

|
|
|
|
|
|
Βιβλιοπαρουσίαση της Παναγιώτας Π. Λάμπρη:
Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη, "Τρόπαιο Αρετών Ιερού Αγώνος 1821", (8-8-2025)
Δημοσιεύτηκε: Εφημερίδα "Η Πρωινή Γνώμη", 9-10/8/2025, σ. 13.
Προσωπική σελίδα μου στο fb, 10-8-2025.
Προσωπική σελίδα Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη, 11-8-2025.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ...
Το βιβλίο του Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη, «Τρόπαιο Αρετών Ιερού Αγώνος 1821», αποτελεί έκδοση της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος, της οποίας ο ίδιος είναι αντιπρόεδρος, με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.
Πρόκειται για ιστορική μελέτη, είναι αποτέλεσμα πολύχρονης έρευνας και συλλογής υλικού και, πέραν του περιεχομένου της, διακρίνεται για την επιμελημένη πολυτελή έκδοσή της, ενώ περιλαμβάνει πλήθος εικόνων, οι οποίες συνοδεύονται από κατατοπιστικά σχόλια, απαραίτητα για την κατανόηση των γραφομένων στο κυρίως σώμα του βιβλίου.
Ο συγγραφέας, μολονότι γράφει για ιστορικά θέματα, δήλωσε σε συνέντευξή του (Εφημερίδα Πελοπόννησος, 27-8-2024) πως δεν διεκδικεί δάφνες ιστορικού και πως το βιβλίο του είναι ένα απλό μνημόσυνο εκ μέρους του πολυτεκτικού κόσμου της χώρας για ορισμένες προσωπικότητες του Αγώνα. Όπως και να ’χει, ο αναγνώστης, μελετώντας το βιβλίο, μαθαίνει για πλήθος ιστορικών γεγονότων, καθώς και για προσωπικότητες, οι οποίες, αν και σημαντικές, δεν προβλήθηκαν όπως άλλες και γι’ αυτό είναι λιγότερο ή καθόλου γνωστή η, συχνά, καταλυτική δράση τους στη διάρκεια της Επανάστασης.
Έτσι, μετά τον Πρόλογο του εκδότη, πραγματεύεται ζητήματα που αφορούν στην περίφημη Σύναξη της Βοστίτσας, παρουσιάζοντας πρόσωπα και γεγονότα, καθώς και τη σημασία της, προβάλλοντας ιδιαίτερα την καθοριστική δράση του Παπαφλέσσα. Και γράφει: «Ο Παπαφλέσσας, «ο απατεών και εξωλέστατος καλόγερος» όπως τον αποκαλεί ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στα απομνημονεύματά του, υπήρξε ο αναμφισβήτητος πρωτεργάτης της Επανάστασης στην Πελοπόννησο. Εάν περίμενε κανείς να αποφασίσουν οι προεστοί και οι κληρικοί την έναρξη της Επανάστασης δε θα αποφασιζόταν ποτέ, γιατί ποτέ δεν θα ήταν ευνοϊκοί όλοι εκείνοι οι παράγοντες στους οποίους υπολόγιζαν.» (σ. 53) και «[…] εκείνο που θα πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα είναι ότι οι εξελίξεις των γεγονότων που σημάδεψαν την πορεία της Επανάστασης είναι πως ο Παπαφλέσσας […] απέδειξε όχι μόνο με τα φλογερά του λόγια πως πίστευε στο σκοπό της Φιλικής Εταιρείας που δεν ήταν άλλος παρά η απελευθέρωση του γένους, αλλά και με την εν γένει δράση του και με τη θυσία του όταν εγκατέλειψε την καρέκλα του Υπουργού των Εσωτερικών και της Αστυνομίας και έφτασε με 300 συντρόφους του στο ιστορικό Μανιάκι να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ και να σβήσει πολεμώντας με το σπαθί στο χέρι στις 20 του Μάη του 1825.» (σ. 61)
Στη συνέχεια προβάλλει το σπουδαίο έργο του οπλαρχηγού της Επανάστασης, Παναγιώτη Καρατζά - Αναστασόπουλου, ο οποίος δολοφονήθηκε μπροστά στην πύλη της Ιεράς Μονής Ομπλού και η λαϊκή μούσα τραγούδησε: «Τρεις περδικούλες κάθουνται’ ς της Κούκουρης τη ράχη, / η μια τηράει τα πέλαγα κ’ η άλλη κατά την Πάτρα. / Κ’ η τρίτη η καλλίτερη μοιρολογεί και λέει: / Θε’ μου ο Καρατζάς τι γίνηκε, αυτός ο καπετάνιος; / Μάιδε’ ς την Πάτρα φαίνεται, μάιδε’ ς το Σαραβάλι. / Μάιδε και στον Παληόπυργο πούχε το γύρισμά του! / Μας είπαν πως τον σκότωσαν με’ ς του Ομπλού την Πόρτα…» (σ. 67).
Μια άλλη ξεχωριστή προσωπικότητα του Αγώνα από την οποία πολλά έχει να ωφεληθεί ο αναγνώστης, είναι η ηρωική μορφή του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου, Διοικητή των «Ελεύθερων Πολιορκημένων», ο οποίος πρόσφερε χάριν της Ελευθερίας της πατρίδας ολόκληρη τη σημαντική για την εποχή περιουσία του, καθώς και την ίδια του τη ζωή. Φυσικά, δεν αρκεί ένα κείμενο σαν και το παρόν να περιγράψει το μέγεθος του ανδρός, όμως ο επίλογος του συγγραφέα στην ενότητα που αφορά σ’ αυτόν, λέει πολλά: «Τον τελευταίο χρόνο της ζωής του ο Παπαδιαμαντόπουλος υπέφερε από ποδάγρα και οξείς ρευματισμούς. Η μόνη ελπίδα για να σωθεί ήταν το άσπρο άλογό του. Αυτό θα καβαλίκευε στην Έξοδο και μόνο μ’ αυτό υπήρχε κάποια ελπίδα να σωθεί. Αλλά η Φρουρά είχε ήδη αποσκελετωθεί από την πείνα, οι άνθρωποι έπεφταν νεκροί στους δρόμους κι ο Παπαδιαμαντόπουλος εκείνες τις στιγμές έδωσε το αγαπημένο του άλογο, τη μοναδική του σωτηρία για να φάνε οι στρατιώτες. Μετά από αυτή τη χειρονομία του μόνο ο θαυμασμός και η σιωπή επιτρέπονται. Κάθε λόγος παραπάνω είναι εντελώς ανίκανος να εκφράσει το βάθος και το πάθος της μεγάλης θυσίας.» (σ. 126)
Ακολουθεί η παρουσίαση της αποφασιστικής δράσης του Γεωργίου Χρ. Σισίνη, του Επαναστάτη της Γαστούνης, ενώ στο επόμενο κεφάλαιο με τίτλο «Η συμβολή της Ηλείας στην Επανάσταση του 1821» αποτίνει φόρο τιμής στους συμπατριώτες του Ηλείους. Το βιβλίο κλείνει με τις ενότητες, «Φιλέλληνες Λογοτέχνες», «Φιλική Εταιρεία», «Μουσείο Ενθυμημάτων» και «Επίλογος». Στην πρώτη γίνεται υπόμνηση της προσφοράς των συγγραφέων, των ποιητών, των ζωγράφων και γενικά των καλλιτεχνών στην Επανάσταση, στη δεύτερη γράφει για τη Φιλική Εταιρεία, αποκαθιστώντας και τη μνήμη του τέταρτου ιδρυτή της, του Παναγιώτη Αναγνωστόπουλου από την Ανδρίτσαινα, και στην τρίτη τονίζεται η σημασία του «Μουσείου Ενθυμημάτων» της Πάτρας.
Όσον αφορά στον «Επίλογο», αξίζει να σημειώσουμε εδώ την τελευταία παράγραφο, η οποία δεν χάνει την επικαιρότητά της: «Είναι υποχρέωσή μας να γνωρίζουμε την ιστορία μας και να αποδίδουμε τιμή στους προγόνους μας που αγωνίστηκαν, που δεν υπολόγισαν τη ζωή τους, την περιουσία τους, την άνεσή τους προκειμένου να χαρίσουν σε μας ένα τόπο ελεύθερο. Γιατί όπως είπε και ένας ισπανοαμερικανός φιλόσοφος και λογοτέχνης, ο George Santayana, «Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει». (σ. 230)
Τέλος, κλείνοντας αυτή τη σύντομη παρουσίαση του βιβλίου του Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη, «Τρόπαιο Αρετών Ιερού Αγώνος 1821», συγχαίρω τον δημιουργό της και του εύχομαι να είναι υγιής και να δημιουργεί βιβλία σαν κι αυτό, το οποίο εύχομαι να ταξιδέψει στη σκέψη και στην ψυχή πολλών Ελλήνων!