τέταρτο με τα πόδια. Φτάσαμε ως εκεί με εκδρομική διάθεση και ο λαμπρός ανοιξιάτικος ήλιος συνέβαλε σ’ αυτό.
Εκεί στήσαμε από ένα κλωνάρι ελιάς μια αυτοσχέδια κούνια από χοντρό σκοινί όπου κουνήθηκαν ένα-ένα όλα τα παιδιά κι ύστερα έδειξα στα παιδιά πάνω στο πράσινο χαλί του ελαιώνα πώς παίζαμε τα σκαμνάκια και τη ‘‘μακριά γαϊδούρα’’. Τα παλιά αυτά παιχνίδια άρεσαν στα παιδιά και ρωτούσαν διαρκώς ποια άλλα παιχνίδια παίζαμε. Δοθείσης αφορμής δεν ήταν να πάει χαμένη. Αφού παίξαμε αρκετά, όταν επιτέλους καθίσαμε ρίξαμε την ιδέα να ρωτήσουν τους γονείς τους και τους μεγαλύτερους του χωριού ποια παιχνίδια έπαιζαν εκείνοι όταν ήταν παιδιά, να τα καταγράψουν και να μάθουν στο σχολείο πώς τα έπαιζαν. Ο δάσκαλος του μικρού σχολείου θα φρόντιζε να φέρουν σε πέρας τη μικρή αυτή έρευνα και να μάθουν πώς παίζονταν τα παραδοσιακά παιχνίδια. Τέλος, για να χαλαρώσουμε διαβάσαμε ένα λαϊκό παραμύθι από τη συλλογή του Γιώργου Ιωάννου τα παραμύθια του λαού μας.
Στο σχολείο γυρίσαμε λίγο περασμένο μεσημέρι λιγάκι κουρασμένοι αλλά πολύ χαρούμενοι. Ώσπου να εκφράσουμε τις εντυπώσεις αυτής της γεμάτης μέρας ήρθε κι η ώρα να σχολάσουν.
