Αρχική σελίδα

Ο Μακαριώτατος Πάπας και Πατριάρχης πρώην Αλεξανδρείας κυρός Θεόφιλος ο Γ΄. (περ. 1764-1833).
(Πατριαρχείο Αλεξανδρείας).

Ο κατά κόσμον Κωνσταντίνος Παγκώστας γεννήθηκε περί το 1764 στην Πάτμο. Ήταν ανεψιός από την πλευρά της μητέρας του, του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Παρθενίου του Β΄ (1788-1805). Μαθήτευσε στην Πατμιάδα Σχολή και στη Σχολή Αδριανουπόλεως κοντά στον θείο του, ο οποίος υπηρετούσε τότε ως Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Αδριανουπόλεως. Το 1788 ακολούθησε τον θείο του στην Αλεξάνδρεια. Εκεί εκάρη μοναχός και χειροτονήθηκε Διάκονος και Πρεσβύτερος. Τον Ιούλιο του 1797 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Λιβύης. Τη χειροτονία τέλεσε ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Παρθένιος ο Β΄, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Πενταπόλεως Μακάριο και Κυρήνης Ιωάσαφ. Στις 10 Νοεμβρίου 1805 εξελέγη Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Τον Οκτώβριο του 1819 μετέβη στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Πάτμο για λόγους υγείας. Την 1 Μαΐου 1820 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Από το 1821 εργαζόταν φανερά για την ευόδωση της ελληνικής επαναστάσεως. Στις 14 Οκτωβρίου 1825 παύθηκε κατόπιν πιέσεων της Υψηλής Πύλης με το αιτιολογικό ότι «ἡ ἀποστολικὴ ἐντολή, μένειν δὴ, φησίν, ἕκαστον, ἐν ᾧ ἐκλήθη καὶ οἱ θείοι Κανόνες βαρύτατα ἐπάγουσι τὰ ἐπιτίμια τοῖς λειποταξίαν νοσοῦσιν, οὐδόλως συγκαταβαίνοντες πρὸς τὴν παράτασιν τῆς ἀπὸ τοῦ ποιμνίου ἀποδημίας. Ἀλλ' ὁ ἁγιώτατος πατριαρχικὸς καὶ ἀποστολικὸς τῆς Ἀλεξανδρείας θρόνος, πρὸ καιροῦ κατεφάνη τῇ ἀτυχίᾳ ταύτῃ περιπεσὼν καὶ πάσχων ἀθλίως. Ὁ γὰρ νόμιμος αὐτοῦ προϊστάμενος κύριος Θεόφιλος, χρόνους ἤδη περίπου τοὺς ἑπτὰ καταλιπὼν αὐτὸν ἀπεδήμησε καὶ τῇ νήσῳ Πάτμῳ τῇ ἰδίᾳ πατρίδι γενόμενος καὶ διαναπαυόμενος ἐκεῖ, οὐδεμίαν, καὶ τότε τῶν περιστάσεων πρότερον καὶ μετὰ τὰς ἀναφυείσας γνωστὰς περιστάσεις ὕστερον, ἐνεδείξατο πρόνοιαν, δέον αὐτῷ ἐγκαίρως διορθώσασθαι τὴν παρεκτροπὴν καὶ ἀντιλαβέθαι τῆς ἐννόμου προστασίας, ἐπανακάμψαι δηλαδὴ τουλάχιστον μετὰ τὸν πρῶτον καὶ δεύτερον χρόνον τῆς ἀποδημίας ἢ παραγενέσθαι εἰς βασιλεύουσαν, τάς τε κατεπειγούσας αὐτῷ τῆς ἀποδημίας χρείας δηλῶσαι καὶ πόρρωθεν διενεργεῖν πρὸς καιρὸν τὴν εὐστάθειαν τῶν ἱερῶν τοῦ θρόνου ἐκείνου ἐκκλησιῶν ἐθει τινὶ καὶ παραδείγματι πρὸς τοῦτο δι’ ἀναγκαίους λόγους προκατάρξαντι, βοηθούμενος∙ ὁ δὲ πάντων τούτων ὀλιγωρήσας καὶ μόνην τὴν ἰδίαν ἄνεσιν προτετιμηκώς, εἰς οὐδὲν ἐλογίσατο τῶν πνευματικῶν τοῦ θρόνου πραγμάτων τὴν ἀπονάρκωσιν». Εκοιμήθη στην Πάτμο στις 24 Ιανουαρίου 1833.

 Αναθεώρηση: Δευτέρα, 15 Σεπτεμβρίου 2025.