Κριτική για «Ροδαυγή - Το ρόδο της αυγής» Από τον Γιώργο Στεφ. Σιμιτζή, λογοτέχνη   Δημοσιεύτηκε: Περιοδικό «Ηπειρωτικοί Αντίλαλοι», Ιούλ. - Σεπτ. 2008   Το διάβασα ετούτο το βιβλίο! Σας ομολογώ, ότι μ’ άρεσε πολύ! Μ’ άρεσε, γιατί αυτά που γράφει η συγγραφέας είναι κατάθεση καρδιάς και γνήσια αγάπη για τα γενέθλια συναισθηματόγνωμα χώματα του τόπου της, της Ροδαυγής.       Μ’ άρεσε γιατί αυτά, που γράφει με περίσκεψη κι απέριττη τέχνη, εκφράζουν μερικά ή ολικά και τη ρίζα μου, τον τόπο καταγωγής μου, τη Γρανίτσα του Δήμου Μολοσσών Ν. Ιωαννίνων.       Το βιβλίο έχει επεύφημη δομή και ευταξία! Το πολύπτυχο του περιεχομένου του, ανεβάζει την εκτίμησή του στα υπερώα!       Έχει ευαισθησίες, σκηνές, εικόνες, βιωματικότητα, πόνο, χαρές, τραγούδια, παροιμίες, παραδόσεις, ασχολίες κατοίκων, έθιμα εορτών, λογοπαίγνια και ό, τι άλλο εμπίπτει στον πολιτισμό και στις δραστηριότητες των κατοίκων της Ροδαυγής.       Δεν ξέρω τι να πω!... Αφόντας διάβασα αυτό το βιβλίο της Παναγιώτας Λάμπρη σιμά στο Δεκαπενταύγουστο το περασμένο καλοκαίρι ένιωσα να με συνέχει ένα αίσθημα βιωματικής ευφορίας. Μου φάνηκε, ότι διάβασα τον τόπο μου και τους ανθρώπους του τωρινά και παλιακά! Ένιωσα σάμα ν’ ανταμώθηκα μ’ ένα χθες της περιοχής μου απόμακρο, ανταροσκέπαστο, ερωτηματικό, αλλά και κοντινό, διάφανο κι απαντητικό.       Η συγγραφέας θα ήτανε τότες στην καρδιοπόθητη Ροδαυγή με τα γλυκόλαλα χώματά της. Δεν ήταν δίπλα μου, πλάι μου και παραπλάι μου! Θυμάμαι έσμιξαν τα χείλη μου, σαν τα σύμφυτα ψωμωμένα στάχια στα σταροκαλάμια και σαν τ’ ανθόφυλλα και προφέρανε όχι άηχα, αλλά ηχηρά τα λόγια:       -Συγχαρητήρια! Θερμά, πυρίθερμα συγχαρητήρια για τη συγγραφή ετουτουνού του βιβλίου σου Παναγιώτα, που δίνει καλό ανάμι στη Ροδαυγή! Ας είσαι αλάργα και μακριά Παναγιώτα. Εγώ τεντώνω το χέρι και σε χιλιοσυγχαίρω! Θέλω τα συγχαρητήριά μου η φλόγα κεριού στον τάφο της μανούλα σου να τα σώσει και να τα φτάσει για να χαρεί κι αυτή, που σε γένν’σε και σε κουνάρ’σε. Δεν προτίθεμαι να κινηθώ στης υπερβολής τη στράτα για το βιβλίο αυτό.       Ομολογουμένως μου άρεσε και με συγκίνησε. Το ξεφύλλισα και το διάβασα καταναγνωστικά και αφομοιωτικά και τους χωριανούς της Παναγιώτας τους είδα ως χωριανούς μου με τη γλώσσα βαφτισμένη στο μελόνερο και στο ζαχαρόνερο και έτοιμους να μου μιλήσουν για καλογνωριμιά!       Η πέννα η οξυπετής κάλαμος της συγγραφέα έχει το πύρωμα της φωτιάς στα ηπειρώτικα τζάκια το καταχείμωνο και οι λέξεις γίνονται πολύχυμες βιωματικά.       Στη σελ. 95 γράφει για το ύψωμα:       Ο παπάς διάβαζε τις ευχές και έβγαζε τους άρτους από τα πρόσφορα που είχαν προσκομιστεί, τους έβαζε σε ένα δίσκο, διάβαζε ευχές, σήκωνε το δίσκο ψηλά και όλοι οι παρευρισκόμενοι ζύγωναν και ακουμπούσαν το δεξί τους χέρι στο δίσκο. Το σιτάρι μετά το μοίραζαν στον κόσμο και έφερναν λίγο και στο σπίτι τους. το «ύψωμα» είναι έθιμο που τηρεί, όποια οικογένεια έχει κάποιον εορτάζοντα σε οποιαδήποτε γιορτή του χρόνου!       Τι εικονοπλασίες και παραστάσεις που έχουν αυτά τα λόγια! Νομίζεις ότι κάθε λέξη αυτού του αποσπασματικού κειμένου απ’ την ενότητα «Χριστούγεννα (25 Δεκεμβρίου)» γίνεται ετεροελκυστική εικόνα και προσφιλής σκηνή!       Οι ένθετες εικόνες και φωτογραφίες είναι επίκαιρα εκφραστικές και συμπλέουν με τα γραφόμενα αρμονικά και ταίρι – ταίρι. Το πιστοποιούν όλες εύγλωττα, όπως και στη σελ. 128, Τρίτη της λαμπρής, Εικόνα 33. Διπλός χορός στον άγιο Νικόλαο την Τρίτη της Λαμπρής με το «καγκελάρι»!       Η συγγραφέας Παναγιώτα Λάμπρη με αλεξανδρινή σχολαστικότητα και μεθυστική νοσταλγία για το χωριό της κατέγραψε και περιέγραψε πολλά και αλογάριστα.       Περιέγραψε παραδοσιακές θεραπευτικές μεθόδους σε αρρώστιες κι επιδημίες και τις επιπτώσεις χρήσης θεραπευτικών φυτών με τρόπο κατανοητό. Περιέγραψε για τη Λούγκα και το ξόρκι της:       Τ’ άστρι κι η λούγκα παν στην πόλη.       Τ’ άστρι να ’ρθει κι η λούγκα να μείνει!       Έγραψε για τη μαζούκλα, το μπούζιασμα που στο χωριό μου το λέμε μπουσιάκα, για τη σούφρα και τόσα άλλα.       Εστίασε τη σκέψη της σε πολλά που τη συγκίνησαν γιατί είχανε ανείπωτη ανθρωπιά, ανομολόγητο φαρμάκι και στοιχειωμένο ενδιαφέρον για τον συγχωριανό τους!       Συγχαρητήρια Παναγιώτα για το γραφέν σου βιβλίο.       Συγχαρητήρια Παναγιώτα που δεν ξαστόχησες ποτέ τη μπομπότα!