Τι σημαίνει ένας σεισμός 7,7 Ρίχτερ;

Ισχυρότατη σεισμική ακολουθία συγκλόνισε Μιανμάρ και Ταϊλάνδη με τον πιο ισχυρό σεισμό να έχει μέγεθος 7.7 Ρίχτερ. Τι σημαίνει ένας τέτοιου μεγέθους σεισμός και πως η επιστήμη εξελίσσει τις μεθόδους καταγραφής τους;

Για κάθε ακέραια αύξηση του μεγέθους, η σεισμική ενέργεια που απελευθερώνεται αυξάνεται κατά περίπου 32 φορές. Αυτό σημαίνει ότι ένας σεισμός μεγέθους 7 Ρίχτερ παράγει 32 φορές περισσότερη ενέργεια – ή είναι 32 φορές ισχυρότερος – από έναν σεισμό 6 Ρίχτερ.

Ένα μέγεθος 8 απελευθερώνει 1.000 φορές περισσότερη ενέργεια από ένα μέγεθος 6, αλλά απελευθερώνει αυτή την ενέργεια σε μια μεγαλύτερη περιοχή και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αρχικά, ο ορισμός του μεγέθους σχετιζόταν με σεισμικές καταγραφές στις οποίες οι μηχανές χρησιμοποιούσαν μια γραφίδα μελανιού για να καταγράφουν γρήγορες κινήσεις σε ένα κυλιόμενο τύμπανο χαρτιού που θα μετρούσε το κούνημα. Το μέγεθος δείχνει περίπου πόσο μεγάλα ήταν τα κύματα σε ένα σεισμογράφο σε μια συγκεκριμένη απόσταση από το επίκεντρο. Στη κλίμακα Ρίχτερ ένα μέγεθος 8 σε ένα σεισμογράφο είναι 10 φορές μεγαλύτερο από ένα μέγεθος 7.

Η κλίμακα Ρίχτερ

Η κλίμακα μεγέθους Ρίχτερ βασίζεται στο μεγαλύτερο σεισμικό κύμα που καταγράφεται από ένα σεισμογράφος και προσφέρει μια ενιαία τιμή που περιγράφει το συνολικό μέγεθος του σεισμού. Η κλίμακα Ρίχτερ αναπτύχθηκε το 1935, στη Νότια Καλιφόρνια των ΗΠΑ από τον Αμερικανό φυσικό και σεισμολόγο Τσαρλς Ρίχτερ  και τον Γερμανό Μπένο Γκούτενμπεργκ και αρχικά μάλιστα αναφερόταν ως local magnitude scale ή ML ή ML δηλαδή κλίμακα τοπικού μεγέθους.

Η κλίμακα αυτή Ρίχτερ επινοήθηκε αρχικά για μέτρηση τοπικών σεισμών. Λόγω όμως της πρωτοτυπίας της, ορίσθηκε διεθνώς ως κλίμακα αναφοράς του μεγέθους όλων των σεισμών. Είναι λογαριθμική, πράγμα που σημαίνει ότι μια μικρή αύξηση του μεγέθους έχει ως αποτέλεσμα μια σημαντική αύξηση του μεγέθους του σεισμού. Ένας σεισμός μεγέθους 7,0, για παράδειγμα, είναι δέκα φορές μεγαλύτερος από έναν σεισμό μεγέθους 6,0 και εκατό φορές μεγαλύτερος από έναν σεισμό μεγέθους 5,0.

Ως «βαθμός 0» επελέγη συμβατικά η ασθενέστερη δόνηση που μπορούσε να καταγραφεί την εποχή που καθιερώθηκε η κλίμακα. Οι σύγχρονοι σεισμογράφοι καταγράφουν διαρκώς και ασθενέστερες δονήσεις από εκείνες που αρχικά είχαν επιλεγεί για να ορίσουν το «0» και οι οποίες ορίζονται με αρνητικές τιμές. Πρακτικώς, η ασθενέστερη δόνηση που μπορεί να υπάρξει είναι -2,0 Ρίχτερ, που ισοδυναμεί με το σπάσιμο μίας πέτρας, κάτι που σημαίνει, επίσης, ότι σεισμοί αυτού του μεγέθους προκαλούνται μόνιμα από μη γεωλογικές διεργασίες, όπως οδική κυκλοφορία, κατασκευαστικές εργασίες, μηχανήματα παραγωγής, καταιγίδες κ.λπ.

* Σεισμοί 7,0 – 7,9 Ρίχτερ: Μεγάλες καταστροφές και ανθρώπινες απώλειες, σε ακτίνα άνω των 100 χιλιομέτρων μακριά από το επίκεντρο. Σοβαρές ζημιές ή μερική κατάρρευση αρκετών κτιρίων, ολική κατάρρευση ορισμένων κτιρίων ανεπαρκούς σχεδίασης. Πιθανές ζημιές στα ανθεκτικά και αντισεισμικά κτίρια. Επίσης, αν το επίκεντρο είναι στη θάλασσα, πιθανότητα δημιουργίας τσουνάμι. Ο ανθρώπινος απολογισμός κυμαίνεται συνήθως από μηδέν έως 250.000 θανάτους.

* 9,0 – 9,9 Ρίχτερ: Τεράστιες καταστροφές και τεράστιες ανθρώπινες απώλειες, πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το επίκεντρο. Πιθανώς ακόμη και ολοκληρωτική καταστροφή της ζωής σε τοπικό επίπεδο, όλα τα κτίρια κοντά στο επίκεντρο καταρρέουν εντελώς. Εναλλακτικά, αν το επίκεντρο είναι στη θάλασσα, τεράστια τσουνάμι που θα πλήξουν όλες τις γύρω ηπείρους. Μεγάλη μετατόπιση στις τοπικές τεκτονικές πλάκες, αλλαγές στο τοπικό ανάγλυφο και στο σχήμα των ακτογραμμών και πιθανή μετατόπιση νησιών. Αλλαγή στην ταχύτητα περιστροφής και στην κλίση του άξονα της Γης. Ο ανθρώπινος απολογισμός κυμαίνεται συνήθως από 1.000 έως, δυνητικά, 1 εκατομμύριο θανάτους. Ελάχιστοι σεισμοί αυτού του μεγέθους έχουν καταγραφεί στην παγκόσμια ιστορία. Ο ισχυρότερος όλων, ήταν 9,5 Ρίχτερ.

* 10 Ρίχτερ: Δεν υπάρχει τόσο μεγάλου μήκους ενιαίο σεισμογόνο ρήγμα στη Γη για να προκαλέσει κάτι τέτοιο. Μόνο από συμβάν πρόσκρουσης με αστεροειδή ή κομήτη μπορεί να συμβεί ή ειδικότερα για την τιμή «10 ακριβώς» αν έσπαζαν ταυτόχρονα 3 έως 5 διαδοχικά ρήγματα μεγάλου μήκους, κάτι εξαιρετικά απίθανο. Αν πάντως συνέβαινε, θα κατέστρεφε μία ολόκληρη ήπειρο, προκαλώντας δυνητικά έως και εκατομμύρια θανάτους, με ολοκληρωτική καταστροφή της ζωής και όλων των ανθρώπινων κατασκευών σε ακτίνα χιλιάδων χιλιομέτρων, και θα άλλαζε εντελώς το γεωγραφικό ανάγλυφο σε ολόκληρες χώρες. Επίσης, θα γινόταν αισθητός σε εξαιρετικά μεγάλες αποστάσεις, πιθανότατα σε όλο το ένα ημισφαίριο της Γης.

Η κλίμακα μεγέθους της στιγμής

Η Κλίμακα Μεγέθους Στιγμής εισήχθη ως εναλλακτική λύση στην κλίμακα μεγέθους Ρίχτερ για τον προσδιορισμό του μεγέθους ενός σεισμού. Η κλίμακα μεγέθους ροπής, σε αντίθεση με την κλίμακα μεγέθους Ρίχτερ εκτιμά τη συνολική ενέργεια που παράγεται από έναν σεισμό. Βασίζεται στην έννοια της σεισμικής ροπής, η οποία είναι ένα μέγεθος σεισμού που βασίζεται στην ποσότητα της ολίσθησης (κίνησης) στο ρήγμα, στην περιοχή του ρήγματος που έχει ολισθήσει και στην ακαμψία του φλοιού της Γης. Η σεισμική ροπή παράγεται από μετρήσεις σεισμικών κυμάτων και χρησιμοποιείται για την εκτίμηση του μεγέθους ροπής του σεισμού.

Η Κλίμακα Μεγέθους Στιγμής, όπως και η κλίμακα μεγέθους Ρίχτερ είναι λογαριθμική πράγμα που σημαίνει ότι μια μικρή αύξηση του μεγέθους ισοδυναμεί με μια τεράστια αύξηση του μεγέθους του σεισμού. Η Κλίμακα Μεγέθους Στιγμής κυμαίνεται από 2,0 έως 9,0 και θεωρείται ότι μετρά το μέγεθος ενός σεισμού με μεγαλύτερη ακρίβεια από την κλίμακα μεγέθους Ρίχτερ, ιδίως για μεγάλους σεισμούς που συμβαίνουν σε σημαντικά βάθη.

Naftemporiki.gr