Τίτλος Άσκησης: Υλικά Χαμηλής Τάσης Καλώδια Χαμηλής Τάσης Η τάση δεν υπερβαίνει τα 1000 Volt Κατασκευάζονται από συμπαγείς ή πολύκλωνους αγωγούς χαλκού ή αλουμινίου Συνήθως αποτελούνται μόνο από τους μονωμένους αγωγούς και από το μονωτικό περίβλημα που τους περικλείει Μόνωση συνήθως από PVC Διατομές από 1,5mm 2 έως 16 mm 2 ανάλογα το φορτίο τροφοδότησης Στην επιλογή της διατομής αγωγών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η πτώση τάσης σε αυτά να μην υπερβαίνει το 4% της ονομαστικής τάσης της εγκατάστασης Ασφάλειες Τήξης Αποτελούν όργανα προστασίας, ανοίγουν το κύκλωμα αυτόματα όταν το ρεύμα υπερβεί μία τιμή σε ένα καθορισμένο χρόνο H διακοπή ενός κυκλώματος προκαλείται από την τήξη ενός χάλκινου ή αργυρού σύρματος ή ταινίας Διακρίνονται σε: α) Ασφάλειες ταχείας τήξης: το νήμα λειώνει σε χρόνο 0.2 έως 0.5 sec όταν το ρεύμα που τις διαρρέει ξεπεράσει το ονομαστικό τους κατά 3.5 φορές β) Ασφάλειες βραδείας τήξης: το νήμα λειώνει σε χρόνο 5 sec όταν το ρεύμα που τις διαρρέει ξεπεράσει το ονομαστικό τους κατά 3.5 φορές Σήμερα η χρήση τους έχει περιοριστεί στο ελάχιστο και τη θέση τους έχουν πάρει οι αυτόματες ασφάλειες Ασφάλεια Εκτόνωσης Είναι διατάξεις ασφαλειών τήξης που παρέχουν εκτός από προστασία και ευχέρεια διακοπής υπό φορτίο Σε περίπτωση σφάλματος και τήξης της ασφάλειας, η ασφάλεια αποσυνδέεται από το ένα άκρο της βάσης, και έτσι μπορεί κάποιος από μακριά να διαπιστώσει ότι η ασφάλεια έχει καεί και το κύκλωμα βρίσκεται εκτός τάσης Διακόπτες ισχύος Στους υποσταθμούς αποτελούν το συνηθέστερο μέσο προστασίας στη χαμηλή τάση Ονομάζονται και αυτόματοι Χρησιμοποιούνται για προστασία από βραχυκύκλωμα, υπερφόρτιση και σαν γενικό μέσο ζεύξης Κατασκευάζονται για εντάσεις από 20 έως 5000 Α Κατηγορίες με βάση το μέσο διακοπής SF6 (εξαφθοριούχος θείος) Συνηθέστερος τύπος Επιτήρηση αερίου Χαμηλή πίεση ΚΕΝΟΥ (VACUUM) Για υψηλότερα ρεύματα διακοπής αλλά και κοινές εφαρμογές Υπερτάσεις διακοπής  συχνά ανάγκη χρήσης απαγωγέων υπέρτασης ΛΑΔΙΟΥ (έχει αποσυρθεί σχεδόν ολοκληρωτικά) Βασικά στοιχεία καθορισμού (παραγγελίας) αυτόματου διακόπτη ΜΤ Μέσο διακοπής, π.χ. SF6 ή ΚΕΝΟ Τύπος διακόπτη : Συρόμενος - Σταθερός - Εσωτερικού/ Εξωτερικού Χώρου. Συχνότητα (50Ηz) Ονομαστική ένταση (π.χ. 360Α) Ρεύμα διακοπής (π.χ. 16kA) Ρεύμα ζεύξης (π.χ. 40kA) Κύκλος λειτουργίας (π.χ. 0 – 0,3s – CO – 15s – CO) Θερμοκρασία περιβάλλοντος (π.χ. 40οC max / -5οC min) Χρόνος ζεύξης / απόζευξης (π.χ. 80/60ms max) Ρελέ διαρροής (RCD) Προστατεύει από ρεύματα διαρροής και λειτουργεί μαζί με τα συστήματα γειώσεων Υποχρεωτική η εγκατάσταση του ΑΝΤΙΚΕΡΑΥΝΙΚΑ, ΑΠΑΓΩΓΕΙΣ ΥΠΕΡΤΑΣΕΩΝ (SPD) Περιέχει ένα μη-γραμμικό στοιχείο προστασίας, που η ηλεκτρική του αντίσταση μεταβάλλεται σε συνάρτηση με την τάση που εφαρμόζεται στα άκρα του. Απαγωγοί υπερτάσεων με βαρίστορ (varistor) Όταν δεν υπάρχει κύμα μεταβατικής υπέρτασης η σύνθετη αντίσταση του βαρίστορ έχει πολύ υψηλή τιμή (συνήθως πάνω από 1 ΜΩ). Όταν όμως εμφανίζεται ένα κύμα, η σύνθετη αντίσταση του βαρίστορ πέφτει ακαριαία κάτω από το 1 Ω μέσα σε λίγα νανοδευτερόλεπτα (ns), επιτρέποντας το επερχόμενο ρεύμα να ακολουθήσει τη διαδρομή προς την γείωση της εγκατάστασης και όχι προς τις συσκευές που θέλουμε να προστατέψουμε. Υπάρχει ένα πολύ μικρό ρεύμα διαρροής κατά την κανονική τους λειτουργία και για τον λόγο αυτό οι SPDs θα πρέπει να συνδέονται πριν των RCDs, για να μην δημιουργούνται ανεπιθύμητες ενεργοποιήσεις των RCDs. Αντικεραυνικά (SPD) Τύπου 1 Kατάλληλα για προστασία από άμεσα κεραυνικά πλήγματα αφού έχουν ικανότητα απόσβεσης ως και 12,5kA Απαραίτητοι σε κάθε είδος εγκατάστασης που τροφοδοτείται από εναέριο δίκτυο ή διαθέτει εξωτερικό σύστημα αντικεραυνικής προστασίας. Συνδυάζονται πάντα με αντικεραυνικά Τύπου 2 για την προστασία των εγκαταστάσεων μέχρι τις συνδεδεμένες συσκευές. Αντικεραυνικά (SPD) Τύπου 2 Αποτελούν τη βασική προστασία έναντι υπερτάσεων για όλες τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Αντικεραυνικά (SPD) Τύπου 3 Χρησιμοποιούνται για επιμέρους προστασία ευαίσθητου ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Συνιστώνται και εγκαθίστανται ως συμπλήρωμα των Τύπου 2. Τοποθετούνται κοντά στο υπό προστασία ευαίσθητο φορτίο, μετά τον απαγωγό Τύπου 2 και ξεχωριστά σε κάθε γραμμή φορτίου ΥΛΙΚΑ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ και ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΔΙΑΚΟΠΤΕΣ ΦΟΡΤΙΟΥ Χρησιμοποιούνται σαν γενικό μέσο απόζευξης Δεν έχουν προστασία για βραχυκύκλωμα και υπερφόρτιση γι' αυτό τοποθετούνται πάντα σε συνδυασμό με μαχαιρωτές ασφάλειες Μπορούν να ανοίξουν και να κλείσουν τις επαφές τους όταν διαρρέονται από τα ονομαστικά ρεύματα, δηλαδή σε κανονική κατάσταση λειτουργίας Αν δεν έχουν ορατές επαφές πρέπει να συνοδεύονται από αποζεύκτες προς την πλευρά του δικτύου Κατά το άνοιγμά ή κλείσιμο του διακόπτη σε κανονικές συνθήκες δημιουργείται ένα τόξο, το οποίο πρέπει να ψυχθεί και να σβήσει Γι’ αυτό υπάρχει ο θάλαμός σβέσης του τόξου ΑΠΟΖΕΥΚΤΕΣ Αποζεύκτες Κενού Επιτρέπεται να ανοίξουν και να κλείσουν μόνο χωρίς φορτίο. Άρα πρέπει να έχουν και άλλο διακοπτικό στοιχείο σε σειρά. Υπό εγκατάλειψη στα πεδία ΜΤ. Αποζεύκτες Φορτίου Μπορούν να ανοίξουν και να κλείσουν υπό φορτίο. Μπορούν να κλείσουν και σε βραχυκύκλωμα αλλά δεν μπορούν να ανοίξουν σε βραχυκύκλωμα. Ασφαλειοαποζεύκτες Αποτελούν Αποζεύκτες Φορτίου με Ασφάλειες Γειωτές Είναι αποζεύκτες με τη διαφορά ότι η μια τους πλευρά συνδέεται πάντα στη γείωση Χρησιμοποιούνται: Για να γειώσουν το τμήμα του δικτύου στο οποίο θα εργαστούμε (συντήρηση ή επιδιόρθωση) ώστε να μας προστατέψουν από πιθανές τάσεις που θα δημιουργηθούν στη γραμμή Είναι πάντοτε μηχανικά μανδαλωμένοι με τους αποζεύκτες ή τους διακόπτες φορτίου που συνεργάζονται Μανδαλώνονται και με τις πόρτες των πεδίων Διακόπτες Φωτισμού Απλοί Κομμιτατερ Αλλέ ρετούρ ακραίοι και μεσαίοι Dimmer
ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ                                                                                                                       1o ΕΠΑΛ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ                                                                                                 3ο ΕΚ Β ΑΘΗΝΑΣ (ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ)
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ
Βαρίστορ: ημιαγωγοί που μεταβάλλουν την αντίσταση τους σύμφωνα με την τάση που εφαρμόζεται στα άκρα τους.
Ρελε Διαρροής
Τι είναι το ELCB; Το ELCB σημαίνει Earth Leakage Circuit Breaker. Το ELCB είναι μια συσκευή ασφαλείας που προστατεύει ένα άτομο από την ηλεκτροπληξία όταν έρχεται σε επαφή με μια ελαττωματική συσκευή. Ένα ELCB αποτελείται από ένα πηνίο που συνδέεται σε σειρά με την γείωση. Όταν το καλώδιο φάσης έρχεται σε επαφή με το περίβλημα της συσκευής, αναπτύσσεται μια τάση στον αγωγό γείωσης. Αυτή η τάση θέτει σε λειτουργία το ELCB ώστε να απενεργοποιήσει το κύκλωμα. Το ELCB δεν χρησιμοποιείται συνήθως στις μέρες μας και αντικαθίσταται από έναν πιο σύγχρονο διακόπτη κυκλώματος γνωστό ως RCCB. Τι είναι το RCCB; Το RCCB σημαίνει Residual Current Circuit Breaker. Το RCCB συγκρίνει τα ρεύματα που διαρρέουν τα καλώδια φάσης και ουδέτερου. Εάν το ρεύμα που ρέει μέσω του αγωγού φάσης προς το φορτίο επιστρέφει στην παροχή μέσω του ουδέτερου αγωγού, τότε το διανυσματικό άθροισμά τους είναι μηδέν. Ως εκ τούτου, το RCCB δεν λειτουργεί. Τώρα, εάν υπάρχει κάποιο σφάλμα ή αν κάποιος αγγίξει τον αγωγό φάσης, με αποτέλεσμα τη ροή κάποιου ρεύματος διαρροής από τον αγωγό φάσης στη γη, τότε το ρεύμα στον αγωγό φάσης και στον ουδέτερο αγωγό γίνονται άνισα και έτσι το διανυσματικό άθροισμά τους δεν είναι ίσο με μηδέν. Κάτω από αυτή την προϋπόθεση, το RCCB τίθεται σε λειτουργία ώστε να απενεργοποιήσει το κύκλωμα.
Σκοπός της Άσκησης: Όταν οι μαθητές θα έχουν ολοκληρώσει την άσκηση θα είναι σε θέση: α) να αναγνωρίζουν τα βασικά Υλικά Χαμηλής Τάσης που χρησιμοποιούνται σε μια Εσωτερική Ηλεκτρική Εγκατάσταση