Βιβλιοπαρουσίαση της Παναγιώτας Π. Λάμπρη: Θανάση Πόραβου, Λιθοξόου εκ Γρεβενών, "Λιθοδομή – στο χθες και στο σήμερα…", (5-3-2021) Λίγα λόγια      Έχοντας μεγαλώσει στην ορεινή Ήπειρο, αγαπώ ιδιαίτερα και για πολλούς λόγους την πέτρα, που άφθονη σ’ αυτή υπάρχει! Διαχρονικά, σημαντική θέση στην καρδιά μου έχουν κι όλοι εκείνοι, οι οποίοι συνομιλούν μ’ αυτό το σκληρό υλικό, το παίρνουν στα χέρια τους, το χαϊδεύουν, το αγαπούν, και κείνο, ανταποκρινόμενο στα κανακέματά τους, γίνεται δεκτικό σε μεταμορφώσεις και, δεμένο σφιχτά μ’ άλλα, κατέχει δεσπόζουσα θέση σε ιδιωτικά και δημόσια κτήρια.    Στην ψυχρή και ταυτόχρονα ζεστή για πολλούς λόγους πέτρα αναφέρεται το βιβλίο «Λιθοδομή – στο χθες και στο σήμερα…» (εκδ. Ψύχαλου, 2020) του Θανάση Πόραβου, Λιθοξόου εκ Γρεβενών, όπως υπογράφει. Το κρατώ στα χέρια και με κάνει να συνομιλώ με ξεχωριστό τρόπο μ’ αυτό το πανάρχαιο και πολύχρηστο υλικό, την πέτρα, διότι το εν λόγω βιβλίο συνιστά μια μορφή ιδιότυπης μαθητείας. Τούτο καθόλου τυχαία, αφού λογής εργαλεία, λογής πέτρες, λαξευμένες, έτοιμες να λαξευτούν ή ταιριαστά σε τοίχους δομημένες, καθώς και λογής γνώσεις, που αφορούν στο λάξευμά τους, περιέχονται στις σελίδες του και γίνονται αφορμή να ’ρθουν στον νου πολλά κτίσματα, δημιουργήματα εκλεκτών πελεκάνων, όχι σπάνια αφανών, τα οποία γλυκαίνουν το βλέμμα και ημερώνουν τον μέσα κόσμο με την αισθητική τους!    Με γλώσσα δασκάλου ο Θανάσης Πόραβος μυεί στα μυστικά της πέτρας, καθώς μέσω της αφήγησης περνά από τη θεωρία στην πράξη, που σημαίνει πως δίνει πρακτικές συμβουλές για την κατεργασία του πρωτογενούς υλικού και σε κάνει να θέλεις να μαστορέψεις κι, αν αγαπήσεις τη διαδικασία, μάστορας να γίνεις! Βέβαια, ακόμα κι αν ποτέ δεν τα κάνεις αυτά, τα οδηγητικά σχέδια και οι εικόνες σε καλούν να γνωρίσεις και, αν ήδη δεν το κάνεις, να θαυμάσεις την αξία και τη δύναμη των έργων των χεριών γενικά και ειδικότερα του λίθου.    Και κάτι ακόμα, πολύ σημαντικό! Ο συγγραφέας αναδεικνύει τη σημασία που έχει το να αγαπάς την εργασία, την οποία επιλέγεις να κάνεις στη ζωή του, διότι, όπως σημειώνει: «Ψυχολογικά κανένας δεν αντέχει να βρίσκεται σε διαρκή αντίθεση με τη δουλειά που κάνει».    Όσο για το επάγγελμα του λιθοξόου, που αυτός διακονεί από νεότητος, σημειώνει: «Ο καλός μάστορας δεν κουράζεται ποτέ από τη δουλειά του, εφόσον τη γνωρίζει γιατί κυριαρχεί το στοιχείο της δημιουργίας. Αρχίζοντας το πρωί, όταν πάρει την πέτρα στο χέρι του, πρώτα από όλα πρέπει να γνωριστεί μαζί της, να της συστηθεί, και να βρει τα μυστικά της, ώστε ν’ αρχίσει η σχέση τους. Η πρώτη γνωριμία γίνεται με την αφή. Χαϊδεύουμε την πέτρα γύρω – γύρω, σαν να ’ταν η αγαπημένη μας, και αφού την περιεργαστούμε αρχίζει η συνομιλία μαζί της. Στην αρχή με το σφυρί, μικρό ή μεγάλο, ανάλογα με τον όγκο της, μετά με το μπικούνι ή το βελόνι για να δοκιμάσουμε το σώμα της και να δούμε τι θα πάρουμε από αυτήν, πολλά ή λίγα. Ακόμη, θα μάθουμε και το σώμα της: ασβεστόλιθος, σχιστόλιθος ή πωρόλιθος (πορώδης).» (σ. 29)    Κλείνοντας αυτό το κείμενο, σημειώνω πως ό,τι και να γράψεις για ένα βιβλίο, είναι λίγο, αφού το ίδιο έχει πολλά να πει στον καθένα που θα το καταδεχθεί, ευχαριστώ τον κ. Θανάση Πόραβο, τον πρωτομάστορα της αναστύλωσης του γεφυριού της Πλάκας, αλλά και πολλών άλλων λιθόκτιστων έργων δημιουργό, για το ευγενές δώρο του και του εύχομαι να είναι υγιής, μακροημέρευτος και να συνεχίζει να κρατά στα χέρια του την πέτρα, σαν αγαπημένη ή σαν μωρό, και να διδάσκει τη σπουδαιότητα της αρχέγονης σχέσης του ανθρώπου με τα υλικά, που η φύση του παρέχει, καθώς και τον μέγιστο σεβασμό, τον οποίο οφείλει και στα δυο!    Τέλος, με βέβαιη την αγάπη μου για τις απέριττες ξερολιθιές της ελληνικής υπαίθρου, του αφιερώνω το ακόλουθο ποίημα, το οποίο εμπνεύστηκα από τις ξερολιθιές της Κύθνου και περιέχεται στην ποιητική συλλογή μου «ΣΤΑΘΜΟΙ… στον χρόνο», σ. 25 (2019): Ξερολιθιές Ὅμοιες μέ πελώρια φίδια καφετιά στίς πλαγιές καί στίς ράχες τῆς αἰθέριας Κύθνου σέρνονται οἱ ἀνθεκτικές ξερολιθιές. Μέ τέχνη καί μεράκι ἁρμολογημένες, στηρίζουν τά πρανῆ τῶν χωραφιῶν πεζούλια καρπερά δημιουργῶντας, ὁρίζουν, προστατεύουν καί γνωστοποιοῦν τῶν ἰδιοκτητῶν τήν κραταιή κυριαρχία καί σηματοδοτοῦν καί περικλειοῦν μονοπάτια ἀσφαλῆ γιά κάθε ὁδοιπόρο. Καλοπελεκημένες οἱ ξερολιθιές, πρεσβεῖες χειρῶν ἐργατικῶν κομίζουν καί διακηρύσσουν μέ τήν παρουσία τους τόν μόχθο, πού δημιουργεῖ σεβόμενος τή φύση καί τόν χρόνο. Κύθνος 8 Ιουλίου 2015   Αθανάσιος Πόραβος: Ευχαριστώ πολύ πολύ από τα βάθη της καρδιάς μου την Κυρία Παναγιώτα Λάμπρη. Εξαιρετική φίλη, παιδαγωγό, Επιστήμονα, ποιήτρια, συγγραφέα, Λαογράφο,  για τα πολύ σημαντικά για μένα λόγια της. Οι παρατηρήσεις της περιποιούν τιμή για μένα και σε όλους τους αφανείς συναδέλφους μου, που ανάλωσαν την ζωή τους επεξεργαζόμενοι την πέτρα και φτιάχνοντας σημαντικά έργα λαϊκού πολιτισμού. Και πάλι ευχαριστώ σε!!!!! Εγώ: Καλησπέρα σας, κ. Πόραβε! Δική μου η τιμή, η χαρά κα η ευχαρίστηση! Να είστε καλά και να συνεχίζετε τον αγώνα τον καλό!!!