Οι εξελίξεις στη Γάζα / Το σχέδιο Τραμπ ζορίζει τον Νετανιάχου

Για πρώτη φορά από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο πριν από οκτώ μήνες, μπορούμε να μιλήσουμε για ένα πραγματικό σχέδιο που παρουσίασε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.

Δεν πρόκειται για μια προσομοίωση που δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη, ούτε για μια Ριβιέρα με πολυτελή ξενοδοχεία, χρυσές παραλίες και λιγότερους από δύο εκατομμύρια Παλαιστινίους που με κάποιο τρόπο προσφέρονται εθελοντικά να μετεγκατασταθούν.

Αλλά για ένα συγκεκριμένο σχέδιο 21 σημείων, το οποίο παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα από τον Τραμπ κατά τη διάρκεια συνάντησης με Αραβες και Μουσουλμάνους ηγέτες και αποκαλύπτει η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz.

Οι πιθανότητες επιτυχίας δεν φαίνονται υψηλές και ο αλλοπρόσαλλος Αμερικανός πρόεδρος αλλάζει γνώμη πιο εύκολα και από γραβάτα.

Αλλά τουλάχιστον έχει τεθεί ένα πλαίσιο που, στα χαρτιά, αντιστοιχεί στην πραγματικότητα: η ταχεία απελευθέρωση όλων των ομήρων, το τέλος του πολέμου μέσω μόνιμης εκεχειρίας, η σταδιακή αποχώρηση του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας, η ανάπτυξη μιας δύναμης ασφαλείας που θα περιλαμβάνει στρατεύματα από αραβικές και μουσουλμανικές χώρες και η περιορισμένη συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής σε μια διοίκηση της Γάζας που δεν θα περιλαμβάνει τη Χαμάς.

Ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει έντονη διπλωματική πίεση, με αυξανόμενο αριθμό χωρών να αναγνωρίζουν παλαιστινιακό κράτος και διεθνείς εκκλήσεις για μποϊκοτάζ. Σε συνάντηση με τη στρατιωτική ηγεσία του IDF δήλωσε ότι «πρέπει να καταστρέψουμε τον ιρανικό άξονα» — μια τοποθέτηση που προκάλεσε ανησυχία στον πρώην πρωθυπουργό Ναφτάλι Μπένετ, ο οποίος προειδοποίησε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για αναβολή των εκλογών.

Η συνέχιση του πολέμου περιπλέκεται περαιτέρω από τις επιθέσεις των Χούθι εναντίον του Ισραήλ. Παρά την κριτική που δέχεται από άλλους ηγέτες, η σχέση Νετανιάχου – Τραμπ παραμένει σταθερή.

Ωστόσο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα χρειαστεί να λάβει υπόψη τις προσδοκίες αραβικών κρατών. Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ ανησυχούν ότι η ανθρωπιστική κρίση θα ωθήσει μαζικά Παλαιστίνιους προς το Σινά, αποσταθεροποιώντας την κυβέρνηση του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Ο Νετανιάχου, από την πλευρά του, επιδιώκει να καθυστερήσει και ελπίζει σε κατάρρευση των συνομιλιών, ώστε να μεταθέσει την ευθύνη στη Χαμάς.

Στο πεδίο, η εικόνα απέχει από την επίσημη στρατιωτική προπαγάνδα. Οι ισραηλινές δυνάμεις προελαύνουν αργά, με προτεραιότητα στην ασφάλεια των στρατιωτών και την αποφυγή κινδύνου για τους ομήρους. Παράλληλα, ωθούν αμάχους από τη βόρεια Γάζα προς νότια περιοχές. Την παραμονή της Rosh Hashanah, η Χαμάς δημοσίευσε βίντεο με τον όμηρο Alon Ohel, εντείνοντας τον ψυχολογικό πόλεμο.

Η αποικιοκρατία στη Δυτική Όχθη

Οι καθημερινές εικόνες θανάτου και καταστροφής στη Γάζα έχουν αποσπάσει σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια προσοχή από τη Δυτική Όχθη. Ωστόσο, οι εντάσεις συνεχίζουν να σιγοβράζουν και δεν είναι βέβαιο αν ο ισραηλινός στρατός έχει τα μέσα να τις περιορίσει, ειδικά καθώς οι ακροδεξιές φατρίες στην κυβέρνηση Νετανιάχου πιέζουν ανοιχτά για σύγκρουση και ελπίζουν να υπονομεύσουν την Παλαιστινιακή Αρχή.

Πίσω από τα παρασκήνια, ο Νετανιάχου διατηρεί μια πιο συγκρατημένη στάση. Κατά τη διάρκεια των σπάνιων επισκέψεών του στο Κεντρικό Στρατηγείο του στρατού και στο αρχηγείο της Δυτικής Όχθης, το μήνυμά του προς τους αξιωματικούς ήταν σταθερό: Διατηρήστε την εξουσία της Παλαιστινιακής Αρχής (παρά τις δημόσιες συγκρούσεις με τους συμμάχους του) και κρατήστε τη Δυτική Όχθη σε δευτερεύουσα θέση σε σχέση με άλλα μέτωπα – δηλαδή, αποφύγετε την κλιμάκωση.

Στην πράξη, ωστόσο, οι ενέργειες του υπουργού Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμοτρίχ και των εποίκων οδηγούν στην αντίθετη κατεύθυνση. Εδώ και τέσσερις μήνες, το Ισραήλ έχει και πάλι παρακρατήσει τις πληρωμές μεταφοράς φόρων προς την Παλαιστινιακή Αρχή, επηρεάζοντας άμεσα τους μισθούς περίπου 140.000 δημοσίων υπαλλήλων, συμπεριλαμβανομένων περίπου 40.000 μελών του προσωπικού ασφαλείας.

Αυτές είναι οι δυνάμεις στις οποίες βασίζεται ο ισραηλινός στρατός κάθε εβδομάδα για την αντιμετώπιση  των πυρήνων της Χαμάς και για να αποτρέψει οι διαμαρτυρίες για τη Γάζα να εξαπλωθούν στη Δυτική Όχθη.