«Φεγγάρι του Κάστορα» / Η μεγαλύτερη υπερπανσέληνος της χρονιάς

Ένα εντυπωσιακό ουράνιο θέαμα αναμένεται το βράδυ της Τετάρτης (5/11) καθώς η πανσέληνος του Νοεμβρίου συμβαίνει να είναι και η μεγαλύτερη υπερπανσέληνος του έτους, ονομάζεται μάλιστα και «Φεγγάρι του Κάστορα».

Το φεγγάρι θα φαίνεται περίπου 8% μεγαλύτερο και 16% πιο φωτεινό από ό,τι συνήθως, προσφέροντας ένα μοναδικό υπερθέαμα.

Τι είναι η υπερπανσέληνος

Η Σελήνη θα βρεθεί στο περίγειό της, δηλαδή στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, σε απόσταση περίπου 356.500 χιλιομέτρων.

Ο όρος «υπερπανσέληνος», που επινοήθηκε το 1979 από τον αστρολόγο Ρίτσαρντ Νόλε, περιγράφει μια πανσέληνο που συμβαίνει όταν η Σελήνη βρίσκεται στο 90% (ή πλησιέστερα) της κοντινότερης απόστασής της από τη Γη.

Η τροχιά της Σελήνης δεν είναι απόλυτα κυκλική αλλά ελλειπτική, γι’ αυτό και η απόστασή της από εμάς ποικίλλει.

Το πορτοκαλί φεγγάρι

Κατά την ανατολή της, απόψε το βράδυ (και για περίπου 15 με 20 λεπτά), η Σελήνη θα αποκτήσει ένα έντονο πορτοκαλί χρώμα.

Αυτό συμβαίνει επειδή, καθώς βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα, το φως της πρέπει να διασχίσει τα πυκνότερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας. Η ατμόσφαιρα λειτουργεί σαν φίλτρο: το μπλε φως απορροφάται και διαχέεται, ενώ το κόκκινο και το πορτοκαλί φάσμα καταφέρνουν να περάσουν, χαρίζοντας στο φεγγάρι αυτή τη ζεστή λάμψη.

Γιατί ονομάζεται «φεγγάρι του κάστορα»

Η ονομασία «Φεγγάρι του Κάστορα» (Beaver Moon) προέρχεται, όπως και οι περισσότερες, από τους ιθαγενείς της Αμερικής.

Οι ιθαγενείς παρατήρησαν ότι ο Νοέμβριος είναι ο μήνας που οι κάστορες (beavers) αρχίζουν να μαζεύονται στις φωλιές τους, στις οποίες έχουν ήδη μεταφέρει τροφή για να βγάλουν τον μακρύ χειμώνα. Το φεγγάρι αυτό είναι, επομένως, ένα σύμβολο δουλειάς, προνοητικότητας και προετοιμασίας.

Η ελληνική εκδοχή: «φεγγάρι της αρκούδας»

Στην Ελλάδα, όπου δεν διαβιεί ο κάστορας, μια αντίστοιχη ονομασία θα μπορούσε να είναι το «Φεγγάρι της Αρκούδας».

Ο Νοέμβριος είναι ο μήνας που οι αρκούδες φτιάχνουν τα λαγούμια τους και ετοιμάζονται για τη χειμερία νάρκη.

Ωστόσο, η ελληνική λαϊκή παράδοση δεν προσδιόριζε το φεγγάρι με βάση τις δραστηριότητες της φύσης.

Στην ελληνική μυθολογία, η Σελήνη ήταν μια αυθύπαρκτη μυθική οντότητα με θηλυκή μορφή (Σελήνη) και συνδεόταν κυρίως με τη σπορά και τη συγκομιδή της ελιάς.