Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου – «Η γλώσσα των εικόνων»

Μαμάδες, μπαμπάδες, παππούδες και γιαγιάδες, θείες και θείοι αγαπημένοι δίνουν φωνή σε ήρωες μυθικούς, σε χαριτωμένα ζώα, σε μάγισσες και τρομακτικά τέρατα που πρέπει να νικηθούν. Και κάπως έτσι, οι μικροί αναγνώστες γνωρίζουν το βιβλίο. Αργότερα, συλλαβιστά στην αρχή, θα συνεχίσουν μόνοι σε έναν δρόμο που πάντα θα τους οδηγεί σε κόσμους νέους -σε διαδρομές που ξεκινούν από τα κλασσικά αριστουργήματα και φτάνουν μέχρι τα σύγχρονα επιστημονικά συγγράμματα· οι ενδιάμεσοι σταθμοί αμέτρητοι…

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, σήμερα, Κυριακή 2 Απριλίου, ημέρα γέννησης του μεγάλου Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (2 Απριλίου 1805), γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου.

Καθιερώθηκε πριν από 59 χρόνια (1966), από τη Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα, με σκοπό να τονώσει την αγάπη για το διάβασμα και να στρέψει την προσοχή στα παιδικά βιβλία, σε μια προσπάθεια διεθνούς συνεργασίας για την ανάπτυξη και τη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.

Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου (ICBD) του 2025, υποστηριζόμενη από το τμήμα της IBBY στην Ολλανδία εστιάζει στην ελευθερία της φαντασίας, με το μότο από το ποίημα “Η γλώσσα των εικόνων” της Rian Visser:

«Φτιάξε εικόνες για το ποίημά μου και νιώσε ελεύθερος: αυτά τα λόγια σου ανήκουν, παρόλο που προήλθαν από μένα».

Το ποίημα προέρχεται από την εικονογραφημένη ποιητική συλλογή Alle wensen van de wereld (2021) της συγγραφέα Rian Visser και της εικονογράφου Janneke Ipenburg, βιβλίο το οποίο βραβεύτηκε με τα βραβεία Zilveren Griffel στην Ολλανδία και Gouden Poëziemedaille (Χρυσό Μετάλλιο Ποίησης) στο Βέλγιο.

Η ελληνική εκδοχή της, σε μετάφραση από τα ολλανδικά της Μαργαρίτας Μπονάτσου.

Η φετινή αφίσα δημιουργήθηκε από τη συγγραφέα Rian Visser και την εικονογράφο Janneke Ipenburg και προσκαλεί τα παιδιά παγκοσμίως να εξερευνήσουν τη δύναμη της φαντασίας μέσω της τέχνης και της ποίησης .

“…Φτιάξε εικόνες

με το ποίημά μου,

ελεύθερα να αισθανθείς:

αυτά τα λόγια

πάρ’ τα και κάνε τα δικά σου

από την καρδιά μου στην καρδιά σου.”

“Στα υψηλής ποιότητας παιδικά βιβλία ανάβει και αναπτύσσεται η φαντασία του αναγνώστη. Αυτά τα βιβλία βοηθούν τα παιδιά να εξερευνήσουν τη φαντασία τους, να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους και να δουν τον κόσμο με έναν νέο τρόπο. Τα καλά βιβλία καλούν τους αναγνώστες να ερμηνεύσουν τις λέξεις μόνοι τους, κάνοντας την ιστορία δική τους“. Αυτά τα ολόσωστα μεταφέρει φέτος η IBBY στο συνοδευτικό σημείωμά της, ενώ προκηρύσσει και έναν διεθνή διαγωνισμό ζωγραφικής με τίτλο καλώντας τους ενδιαφερομένους να κάνουν ένα σχέδιο, ζωγραφική ή κάποιο άλλο είδος τέχνης με βάση το ποίημα «Η γλώσσα των εικόνων». “Στη συνέχεια, τραβήξτε μια φωτογραφία της τέχνης σας και (προαιρετικά) μια φωτογραφία του εαυτού σας με το έργο τέχνης σας και στείλτε τη με email στην IBBY της χώρας σας ή απευθείας στην IBBY της Ολλανδίας: [email protected].

Καλούνται να συμμετάσχουν όλα τα παιδιά σε όλο τον κόσμο που συμμετέχουν στην Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου! Η IBBY της Ολλανδίας θα εμφανίσει όλες τις συμμετοχές στον ιστότοπό της και θα επιλέξει τους νικητές, οι οποίοι θα ανταμειφθούν με ένα πακέτο βιβλίων για το σχολείο τους. Αυτή η εικονική έκθεση είναι ο τρόπος μας να γιορτάσουμε την ελευθερία της φαντασίας.

Το φετινό μήνυμα από την Rian Visser:

Η Γλώσσα των Εικόνων

Rian Visser

Μπορείτε να ζωγραφίσετε εικόνες
για τις λέξεις,
για όσα λέω;

Τότε, ζωγραφίστε
ένα μέρος της εικόνας,
το κρύο,
τον άνεμο,
έναν κόμπο στον λαιμό σου
ή κάποια σκληρή τύχη,

ζωγραφίστε έναν βήχα,
έναν αναστεναγμό,
το άρωμα του φρέσκου ψωμιού,
τον χρόνο,
μια στιγμή,
την αρχή ή το τέλος
ενός σχεδίου,

ζωγραφίστε το μέρος όπου παντού
το μέρος όπου ποτέ,
το μέρος όπου σύντομα
κάτι πρόκειται να συμβεί,

ζωγραφίστε τον πόνο μιας απώθησης,
τη γεύση της θάλασσας.

Υπάρχουν τόσα πολλά
που θέλω να δω,
σαν αγάπη,
μια μέρα,
και ίσως για μένα.

Κάντε εικόνες
για το ποίημά μου,
και μη διστάσετε:
αυτά τα λόγια
ανήκουν σε εσάς
παρόλο που προήλθαν από μένα.

Η Rian Visser γεννήθηκε το 1966 και είναι Ολλανδή συγγραφέας και ποιήτρια παιδικών βιβλίων. Γράφει αστεία και συναρπαστικά βιβλία που ταιριάζουν απόλυτα με τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Μαζί με την εικονογράφο Janneke Ipenburg, έχει δημιουργήσει τις ποιητικές συλλογές Alle wensen van de wereld (2021) και Het is een zachte dag vandaag (2024). Το 2022, η Rian Visser κέρδισε ένα Zilveren Griffel και το Gouden Poëziemedaille (Χρυσό Μετάλλιο Ποίησης). Είναι πολύ δραστήρια στην εκπαίδευση. Σχεδιάζει ψηφιακά μαθήματα σχετικά με τη δημιουργική γραφή και την προώθηση της ανάγνωσης, τα οποία οι δάσκαλοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν δωρεάν. Από το 2024 έως το 2026, ορίστηκε επίσημα Πρέσβειρα Παιδικής Λογοτεχνίας της Ολλανδίας. Περισσότερα στον ιστότοπό της: www.rianvisser.nl

Η Janneke Ipenburg γεννήθηκε το 1979 και είναι Ολλανδή εικονογράφος παιδικών βιβλίων. Έχει κάνει δύο ποιητικές συλλογές με τον Rian Visser, μεταξύ των οποίων το Het is een zachte dag vandaag (2024). Ως συγγραφέας/εικονογράφος, δημιούργησε το εικονογραφημένο βιβλίο Voor altijd bij jou (2023), μια ιστορία για τη σύνδεση παρά τη μεγάλη απόσταση. Εκτός από τη δουλειά της ως εικονογράφος για παιδιά, η Janneke Ipenburg έχει δουλέψει σε μια σειρά από ταινίες κινουμένων σχεδίων και αυτή τη στιγμή εργάζεται ως σχεδιάστρια χαρακτήρων σε ένα μεγάλο κινεζικό stop-motion animation. Το 2023, ήταν στη μακρά λίστα των World Illustration Awards.

Επιμέλεια:
Γιώργος Κουλουβάρης
[email protected]