Ο πραγματικός σκοπός του “Buy American”

Ήταν  16 Δεκεμβρίου του 1773, όταν μια ορδή οργισμένων αποίκων, ανέβηκε σε πλοία στο λιμάνι της Βοστώνης για να πετάξει στο νερό εκατοντάδες κιβώτια με εισαγόμενο βρετανικό τσάι.  Επρόκειτο για μία διαμαρτυρία κατά της βρετανικής κυριαρχίας.  Ένα  ξέσπασμα οικονομικού εθνικισμού με υπαρξιακές προεκτάσεις: Η Αγγλία ήταν εξωτερικός εχθρός και έπρεπε  να δράσουν ενάντια στην οικονομική κυριαρχία της, με μποικοτάζ των προϊόντων της.

Κάποιοι από αυτούς θεώρησαν ότι έκαναν επανάσταση, αλλά εν τέλει ενεργοποίησαν μια καμπάνια μάρκετινγκ που θα διαρκούσε για αιώνες. Από το Κίνημα του Τσαγιού στην πολιτική του “Buy American”.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, -ο οποίος κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ονόμασε τον εαυτό του πρόεδρο του «Buy American, Hire American» – επανήλθε ως στρατηλάτης της συγκεκριμένης πολιτική με την επιβολή δυσανάλογων δεσμών σε εισαγόμενα προϊόντα «από όπου κι αν προέρχονται».

Η θεωρία πίσω από τις κινήσεις του είναι ο κλασικός προστατευτισμός: Καθιστώντας τα εισαγόμενα αγαθά ακριβότερα και συνεπώς λιγότερο ελκυστικά για τους καταναλωτές διασφαλίζονται υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας στην αμερικανική βιομηχανία και αναπτύσσεται η εγχώρια οικονομία. 

Τι είναι πραγματικά αμερικανικό προϊόν; Συγκεχυμένο

Ωστόσο, σε έναν σύγχρονο κόσμο παγκοσμιοποιημένων αλυσίδων εφοδιασμού, το τι χρειάζεται για να λειτουργήσει μια εκστρατεία Buy American γίνεται ακόμη πιο συγκεχυμένο.

Τα αγαθά και οι υπηρεσίες συχνά δεν είναι ξεκάθαρα ξένα ή εγχώρια:

Για παράδειγμα, η αεροπορική εταιρεία Delta είναι αμερικανική που εκτελεί πτήσεις με εκατοντάδες αεροπλάνα της Airbus, η οποία έχει την έδρα της κοντά στην Τουλούζη της Γαλλίας και κατασκευάζει τα αεροσκάφη της σε εργοστάσια στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.

Άρα, οι πτήσεις με τη Delta συνιστά αγορά αμερικανικών προϊόντων;

Επιτυχές; Τι δείχνουν τα δεδομένα

Το ερώτημα αν οι εκστρατείες Buy American λειτουργούν πραγματικά, εξαρτάται από το πώς ορίζουμε την επιτυχία, αναφέρει στο ρεπορτάζ του το Bloomberg.

Αν το πάρουμε τοις μετρητοίς, ο πιο προφανής δείκτης της αποτελεσματικότητάς τους θα ήταν μια μόνιμη, έστω και οριακή, αντιστροφή των τάσεων κατανάλωσης προς τα εγχώρια προϊόντα.

Υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις γι’ αυτό, και τα δεδομένα είναι κάπως συγκεχυμένα.

Επιστροφή στα ίδια, μόλις τελειώσει η ύφεση

Οι μεγαλύτερες εκστρατείες για την αγορά αμερικανικών προϊόντων εισήχθησαν κατά τη διάρκεια ύφεσης και συνδυάστηκαν με επαχθείς δασμούς, περιορίζοντας δραστικά τις εισαγωγές.

Τα στοιχεία ωστόσο δείχνουν ότι μόλις τελειώσει μια ύφεση, οι εισαγωγές επανέρχονται πολύ γρήγορα στην προηγούμενη δυναμική τους.

Θέσεις εργασίας: Χάθηκαν, όταν εφαρμόστηκε η εκστρατεία

 Ένας άλλος δείκτης ότι οι εκστρατείες Buy American λειτουργούν, θα ήταν η αύξηση του αριθμού των θέσεων εργασίας στον τομέα της μεταποίησης ή, τουλάχιστον, η διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας. Αυτό, επίσης, δεν φαίνεται να συμβαίνει.

Στο βιβλίο της Buy American: The Untold Story of Economic Nationalism, η ιστορικός Dana Frank αναφέρει ότι οι δύο μεγαλύτερες εκστρατείες Buy American ήταν αυτές που διεξήχθησαν τη δεκαετία του 1930 και του 1980 – εποχές κατά τις οποίες οι ΗΠΑ απώλεσαν χιλιάδες θέσεις εργασίας στον τομέα της μεταποίησης.

Τη δεκαετία του 1930, το δασμολογικό καθεστώς του προέδρου Χέρμπερτ Χούβερ – ο νόμος Smoot-Hawley- επιδείνωσε τη Μεγάλη Ύφεση. Δεν υπήρξε ουσιαστική ανάκαμψη της μεταποίησης παρά μόνο μετά τις μαζικές κρατικές επενδύσεις στις αμυντικές προμήθειες που ήρθαν μαζί με την είσοδο των ΗΠΑ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η χρυσή εποχή την δεκαετία του 1970 και η πτώση της

Πολλά από τα κέρδη της μεταποίησης που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια εκείνης της εποχής διατηρήθηκαν για δεκαετίες μετά, ενώ τα υψηλά ποσοστά συνδικαλιστικής δράσης στα βιομηχανικά επαγγέλματα συνέβαλαν στην εγκαθίδρυση μιας περιόδου πρωτοφανούς ανάπτυξης και ευημερίας για τους εργαζόμενους της μεσαίας τάξης. Η εγχώρια απασχόληση στη μεταποίηση κορυφώθηκε στα μέσα του 1979 σε 19,6 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών στην Απασχόληση.

Στη συνέχεια ήρθε η πετρελαϊκή κρίση, το σοκ του Βόλκερ (σσ: η απόφαση της Fed να δαμάσει τον πληθωρισμό με πολύ υψηλά επιτόκια προκαλώντας κατ’ επέκταση ύφεση)  και ο πόλεμος του Ρέιγκαν κατά των συνδικάτων.

Στις αρχές του 1983, σχεδόν 3 εκατομμύρια από αυτές τις θέσεις εργασίας είχαν χαθεί.

Περίπου οι μισές επέστρεψαν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν έληξε η ύφεση, αλλά οι ΗΠΑ δεν θα κατάφερναν ποτέ ξανά να ξεπεράσουν το ιστορικό υψηλό του τέλους της δεκαετίας του 1970, ακόμη και όταν ήταν σε εφαρμογή οι εκστρατείες Buy American.

Η πλημμύρα των επενδύσεων δεν ήρθε ποτέ

Και στις δύο αυτές ιστορικές περιπτώσεις, η πλημμύρα των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα στην αμερικανική βιομηχανία που υποτίθεται ότι θα ακολουθούσε όλη αυτή την αγορά αμερικανικών προϊόντων δεν ήρθε ποτέ.

Τελικά ποιος είναι ο σκοπός του – Δύο κοινά στοιχεία των εκστρατειών

Αν οι εκστρατείες «Αγοράστε Αμερικανικά» δεν επιτυγχάνουν τους στόχους που έχουν τεθεί, τότε ποιος είναι ο σκοπός τους; Σύμφωνα με την Frank, οι πιο προβεβλημένες από αυτές τις προσπάθειες έχουν μερικά κοινά στοιχεία:

Πρώτον, τείνουν να καθοδηγούνται από επιχειρηματικά συμφέροντα, παρόλο που υποστηρίζονται και από πολλούς απλούς ανθρώπους.

«Ξεπούλημα» αποθεμάτων

Στην πορεία προς την Αμερικανική Επανάσταση, πολλοί από την πλούσια τάξη των εμπόρων υποστήριξαν το μποϊκοτάζ των εισαγωγών, τουλάχιστον εν μέρει επειδή τους έδινε μόχλευση για να πουλήσουν υποβαθμισμένα προϊόντα που λιμνάζουν στα αποθέματά τους, απαιτώντας υψηλές τιμές για τα εισαγόμενα ξένα προϊόντα.

Το δεύτερο κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι εκδηλώνονται σε περιόδους σημαντικών εθνικών δεινών.

Εχθρός οι ξένοι, και φίλοι οι επιχειρήσεις

Τα ευρείας βάσης κινήματα Buy American απορρίπτουν ιστορικά όχι μόνο τα ξένα αγαθά αλλά και τους ξένους ή μη λευκούς εργάτες, ακόμη και αυτούς που ήδη εργάζονται σε αμερικανικό έδαφος.

Με αυτόν τον τρόπο, τουλάχιστον, οι εκστρατείες Buy American λειτουργούν θαυμάσια: Παίρνουν την υπάρχουσα δυσαρέσκεια και αναταραχή μεταξύ των εργαζομένων των ΗΠΑ και την επαναπροσανατολίζουν μακριά από εκείνους που ασκούν εξουσία στο εσωτερικό, και προς μια ξένη απειλή. Ξαφνικά η πιο σημαντική σχέση στην οικονομία της εργασίας δεν είναι μεταξύ εργαζομένων και ιδιοκτητών, αλλά μεταξύ Αμερικανών και των ξένων αντιπάλων τους – και οι μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν ευκολότερα να αυτοχαρακτηριστούν ως σύμμαχοι των πολιτών

Οι ΗΠΑ είναι μια βαθιά διαιρεμένη χώρα, όπου ο πλούτος έχει συγκεντρωθεί στο ανώτερο δεκατημόριο των εισοδηματιών, ένα φαινόμενο για το οποίο μια αυξανόμενη μερίδα Αμερικανών κατηγορεί τώρα, τουλάχιστον εν μέρει, τους μετανάστες που διώχνουν τους ντόπιους εργαζόμενους από τις καλές θέσεις εργασίας ή απορροφούν τους δημόσιους πόρους που δεν τους αξίζουν.

Επίφαση εθνικής ενότητας

Η επιφανειακή λογική του Buy American ήταν πάντοτε μια εύκολη πρόταση σε όλο το πολιτικό φάσμα – ένας τρόπος για να κερδίσει κανείς πόντους εθνικής ενότητας, ακόμη και αν δεν αλλάζει συμπεριφορά. Η νέα διοίκηση απλώς εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες.