Πώς οι τεκτονικές δυνάμεις κάτω από την Ασία οδήγησαν στον σεισμό της Μιανμάρ

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εκτιμάται ότι μπορεί να βρίσκονται θαμμένοι στα ερείπια μετά τον σεισμό των 7,7 βαθμών που χτύπησε την Παρασκευή τη Μιανμάρ και ταρακούνησε τη γειτονική Ταϊλάνδη.

Μέχρι στιγμής έχουν επιβεβαιωθεί στη Μιανμάρ 144 θάνατοι, ενώ στην Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης τα σωστικά συνεργεία ψάχνουν στα χαλάσματα ενός πολυώροφου κτηρίου όπου πέντε άτομα σκοτώθηκαν και 117 αγνοούνται.

Η Μιανμάρ των 55 εκατομμυρίων κατοίκων, μια από τις πλέον σεισμογόνες χώρες του πλανήτη, βρίσκεται στο όριο δύο τεκτονικών πλακών.

Ο σεισμός ήταν πιθανότατα ο μεγαλύτερος που χτυπά την ηπειρωτική Μιανμάρ τα τελευταία 75 χρόνια

«Το όριο της Ινδικής και της Ευρασιατικής Πλάκας διατρέχει τη χώρα στη μέση από βορρά προς νότο» δήλωσε στο Reuters η Τζοάνα Φόρε Ουόκερ, σεισμολόγος του University College στο Λονδίνο.

Οι δύο πλάκες τρίβονται οριζόντια η μία με την άλλη καθώς κινούνται με διαφορετικές ταχύτητες. Η τριβή προκαλεί παραμορφώσεις του εδάφους που συσσωρεύουν ενέργεια. Όταν η παραμόρφωση ξεπεράσει το σημείο θραύσης, η ενέργεια εκτονώνεται με σεισμό.

Σε γενικές γραμμές, πάντως, οι σεισμοί σε τέτοιες ζώνες είναι λιγότερο ισχυροί από αυτούς που καταγράφονται στις λεγόμενες ζώνες υποβύθισης, εκεί όπου μια τεκτονική πλάκα βυθίζεται κάτω από την άλλη.

Παρόλα αυτά, μπορούν να φτάσουν σε μέγεθος τους 7 ή 8 βαθμούς. Τόσο ισχυρές δονήσεις είναι πάντως σπάνιες στη Μιανμάρ.

Οι σεισμοί άνω των 6 βαθμών στη Μιανμάρ από το 1900 ως σήμερα. Οι κίτρινες γραμμές δείχνουν γεωλογικά ρήγματα, με κόκκινο εμφανίζεται το ρήγμα που έδωσε τη δόνηση της Παρασκευής (Reuters με δεδομένα της USGS)

Το Σάγκαϊνγκ έχει πληγεί από αρκετούς σεισμούς τα τελευταία χρόνια, όπως τη δόνηση των 6,8 βαθμών που προκάλεσε 26 θανάτους και δεκάδες τραυματισμούς το 2012.

Όμως ο σεισμός της Παρασκευής ήταν «πιθανότατα ο μεγαλύτερος» που χτυπά την ηπειρωτική Μιανμάρ τα τελευταία 75 χρόνια, δήλωσε ο Μπιλ ΜακΓκουάιρ του University College.

Οι ζημιές ήταν μεγάλες και λόγω του μικρού εστιακού βάθους των 10 χιλιομέτρων, δήλωσε ο Ρότζερ Μούσον της βρετανικής γεωλογικής υπηρεσίας BGS.

«Τα ωστικά κύματα δεν εκτονώθηκαν καθώς ανέβαιναν από την εστία του σεισμού στην επιφάνεια. Τα κτήρια δέχτηκαν όλη τη δύναμη του τραντάγματος» εξήγησε.

«Είναι πάντως σημαντικό να μην εστιαζόμαστε στο επίκεντρο, αφού τα σεισμικά κύματα δεν απλώνονται ακτινωτά από το επίκεντρο –μεταδίδονται από ολόκληρη τη γραμμή του ρήγματος» πρόσθεσε.

Σύμφωνα με εκτίμηση του Προγράμματος Σεισμικών Κινδύνων της αμερικανικής γεωλογικής υπηρεσίας USGS, ο απολογισμός μπορεί να κυμανθεί μεταξύ 10 και 100 χιλιάδων νεκρών, ενώ η οικονομική ζημιά ίσως φτάσει το 70% του ΑΕΠ της Μιανμάρ.

Δεδομένου ότι οι σεισμοί στην περιοχή δεν είναι συχνοί, τα κτήρια είναι απίθανο να χτίστηκαν με αρκετά αυστηρές προδιαγραφές για να αντέξουν ένα τέτοιο χτύπημα.