Τομ Στόπαρντ / Πέθανε ο συγγραφέας του «Ερωτευμένου Σαίξπηρ» και του «Μπραζίλ»

Ο Τομ Στόπαρντ, ένας από τους πιο λαμπρούς, παιγνιώδεις και βαθιά καλλιεργημένους δραματουργούς της εποχής μας, ο συγγραφέας θεατρικών έργων και σεναρίων ταινιών που αγαπήθηκαν και στην Ελλάδα – όπως το οσκαρικό Ερωτευμένος Σαίξπηρ και το θρυλικό Μπραζίλ του Τέρι Γκίλιαμ – πέθανε σε ηλικία 88 ετών στο σπίτι του στο Ντόρσετ της Αγγλίας, πλαισιωμένος από την οικογένειά του.

Οι συνεργάτες του τον αποχαιρέτησαν μιλώντας για την «ιδιοφυΐα, την ανθρωπιά και την ανεξάντλητη αγάπη του για τη γλώσσα».

Καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο απέτισαν φόρο τιμής. Ο Μικ Τζάγκερ τον χαρακτήρισε «γίγαντα» του θεάτρου, συνδυασμό υψηλής διανόησης και χιούμορ, ενώ ο σκηνοθέτης Νίκολας Χάιτνερ μίλησε για έναν δημιουργό με σπάνια γενναιοδωρία και αστείρευτη περιέργεια για τη δουλειά των άλλων.

Ο συγγραφέας που έγινε επίθετο

Ο Στόπαρντ ανήκε σε εκείνη τη σπάνια κατηγορία δημιουργών που απέκτησαν δικό τους επίθετο: «stoppardian». Η γραφή του ήταν ένα εκρηκτικό μείγμα φιλοσοφίας, λογοπαιγνίων, επιστημονικών αναφορών και θεατρικής ακροβασίας.

Από το Rosencrantz and Guildenstern Are Dead (1966), που τον καθιέρωσε διεθνώς, έως τα Arcadia, The Real Thing και Leopoldstadt, κάθε νέα του δουλειά αποτελούσε γεγονός.

Παράλληλα με τα πάνω από 30 θεατρικά του έργα, υπέγραψε σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Ήταν ο άνθρωπος που στο Χόλιγουντ καλούσαν «για να σώσει» δύσκολα σενάρια, ακόμη και εν μέσω…ντους, όπως έχει διηγηθεί ο Στίβεν Σπίλμπεργκ.

Από την προσφυγιά στη θεατρική κορυφή

Γεννημένος ως Τομάς Στράουσλερ στην Τσεχοσλοβακία, ο Στόπαρντ βίωσε από νήπιο τη φυγή από τους Ναζί, την απώλεια του πατέρα του και τη μετεγκατάσταση στην Αγγλία.

Άφησε το σχολείο στα 17 για να γίνει δημοσιογράφος και από εκεί πέρασε σταδιακά στο θέατρο, χτίζοντας μια καριέρα που θα τον έκανε ιππότη του βρετανικού στέμματος και έναν από τους πιο θαυμαζόμενους συγγραφείς του 20ού αιώνα.

Η ύστερη δημιουργία και η παρακαταθήκη

Αν και για χρόνια θεωρούνταν «πιο μυαλό παρά καρδιά», αυτό άλλαξε με έργα όπως το The Real Thing και κορυφώθηκε στο Leopoldstadt, όπου για πρώτη φορά αντιμετώπισε ανοιχτά τη χαμένη εβραϊκή του κληρονομιά.

Ο κόσμος του θεάτρου αποχαιρετά έναν δημιουργό που έβλεπε τον κόσμο σαν παρτίδα ιδεών – και τις ιδέες σαν παιχνίδι. Μια σπάνια φωνή, που δύσκολα θα έχει όμοιά της.