Μετά από μια σειρά ολονύκτιων συναντήσεων και φόβους ότι η διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (COP30) θα μπορούσε να καταρρεύσει, επιτεύχθηκε συμφωνία αλλά χωρίς τον οδικό χάρτη για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων που απαιτούν οι Ευρωπαίοι και οι σύμμαχοί τους.
Το τελικό κείμενο ήταν αποτέλεσμα επώδυνων συμβιβασμών στο τέλος δύο εβδομάδων διαπραγματεύσεων, εγκρίθηκε με συναίνεση. Η απόφαση τιμά τη Συμφωνία του Παρισιού και τη συνεργασία για το κλίμα. Ωστόσο, ζητά μόνο επιτάχυνση της δράσης σε «εθελοντική» βάση και κάνει μόνο μια έμμεση αναφορά στη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, υπενθυμίζοντας τη συναίνεση που επιτεύχθηκε στην COP28 στο Ντουμπάι, χωρίς να αναφέρει ρητά τις λέξεις.
«Πρέπει να το υποστηρίξουμε επειδή, τουλάχιστον, μας οδηγεί προς τη σωστή κατεύθυνση», δήλωσε ο Ευρωπαίος επίτροπος για το κλίμα, Βόπκε Χέσκτρα. «Δεν θα κρύψουμε το γεγονός ότι θα προτιμούσαμε περισσότερα και περισσότερη φιλοδοξία σε όλους τους τομείς», υπογράμμισε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε θέσει την Παρασκευή το ενδεχόμενο να αποχωρήσει από το Μπελέμ «χωρίς συμφωνία». Αυτό θα ήταν μια παταγώδης αποτυχία για τη χώρα υποδοχής, τη Βραζιλία, και για ένα συνέδριο που διοργανώθηκε σε μια από τις εμβληματικές περιοχές των περιβαλλοντικών προκλήσεων του κόσμου, τον Αμαζόνιο.
Μετά την έγκριση της συμφωνίας, η βραζιλιάνικη προεδρία ανακοίνωσε την πρόθεσή της να δρομολογήσει έναν επικείμενο «χάρτη πορείας» για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, καθώς και έναν δεύτερο χάρτη κατά της αποψίλωσης των δασών, για τις συμμετέχουσες χώρες.
Για ορισμένους στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η καταπολέμηση των ορυκτών καυσίμων δεν αποτελούσε προτεραιότητα όταν έφτασαν στη Βραζιλία πριν από δύο εβδομάδες. Για αυτούς, η χρηματοδότηση είναι πιο επείγουσα και η COP30 προσφέρει μια μικρή νίκη. Το συμβιβαστικό κείμενο προβλέπει τριπλασιασμό της οικονομικής βοήθειας για την προσαρμογή στις αναπτυσσόμενες χώρες έως το 2035, σε σύγκριση με τον τρέχοντα στόχο των 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.
Αυτές οι χώρες εξηγούν ότι πολλές οικονομίες, τόσο φτωχές όσο και αναδυόμενες, δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να μεταβούν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο μέλλον ή ακόμα και απλώς να προσαρμόσουν τις πόλεις ή τις γεωργικές πρακτικές τους σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα. Καλούν τις πλουσιότερες χώρες να αναλάβουν πρόσθετες οικονομικές δεσμεύσεις για να βοηθήσουν τα λιγότερο εύπορα έθνη.
Η συμφωνία προβλέπει την καθιέρωση ενός «διαλόγου» για το παγκόσμιο εμπόριο, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα. Η Κίνα, η οποία ηγείται της αντίθεσης των αναδυόμενων χωρών στους συνοριακούς φόρους άνθρακα, το είχε θέσει ως προτεραιότητα.
Μία από τις μεγάλες νίκες της COP-30 ήταν η αναγνώριση του ρόλου των αυτόχθονων πληθυσμών στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, δηλαδή ως σημαντικών παραγόντων στη μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Θετικό θεωρήθηκε επίσης από τους περιβαλλοντολόγους το γεγονός ότι το κείμενο αναφέρει, στην πρώτη κιόλας παράγραφο, ότι οι χώρες πρέπει να υιοθετήσουν μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής «σεβόμενοι παράλληλα τα δικαιώματα των αυτόχθονων πληθυσμών – συμπεριλαμβανομένων των εδαφικών τους δικαιωμάτων και των παραδοσιακών γνώσεων».
Σύμφωνα με τα λόγια του Εκτελεστικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, Σάιμον Στιλ:«194 χώρες έχουν δηλώσει με μία φωνή ότι «η Συμφωνία του Παρισιού λειτουργεί» και έχουν αποφασίσει να την προωθήσουν περαιτέρω και ταχύτερα».