Βιβλιοπαρουσίαση της Παναγιώτας Π. Λάμπρη: Νίκου Γεωργ. Αθανασίου, "Από την εκρίζωση της Μικράς Ασίας στο ρίζωμα της Πάτρας", (10-4-2024)   Δημοσιεύτηκε: Προσωπική μου σελίδα στο facebook, 10-4-2024 Προσωπική σελίδα του Νίκου Γεωργ. Αθανασίου στο facebook, 10-4-2024       Η ελληνική βιβλιογραφία θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι πλούσια σε βιβλία, τα οποία αφορούν στην παρουσίαση της κοινωνικής και της πολιτιστικής ζωής διαφόρων, μικρών ή μεγαλύτερων, κοινοτήτων. Πολλά εξ αυτών δεν έχουν γραφεί από επιστήμονες ερευνητές, αλλά από ανθρώπους, οι οποίοι ένιωσαν κάποια στιγμή την ανάγκη να καταγράψουν στοιχεία του παρελθόντος του τόπου τους κι όσων τον κατοίκησαν, σε μια προσπάθεια να μην ξεχαστούν, αλλά και να γίνουν ευρύτερα γνωστά.     Σ’ αυτό το πλαίσιο, θαρρώ, εντάσσεται το βιβλίο του Νίκου Γεωργ. Αθανασίου, «Από την εκρίζωση της Μικράς Ασίας στο ρίζωμα της Πάτρας» (Πάτρα 2022, σ. 224). Κι αυτό, διότι ο δημιουργός του, βασισμένος στις μνήμες και τις εμπειρίες του, καθώς και στην αναδίφηση πλήθους πηγών, συνέθεσε μια μελέτη, φόρο τιμής και μνήμης, για κείνους τους Έλληνες, οι οποίοι εκδιώχθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες στη Μικρά Ασία και σαν τα τρελά πουλιά, που λέει και η συγγραφέας, Μαρία Ιορδανίδου, όσοι επέζησαν, προσπάθησαν να στεριώσουν τη ζωή τους σ’ όποιους τόπους τους έφεραν οι σκληροί αέρηδες του καιρού τους.     Ο Νίκος, που από κει ένας κλώνος της γενιάς του κρατά, για όλους αυτούς τους ανθρώπους έγραψε, προσφέροντας το δικό του κερί στη μνημοσύνη τους. Και το κερί το άναψε με σεβασμό, κατανόηση και αγάπη, σε μια προσπάθεια να μιλήσει γι’ αυτούς χωρίς να τους αδικήσει, αλλά και να προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενο ένα βιβλίο εύληπτο, χωρίς υπερβολές, οργανωμένο σε κεφάλαια με κατατοπιστικούς τίτλους και συνδέοντας πάντα το πριν με το μετά, την ειρηνική ζωή στη Μικρά Ασία με τη ζωή των προσφύγων και την ένταξή τους στην κοινωνία της Πάτρας.     Έτσι, πρώτα παρουσιάζει το ιστορικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο συντελέστηκε η καταστροφή, παραθέτοντας και τη συγκλονιστική επιστολή του εθνομάρτυρα Χρυσοστόμου Σμύρνης προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο, στην αρχή της οποίας γράφει:     «Εν Σμύρνη Τη 25η Αυγούστου 1922     Αγαπητέ φίλε και αδελφέ κ. Ελευθέριε Βενιζέλε,     Επέστη η μεγάλη ώρα της μεγάλης εκ μέρους σας χειρονομίας. Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας, το Ελληνικό Κράτος, αλλά και σύμπαν το Ελληνικό Έθνος καταβαίνει πλέον εις τον Άδην, από του οποίου καμία πλέον δύναμις δεν θα δυνηθή να το αναβιβάση και το σώση. Της αφαντάστου ταύτης καταστροφής βεβαίως αίτιοι είναι οι πολιτικοί και προσωπικοί σας εχθροί, πλην και Υμείς φέρετε μέγιστον της ευθύνης βάρος διά δύο πράξεις Σας.     Πρώτον, διότι αποστείλατε εις την Μ. Ασίαν ως Ύπατον Αρμοστήν ένα παράφρονα και εγωιστήν. Και δεύτερον, διότι προτού αποπερατώσητε το έργον σας και θέσητε την κορωνίδα και το επιστέγασμα επί του ανεγερθέντος αφαντάστως ωραίου και μεγαλοπρεπούς δημιουργήματός Σας, της καταθέσεως των θεμελίων της περικλεεστάτης ποτέ Βυζαντινής μας Αυτοκρατορίας είχατε την ατυχή και ένοχον έμπνευσιν να διατάξητε εκλογές κατ’ αυτάς ακριβώς τας παραμονάς της εισόδου Σας εις Κωνσταντινούπολιν και της καταλήψεως αυτής υπό του Ελληνικού Στρατού προς εκτέλεσιν -οίμοι- της δια παντός καταστραφείσης Συνθήκης των Σεβρών. Αλλά γέγονε, ο γέγονεν. Ακόμη όμως υπάρχει καιρός αν όχι να σωθή η Συνθήκη των Σεβρών, αλλά τουλάχιστον να μη καταστραφή τελείως το Ελληνικό Έθνος δια της απωλείας όχι μόνον της Μ. Ασίας αλλά και της Θράκης και αυτής της Μακεδονίας. […]»     Στη συνέχεια μιλά για το δράμα των προσφύγων, για τη στέγασή τους, για τη θρησκευτικότητά τους, για την εκπαίδευσή τους, για τις δράσεις τους στον τομέα του αθλητισμού, για τα επαγγέλματα που άσκησαν, για τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους και, φυσικά, για τη συνδρομή τους στην ανάπτυξη της Πάτρας.     Στα γραφόμενα του Νίκου Αθανασίου, σε πολλά μπορεί να σταθεί κάποιος. Αν όμως ήθελα να ξεχωρίσω κάτι, θα επισήμαινα τη διδακτική σημασία όσων γράφει βέβαια, αλλά και τη σπουδαιότητα που έχει το να προσπαθείς να σταθείς στα πόδια σου, χωρίς να λησμονείς από πού έρχεσαι και τι χρέος έχεις σ’ αυτό. Και το δίδαγμα τούτο αφορά σε πολλούς, ακόμα και σήμερα που η ευμάρεια τείνει να τα θεωρεί όλα εύκολα και δεδομένα. Διότι οι Έλληνες πρόσφυγες, ερχόμενοι εδώ, μπορεί να έφτασαν οι περισσότεροι με το ένδυμα που φορούσαν, αλλά κράτησαν στην ψυχή τους τον πανάρχαιο πολιτισμό της γενέτειρας, τον οποίο σταδιακά ανέσυραν από μέσα τους, τον έκαναν τρόπο ζωής και τον μεταλαμπάδευσαν στον τόπο που πλέον θα ζούσαν, γονιμοποιώντας τον δημιουργικά και πλουτίζοντάς τον πολυποίκιλα.     Αυτός είναι ο βασικός κορμός του βιβλίου του Νίκου Γεωργ. Αθανασίου, «Από την εκρίζωση της Μικράς Ασίας στο ρίζωμα της Πάτρας», που γύρω του απλώνονται τα κλαδιά και τα άνθη που το συνθέτουν, δημιουργώντας ένα πόνημα, το οποίο αξίζει να διαβαστεί για πολλούς λόγους. Καλοτάξιδο να ’ναι το βιβλίο σου, αγαπητέ Νίκο, καλή συνέχεια στον χώρο της συγγραφής και με χαρά θα περιμένω το επόμενο!     Τέλος, ας τεθεί εδώ ως επίλογος, το τέλος του επιλόγου της μελέτης, όπου ο συγγραφέας της σημειώνει: «Ας είναι ελαφρύ το χώμα όλων των θυμάτων της Μικρασιατικής καταστροφής και ανεξάλειπτος η μνήμη μας γι’ αυτούς τους ανθρώπους.     Ο χρόνος δεν θ’ αλλοιώσει την προσφορά των προσφύγων, δεν τους αρμόζει η αμνημοσύνη. Τους αξίζει τιμή, αναγνώριση, σεβασμός, υπόκλιση, είναι χρέος και καθήκον η θύμηση αυτών των ανθρώπων.     Αιωνία τους η μνήμη, θερμές ευχαριστίες για όλα αυτά που μας προσέφεραν και υπόσχεση ότι το έργο τους σε όλους τους τομείς, θα είναι ιερή παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, ανεξαρτήτως καταγωγής και προέλευσης».